[ukryta sygnatura] – Wyrok TSUE – 2019 58 fragmentów

2019-12-19

izba) z dnia 19 grudnia 2019 r.(*) Odesłanie prejudycjalne - Harmonizacja niektórych aspektów prawa autorskiego i praw pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym - Dyrektywa 2001/29/WE - Artykuł 3 ust. 1 - Prawo do publicznego udostępniania - Podawanie do publicznej wiadomości - Artykuł 4 - Prawo do rozpowszechniania - Wyczerpanie - Książki elektroniczne (e-booki) - Wirtualny rynek "używanych" książek elektronicznych W sprawie C-263/18 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez rechtbank Den Haag (sąd rejonowy w Hadze, Niderlandy) postanowieniem z dnia 28 marca 2018 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 16 kwietnia 2018 r., w postępowaniu: Nederlands Uitgeversverbond, Groep Algemene Uitgevers przeciwko Tom Kabinet Internet BV, Tom Kabinet Holding BV, Tom Kabinet Uitgeverij BV, TRYBUNAŁ (wielka izba), w składzie: K. Lenaerts, prezes, R. Silva de Lapuerta, wiceprezes, A. Arabadjiev, A. Prechal, M. Vilaras ...

M. Szpunar, sekretarz: M. Ferreira, główna administratorka, uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 2 kwietnia 2019 r., rozważywszy uwagi, które przedstawili: - w imieniu Nederlands Uitgeversverbond oraz Groep Algemene Uitgevers - Ch.A. Alberdingk Thijm, C.F.M. de Vries oraz S.C. van Velze, advocaten, - w imieniu Tom Kabinet Internet BV, Tom Kabinet Holding BV oraz Tom Kabinet Uitgeverij BV - T.C.J.A. van Engelen oraz G.C. Leander, advocaten, - w imieniu rządu belgijskiego - J.C. Halleux oraz M. Jacobs, w charakterze pełnomocników, - w imieniu rządu czeskiego - M. Smolek oraz J. Vláčil, w charakterze pełnomocników, - w imieniu rządu duńskiego - P. Ngo, M.S. Wolff oraz J. Nymann-Lindegren, w charakterze pełnomocników, - w imieniu rządu niemieckiego - M. Hellmann, U. Bartl, J. Möller oraz T. Henze, w charakterze pełnomocników, - w imieniu rządu hiszpańskiego - A. Rubio González oraz M.A. Sampol Pucurull, w charakterze pełnomocników, - w imieniu rządu francuskiego - D. Colas oraz D. Segoin, w charakterze pełnomocników, - w imieniu rządu włoskiego - G. Palmieri, w charakterze pełnomocnika, którą wspierał F. De Luca, avvocato dello Stato, - w imieniu rządu portugalskiego - L. Inez Fernandes, M. Figueiredo oraz T. Rendas, w charakterze pełnomocników, - w imieniu rządu Zjednoczonego Królestwa - S. Brandon oraz Z. Lavery, w charakterze pełnomocników, których wspierał N. Saunders, QC, - w imieniu Komisji Europejskiej - J. Samnadda, A. Nijenhuis oraz F. Wilman, w charakterze pełnomocników, po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 10 września 2019 r., wydaje następujący Wyrok 1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 2, art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 5 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz.U. 2001, L 167, s. 10; sprostowania: Dz.U. 2007, L 216 ...

263, s. 15; Dz.U. 2012, L 33, s. 9). 2 Wniosek ten przedstawiony został w ramach sporu między Nederlands Uitgeversverbond (zwanym dalej "NUV") i Groep Algemene Uitgevers (zwanym dalej "GAU ...

Internet BV (zwanym dalej "Tom Kabinet"), Tom Kabinet Holding BV i Tom Kabinet Uitgeverij BV w przedmiocie świadczenia usługi online w postaci wirtualnego rynku "używanych" książek elektronicznych. Ramy prawne Prawo międzynarodowe 3 Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO) przyjęła w Genewie w dniu 20 grudnia 1996 r. traktat WIPO o prawie autorskim (zwany dalej "TPA"). Traktat ten został zatwierdzony w imieniu Wspólnoty Europejskiej decyzją Rady 2000/278/WE z dnia 16 marca 2000 r. (Dz.U. 2000, L 89, s. 6) i wszedł w życie wobec Unii Europejskiej w dniu 14 marca 2010 r. (Dz.U. 2010, L 32, s. 1). 4 Artykuł 6 TPA, zatytułowany "Prawo wprowadzania do obrotu", stanowi w ust. 1: "Autorom utworów literackich i artystycznych przysługuje wyłączne prawo zezwalania na publiczne udostępnianie oryginału i zwielokrotnionych egzemplarzy utworów drogą sprzedaży lub innej formy przeniesienia własności". 5 Artykuł 8 tego traktatu, zatytułowany "Prawo publicznego komunikowania", stanowi: "Nie naruszając postanowień artykułów 11 ustęp 1 punkt ii), 11a ustęp ...

ii) i 14a ustęp 1 Konwencji berneńskiej, autorom utworów literackich i artystycznych przysługuje wyłączne prawo zezwalania na publiczne komunikowanie swoich utworów drogą przewodową lub bezprzewodową, w tym publiczne udostępnianie utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym". 6 W dniu 20 grudnia 1996 r. Konferencja Dyplomatyczna przyjęła uzgodnione deklaracje do traktatu WIPO o prawie autorskim. 7 Uzgodnione deklaracje dotyczące art. 6 i 7 rzeczonego traktatu mają następujące brzmienie: "Używane w tych artykułach wyrażenia »zwielokrotnione egzemplarze« i »oryginał i zwielokrotnione egzemplarze« w kontekście prawa wprowadzania do obrotu i prawa najmu przewidzianych w tych artykułach, odnoszą się wyłącznie do utrwalonych zwielokrotnionych egzemplarzy, które mogą zostać wprowadzone do obrotu jako przedmioty materialne". Prawo Unii Dyrektywa 2001/29 8 Motywy 2, 4, 5, 9, 10, 15, 23-25, 28 i 29 dyrektywy 2001/29 stanowią: "(2) Rada Europejska na spotkaniu na Korfu w dniach 24-25 czerwca 1994 r. podkreśliła konieczność stworzenia ogólnych i elastycznych ram prawnych na poziomie Wspólnoty dla wspierania rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Europie. Zakłada to między innymi istnienie rynku wewnętrznego dla nowych produktów i usług. Został[y] już przyjęt[e] lub są w drodze przyjęcia ważne przepisy prawa wspólnotowego zmierzające do zapewnienia takich ram regulacyjnych. Prawo autorskie i prawa pokrewne odgrywają w tym kontekście istotną rolę, ponieważ chronią one i wspierają doskonalenie i sprzedaż nowych produktów i usług, jak również tworzenie i wykorzystanie ich twórczej treści. [...] (4) Zharmonizowane ramy prawne w zakresie praw autorskich i pokrewnych, poprawiając pewność prawną, a zarazem zapewniając wysoki poziom ochrony własności intelektualnej, sprzyjają poważnym inwestycjom w twórcze i nowatorskie działania, a w szczególności w infrastrukturę sieci i prowadzą do wzrostu i większej konkurencyjności przemysłu europejskiego, i to zarówno w obszarze dostarczenia treści, jak i technologii informatycznych, a w bardziej ogólny sposób, w wielu obszarach przemysłu i kultury. Zapewni to ochronę istniejących i zachęci do tworzenia nowych miejsc ...

produkcji i eksploatacji. O ile ochrona własności intelektualnej nie wymaga żadnej nowej koncepcji, to obecne prawo w zakresie praw autorskich i pokrewnych będzie należało dostosować i uzupełnić, aby należycie uwzględnione były takie realia ekonomiczne, jak pojawienie się nowych form eksploatacji. [...] (9) Wszelka harmonizacja praw autorskich i pokrewnych opiera się na wysokim poziomie ochrony, odkąd prawa te mają zasadnicze znaczenie dla twórczości intelektualnej. Ich ochrona zapewnia utrzymanie i rozwój kreatywności w interesie autorów, artystów wykonawców, producentów, konsumentów, kultury i gospodarki, jak również szerokiej [szeroko rozumianej] publiczności ...

tych inwestycji konieczna jest właściwa ochrona prawa własności intelektualnej. [...] (15) Konferencja Dyplomatyczna, która odbyła się w grudniu 1996 r. pod patronatem Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), doprowadziła do przyjęcia dwóch nowych traktatów, Traktatu WIPO o prawie autorskim i Traktatu WIPO o artystycznych wykonaniach i nagraniach, które dotyczą odpowiedniej ochrony autorów i ...

do wdrożenia niektórych z tych nowych zobowiązań międzynarodowych. [...] (23) Niniejsza dyrektywa powinna bardziej zharmonizować obowiązujące prawo autora do publicznego udostępniania utworu. Prawo to należy rozumieć w szerszym znaczeniu, jako obejmujące każde udostępnianie utworu odbiorcom nieznajdującym się w miejscu, z którego przekazywanie pochodzi. Prawo to obejmuje każdą publiczną transmisję lub retransmisję utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, w tym nadawanie programów; prawo to nie powinno obejmować żadnych innych działań. (24) Przez prawo podawania do publicznej wiadomości przedmiotów objętych ochroną określonych w art. 3 ust. 2 należy rozumieć prawo obejmujące wszystkie czynności polegające na udostępnieniu takich przedmiotów odbiorcom nieznajdującym się w miejscu, z którego przedmiot objęty ochroną jest podawany do wiadomości i nieobejmujące jakichkolwiek innych czynności ...

charakteru i poziomu ochrony czynności związanych z transmisją na żądanie, przy wykorzystaniu sieci, utworów chronionych prawem autorskim i przedmiotów objętych prawami pokrewnymi powinna być usunięta poprzez wprowadzenie zharmonizowanej ochrony na poziomie Wspólnoty. Należy jasno określić, że każdy podmiot praw autorskich uznany przez niniejszą dyrektywę ma wyłączne prawo do podawania do publicznej wiadomości utworów chronionych prawem autorskim lub każdego innego przedmiotu objętego ochroną, na drodze interaktywnej transmisji na żądanie. Takie interaktywne transmisje na żądanie charakteryzują się tym, że każdy może mieć do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie. [...] (28) Ochrona prawa autorskiego na mocy niniejszej dyrektywy obejmuje wyłączne prawo do kontrolowania dystrybucji utworu w postaci materialnego nośnika. Pierwsza sprzedaż na obszarze Wspólnoty oryginału utworu lub jego kopii przez podmiot praw autorskich lub za jego zezwoleniem wyczerpuje całkowicie prawo do kontrolowania odprzedaży tego przedmiotu na obszarze Wspólnoty. Prawo to nie powinno zostać wyczerpane w wyniku sprzedaży oryginału lub jego kopii poza obszarem Wspólnoty przez podmiot praw autorskich lub za jego zezwoleniem. Prawa autora do najmu i użyczenia zostały określone w dyrektywie [Rady 92/100/EWG z dnia 19 listopada 1992 r. w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej (Dz.U. 1992, L 346, s. 61)]. Prawo do rozpowszechniania przewidziane w niniejszej dyrektywie nie narusza przepisów w zakresie praw do najmu i użyczenia znajdujących się w rozdziale I wymienionej dyrektywy. (29) Problem całkowitego wykorzystania nie powstaje w przypadku usług, w szczególności usług świadczonych przez internet. Dotyczy to również materialnych kopii utworu lub innego przedmiotu objętego ochroną, wykonanych przez użytkownika takiej usługi za zezwoleniem podmiotu praw autorskich. Stąd to samo stosuje się do najmu i użyczenia oryginału utworu lub jego kopii, które ze względu na swój charakter są usługami. W przeciwieństwie do CD-ROM lub CD-I, gdzie własność intelektualna ma postać materialnego nośnika, a mianowicie rzeczy, każda usługa świadczona przez internet stanowi w istocie czynność, na którą należy uzyskać zezwolenie, o ile tak stanowi prawo autorskie lub prawo pokrewne". 9 Artykuł 2 dyrektywy 2001/29, zatytułowany "Prawo do zwielokrotniania utworu", stanowi: "Państwa członkowskie przewidują wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania bezpośredniego lub pośredniego, tymczasowego lub stałego zwielokrotniania utworu, przy wykorzystaniu wszelkich środków i w jakiejkolwiek formie, w całości lub częściowo: a) dla autorów - w odniesieniu do ich utworów; [...]". 10 Artykuł 3 tej dyrektywy, zatytułowany "Prawo do publicznego udostępniania utworów i prawo podawania do publicznej wiadomości innych przedmiotów objętych ochroną", stanowi w ust. 1 i 3: "1. Państwa członkowskie powinny zapewnić autorom wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania na jakiekolwiek publiczne udostępnianie ich utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, włączając podawanie do publicznej wiadomości ich utworów w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie. [...] 3. Czynności publicznego udostępniania utworów i podawania do publicznej wiadomości określone w niniejszym artykule, nie powodują wyczerpania praw określonych w ust. 1 i 2". 11 Artykuł 4 rzeczonej dyrektywy, zatytułowany "Prawo do rozpowszechniania", ma następujące brzmienie: "1. Państwa członkowskie powinny przewidzieć dla autorów wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania jakiejkolwiek formy publicznego rozpowszechniania oryginału swoich utworów lub ich kopii w drodze sprzedaży lub w inny sposób. 2. Prawo do rozpowszechniania na obszarze Wspólnoty oryginału lub kopii danego utworu wyczerpuje się tylko w przypadku pierwszej sprzedaży danego przedmiotu lub innego przeniesienia własności na obszarze Wspólnoty przez podmiot praw autorskich lub za jego zezwoleniem". 12 Artykuł 5 dyrektywy 2001/29, zatytułowany "Wyjątki i ograniczenia", w ust. 1 stanowi: "Tymczasowe czynności zwielokrotniania określone w art. 2, które mają charakter przejściowy lub dodatkowy, które stanowią integralną i podstawową część procesu technologicznego i których jedynym celem jest umożliwienie: a) transmisji w sieci wśród osób trzecich przez pośrednika, lub b) legalnego korzystania z utworu lub innego przedmiotu ...

ochroną, i które nie mają odrębnego znaczenia ekonomicznego, będą wyłączone z prawa do zwielokrotniania określonego w art. 2". Dyrektywa 2009/24/WE 13 Artykuł 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/24/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych (Dz.U. 2009, L 111, s. 16), zatytułowany "Czynności zastrzeżone", stanowi: "1. Z zastrzeżeniem przepisów art. 5 i 6 prawa wyłączne uprawnionego, w rozumieniu art. 2, obejmują prawo do wykonywania lub zezwalania na: [...] c) jakąkolwiek formę publicznej dystrybucji, włącznie z wypożyczeniem oryginalnego programu ...

Pierwsza sprzedaż na terytorium Wspólnoty kopii programu komputerowego przez uprawnionego lub za jego zgodą wyczerpuje prawo dystrybucji na terytorium Wspólnoty tej kopii, z wyjątkiem prawa do kontroli dalszych wypożyczeń programu lub jego kopii". Prawo niderlandzkie 14 Artykuł 1 Auteurswet (ustawy o prawie autorskim) z dnia 23 września 1912 r., w wersji mającej zastosowanie w sporze w postępowaniu głównym (zwanej dalej "ustawą o prawie autorskim"), stanowi: "Twórcy utworu literackiego, naukowego lub artystycznego lub jego następcom prawnym przysługuje - z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych przez tę ustawę - wyłączne prawo udostępniania i zwielokrotniania tego utworu". 15 Artykuł 12 ust. 1 ustawy o prawie autorskim przewiduje: "Przez publiczne udostępnianie utworu literackiego, naukowego lub artystycznego rozumie się między innymi: 1. publiczne udostępnianie kopii utworu w całości lub w części; [...]". 16 Artykuł 12b tej ustawy jest zredagowany następująco: "Jeżeli egzemplarz utworu literackiego, naukowego lub artystycznego został wprowadzony do obrotu w drodze przeniesienia własności po raz pierwszy w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie będącym stroną porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez autora lub przez jego następcę prawnego lub za jego zgodą, wprowadzenie do obrotu owego egzemplarza w inny sposób, z wyjątkiem najmu lub pożyczki, nie stanowi naruszenia prawa autorskiego". 17 Artykuł 13 ...

literackiego, naukowego lub artystycznego należy rozumieć tłumaczenie, kompozycję muzyczną, nagranie filmowe lub adaptację teatralną oraz, w ogólności, każdą adaptację lub każde zwielokrotnienie, całkowite lub częściowe, w formie zmodyfikowanej, których nie można uznać za utwór oryginalny". 18 Artykuł 13a tej samej ...

stanowią integralną i podstawową część procesu technologicznego i których wyłącznym celem jest umożliwienie: a) transmisji w sieci wśród osób trzecich przez pośrednika, lub b) legalnego korzystania oraz nie mają samodzielnego znaczenia gospodarczego". 19 Artykuł 16b ust. 1 ustawy o prawie autorskim przewiduje: "Naruszenia praw autorskich do utworu literackiego, naukowego lub artystycznego nie stanowi zwielokrotnianie ograniczone do kilku egzemplarzy i służące wyłącznie ćwiczeniom, nauce lub wykorzystaniu przez osobę fizyczną, która dokonuje tegoż zwielokrotnienia w braku jakichkolwiek bezpośrednich lub pośrednich względów komercyjnych lub która zleca zwielokrotnienie wyłącznie na własne potrzeby ...

których celem jest obrona interesów niderlandzkich wydawców, zostały upoważnione przez pewną liczbę wydawców do działań w celu zapewnienia ochrony i przestrzegania praw autorskich, które zostały tymże wydawcom przyznane przez podmioty praw autorskich w drodze wyłącznych licencji. 21 Tom Kabinet Holding jest jedynym akcjonariuszem Tom Kabinet Uitgeverij, spółki będącej wydawcą książek, książek ...

baz danych, a także spółki Tom Kabinet. Ta ostatnia spółka zarządza witryną internetową, na której w dniu 24 czerwca 2014 r. wprowadziła usługę internetową w postaci wirtualnego rynku "używanych" książek elektronicznych. 22 W dniu 1 lipca 2014 r. NUV i GAU wniosły do sądu orzekającego w przedmiocie środków tymczasowych rechtbank Amsterdam (sądu rejonowego w Amsterdamie, Niderlandy), na podstawie ustawy o prawach autorskich, powództwo przeciwko Tom Kabinet, Tom Kabinet Holding i Tom Kabinet Uitgeverij dotyczące tej usługi internetowej. Rechtbank Amsterdam (sąd rejonowy w Amsterdamie) oddalił ich żądanie, gdyż jego zdaniem istnienie naruszenia prawa autorskiego według wstępnej oceny nie ...

23 NUV i GAU wniosły apelację od tego wyroku do Gerechtshof te Amsterdam (sądu apelacyjnego w Amsterdamie, Niderlandy), który wyrokiem z dnia 20 stycznia 2015 r. utrzymał w mocy to orzeczenie, zakazując jednak Tom Kabinet oferowania usług online pozwalających na sprzedaż książek elektronicznych ...

pory usługi i zastąpił je przez "Toms Leesclub" (klub czytelniczy Toma, zwany dalej "klubem czytelniczym"), w ramach którego Tom Kabinet prowadzi handel książkami elektronicznymi. Klub czytelniczy proponuje swoim członkom, za określoną ...

elektroniczne, które bądź zostały zakupione przez Tom Kabinet, bądź darowane mu przez członków tego klubu. W tej ostatniej sytuacji członkowie ci powinni podać link do pobrania danej książki i oświadczyć, że ...

mógł pobrać książkę elektroniczną z witryny internetowej Tom Kabinet, a następnie mu ją odsprzedać. Członkostwo w klubie było uzależnione opłacania przez członka miesięcznej składki w kwocie 3,99 EUR. Każda książka elektroniczna darowana przez członka dawała mu prawo do korzystania ze zniżki w kwocie 0,99 w składce za następny miesiąc. 26 Od dnia 18 listopada 2015 r. uczestnictwo w klubie nie wymaga już opłacania miesięcznej składki. Z jednej strony cena każdej książki elektronicznej jest ...

Z drugiej strony członkowie klubu czytelniczego potrzebują również "kredytów" pozwalających im na nabycie książki elektronicznej w ramach klubu czytelniczego, które to kredyty mogą otrzymać poprzez dostarczenie mu książki elektronicznej tytułem odpłatnym ...

nabyć podczas składania zamówienia. 27 NUV i GAU zwróciły się do rechtbank Den Haag (sądu w Hadze, Niderlandy) o zakazanie Tom Kabinet, Tom Kabinet Holding i Tom Kabinet Uitgeverij, pod rygorem grzywny, naruszania praw autorskich członków tych stowarzyszeń poprzez podawanie do wiadomości lub zwielokrotnianie książek elektronicznych. W szczególności uważają one, że w ramach klubu czytelniczego Tom Kabinet dokonuje niedozwolonego publicznego udostępniania książek elektronicznych. 28 Sąd odsyłający w wyroku wstępnym z dnia 12 lipca 2017 r. uznał, że rozpatrywane książki należy zakwalifikować jako utwory w rozumieniu dyrektywy 2001/29 oraz że oferta Tom Kabinet w okolicznościach takich jak będące przedmiotem postępowania głównego nie stanowi publicznego udostępniania tych utworów w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej dyrektywy. 29 Sąd odsyłający wskazuje jednak, że nie jest ...

odpowiedź na pytania, czy podawanie do wiadomości książki elektronicznej na odległość poprzez pobranie, za odpłatnością, w celu bezterminowego używania może stanowić czynność rozpowszechniania w rozumieniu art. 4 ust. 1 dyrektywy 2001/29 oraz czy prawo do rozpowszechniania może w tym samym zostać wyczerpane w rozumieniu art. 4 ust. 2 tej dyrektywy. Zastanawia się on również, czy w przypadku odsprzedaży podmiot praw autorskich może na podstawie art. 2 rzeczonej dyrektywy sprzeciwić się czynnościom zwielokrotniania, które są niezbędne do legalnego przekazania pomiędzy kolejnymi nabywcami egzemplarza, w odniesieniu do którego prawo do rozpowszechniania zostało w danym wypadku wyczerpane. Zdaniem tego sądu odpowiedź na to pytanie nie wynika z orzecznictwa Trybunału. 30 W tych okolicznościach rechtbank Den Haag (sąd rejonowy w Hadze) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi: "1) Czy art. 4 ust. 1 dyrektywy [2001/29] należy interpretować w ten sposób, że pod zawartym tam sformułowaniem »jakakolwiek forma publicznego rozpowszechniania oryginału swoich utworów lub ich kopii w drodze sprzedaży lub w inny sposób« należy rozumieć także udostępnianie w sieci książek elektronicznych (będących cyfrowymi kopiami książek chronionych prawem autorskim) do pobrania na użytek nieograniczony czasowo za cenę, która stanowi dla podmiotu praw autorskich wynagrodzenie odpowiadające wartości ekonomicznej kopii należącego do niego utworu? 2) W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze: czy prawo do rozpowszechniania na obszarze Unii oryginału lub kopii utworu, o którym mowa w art. 4 ust. 2 dyrektywy [2001/29], wyczerpuje się z chwilą pierwszej sprzedaży lub innego pierwszego przekazania danego materiału - przez co rozumie się tu udostępnianie w sieci książek elektronicznych (będących cyfrowymi kopiami książek chronionych prawem autorskim) do pobrania na użytek nieograniczony czasowo za cenę, która stanowi dla podmiotu praw autorskich wynagrodzenie odpowiadające wartości ekonomicznej kopii należącego do niego utworu - na obszarze Unii przez podmiot praw autorskich lub za jego zezwoleniem? 3) Czy art. 2 dyrektywy [2001/29] należy interpretować w ten sposób, że przekazanie pomiędzy kolejnymi nabywcami legalnie nabytego egzemplarza, w odniesieniu do którego wyczerpało się prawo do jego rozpowszechniania, obejmuje zezwolenie na wspomniane w tymże artykule czynności zwielokrotniania, o ile są one konieczne do celów legalnego korzystania z takiego ...

jakie warunki powinny być wówczas spełnione? 4) Czy art. 5 dyrektywy [2001/29] należy interpretować w ten sposób, że podmiot praw autorskich nie może sprzeciwiać się czynnościom zwielokrotniania koniecznym do przekazania pomiędzy kolejnymi nabywcami legalnie nabytego egzemplarza, w odniesieniu do którego wyczerpało się prawo do rozpowszechniania, i jeżeli tak, to jakie warunki powinny być wówczas spełnione?". W przedmiocie pytań prejudycjalnych W przedmiocie pytania pierwszego 31 Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, w ramach procedury współpracy między sądami krajowymi a Trybunałem ustanowionej w art. 267 TFUE, zadaniem Trybunału jest udzielenie sądowi krajowemu użytecznej odpowiedzi, która umożliwi mu rozstrzygnięcie zawisłego przed nim sporu. Mając to na uwadze, Trybunał powinien w razie potrzeby przeformułować przedłożone mu pytania. Zadaniem Trybunału jest bowiem dokonanie wykładni wszelkich przepisów prawa Unii, których potrzebują sądy krajowe w celu rozstrzygnięcia zawisłych przed nimi sporów, nawet jeżeli przepisy te nie są wyraźnie wskazane w pytaniach skierowanych do niego przez te sądy (wyrok z dnia 13 września 2016 r., Rendón ...

Marín, C-165/14, EU:C:2016:675, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). 32 W tym celu Trybunał może wyprowadzić z całości informacji przedstawionych przez sąd odsyłający, a w szczególności z uzasadnienia postanowienia odsyłającego, elementów rzeczonego prawa, które wymagają wykładni w świetle przedmiotu sporu w postępowaniu głównym (wyrok z dnia 13 września 2016 r., Rendón Marín, C-165/14, EU:C:2016:675, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo). 33 W niniejszej sprawie, mimo że sąd odsyłający w pytaniu pierwszym pyta zasadniczo Trybunał, czy zawarte w art. 4 ust. 1 dyrektywy 2001/29 wyrażenie "jak[a]kolwiek form[a] publicznego rozpowszechniania oryginału [...] utworów [autorów] lub ich kopii" obejmuje "udostępnianie w sieci książek elektronicznych (będących cyfrowymi kopiami książek chronionych prawem autorskim) do pobrania na użytek nieograniczony czasowo za [odpłatnością]", to z uzasadnienia postanowienia odsyłającego wynika, że w sporze zawisłym przed tym sądem pytanie, jakie stawia sobie ten sąd, dotyczy tego, czy dostarczenie książki elektronicznej poprzez pobranie, dla celów stałego użytku, stanowi czynność rozpowszechniania w rozumieniu tego art. 4 ust. 1, czy też takie dostarczenie mieści się w pojęciu "publicznego udostępniania" w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej dyrektywy. Istotą tego pytania w sporze w postępowaniu głównym jest ustalenie, czy takie dostarczenie podlega zasadzie wyczerpania prawa do rozpowszechniania przewidzianego w art. 4 ust. 2 rzeczonej dyrektywy, czy też przeciwnie - jest wyłączone spod tej zasady, co w odniesieniu do prawa do publicznego udostępniania wyraźnie przewiduje art. 3 ust. 3 tej samej dyrektywy. 34 Z tych względów pierwsze z przedłożonych pytań należy przeformułować w ten sposób, że poprzez pytanie to sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czy dostarczenie poprzez pobranie książki elektronicznej dla celów stałego użytku mieści się w pojęciu "publicznego udostępniania" w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29, czy w pojęciu "publicznego rozpowszechniania" z art. 4 ust. 1 tej dyrektywy. 35 Jak wynika z art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29, autorom przysługuje wyłączne prawo do zezwalania na jakiekolwiek publiczne udostępnianie ich utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, włączając podawanie do publicznej wiadomości ich utworów w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie, lub też do zabraniania takiego udostępniania. 36 Jeżeli chodzi o art. 4 ust. 1 tej dyrektywy, to przewiduje on, że autorzy dysponują wyłącznym prawem do zezwalania na jakąkolwiek formę publicznego rozpowszechniania oryginału swoich utworów lub ich kopii w drodze sprzedaży lub w inny sposób, lub do zabraniania takich czynności. Prawo to zgodnie z art. 4 ust. 2 rzeczonej dyrektywy wyczerpuje się w przypadku pierwszej sprzedaży danego przedmiotu lub innego przeniesienia własności na obszarze Unii przez podmiot praw autorskich lub za jego zezwoleniem. 37 Ani samo brzmienie tych przepisów, ani żadnego innego przepisu ...

na ustalenie, czy dostarczenie poprzez pobranie książki elektronicznej dla celów stałego użytku stanowi publiczne udostępnienie, w szczególności podanie utworu do publicznej wiadomości w taki sposób, że osoby postronne mają do niego dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie, czy czynność rozpowszechniania w rozumieniu tej dyrektywy. 38 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przy dokonywaniu wykładni przepisu prawa Unii należy ...

nie tylko jego brzmienie, lecz także jego kontekst, cele regulacji, której część on stanowi, oraz, w stosownym przypadku, jego genezę (zob. podobnie wyroki: z dnia 20 grudnia 2017 r., Acacia i ...

47 i przytoczone tam orzecznictwo). Przepisy prawa Unii należy ponadto, na ile to możliwe, interpretować w świetle prawa międzynarodowego, w szczególności jeśli są to przepisy, które mają właśnie na celu wprowadzenie w życie umowy międzynarodowej zawartej przez Unię (wyroki: z dnia 7 grudnia 2006 r., SGAE, C ...

do wdrożenia niektórych ze zobowiązań ciążących na Unii na mocy TPA. Wynika stąd, że figurujące w art. 3 ust. 1 i w art. 4 ust. 1 tej dyrektywy pojęcia "publicznego udostępniania" i "publicznego rozpowszechniania" należy interpretować, na ile to możliwe, w zgodzie z definicjami zawartymi odpowiednio w art. 8 i w art. 6 ust. 1 TPA (zob. podobnie wyroki: z dnia 17 kwietnia 2008 r., Peek ...

Syed, C-572/17, EU:C:2018:1033, pkt 21 i przytoczone tam orzecznictwo). 40 W tej kwestii należy zauważyć, że art. 6 ust. 1 TPA definiuje prawo do wprowadzania do obrotu jako wyłączne prawo autorów do zezwalania na publiczne udostępnianie oryginału i zwielokrotnionych egzemplarzy swoich utworów drogą sprzedaży lub ...

art. 6 i 7 TPA wynika, że "wyrażenia »zwielokrotnione egzemplarze« i »oryginał i zwielokrotnione egzemplarze«, w kontekście prawa wprowadzania do obrotu i prawa najmu przewidzianych w tych artykułach, odnoszą się wyłącznie do utrwalonych zwielokrotnionych egzemplarzy, które mogą zostać wprowadzone do obrotu ...

nie może dotyczyć wprowadzania do obrotu utworów niematerialnych takich jak książki elektroniczne. 41 Wpisuje się w to stwierdzenie uzasadnienie wniosku w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 grudnia 1997 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym [COM(97) 628 wersja ostateczna, zwanego dalej "wnioskiem w sprawie dyrektywy"], leżącej u podstaw dyrektywy 2001/29. Wskazano tam bowiem, że wyrażenie "w tym publiczne udostępnianie utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym", które figuruje w art. 8 TPA i które zostało zasadniczo przejęte w art. 3 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, odzwierciedla propozycję zgłoszoną przez Wspólnotę Europejską i jej państwa członkowskie w trakcie negocjacji i dotyczy "działań interaktywnych" [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tego wniosku poniżej]. 42 Po drugie, w tym samym uzasadnieniu wniosku w sprawie dyrektywy Komisja Europejska podkreśliła również, że wniosek ten "stwarza sposobność do zharmonizowania w spójny sposób rozpowszechniania elektronicznego i rozpowszechniania materialnego chronionych treści oraz wyraźnego rozróżnienia obu tych sposobów rozpowszechniania". 43 W tym kontekście Komisja wskazała, że interaktywna transmisja na żądanie stanowi nową formę wykorzystywania własności intelektualnej, która zdaniem państw członkowskich powinna być objęta prawem do kontrolowania publicznego udostępniania. Jednocześnie wyjaśniła ona, że powszechnie przyjmuje się, że prawo do rozpowszechniania, które stosuje się wyłącznie do rozpowszechniania kopii materialnych, nie obejmuje takiej transmisji. 44 W rzeczonym uzasadnieniu Komisja dodała także, że wyrażenie "publiczne udostępnianie" utworu obejmuje czynności interaktywnej transmisji na żądanie, potwierdzając w ten sposób, że prawo do publicznego udostępniania ma również znaczenie, gdy pewna liczba niepowiązanych osób, członków publiczności, może indywidualnie, z różnych miejsc i w różnym czasie, uzyskać indywidualnie dostęp do utworu, który jest dostępny w witrynie internetowej. Uściśliła przy tym, że prawo to obejmuje wszelkie udostępnianie "inne niż rozpowszechnianie kopii fizycznych", gdyż kopie materialne, które mogą zostać wprowadzone do obrotu jako przedmioty materialne, podlegają już prawu do rozpowszechniania. 45 Z tego samego uzasadnienia wynika, że u podstaw wniosku w sprawie dyrektywy leżał zamiar spowodowania, żeby wszelkie publiczne udostępnianie utworu, inne niż rozpowszechnianie kopii fizycznych, zostało objęte nie pojęciem "publicznego rozpowszechniania" zawartego w art. 4 ust. 1 dyrektywy 2001/29, lecz pojęciem "publicznego udostępniania" w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej dyrektywy. 46 Po trzecie, należy zauważyć, że wykładnia ta znajduje potwierdzenie w celu tej dyrektywy, wyrażonym w jej preambule, a także w kontekście, w który wpisują się art. 3 ust. 1 i art. 4 ust. 1 rzeczonej dyrektywy. 47 ...

ram na poziomie Unii, wspierających rozwój społeczeństwa informacyjnego oraz dostosowanie, a także uzupełnienie aktualnych reguł w zakresie prawa autorskiego i praw pokrewnych, w celu uwzględnienia rozwoju technologicznego, który doprowadził do powstania nowych form wykorzystywania chronionych utworów (wyrok z ...

r., Circul Globus Bucureşti, C-283/10, EU:C:2011:772, pkt 38). 48 W tym względzie należy przypomnieć, że z motywów 4, 9 i 10 rzeczonej dyrektywy wynika, iż ...

autorom wysokiego poziomu ochrony, umożliwiającego im otrzymanie stosownego wynagrodzenia za korzystanie z ich utworów, polegające w szczególności na ich publicznym udostępnianiu (zob. podobnie wyrok z dnia 19 listopada 2015 r., SBS ...

i przytoczone tam orzecznictwo). 49 By ten cel osiągnąć, pojęcie "publicznego udostępniania" należy, jak podkreślono w motywie 23 dyrektywy 2001/29, rozumieć szeroko, w ten sposób, że obejmuje ono każde udostępnianie utworu odbiorcom nieznajdującym się w miejscu, z którego udostępnianie pochodzi, a zatem każdą transmisję lub retransmisję tego rodzaju, drogą przewodową lub bezprzewodową, w tym nadawanie programów (zob. podobnie wyroki: z dnia 7 grudnia 2006 r., SGAE, C-306 ...

in., C-466/12, EU:C:2014:76, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo). 50 W motywie 25 tej dyrektywy dodano, że uznane przez nią podmioty praw autorskich mają wyłączne prawo do podawania swoich utworów do publicznej wiadomości, na drodze interaktywnej transmisji na żądanie, które to transmisje charakteryzują się tym, że każdy może mieć do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie. 51 Ponadto w motywach 28 i 29 dyrektywy 2001/29, dotyczących prawa do rozpowszechniania, wskazano odpowiednio, że prawo to obejmuje "wyłączne prawo do kontrolowania dystrybucji utworu w postaci materialnego nośnika" oraz że kwestia wyczerpania prawa nie pojawia się w wypadku usług, w szczególności usług świadczonych przez internet, a także uściślono, że w przeciwieństwie do CD-ROM lub CD-I, gdzie własność intelektualna ma postać materialnego nośnika, a mianowicie rzeczy, każda usługa świadczona przez internet stanowi w istocie czynność, na którą należy uzyskać zezwolenie, o ile tak stanowi prawo autorskie lub prawo pokrewne. 52 Po czwarte, wykładnia prawa do rozpowszechniania, o którym mowa w art. 4 ust. 1 dyrektywy 2001/29, dokonywana w taki sposób, że prawo to stosuje się wyłącznie do rozpowszechniania utworów na materialnym nośniku, wypływa również z art. 4 ...

tej dyrektywy, dotyczącego wyczerpania tego prawa, tak jak zinterpretował go Trybunał, który orzekł, że stosując w motywie 28 rzeczonej dyrektywy wyrażenia "materialny nośnik" i "ten przedmiot", prawodawca Unii chciał przyznać autorom kontrolę nad pierwszym wprowadzeniem na rynek na obszarze Unii każdego materialnego przedmiotu, w którym wyrażona jest ich twórczość intelektualna (wyrok z dnia 22 stycznia 2015 r., Art & Allposters ...

419/13, EU:C:2015:27, pkt 37). 53 Z pewnością, jak zauważa sąd odsyłający, w odniesieniu do wyczerpania prawa do rozpowszechniania kopii programu komputerowego, o którym mowa w art. 4 ust. 2 dyrektywy 2009/24, Trybunał orzekł, że z przepisu tego nie wynika ...

ten, odwołując się bez dalszych wyjaśnień do "sprzedaży kopii programu komputerowego", nie wprowadza żadnego rozróżnienia w zależności od tego, czy dana kopia ma postać materialną, czy też niematerialną (wyrok z dnia ...

407, pkt 55). 54 Jednakże, jak słusznie wskazuje sąd odsyłający oraz jak podkreślił rzecznik generalny w pkt 67 opinii, książka elektroniczna nie jest programem komputerowym, a zatem nie należy stosować przepisów szczególnych dyrektywy 2009/24. 55 W tej kwestii należy z jednej strony zauważyć, jak Trybunał wyraźnie wskazał w pkt 51 i 56 wyroku z dnia 3 lipca 2012 r., UsedSoft (C-128/11 ...

2012:407), że dyrektywa 2009/24, dotycząca konkretnie ochrony prawnej programów komputerowych, stanowi lex specialis w stosunku do dyrektywy 2001/29. I tak właściwe przepisy dyrektywy 2009/24 stanowią wyraźny wyraz woli prawodawcy Unii, by do celów ochrony przewidzianej w tej dyrektywie zrównać materialne i niematerialne kopie takich programów komputerowych w taki sposób, żeby wyczerpanie prawa do rozpowszechniania przewidziane w art. 4 ust. 2 dyrektywy 2009/24 dotyczyło wszystkich tych kopii (zob. podobnie wyrok z ...

29 nie było natomiast zamiarem prawodawcy Unii, gdy przyjmował on tę dyrektywę. Jak bowiem przypomniano w pkt 42 niniejszego wyroku, z prac przygotowawczych do tej dyrektywy wynika wola wyraźnego rozróżnienia rozpowszechniania ...

z ekonomicznego punktu widzenia podobne, gdyż transmisja programu online jest funkcjonalnym odpowiednikiem wydania nośnika materialnego. W związku z tym wykładnia art. 4 ust. 2 dyrektywy 2009/24 w świetle zasady równego traktowania wymaga, żeby te dwa sposoby przekazania były traktowane w porównywalny sposób. 58 Nie sposób jednak przyjąć, że dostarczenie książki na nośniku materialnym i dostarczenie ...

książki elektronicznej są równoważne z punktu widzenia ekonomicznego i funkcjonalnego. Jak bowiem zauważył rzecznik generalny w pkt 89 opinii, w przeciwieństwie do książek na nośniku materialnym zdematerializowane kopie cyfrowe nie pogarszają się wraz używaniem, tak ...

dodatkowych wysiłków, ani dodatkowych kosztów, a zatem równoległy rynek utworów używanych grozi naruszeniem interesu podmiotów praw autorskich w otrzymaniu za utwory odpowiedniego wynagrodzenia w znacznie większym stopniu niż rynek używanych przedmiotów materialnych - wbrew celowi przypomnianemu w pkt 48 niniejszego wyroku. 59 Nawet w sytuacji, gdyby książkę elektroniczną należało uznać za złożony materiał (zob. podobnie wyrok z dnia 23 ...

podstawie dyrektywy 2009/24, należałoby przyjąć, że program taki ma charakter pomocniczy względem utworu zawartego w takiej książce. Jak bowiem zauważył rzecznik generalny w pkt 67 opinii, książka elektroniczna jest chroniona ze względu na jej treść, którą należy uważać ...

nie powoduje stosowania takich przepisów szczególnych. 60 Sąd odsyłający wyjaśnia również, że dostarczenie książki elektronicznej w okolicznościach takich jak w sprawie w postępowaniu głównym nie spełnia wymogów postawionych przez Trybunał na potrzeby zakwalifikowania tej czynności jako publicznego udostępnienia w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29. W szczególności sąd ten wskazuje, po pierwsze, że wobec braku udostępnienia samej treści chronionego utworu w ofercie sprzedaży książki elektronicznej na platformie klubu czytelniczego nie można mówić o czynności udostępniania. Z ...

ma publiczności, ponieważ książka elektroniczna jest podawana do wiadomości wyłącznie jednego członka klubu czytelniczego. 61 W tej kwestii należy zauważyć, że z art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29 wynika, że ...

orzecznictwo). 62 Po pierwsze, co się tyczy kwestii, czy dostarczenie książki elektronicznej takie jak rozpatrywane w postępowaniu głównym stanowi akt udostępniania w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29, należy zauważyć, że - jak przypomniano w pkt 49 niniejszego wyroku - pojęcie "publicznego udostępniania" w rozumieniu tego ostatniego przepisu obejmuje każdą transmisję lub retransmisję utworów odbiorcom nieznajdującym się w miejscu, z którego udostępnianie pochodzi, drogą przewodową lub bezprzewodową. 63 Ponadto, jeżeli chodzi o pojęcie "podanie do publicznej wiadomości" w rozumieniu tego samego przepisu, stanowiące część szerszego pojęcia "publicznego udostępniania", Trybunał orzekł, że aby czynność ...

została uznana za "czynność podawania do publicznej wiadomości", musi ona łącznie spełniać dwa warunki określone w tym przepisie, mianowicie umożliwiać zainteresowanej publiczności dostęp do rozpatrywanego przedmiotu objętego ochroną zarówno w wybranym przez siebie miejscu, jak i czasie (zob. podobnie wyrok z dnia 26 marca 2015 r., C More Entertainment, C-279/13, EU:C:2015:199, pkt 24, 25), niezależnie od tego, czy członkowie tej publiczności skorzystają z tej możliwości (zob. podobnie wyrok z dnia ...

tam orzecznictwo). 64 Jeżeli chodzi konkretnie o podanie do publicznej wiadomości chronionego utworu lub przedmiotu w taki sposób, że każdy może mieć do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie, z uzasadnienia wniosku w sprawie dyrektywy wynika, że "czynnością decydującą jest czynność polegająca na podaniu utworu do publicznej wiadomości ...

na żądanie", oraz że "[n]ie ma znaczenia, czy ktoś rzeczywiście pobrał ten utwór". 65 W niniejszej sprawie oczywiste jest, że Tom Kabinet podaje przedmiotowe utwory do wiadomości każdej osobie, która zarejestruje się w witrynie internetowej klubu czytelniczego, osoba ta zaś może mieć do nich dostęp w miejscu i czasie, które sama wybiera, a zatem świadczenie takiej usługi należy traktować jako udostępnienie utworu w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29 i nie jest konieczne, by osoba ta ...

możliwości, rzeczywiście pobierając książkę elektroniczną z tej witryny internetowej. 66 Po drugie, pojęcie "publicznego udostępniania" w rozumieniu tego przepisu wymaga, aby utwory objęte ochroną zostały rzeczywiście udostępnione publiczności (zob. podobnie wyrok ...

05, EU:C:2006:764, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo). 67 Z uzasadnienia wniosku w sprawie dyrektywy wynika również, po pierwsze - jak przypomniano w pkt 44 niniejszego wyroku, że prawo do publicznego udostępniania ma również znaczenie, gdy pewna liczba niepowiązanych osób, członków publiczności, może indywidualnie, z różnych miejsc i w różnym czasie, uzyskać indywidualnie dostęp do utworu, który jest dostępny w witrynie internetowej, oraz, po drugie, że publiczność składa się członków traktowanych indywidualnie. 68 W tej kwestii Trybunał miał już sposobność uściślić, po pierwsze, że pojęcie "publiczność" zawiera w sobie pewien minimalny próg, co wyklucza z zakresu tego pojęcia zbyt małą liczbę osób, a po drugie - że należy wziąć pod uwagę kumulatywne skutki podania do wiadomości chronionego utworu, w drodze pobrania, potencjalnym odbiorcom. Należy zatem mieć na względzie, w szczególności, ile osób może mieć dostęp do tego samego utworu równocześnie, ale też ile spośród ...

Brein, C-610/15, EU:C:2017:456, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo). 69 W niniejszej sprawie, w świetle podkreślonej w pkt 65 niniejszego wyroku okoliczności, że każda zainteresowana osoba może zostać członkiem klubu czytelniczego, a także w świetle faktu, że wobec braku na platformie tego klubu środka technicznego umożliwiającego zapewnienie, że w okresie, gdy użytkownik utworu ma rzeczywiście do niego dostęp, może zostać pobrana tylko jedna kopia ...

lub kolejno - mogą mieć dostęp do tego samego utworu za pośrednictwem tej platformy, jest znaczna. W związku z tym, z zastrzeżeniem dokonania przez sąd odsyłający ustaleń uwzględniających wszystkie istotne elementy, rozpatrywany utwór należy uważać za publicznie udostępniony w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29. 70 Wreszcie, Trybunał orzekł, że uznanie, iż doszło do "publicznego udostępniania", wymaga, aby utwór chroniony został udostępniony w oparciu o szczególną technologię, inną niż dotychczas używane, lub - w wypadku niespełnienia powyższej przesłanki - wśród nowej publiczności, czyli publiczności, której podmiot praw autorskich dotychczas nie brał pod uwagę, zezwalając na pierwotne publiczne udostępnienie utworu (wyrok z dnia ...

Brein, C-610/15, EU:C:2017:456, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo). 71 W niniejszej sprawie, ponieważ podaniu do wiadomości książki elektronicznej towarzyszy generalnie, jak wskazały NUV i GAU, licencja na używanie uprawniająca tylko do odczytania przez użytkownika, który pobrał daną książkę elektroniczną, tejże książki ...

własnego sprzętu, należy uznać, że udostępnianie dokonywane przez Tom Kabinet jest udostępnianiem publiczności, której podmiot praw autorskich dotychczas nie brał pod uwagę, a zatem nowej publiczności w rozumieniu orzecznictwa przytoczonego w poprzednim punkcie niniejszego wyroku. 72 W świetle ogółu powyższych rozważań na pytanie pierwsze należy udzielić następującej odpowiedzi: dostarczanie publiczności książki elektronicznej poprzez pobranie, dla celów stałego użytku, mieści się w pojęciu "publicznego udostępniania", a dokładniej w pojęciu "podawania do publicznej wiadomości [...] utworów [autorów] w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie", w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29. W przedmiocie pytań od drugiego do czwartego 73 Z uwagi na odpowiedź udzieloną na pytanie pierwsze nie ma konieczności udzielania odpowiedzi na pytania od drugiego do czwartego. W przedmiocie kosztów 74 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi. Z powyższych względów Trybunał (wielka izba) orzeka, co następuje: Dostarczanie publiczności książki elektronicznej poprzez pobranie, dla celów stałego użytku, mieści się w pojęciu "publicznego udostępniania", a dokładniej w pojęciu "podawania do publicznej wiadomości [...] utworów [autorów] w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie", w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym. Podpisy * Język postępowania: niderlandzki. ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok TSUE – 2010 55 fragmentów

2010-05-06

Uprzednie uchylenie bądź stwierdzenie nieważności działania lub zaniechania przez właściwy sąd - Członkowie konsorcjum będącego oferentem w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego - Decyzja podjęta w ramach tego postępowania przez organ inny niż instytucja zamawiająca - Skarga złożona indywidualnie przez niektórych członków konsorcjum - Dopuszczalność W sprawach połączonych C-145/08 i C-149/08 mających za przedmiot dwa wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym na podstawie art. 234 WE, złożone przez Symvoulio tis Epikrateias (Rada Państwa, Grecja), postanowieniami z dnia 15 lutego 2008 r., które wpłynęły do Trybunału w dniu 9 kwietnia 2008 r., w postępowaniach Club Hotel Loutraki AE, Athinaïki Techniki AE, Evangelos Marinakis, przeciwko Ethniko Symvoulio Radiotileorasis, Ypourgos ...

08) przeciwko Ethnico Symvoulio Radiotileorasis, przy udziale: Michaniki AE (C-149/08), TRYBUNAŁ (czwarta izba), w składzie: K. Lenaerts, prezes trzeciej izby, pełniący obowiązki prezesa czwartej izby, R. Silva de Lapuerta ...

generalny: E. Sharpston, sekretarz: L. Hewlett, główny administrator, uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 11 czerwca 2009 r., rozważywszy uwagi przedstawione: - w imieniu Club Hotel Loutraki AE, przez I. K. Theodoropoulosa oraz S. A. Pappasa, dikigoroi, - w imieniu Athens Resort Casino AE Symmetochon oraz Regency Entertainment Psychagogiki kai Touristiki AE, poprzednio Hyatt ...

Regency Xenodocheiaki kai Touristiki (Ellas) AE, przez P. Spyropoulosa, K. Spyropoulos oraz I. Dryllerakisa, dikigoroi, - w imieniu Ellaktor AE, poprzednio Elliniki Technodomiki TEB AE przez V. Niatsou, dikigoros, - w imieniu Aktor ATE, przez K. Giannopoulosa, dikigoros, - w imieniu rządu greckiego, przez A. Samoni-Rantou oraz E.-M. Mamounę oraz I. Dionysopoulosa, działających w charakterze pełnomocników, - w imieniu Komisji Wspólnot Europejskich, przez M. Patakię oraz D. Kukovca, działających w charakterze pełnomocników, po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 29 października 2009 r., wydaje następujący Wyrok 1 Wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczą wykładni istotnych w świetle okoliczności postępowań przed sądem krajowym przepisów dyrektywy Rady 92/50/EWG z dnia 18 ...

209, s. 1) i dyrektywy Rady 89/665/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane (Dz.U. L 395, s. 33) zmienionej dyrektywą 92/50 (zwanej dalej "dyrektywą 89/665"), oraz ogólnych zasad prawa Unii w zakresie zamówień publicznych i w szczególności zasady skutecznej ochrony sądowej. 2 Wnioski zostały przedstawione w ramach sporów pomiędzy przedsiębiorstwami prywatnymi i osobami fizycznymi a Ethniko Symvoulio Radiotileorasis (Krajową Radą Radia ...

do kontrolowania czy właściciele, wspólnicy, udziałowcy większościowi, członkowie organów spółek lub kadra zarządcza przedsiębiorstw uczestniczących w postępowaniach przetargowych mają pewne wskazane w tych przepisach cechy, w związku z czym powinni zostać automatycznie wykluczeni z udziału w postępowaniu. Ramy prawne Przepisy unijne 3 W świetle art. 1 lit. a) dyrektywy 92/50: "»zamówienia publiczne na usługi« oznaczają umowy o ...

instytucją zamawiającą […] […]" 4 Artykuł 2 tej dyrektywy stanowi: "Jeżeli zamówienie publiczne ma objąć zarówno produkty w rozumieniu dyrektywy 77/62/EWG [Rady z dnia 21 grudnia 1976 r. koordynująca procedury udzielania zamówień publicznych na dostawy (Dz.U. L 13, s. 1)], jak i usługi w rozumieniu załączników I A oraz I B do niniejszej dyrektywy, zamówienie jest objęte zakresem niniejszej ...

przepisów niniejszej dyrektywy. 2. Instytucje zamawiające zapewniają, aby nie istniała dyskryminacja między różnymi usługodawcami. […]" 6 W świetle art. 8 dyrektywy 92/50: "Zamówień, których przedmiotem są usługi wymienione w załączniku I A, udziela się zgodnie z przepisami tytułów III-VI." 7 Artykuł 9 tej dyrektywy stanowi: "Zamówień, których przedmiotem są usługi wymienione w załączniku I B, udziela się zgodnie z art. 14 i 16." 8 Artykuł 14 jest częścią tytułu IV tej dyrektywy, który dotyczy wspólnych reguł w dziedzinie technicznej i specyfikacji technicznej zamieszczanej w ogólnej dokumentacji lub w umownej dokumentacji dotyczącej każdego zamówienia a art. 16 jest częścią tytułu V, który dotyczy ogólnych zasad ogłoszeń. 9 Załącznik I B dyrektywy 92/50 w ramach tytułu "Usługi w rozumieniu art. 9" zawiera: "[…] 17 Usługi hotelarskie i restauracyjne […] 26 Usługi rekreacyjne, kulturalne i sportowe 27 Inne usługi". 10 Wreszcie art. 26 tej dyrektywy w ust. 1 stanowi: "Oferty mogą być składane przez grupy usługodawców. Od takich grup nie można wymagać, aby przybrały w celu złożenia oferty określoną formę prawną; można jednak tego wymagać od grupy, której udzielono zamówienia ...

92/50/EWG […] mogły być skutecznie i przede wszystkim możliwie szybko, zgodnie z warunkami określonymi w poniższych artykułach, w szczególności art. 2 ust. 7, podlegać odwołaniu na podstawie tego, że takie decyzje naruszyły prawo wspólnotowe w dziedzinie zamówień publicznych albo krajowe przepisy, wykonujące to prawo. 2. Państwa Członkowskie zapewniają, że nie istnieje dyskryminacja pomiędzy przedsiębiorstwami, które mogą wystąpić z roszczeniami z tytułu poniesionej szkody w ramach procedury udzielania zamówienia, w wyniku zawartego w niniejszej dyrektywie rozróżnienia pomiędzy przepisami krajowymi wdrażającymi prawo wspólnotowe a pozostałymi przepisami krajowymi. 3. Państwa Członkowskie zapewniają, że procedury odwoławcze, zgodnie ze szczegółowymi ...

Państwa Członkowskie mogą wprowadzić, dostępne są, co najmniej każdemu podmiotowi, który ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia publicznego na dostawy lub roboty budowlane, w przypadku, gdy taki podmiot doznał uszczerbku lub zagraża mu doznanie uszczerbku w wyniku domniemanego naruszenia przepisów. W szczególności, Państwa Członkowskie mogą wymagać od podmiotu, który zamierza skorzystać ze środków odwoławczych, uprzedniego powiadomienia instytucji zamawiających o domniemanym naruszeniu przepisów oraz o zamiarze skorzystania ze środków odwoławczych." 12 W świetle art. 2 tej dyrektywy: "1. Państwa Członkowskie zapewnią wprowadzenie do procedur odwoławczych określonych w art. 1, odpowiednich środków obejmujących prawo do a) podjęcia, w możliwie najkrótszym terminie, w drodze zarządzenia tymczasowego, środków tymczasowych w celu naprawy domniemanego naruszenia lub zapobieżenia dalszym szkodom wobec podmiotów, których to dotyczy, w tym zawieszenia lub doprowadzenia do zawieszenia procedury udzielania zamówienia publicznego lub wykonania decyzji podjętych przez instytucję zamawiającą; b) uchylenia lub doprowadzenia do uchylenia bezprawnych decyzji, w tym usunięcia dyskryminujących specyfikacji technicznych, ekonomicznych lub finansowych zawartych w zaproszeniu do składania ofert, dokumentacji zamówienia lub we wszelkich innych dokumentach związanych z procedurą udzielania zamówienia; c) przyznania odszkodowania podmiotom, które doznały uszczerbku w wyniku naruszenia. […] 5. Państwa Członkowskie mogą uznać, że w przypadku, gdy występuje roszczenie o odszkodowanie w związku z bezprawnym podjęciem decyzji, przedmiotowa decyzja musi być uprzednio uchylona przez organ mający niezbędne uprawnienia. 6. Stosowanie uprawnień, określonych w ust. 1, do umowy podpisanej wskutek udzielenia zamówienia, określają przepisy krajowe. Ponadto Państwo Członkowskie może ...

wskutek udzielenia zamówienia, uprawnienia organów odwoławczych są ograniczone do przyznania odszkodowań podmiotom, które doznały uszczerbku w wyniku naruszenia przepisów. […]" Uregulowania krajowe 13 Dyrektywa 89/665 została transponowana do greckiego porządku prawnego ...

tej ustawy zatytułowany "Zakres ochrony sądowej" stanowi: "1. Osoba zainteresowana, która ma lub miała interes w uzyskaniu danego zamówienia publicznego na roboty budowlane, dostawy i usługi i która poniosła lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia wspólnotowych lub krajowych przepisów, może żądać, zgodnie z tym co przewidziano w szczególności w poniższych przepisach, zastosowania środka tymczasowego, uchylenia lub stwierdzenia nieważności niezgodnego z prawem działania organu zamawiającego oraz przyznania odszkodowania. […]" 15 Artykuł 4 tej ustawy zatytułowany "Uchylenie lub stwierdzenie nieważności" stanowi: "1. Zainteresowany ma prawo zwrócić się o uchylenie lub stwierdzenie nieważności każdego działania lub zaniechania organu udzielającego zamówienie, który ...

przed udzieleniem zamówienia postępowanie przetargowe zostało zawieszone decyzją przewidującą zastosowanie środków tymczasowych lub postanowieniem tymczasowym. W tym przypadku zainteresowany może żądać odszkodowania zgodnie z poniższym przepisem." 16 Artykuł 5 ustawy nr 2522/1997 zatytułowany "Wniosek o odszkodowanie" stanowi: "1. Zainteresowany, który został wykluczony z udziału w przetargu lub któremu odmówiono udzielenia zamówienia publicznego na roboty budowlane, dostawy lub usługi, ma prawo domagać się odszkodowania od organu zamawiającego, na podstawie art. 197 i 198 kodeksu cywilnego. Jakiekolwiek przepis wykluczający lub ograniczający to prawo nie ma zastosowania. 2. W celu uzyskania odszkodowania wymagane jest wcześniejsze uchylenie lub stwierdzenie nieważności niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przez właściwy sąd. Dopuszczalne jest złożenie łącznego wniosku o odszkodowanie i stwierdzenie ...

cywilnego, do których odsyła poprzedni przepis przewidują odpowiedzialność "z tytułu negocjacji", tj. obowiązek wypłaty odszkodowania w razie gdyby zainteresowani ponieśli bezzasadnie koszty w ramach postępowania zmierzającego do zawarcia umowy. 18 Dekret prezydencki nr 18/1989 stanowi kodyfikację przepisów ...

Ustawa nr 2206/1994 dotyczy "Tworzenia, organizacji, prowadzenia i kontrolowania kasyn, itp" (FEK A’ 62). W świetle art. 1 ust. 7 tej ustawy zatytułowanego "Wydawanie zezwoleń na prowadzenie kasyn": "Licencje dla przedsiębiorstw prowadzących kasyna są wydawane na podstawie decyzji Ministra Turystyki po przeprowadzeniu międzynarodowego postępowania ...

FEK A’ 143) wprowadzają system ograniczeń stosowanych do zawierania umów publicznych z osobami, które działają w sektorze środków masowego przekazu lub posiadają w nim udziały. Przepisy te przewidują domniemanie braku możliwości łączenia statusu lub funkcji właściciela, wspólnika, głównego akcjonariusza lub członka kadry zarządzającej przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w sektorze środków masowego przekazu ze statusem lub funkcją właściciela, wspólnika, głównego akcjonariusza lub członka kadry zarządzającej przedsiębiorstwa, któremu państwo lub osoba prawna sektora publicznego w szerokim znaczeniu powierzyły wykonanie zamówienia publicznego na roboty budowlane, dostawy lub usługi. Zakaz ten obejmuje ...

3021/2002 przewiduje zasadniczo, że przed wydaniem decyzji o udzieleniu lub przyznaniu zamówienia publicznego, a w każdym razie przed zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego, instytucja zamawiająca powinna pod rygorem nieważności umowy lub udzielenia zamówienia publicznego, zwrócić ...

się do ESR o wydanie zaświadczenia o braku przesłanek niedozwolonego łączenia statusu lub funkcji wymienionych w tej ustawy. Decyzja ESR wiąże instytucję zamawiającą, lecz może być przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności złożonej przez osoby mające legitymację prawną, w tym przez organy publiczne. 23 W swym wyroku z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie C-213/07 Mechaniki (Zb.Orz. s. I- 9999, pkt 1 i 2 sentencji), Trybunał orzekł, że prawo Unii nie sprzeciwia się takim przepisom, które służą zgodnym z prawem celom w zakresie równego traktowania oferentów i przejrzystości procedur udzielania zamówień publicznych; prawo to sprzeciwia się jednak ze względu na zasadę proporcjonalności ustanowieniu opisanego powyżej w rozpatrywanych przepisach krajowych niewzruszalnego domniemania niepołączalności zadań lub funkcji. Postępowania przed sądem krajowymi i pytania ...

r. właściwy komitet międzyministerialny postanowił sprywatyzować spółkę Elliniko Kazino Parnithas AE (zwaną dalej "EKP"), spółkę zależną spółki Ellinika Touristika Akinita AE (zwanej dalej "ETA"), której wyłącznym właścicielem jest państwo greckie. Komunikat o zaproszeniu do składania ofert opublikowany w październiku 2001 r. przewidywał pierwszy etap polegający na selekcji wstępnej w celu określenia, którzy oferenci spełniają wskazane warunki. Ostatnia faza miała na celu wyłonienie najlepszego oferenta, z którym zostanie podpisana umowa. W toku pierwszego etapu wybrano konsorcjum przedsiębiorstw Koinopraxia Kazino Attikis i konsorcjum przedsiębiorstw Hyatt Regency Xenodocheiaki kai Touristiki (Ellas) AE - Elliniki Technodomiki AE. 25 Następnie w kwietniu 2002 r. opublikowano dodatkowe ogłoszenie, w którym warunki umowy zostały określone w następujący sposób: Umowa ma charakter mieszany i obejmuje: - umowy sprzedaży przez ETA 49% udziałów w EKP dna rzecz "spółki akcyjnej o wyłącznym celu" (zwanej dalej "AEAS)", która powinna zostać powołana ...

umowa na podstawie której AEAS zobowiązuje się do wdrożenia planu rozwoju, który musi zostać wykonany w terminie 750 dni kalendarzowych od otrzymania niezbędnych zezwoleń. Plan rozwoju obejmuje ulepszenie lokali kasyna i ...

o powierzchni około 280 ha. Wykonanie tych prac jest częścią zapłaty za nabycie 49% udziałów w EKP; - porozumienie między ETA i AEAS, na podstawie którego ta ostatnia nabywa prawo do wyznaczenia większości członków zarządu EKP i zarządzania spółką zgodnie z warunkami wskazanymi w umowie; - porozumienie, na mocy którego AEAS przejmuje zarządzanie przedsiębiorstwem prowadzącym kasyno, za wynagrodzeniem wypłacanym przez ...

90 mln EUR) i 2 % od obrotu; - jako zarządzający AEAS powinna zarządzać przedsiębiorstwem prowadzącym kasyno w celu utrzymania luksusowych warunków zapewniających wysoką jakość usług i być rentowna dla EKP. Zyski przed opodatkowaniem nie powinny być mniejsze niż łącznie 105 mln EUR w ciągu pierwszych pięciu latach podatkowych po wejściu w życie umowy. Zysk netto zostanie podzielony między ETA i AEAS zgodnie z procentowym udziałem w kapitale; - ponieważ EKP jest jedynym przedsiębiorstwem prowadzącym kasyno w okręgu Attyka, w umowie przewidziano, że w przypadku utworzenia zgodnie z przepisami prawa innego kasyna w tych granicach geograficznych w ciągu dziesięciu lat od wejścia w życie umowy, ETA wypłaci AEAS odszkodowanie w wysokości 70% ceny transakcyjnej. Kwota odszkodowania będzie zmniejszana o 10% za każdy rok po wejściu w życie umowy; - w odniesieniu do zarządzania przedsiębiorstwem prowadzącym kasyno, umowa wygasa w dziesięć lat po jej wejściu w życie. 26 Konsorcjum Hyatt Regency Xenodocheiaki kai Touristiki (Ellas) AE - Elliniki Technodomiki AE było najlepszym oferentem w omawianym postępowaniu i zostało wskazane jako wybrany oferent. Przed podpisaniem umowy, ETA poinformowała ESR o tożsamości właścicieli, wspólników, akcjonariuszy i kadry kierowniczej wybranego oferenta, w celu poświadczenia, że żadna z tych osób nie jest objęta zakazem, o którym mowa w art. 3 ustawy nr 3021/2002. w zaświadczeniu wydanym w dniu 27 września 2002 r., ESR stwierdziła, że żadna ze wskazanych osób nie była objęta ...

Skarżący podnieśli, że członek konsorcjum, któremu przyznano zamówienie był objęty jednym z przypadków zakazu przewidzianych w ustawodawstwie krajowym, i wobec tego należy stwierdzić nieważność decyzji o udzieleniu zamówienia. 28 Sąd krajowy ...

obowiązki zarządzania przedsiębiorstwem prowadzącym kasyno. Część dotycząca sprzedaży akcji ma zdaniem sądu krajowego najistotniejsze znaczenie w ramach umowy mieszanej. Ponadto, umowa ta zawiera również element zamówienia na roboty budowlane, w zakresie w jakim wybrany oferent zobowiązuje się do wykonania robót, o których mowa w postanowieniu odsyłającym, w ramach zapłaty za część przekazanych akcji. Sąd krajowy stwierdza, że ten ostatni element ma charakter akcesoryjny w stosunku do części obejmującej "usługi". 29 W tym kontekście sąd krajowy zapytuje, czy można uznać, że część rozpatrywanej umowy, która dotyczy "usług" stanowi umowę koncesji na usługi publiczne, nie podlegającą przepisom unijnym. W tym względzie należy sprawdzić, w jakim zakresie wybrany oferent ponosi ryzyko związane z organizacją i wykonywaniem działalności w zakresie tych usług, biorąc pod uwagę również fakt, że usługi te obejmują działania, które zgodnie z dotyczącymi ich przepisami krajowymi mogą być przedmiotem praw wyłącznych lub specjalnych. 30 W przypadku gdyby Trybunał orzekł, że część spornej umowy dotycząca zarządzania kasynem jest zamówieniem na usługę publiczną, sąd krajowy zastanawia się, czy przedstawiona w postępowaniu krajowym skarga o stwierdzenie nieważności jest objęta gwarancjami proceduralnymi przewidzianymi w dyrektywie 89/665, biorąc pod okoliczność, że główny przedmiot umowy, a mianowicie sprzedaż akcji EKP ...

równego traktowania uczestników postępowania przetargowego, której ochrona jest przedmiotem dyrektywy 89/665, ma również zastosowanie w tych przypadkach. 31 Gdyby Trybunał uznał, że skarga o stwierdzenie nieważności taka jak w postępowaniu przed sądem krajowym jest objęta zakresem stosowania dyrektywy 89/665, sąd krajowy zapytuje, czy zasady prawa Unii stoją na przeszkodzie krajowej regule proceduralnej, takiej jak zawarta w art. 47 ust. 1 dekretu prezydenckiego nr 18/1989, w świetle jego wykładni dokonanej przez ten sąd, w świetle uczestnicy postępowania w zakresie zamówień publicznych działający jako konsorcjum mogą złożyć skargę o stwierdzenie nieważności na działania podejmowane w ramach tego postępowania wyłącznie razem i wspólnie, pod rygorem odrzucenia skargi jako niedopuszczalnej. 32 Sąd krajowy wskazuje w tym zakresie na wyrok Trybunału z dnia 8 września 2005 r. w sprawie C-129/04 Espace Trianon et Sofibail (Zb.Orz. s. I-7805, pkt 22), w świetle którego krajowy przepis proceduralny, który wymaga, aby skarga o stwierdzenie nieważności wydanej przez instytucję ...

zamówienia została wniesiona przez wszystkich członków tworzących konsorcjum będące oferentem, nie ogranicza dostępności takiej skargi w sposób sprzeczny z art. 1 ust. 3 dyrektywy 89/665. 33 Sąd krajowy zastanawia się jednakże czy ten wniosek, który dotyczył w tym przypadku skargi o stwierdzenie nieważności decyzji instytucji zamawiającej o udzieleniu zamówienia publicznego dotyczy też wszystkich form ochrony sądowej przyznanej przez wskazaną dyrektywę, w tym roszczenia o odszkodowanie. Problematyka jest związana z okolicznością, że w tym przypadku ustawodawca krajowy, korzystając z uprawnień, jakie przysługują państwom członkowskim na mocy art. 2 ust. 5 dyrektywy 89/665, uzależnił przyznanie odszkodowania − w drodze przyjęcia art. 5 ust. 2 ustawy nr 2522/1997 − od uprzedniego stwierdzenia nieważności bezprawnego aktu. 34 Połączenie tego przepisu z regułą proceduralną zawartą w art. 47 ust. 1 dekretu prezydenckiego nr 18/1989, w świetle jego wykładni dokonanej przez sąd krajowy, uniemożliwiałoby indywidualnym członkom konsorcjum uczestniczącego bez powodzenia w postępowaniu w sprawie zamówień publicznych, nie tylko uzyskania stwierdzenia nieważności aktu niekorzystnego dla ich interesów, ale także zwrócenie się do właściwego sądu o naprawienie szkód poniesionych indywidualnie. Należy podkreślić, że w tej sprawie, sądem właściwym do stwierdzenia nieważności jest Symvoulio tis Epikrateias (Rada Państwa), a kwestia odszkodowania należy do właściwości innego sądu. 35 W tym kontekście sąd krajowy stwierdza, że możliwość zwrócenia się przez każdego członka konsorcjum do właściwego ...

przyznanie odszkodowania jest uzależniona od woli wszystkich pozostałych członków konsorcjum złożenia skargi o stwierdzenie nieważności, w okolicznościach gdy szkoda poniesiona indywidualnie przez członków konsorcjum z powodu nie przyznania zamówienia mogą się różnić w zależności od poziomu wydatków, które członkowie ponieśli w związku z udziałem w tym zamówieniu. W konsekwencji stopień zainteresowania każdego z członków konsorcjum złożeniem skargi o stwierdzenie nieważności może być odmienny. Tak więc zdaniem sądu krajowego zasadne jest pytanie, czy w takim kontekście zachowana jest ochrona zasady skutecznej ochrony sądowej zgodnie z wymogami dyrektywy 89/665 ...

za szkody spowodowane przez bezprawne działanie państwa lub osób prawnych prawa publicznego, to sąd właściwy w zakresie zasądzenia odszkodowania bada również, w sposób wpadkowy, legalności aktów administracyjnych w związku ze skargą o odszkodowanie; a nie czyni tego inny sąd jak w przypadku skargi o stwierdzenie nieważności złożonej w ramach postępowania o udzielanie zamówień publicznych. Sad krajowy zastanawia się zatem czy przepisy proceduralne mające ...

uprawnień wynikających z prawa Unii są mniej korzystne niż przepisy dotyczące ochrony podobnych lub analogicznych praw wynikających z przepisów krajowych. 37 Sąd krajowy wskazuje wreszcie, że jego obecna wykładnia art. 47, ust. 1 dekretu prezydenckiego nr 18/1989, w świetle której wyłącznie wszyscy członkowie konsorcjum, działający wspólnie, są uprawnieni do żądania stwierdzenia nieważności aktu w ramach procedury udzielania zamówień publicznych, stanowi zmianę jego orzecznictwa, w świetle którego członkowie konsorcjum mogli składać skargi indywidualnie. 38 Podkreśla ona także szczególny kontekst rozpatrywanej ...

przez konsorcjum i jego czterech członków z powodu nieprawidłowości pełnomocnictwa udzielonego przez nich adwokatowi, a w zakresie pozostałych trzech członków konsorcjum przekazał sprawę do rozpatrzenia przez pełny skład Symvoulio tis Epikrateias ze względu na jej wagę. Tak więc, czwarta izba zastosowała utrwalone orzecznictwo, w świetle którego skarga była dopuszczalna również wówczas gdy złożyli ją niektórzy członkowie konsorcjum. 39 Jednakże ...

jej członków stała się prawomocna, i tym samym nieodwołalna, tak że nie może zostać skorygowana w ramach postępowania zawisłego przed pełnym składem sądu krajowego. Sąd krajowy zastanawia się zatem czy ta ...

z zasadą rzetelnego procesu sądowego, która stanowi ogólną zasadę prawa Unii i zapisana jest również w art 6 europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. (zwanej dalej "CEDH") oraz zasadą ochrony uzasadnionych oczekiwań. 40 Z ...

zleceniobiorcy zarządzanie kasynem, sporządzenie planu rozwoju polegającego na restrukturyzacji pomieszczeń kasyna i podniesieniu wartości gospodarczej w ramach możliwości wynikających z zezwolenia obejmującego prowadzenie takiego kasyna i w której zawarta jest klauzula stanowiąca, że jeżeli na obszarze sensu largo, na którym znajduje się omawiane kasyno, miałoby zgodnie z prawem rozpocząć działalność inne kasyno, instytucja zamawiająca zobowiązuje się do wypłacenia zleceniobiorcy odszkodowania, stanowi koncesję, która jako taka nie została uregulowana w dyrektywie 92/50/EWG? 2) W przypadku odpowiedzi przeczącej na pierwsze pytanie prejudycjalne: czy środek odwoławczy wniesiony przez uczestników przetargu na udzielenie zamówienia publicznego o charakterze mieszanym, przewidującego również świadczenie usług wymienionych w załączniku I B do dyrektywy Rady 92/50/EWG […], w którym zarzuca się naruszenie zasady równego traktowania uczestników przetargu (zasady wyrażonej w art. 3 ust. 2 wskazanej dyrektywy), jest objęty zakresem zastosowania dyrektywy Rady 89/665/EWG […], czy też takie stosowanie jest wyłączone w zakresie, w jakim do postępowania w sprawie udzielenia rzeczonego zamówienia na świadczenie usług zgodnie z art. 9 dyrektywy 92/50/EWG znajdują zastosowanie wyłącznie art. 14 i 16 tej dyrektywy? 3) W przypadku odpowiedzi twierdzącej na drugie pytanie prejudycjalne zakładając, że przepis krajowy, zgodnie z którym wyłącznie wszyscy razem, a nie poszczególni członkowie konsorcjum nieposiadającego osobowości prawnej, które uczestniczyło w postępowaniu w sprawie udzielenia zamówienia publicznego i tego zmówienia nie otrzymało, mogą zaskarżyć akt, na mocy którego ...

udzielono zamówienia, także wówczas gdy skarga została wniesiona początkowo łącznie przez wszystkich członków konsorcjum, ale w stosunku do niektórych z nich została stwierdzona jej niedopuszczalność, co do zasady nie jest sprzeczny z prawem wspólnotowym, a w szczególności z przepisami dyrektywy 89/665/EWG […], czy na potrzeby stosowania wskazanej dyrektywy przed stwierdzeniem rzeczonej niedopuszczalności konieczne jest zbadanie, czy ci poszczególni członkowie konsorcjum zachowują w dalszym ciągu prawo zwrócenia się do innego sądu krajowego w celu uzyskania odszkodowania przewidzianego ewentualnie w przepisach prawa krajowego? 4) W sytuacji gdy istnieje utrwalone orzecznictwo sądu krajowego, zgodnie z którym także każdy poszczególny członek konsorcjum może skutecznie wnieść środek odwoławczy od aktu przyjętego w ramach postępowania w sprawie udzielenia zamówień publicznych, czy odrzucenie takiego środka odwoławczego jako niedopuszczalnego z powodu zmiany tego utrwalonego orzecznictwa, nie stwarzając uprzednio skarżącemu możliwości usunięcia braków w zakresie takiej niedopuszczalności ani możliwości przedstawienia uwag w tej kwestii zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, jest zgodne z przepisami dyrektywy 89/668/EWG interpretowanej w świetle art. 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności jako ogólnej zasady prawa wspólnotowego?" Sprawa C-149/08 41 Miasto Saloniki podjęło decyzję o organizacji postępowania przetargowego w zakresie powierzenia prac określonych jako "Budowa urzędu gminnego z parkingiem podziemnym w Salonikach". Decyzją z dnia 1 lipca 2004 r. komisja gminna udzieliła zamówienia konsorcjum złożonemu ze spółek: Aktor ATE, Themeliodomi AE i Domotechniki AE. W celu zawarcia umowy instytucja zamawiająca powiadomiła ESR, zgodnie z obowiązującymi przepisami, o tożsamości osób będących właścicielami, wspólnikami, akcjonariuszami lub zarządzającymi spółkami należącymi do wskazanego konsorcjum, w celu poświadczenia, że żadna z nich nie jest objęta zakazem, o którym mowa w art. 3 ustawy nr 3021/2002. 42 Po stwierdzeniu, że jeden z członków zarządu spółki aktor ATE jest objęty zakazem, o którym mowa w przywołanym przepisie, ESR, pismem z dnia 1 listopada 2004 r., odmówiła wydania zaświadczenia stanowiącego niezbędny ...

r. To przeciwko tym dwóm decyzjom odmownym ESR, spółka Aktor ATE, jako jedyna spośród spółek w ramach konsorcjum, któremu przyznano zamówienie, złożyła do sądu krajowego skargę o stwierdzenie nieważności, w oparciu o istniejące orzecznictwa tego ostatniego, w świetle którego skarga złożona indywidualnie przez tymczasowo stowarzyszonych członków, jest dopuszczalna. 43 Z tego względu Symvoulio tis Epikrateias w pełnym składzie postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi: "1 ...

z którym wyłącznie wszyscy razem, a nie poszczególni członkowie konsorcjum nieposiadającego osobowości prawnej, które uczestniczyło w postępowaniu w sprawie udzielenia zamówienia publicznego i tego zmówienia nie otrzymało, mogą zaskarżyć akt, na mocy którego ...

udzielono zamówienia, także wówczas gdy skarga została wniesiona początkowo łącznie przez wszystkich członków konsorcjum, ale w stosunku do niektórych z nich została stwierdzona jej niedopuszczalność, co do zasady nie jest sprzeczny z prawem wspólnotowym, a w szczególności z przepisami dyrektywy 89/665/EWG […], czy na potrzeby stosowania wskazanej dyrektywy przed stwierdzeniem rzeczonej niedopuszczalności konieczne jest zbadanie, czy ci poszczególni członkowie konsorcjum zachowują w dalszym ciągu prawo zwrócenia się do innego sądu krajowego w celu uzyskania odszkodowania przewidzianego ewentualnie w przepisach prawa krajowego? 2) W sytuacji gdy istnieje utrwalone orzecznictwo sądu krajowego, zgodnie z którym także każdy poszczególny członek konsorcjum może skutecznie wnieść środek odwoławczy od aktu przyjętego w ramach postępowania w sprawie udzielenia zamówień publicznych, czy odrzucenie takiego środka odwoławczego jako niedopuszczalnego z powodu zmiany tego utrwalonego orzecznictwa, nie stwarzając uprzednio skarżącemu możliwości usunięcia braków w zakresie takiej niedopuszczalności ani możliwości przedstawienia uwag w tej kwestii zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, jest zgodne z przepisami dyrektywy 89/668/EWG interpretowanej w świetle art. 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności jako ogólnej zasady prawa wspólnotowego?" 44 Na mocy postanowienia prezesa Trybunału ...

C-149/08 zostały połączone do celów procedury pisemnej, procedury ustnej oraz do wydania wyroku. W przedmiocie pytań prejudycjalnych W przedmiocie pytań przedstawionych w sprawie C-145/08 45 Swymi pytaniami dotyczącymi stosowania dyrektywy 92/50 do takiej umowy jak będąca przedmiotem w sprawie przed sądem krajowym, sąd krajowy dąży do ustalenia czy dyrektywa 89/665 ma zastosowanie w niniejszej sprawie, ponieważ jej zastosowanie zakłada zastosowanie jednej z dyrektyw dotyczących zamówień publicznych, o których mowa w art. 1 dyrektywy 89/665. Tak więc należy zbadać te pytania łącznie i ustalić czy taka umowa jest objęta zakresem stosowania jednej z dyrektyw, o których mowa w tym przepisie. 46 Z wyczerpujących i szczegółowych wyjaśnień zawartych w postanowieniu odsyłającym jak i z dokonanej przez sąd krajowy kwalifikacji badanej przed nim transakcji wynika, że ta ostatnia stanowi umowę mieszaną. 47 Na umowę tą składają się w istocie porozumienie dotyczące sprzedaży przez ETA 49% udziałów w EKP na rzecz AEAS (zwane "częścią dotyczącą sprzedaży akcji"), porozumienie, na mocy którego AEAS przejęła zarządzanie przedsiębiorstwem prowadzącym kasyno w zamian za wynagrodzenie (zwane dalej "częścią dotyczącą usług") oraz porozumienie, na mocy którego AEAS zobowiązała ...

przyległych budynków hotelowych oraz zagospodarowania przestrzeni wokół nich (zwane dalej "częścią dotyczącą robót budowlanych"). 48 W świetle orzecznictwa Trybunału, w przypadku umów mieszanych, których różne części − w świetle ogłoszenia o zamówieniu − są połączone w nierozłączny sposób i stanowią nierozerwalną całość, rozpatrywana czynność powinna zostać zbadana jako całość, w sposób jednolity, w celu jej kwalifikacji prawnej i musi zostać rozpatrzona na podstawie przepisów dotyczących części, która stanowi ...

główny przedmiot lub dominujący element umowy (zob. podobnie wyroki z dnia 5 grudnia 1989 r. w sprawie C-3/88 Komisja przeciwko Włochom, Rec. s. 4035, pkt 19; z dnia 19 kwietnia 1994 r. w sprawie C-331/92 Gestión Hotelera Internacional, Rec. s. I- 1329, pkt 23-26; z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie C-220/05 Auroux i in., Zb.Orz. s. I-385, pkt 36 i 37; z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-412/04 Komisja przeciwko Włochom, Zb.Orz. s. I-619, pkt 47 oraz z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-536/07 Komisja przeciwko Niemcom, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 28, 29, 57 i 61). 49 Wniosek ten ma zastosowanie niezależnie od tego, czy część stanowiąca główny przedmiot mieszanej umowy wchodzi w zakres dyrektyw dotyczących zamówień publicznych. 50 Należy zatem zbadać czy rozpatrywana przed sądem krajowym umowa mieszana stanowi nierozerwalną całość i, w odpowiednim przypadku, w całości objęta jest zakresem - ze względu na jej główny przedmiot - jednej z dyrektyw, o których mowa w art. 1 dyrektywy 89/665, które dotyczą zamówień publicznych. 51 Po pierwsze, należy stwierdzić, że umowa ta została zawarta w ramach częściowej prywatyzacji publicznego kasyna, o której zdecydowała właściwa miedzyministerialna komisja krajowa i która została dokonana przez jedno zaproszenie do składania ofert. 52 W świetle akt sprawy, w szczególności warunków dodatkowego zawiadomienia opublikowanego w kwietniu 2002 r., mieszane sporne umowy stanowią jedną umowę dotyczącą sprzedaży akcji EKP, nabycia prawa ...

EKP, przejęcia zarządu przedsiębiorstwem prowadzącym kasyno i świadczenia rentownych usług wysokiej oraz obowiązku wykonania robót w zakresie zmian i ulepszeń we wskazanych lokalach i przyległym terenie. 53 Te ustalenia wynikają z ...

z jednym partnerem posiadającym zarówno możliwości finansowe niezbędne dla zakupu akcji jak i doświadczenie zawodowe w prowadzeniu kasyna. 54 Wynika z tego, że różne części tej umowy należy postrzegać jako stanowiące ...

wynika z ustaleń sądu krajowego, głównym przedmiotem umowy mieszanej były sprzedaż wybranemu oferentowi 49% udziałów w EKP i że część dotycząca "robót budowlanych" tej transakcji oraz część dotycząca "usług", niezależnie od tego, czy ta ostatnia stanowiła zamówienie publiczne na usługi czy koncesję na usługi, miały charakter akcesoryjny w stosunku do głównego przedmiotu umowy. Sąd krajowy wskazał też, że część dotycząca "robót budowlanych" ma charakter akcesoryjny w stosunku do części dotyczącej "usług". 56 Ustalenia te zostały potwierdzone przez elementy akt sprawy dostarczone Trybunałowi. 57 Nie może być wątpliwości, że w przypadku nabycia 49% akcji przedsiębiorstwa publicznego, takiego jak EKP, czynność ta stanowi głównym przedmiot umowy ...

jest znacznie wyższy niż wynagrodzenie uzyskiwane jaki usługodawca. Ponadto, AEAS osiągała te dochody bez ograniczenia w czasie podczas gdy działalność w zakresie zarządzania wygasła po dziesięciu latach. 58 W świetle powyższego różne części rozpatrywanej przed sądem krajowym umowy mieszanej stanowią nierozerwalną całość, której głównym przedmiotem jest część dotycząca sprzedaży akcji. 59 Jednakże sprzedaż akcji na rzecz oferenta w ramach prywatyzacji przedsiębiorstwa publicznego nie jest objęta zakresem dyrektyw dotyczących zamówień publicznych. 60 Zostało to słusznie przypomniane w pkt 66 Zielonej Księgi Komisji w sprawie partnerstw publiczno-prywatnych i prawa wspólnotowego w zakresie zamówień publicznych i koncesji [COM (2004) 327 wersja ostateczna]. 61 Komisja, w pkt 69 Zielonej Księgi w sprawie partnerstw publiczno-prywatnych, o których mowa powyżej, podkreśla konieczność zapewnienia, by transakcje kapitałowe nie ...

ukrywały zawarcia z partnerem prywatnym umów mogących zostać zakwalifikowane jako zamówienia publiczne lub koncesje. Jednakże w niniejszej sprawie brak jest jakiegokolwiek elementu w aktach sprawy, który mógłby podważyć naturę transakcji rozpatrywanej i zakwalifikowanej przez sąd krajowy. 62 W świetle powyższych rozważań należy stwierdzić, że umowa mieszana, której przedmiotem głównym jest nabycie przez przedsiębiorstwo 49% udziałów w przedsiębiorstwie publicznym i której przedmiotem akcesoryjnym, nierozerwalnie związanym z przedmiotem głównym, jest świadczenie usług i wykonywanie robót budowlanych, nie jest objęta, jako całość, zakresem stosowania dyrektyw w dziedzinie zamówień publicznych. 63 Wniosek ten nie wyklucza tego, że umowa powinna przestrzegać podstawowych reguł i ogólnych zasad traktatu, w szczególności w zakresie swobody przedsiębiorczości oraz swobodnego przepływu kapitału. Jednakże, nie ma potrzeby badania, w tym przypadku poszanowania tych reguł i zasad, ponieważ badanie to nie może w żaden sposób doprowadzić do stosowania dyrektywy 89/665. 64 Zatem w świetle powyższego nie ma potrzeby udzielania odpowiedzi na inne pytania przedstawione w sprawie C-145/08. W przedmiocie pytania pierwszego przedstawionego w sprawie C-149/08 65 Pytaniem tym sąd krajowy dąży zasadniczo do ustalenia czy dyrektywa 89/665 sprzeciwia się przepisom krajowym, w świetle ich wykładni dokonanej przez ten sąd, zgodnie z którymi tylko wszyscy członkowie tymczasowego stowarzyszenia ...

takiej decyzji instytucji zamawiającej, ale również możliwości żądania naprawienia szkody poniesionej indywidualnie na skutek nieprawidłowości w ramach rozpatrywanej procedury przetargowej. 66 Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy zauważyć, że decyzja, której ...

skarga o stwierdzenie nieważności, pochodzi od ESR - organu innego niż instytucja zamawiająca, która zorganizowała rozpatrywane w postępowaniu przed sądem krajowym postępowanie w sprawie zamówień publicznych. 67 W świetle dyrektywy 89/665, powszechnie nazywanej dyrektywą "odwoławczą", przewidziana w niej ochrona dotyczy działań i zaniechań instytucji zamawiających. 68 Tak więc, z jej treści wynika ...

że motyw piąty oraz art. 1 ust. 1 niniejszej dyrektywy odnosi się do środków podejmowanych w odniesieniu do decyzji instytucji zamawiających. Podobnie, zgodnie z ust. 3 tego artykułu, państwa członkowskie mogą ...

dyrektywy nadaje Komisji uprawnienie do powiadomienia zainteresowanej instytucji zamawiającej o powodach, dla których uważa, że w toku postępowania w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, dopuszczono się naruszenia i wystąpienia o podjęcie działań naprawczych. 69 W związku z tym należy stwierdzić, że spory dotyczące decyzji organu, takiego jak ESR nie są objęte systemem odwołań przewidzianym w dyrektywie 89/665. 70 Jednakże, decyzje ESR mogą mieć pewien wpływ na przebieg, a nawet wynik, postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w zakresie w jakim mogą prowadzić do wykluczenia oferenta, czy wybranego oferenta, który jest indywidualnie objęty jednym z zakazów przewidzianych w odpowiednich przepisach krajowych. Tak więc decyzje tego organu nie są bez znaczenia dla właściwego stosowania prawa Unii w tej dziedzinie. 71 Ze wskazówek dostarczonych przez sąd krajowy wynika, że w niniejszej sprawie decyzja ESR, która doprowadziła do pozbawienia skarżącej w postępowaniu przed sądem krajowym, rozpatrywanego zamówienia, choć została ona wskazana jako wybrany oferent, została zdaniem ...

Dz.U. L 199, s. 54) oraz zasad wynikających z pierwotnego prawa Unii. 72 Skarżąca w postępowaniu przed sądem krajowym twierdzi, że zastosowanie spornych przepisów krajowych uniemożliwiło jej nie tylko złożenie ...

naprawienia szkody wyrządzonej przez tą decyzję. Została zatem pozbawiona uprawnienia do skutecznej ochrony sądowej. 73 W tym kontekście należy przypomnieć, że zasada skutecznej ochrony sądowej jest zasadą ogólną prawa Unii (zob. wyrok z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie C-432/05 Unibet, Zb.Orz. s. I-2271, pkt 37 i przywołane tam orzecznictwo). 74 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w braku uregulowań wspólnotowych w tej dziedzinie zadaniem państw członkowskich jest wyznaczenie właściwych sądów i określenie zasad postępowania w sprawach mających za przedmiot ochronę uprawnień podmiotów prawa wynikających z prawa Unii. Te zasady postępowania nie mogą jednak być mniej korzystne niż w przypadku podobnych postępowań w zakresie ochrony uprawnień wywodzonych z wewnętrznego porządku prawnego (zasada równoważności) i nie mogą powodować w praktyce, że korzystanie z uprawnień wynikających z prawa Unii stanie się niemożliwe lub nadmiernie utrudnione (zasada skuteczności) (zob. podobnie wyrok z dnia 15 kwietnia 2008 r. w sprawie C-268/06 Impact, Zb.Orz. s. I-2483, pkt 44 i 46, oraz ...

Jeśli chodzi o zasadę równoważności, jak wynika z informacji dostarczonych przez sąd krajowy, zgodnie z prawem wewnętrznym zawierającym ogólne uregulowania w zakresie naprawiania szkody spowodowanej przez bezprawne działania państwa lub osób prawnych prawa publicznego, sąd właściwy w sprawie przyznania odszkodowania jest też kompetentny w zakresie kontroli, dokonywanej wpadkowo, zgodności z prawem wyrządzającego szkodę aktu administracyjnego, co może prowadzić w razie skargi przedstawionej indywidualnie przez jednostkę, do zasądzenia odszkodowania jeśli spełnione są przewidziane w tym zakresie przesłanki. 76 Jednakże, w dziedzinie zamówień publicznych, który to obszar objęty jest prawem Unii, te dwa rodzaje kompetencji, a mianowicie po pierwsze kompetencje do uchylenia lub stwierdzenia nieważności aktu administracyjnego, a po drugie, kompetencje do przyznania odszkodowań, należą - w krajowym systemie prawnym rozpatrywanym przed sądem krajowym - do dwóch różnych sądów. 77 Tak więc w dziedzinie zamówień publicznych, art. 5 ust. 2 ustawy nr 2522/1997, który uzależnia przyznanie odszkodowania od uprzedniego stwierdzenia nieważności wyrządzającego szkodę aktu, w związku z art. 47 ustęp 1 dekretu prezydenckiego nr 18/1989, zgodnie z którym wyłącznie wszyscy członkowie grupy są uprawnieni do złożenia skargi o stwierdzenie nieważności w ramach procedury udzielania zamówień publicznych, prowadzi − jak zauważył sąd krajowy − do braku możliwości po stronie wszystkich członków konsorcjum, działających indywidualnie, nie tylko w zakresie doprowadzenia do stwierdzenia nieważności niekorzystnego aktu, ale również w zakresie wystąpienia do sądu właściwego do zasądzenia naprawienia poniesionej indywidualnie szkody, podczas gdy taki brak nie wydaje się mieć miejsca w innych dziedzinach, na mocy przepisów prawa wewnętrznego mających zastosowanie do wniosków o odszkodowania w oparciu o szkody wyrządzone przez niezgodne z prawem działanie organów publicznych. 78 Jeśli chodzi o zasadę skuteczności, należy zauważyć, że w wyniku zastosowania rozpatrywanych przepisów krajowych, oferent taki jak skarżący jest pozbawiony jakiejkolwiek możliwości żądania przed właściwym sądem naprawy szkody, którą poniósł w związku z naruszeniem przepisów prawa Unii wskutek wydania aktu administracyjnego, który może mieć wpływ na ...

przebieg i nawet na wynik procedury przetargowej. Taki oferent jest zatem pozbawiony skutecznej ochrony sądowej w zakresie uprawnień wywodzonych z prawa Unii w tym zakresie. 79 Jak stwierdziła rzecznik generalny w pkt 107-116 swej opinii, należy w tym względzie podkreślić, że rozpatrywana sytuacja różni się od sytuacji rozpatrywanej w ww. wyroku Espace Trianon et Sofibail. Podczas gdy druga sprawa dotyczyła skargi o stwierdzenie nieważności decyzji o udzieleniu zamówienia, którą pozbawiono zamówienia całe konsorcjum będące oferentem, niniejsza sprawa dotyczy w istocie wniosku o naprawienie szkody wyrządzonej bezprawną decyzją organów administracji, które stwierdziły istnienie niezgodności w rozumieniu mających zastosowanie przepisów krajowych roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez niezgodnej z prawem decyzji organu administracyjnego, po stwierdzeniu istnienia zakazu w rozumieniu odpowiednich przepisów krajowych, wyłącznie w odniesieniu do skarżącego oferenta. 80 W świetle powyższego, na pierwsze pytanie przedstawione w sprawie C-149/08, należy odpowiedzieć w ten sposób, że prawo unijne, a w szczególności prawo do skutecznej ochrony sądowej, stoi na przeszkodzie przepisom krajowym, takim jak rozpatrywane przed sądem krajowym, interpretowanym w ten sposób, że członkowie tymczasowego stowarzyszenia będącego oferentem w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, są pozbawieni możliwości indywidualnego żądania naprawienia szkody, którą ponieśli w następstwie decyzji organu innego niż instytucja zamawiająca, uczestniczącego w postępowaniu zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami krajowymi, która to decyzja może wpływać na przebieg tego postępowania. 81 W świetle tej odpowiedzi nie ma potrzeby udzielania odpowiedzi na drugie pytanie przedstawione w ramach sprawy C-149/08. W przedmiocie kosztów 82 Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy ...

bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie ...

orzeka, co następuje: 1) Umowa mieszana, której przedmiotem głównym jest nabycie przez przedsiębiorstwo 49% udziałów w przedsiębiorstwie publicznym i której przedmiotem akcesoryjnym, nierozerwalnie związanym z przedmiotem głównym, jest świadczenie usług i wykonywanie robót budowlanych, nie jest objęta − jako całość − zakresem stosowania dyrektyw w dziedzinie zamówień publicznych. 2) Prawo unijne, a w szczególności prawo do skutecznej ochrony sądowej, stoi na przeszkodzie przepisom krajowym, takim jak rozpatrywane przed sądem krajowym, interpretowanym w ten sposób, że członkowie tymczasowego stowarzyszenia będącego oferentem w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, są pozbawieni możliwości indywidualnego żądania naprawienia szkody, którą ponieśli w następstwie decyzji organu innego niż instytucja zamawiająca, uczestniczącego w postępowaniu zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami krajowymi, która to decyzja może wpływać na przebieg tego ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok TSUE – 2017 112 fragmentów

2017-06-28

Zakaz przenoszenia na usługi transportu kolejowego pomocy publicznej przyznanej do celów eksploatacji infrastruktury kolejowej - Obowiązki w zakresie rachunkowości - Dyrektywa 91/440/EWG - Artykuł 9 ust. 4 - Rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 - Artykuł 6 ust. 1 - Punkt 5 załącznika - Obowiązki w zakresie rachunkowości - Przedstawienie, oddzielnie dla każdej umowy, pomocy publicznej wypłaconej na działalność dotyczącą świadczenia usług przewozów pasażerskich w ramach usługi publicznej W sprawie C-482/14, mającej za przedmiot skargę o stwierdzenie, na podstawie art. 258 TFUE, uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, wniesioną w dniu 30 października 2014 r., Komisja Europejska, reprezentowana przez W. Möllsa, T. Maxiana Ruschego oraz przez J. Hottiaux, działających w charakterze pełnomocników, strona skarżąca, przeciwko Republice Federalnej Niemiec, reprezentowanej przez T. Henzego oraz J. Möllera, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez R. Van der Houta, advocaat, strona pozwana, popieranej przez: Republikę Włoską, reprezentowaną przez G. Palmieri, działającą w charakterze pełnomocnika, wspieraną przez M.S. Fiorentino, avvocato dello Stato, Republikę Łotewską, reprezentowaną przez I. Kucinę, J. Treijsa-Gigulisa oraz I. Kalniņša, działających w charakterze pełnomocników, interwenienci, TRYBUNAŁ (trzecia izba), w składzie: L. Bay Larsen, prezes izby, M. Vilaras, J. Malenovský, M. Safjan i D. Šváby ...

Campos Sánchez-Bordona, sekretarz: K. Malacek, administrator, uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 3 marca 2016 r., po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 26 maja 2016 r., wydaje następujący Wyrok 1 Komisja Europejska wnosi w skardze do Trybunału o stwierdzenie, że Republika Federalna Niemiec: - pozwalając na to, by fundusze publiczne ...

1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (Dz.U. 2012, L 343, s. 32) [dawnego art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 91/440/EWG z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych (Dz.U. 1991, L 237, s. 25), zmienionej dyrektywą 2001/12 ...

1 dyrektywy 2001/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2001 r. w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz przyznawanie ...

niezbędnych do tego, by fundusze publiczne wypłacone na działalność związaną ze świadczeniem usług przewozów pasażerskich w ramach usługi publicznej figurowały oddzielnie na odpowiednich kontach, uchybiła zobowiązaniom spoczywającym na niej na mocy ...

1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz.U. 2007, L 315, s. 1) w związku z pkt 5 załącznika do rozporządzenia nr 1370/2007. Ramy prawne Prawo Unii Dyrektywa 91/440 2 Zgodnie z motywem 4 dyrektywy 91/440: "przyszłe funkcjonowanie i ...

może stać się łatwiejsze, jeżeli dokona się rozróżnienia między świadczeniem usług transportowych oraz administrowaniem infrastrukturą; w tej sytuacji niezbędne jest odrębne zarządzanie tymi dwiema działalnościami i odrębna rachunkowość". 3 Artykuł 2 ...

definiuje "usługi o zasięgu regionalnym" jako "usługi przewozowe, które mają zaspokoić potrzeby transportowe regionu". 5 W sekcji II, zatytułowanej "Niezależność zarządzania", art. 4 tej samej dyrektywy jest sformułowany następująco: "1. Państwa członkowskie podejmują środki niezbędne do zapewnienia, aby w kwestii zarządzania, administracji i kontroli wewnętrznej nad sprawami administracyjnymi, ekonomicznymi i rachunkowością przedsiębiorstwa kolejowe miały ...

przestrzeganiu ogólnych ram i określonych zasad pobierania opłat i alokacji ustalonych przez państwa członkowskie". 6 W tej samej sekcji art. 5 dyrektywy 91/440 stanowi: "1. Państwa członkowskie podejmują środki niezbędne ...

kolejowym dostosowania swojej działalności do rynku oraz kierowania tą działalnością na odpowiedzialność odpowiednich organów zarządzających, w interesie skutecznego świadczenia właściwych usług po najniższych możliwych kosztach w stosunku do jakości świadczonej usługi. Przedsiębiorstwa kolejowe zarządzane są zgodnie z zasadami stosowanymi do spółek komercyjnych; dotyczy to również ich obowiązku wykonywania usług w ramach służby publicznej nałożonej przez państwo oraz do kontraktów na świadczenie usług publicznych, które przedsiębiorstwa ...

określają one również metodę realizacji [tych celów]. […]". 7 Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 w brzmieniu pierwotnym miał następujące brzmienie: "Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki, aby zapewnić, że rachunkowość działalności ...

działalności nie może zostać przeniesiona do drugiej. Rachunkowość dla tych dwóch zakresów działalności jest prowadzona w sposób umożliwiający odzwierciedlenie powyższego zakazu". 8 Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 stanowi: "Państwa ...

zysków i strat oraz bilans były prowadzone i publikowane z jednej strony dla działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług transportowych przez przedsiębiorstwa kolejowe, a z drugiej strony dla działalności gospodarczej związanej ...

mogą być przenoszone na drugi z nich. Rachunkowość dla tych dwóch zakresów działalności jest prowadzona w sposób, który odzwierciedla ten zakaz". 9 Artykuł 9 ust. 4 tej dyrektywy, dodany do niej przez dyrektywę 2001/12, ma następujące brzmienie: "W przypadku przedsiębiorstw kolejowych rachunek zysków i strat oraz bilans albo roczna deklaracja aktywów i pasywów ...

na rodzaje działalności związanej z zapewnianiem transportu osób, jako usługa publiczna, muszą być wykazywane osobno w odpowiednich zestawieniach rachunkowych i nie mogą być przenoszone do rodzajów działalności związanych ze świadczeniem innych ...

transportowych lub jakiegokolwiek innego rodzaju działalności gospodarczej". 10 Termin transpozycji dyrektywy 91/440 został wyznaczony w jej art. 15 na dzień 1 stycznia 1993 r. 11 Zgodnie z art. 65 dyrektywy ...

2012/34 dyrektywa 91/440 została uchylona z dniem 15 grudnia 2012 r. Sprostowaniem opublikowanym w dniu 12 marca 2015 r. [Dz.U. 2015, L 67, s. 32 (2012/34/UE), zwanym dalej "sprostowaniem z dnia 12 marca 2015 r."] data, w której uchylenie tej dyrektywy stało się skuteczne, została wyznaczona na dzień 17 czerwca 2015 r ...

2001/12 12 Motyw 9 dyrektywy 2001/12 stanowi: "Aby wspierać skuteczne świadczenie usług transportowych w przewozach pasażerów i towarów oraz aby zapewnić przejrzystość w ich finansach, w tym wszystkich rekompensat finansowych lub pomocy wypłacanych przez państwo, konieczne jest rozdzielenie rachunkowości usług […] przewozów ...

2001/14 13 Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 2001/14 stanowi: "Państwa członkowskie ustalą warunki, w tym wpłat zaliczkowych, jeśli taki krok jest właściwy, do zapewnienia tego, że w normalnych warunkach działalności gospodarczej i w stosownym czasie zestawienia rachunkowe zarządcy infrastruktury będą przynajmniej bilansować: z jednej strony dochody z opłat ...

wszystkich gałęziach transportu na podstawie uczciwej, niedyskryminującej konkurencji między różnymi gałęziami, jeżeli transport kolejowy jest w stanie konkurować z pozostałymi gałęziami transportu w ogólnych ramach pobierania opłat zgodnie z art. 7 i 8, państwo członkowskie może wymagać od ...

4 lub 5 lub art. 8 opłaty za minimalny pakiet dostępu i dostęp do torów w celu obsługi urządzeń zostaną ustalone po koszcie, który jest bezpośrednio ponoszony jako rezultat wykonywania przewozów pociągami". 15 Artykuł 8 ust. 1 dyrektywy 2001/14 stanowi: "W celu uzyskania pełnego odzysku kosztów poniesionych przez zarządcę infrastruktury dane państwo członkowskie może, jeżeli rynek ...

wytrzymać, dokonywać podwyżek na podstawie efektywnych, przejrzystych i niedyskryminujących zasad, gwarantując jednak optymalną konkurencyjność, zwłaszcza w międzynarodowych kolejowych przewozach towarowych. System pobierania opłat uwzględnia wzrosty produktywności osiągnięte przez przedsiębiorstwa kolejowe. Poziom ...

może jednak wykluczać użytkowania infrastruktury przez segmenty rynku, które mogą zapłacić przynajmniej koszty ponoszone bezpośrednio w wyniku prowadzenia przewozów kolejowych, powiększone o pewną stopę zwrotu, którą rynek może wytrzymać". 16 Termin transpozycji dyrektywy 2001/14 został wyznaczony w jej art. 38 na dzień 15 marca 2003 r. 17 W zastosowaniu art. 65 dyrektywy 2012/34 dyrektywa 2001/14 została uchylona z dniem 15 grudnia 2012 r. Sprostowaniem z dnia 12 marca 2015 r. data, w której uchylenie tej dyrektywy stało się skuteczne, została wyznaczona na dzień 17 czerwca 2015 r ...

zasady ogólnej lub z umowy o świadczenie usług publicznych musi być zgodna z przepisami określonymi w art. 4, bez względu na sposób udzielenia zamówienia. Każda rekompensata, bez względu na jej charakter, wynikająca z umowy zawartej w następstwie udzielonego bezpośrednio zamówienia prowadzącego do zawarcia umowy o świadczenie usług publicznych zgodnie z art ...

5 lub 6 lub wynikająca z zasady ogólnej musi ponadto być zgodna z przepisami określonymi w załączniku". 19 Punkty 2 i 5 załącznika do tego rozporządzenia, zatytułowanego "Zasady mające zastosowanie do przyznawania rekompensaty w przypadkach, o których mowa w art. 6 ust. 1", przewidują: "2. Wysokość rekompensaty nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej wynikowi finansowemu ...

na koszty i przychody podmiotu świadczącego usługi publiczne. Wpływ ten oceniany jest przez porównanie stanu, w którym zobowiązanie z tytułu świadczenia usług publicznych jest wypełniane, ze stanem, jaki istniałby w przypadku niewypełniania zobowiązania z tytułu świadczenia usług publicznych. Aby obliczyć wynik finansowy netto, właściwy organ kieruje się następującym systemem obliczania: koszty poniesione w związku ze zobowiązaniem z tytułu świadczenia usług publicznych lub pakietem takich zobowiązań nałożonym przez właściwy organ/właściwe organy i zawartym w umowie o świadczenie usług publicznych lub w zasadzie ogólnej, minus wszystkie dodatnie wpływy finansowe wygenerowane na sieci obsługiwanej w ramach danego(-ych) zobowiązania (zobowiązań) z tytułu świadczenia usług publicznych, minus przychody taryfowe i jakiekolwiek ...

zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych, plus rozsądny zysk, równa się wynik finansowy netto. […] 5. W celu zwiększenia przejrzystości oraz uniknięcia subsydiowania sk[r]ośnego, w przypadku gdy podmiot świadczący usługi publiczne świadczy jednocześnie usługi rekompensowane podlegające zobowiązaniom z tytułu świadczenia ...

rozsądny zysk związany z jakąkolwiek inną dziedziną działalności podmiotu świadczącego usługi publiczne nie mogą być w żadnym przypadku rozliczane w ramach danych usług publicznych, - koszty usług publicznych są wyrównywane przez dochody z działalności oraz wpłaty ...

stanowi: "Dyrektywa [91/440], dyrektywa Rady 95/18/WE z dnia 19 czerwca 1995 r. w sprawie wydawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym [Dz.U. 1995, L 143, s. 70] i dyrektywa [2001/14] zostały znacząco zmienione. Ze względu na konieczność dalszych zmian wymienione dyrektywy powinny zostać przekształcone i połączone w jeden akt prawny dla zachowania przejrzystości". 21 Artykuł 6 ust. 1 i 4 dyrektywy 2012 ...

22 Artykuł 64 ust. 1 akapit pierwszy wspomnianej dyrektywy stanowi, że "[p]aństwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy, w tym w odniesieniu do zgodności przedsiębiorstw, operatorów, wnioskodawców, organów i innych zainteresowanych podmiotów z przepisami, w terminie do dnia 16 czerwca 2015 r. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów". 23 Zgodnie ...

art. 65 tej samej dyrektywy "[d]yrektywy [91/440] […] i [2001/14], zmienione dyrektywami wymienionymi w załączniku IX część A, tracą moc od dnia 15 grudnia 2012 r., bez uszczerbku dla obowiązków państw członkowskich dotyczących terminów transpozycji do prawa krajowego dyrektyw wymienionych w załączniku IX część B". Sprostowaniem z dnia 12 marca 2015 r. data, w której uchylenie tej dyrektywy stało się skuteczne, została wyznaczona na dzień 17 czerwca 2015 r. Prawo niemieckie 24 Paragraf 9 Allgemeines Eisenbahngesetz (ustawy ogólnej o kolejach) z dnia 27 grudnia 1993 ...

lub 3. które są - jako przedsiębiorstwo transportu kolejowego lub przedsiębiorstwo infrastruktury kolejowej - spółką dominującą lub zależną innego przedsiębiorstwa transportu kolejowego lub infrastruktury kolejowej, które jest publiczną spółką kolejową, są zobowiązane, nawet jeżeli nie są prowadzone w formie spółek kapitałowych, do sporządzenia, poddania kontroli i opublikowania rocznych sprawozdań finansowych i sprawozdania z działalności zgodnych z przepisami mającymi zastosowanie do dużych spółek kapitałowych wymienionych w sekcji drugiej trzeciej księgi kodeksu handlowego […]. (1a) Publiczne spółki kolejowe w rozumieniu ust. 1 zdanie pierwsze pkt 1 oddzielają w swojej rachunkowości dwa sektory; oznacza to prowadzenie odrębnych kont dla sektora »świadczenie usług transportowych« i dla sektora »zarządzanie infrastrukturą kolejową". Dla każdego sektora w rozumieniu zdania pierwszego, a także dla sektora zewnętrznego wobec nich, zobowiązane są umieścić w załączniku do swoich rocznych sprawozdań finansowych bilans i dodatkowy rachunek zysków i strat, prowadzone zgodnie ...

handlowego […]. (1b) Fundusze publiczne wypłacone na jeden z dwóch sektorów działalności, o których mowa w ust. 1a zdanie pierwsze, nie mogą być przenoszone do drugiego. Rachunkowość dla tych dwóch sektorów działalności jest prowadzona w sposób, który odzwierciedla ten zakaz. Ma to zastosowanie także do przedsiębiorstw w rozumieniu ust. 1 zdanie pierwsze pkt 2 i 3. […] (1d) W odniesieniu do publicznych przedsiębiorstw transportu kolejowego, które świadczą usługi kolejowe zarówno w dziedzinie przewozu pasażerów, jak i w dziedzinie przewozu towarów, ust. 1a stosuje się mutatis mutandis, przy czym obowiązek prowadzenia odrębnej rachunkowości i umieszczenia w załączniku do rocznych sprawozdań finansowych bilansu i dodatkowego rachunku zysków i strat obejmuje jedynie sektor ...

na rodzaje działalności związanej z zapewnianiem transportu osób, jako usługa publiczna, muszą być wykazywane osobno w odpowiednich zestawieniach rachunkowych i nie mogą być przenoszone do rodzajów działalności związanych ze świadczeniem innych ...

wyznaczyć opłaty zgodnie z rozporządzeniem przyjętym na podstawie § 26 ust. 1 pkt 6 i 7, w sposób rekompensujący koszty poniesione przez nich w związku ze świadczeniem usług regulaminowych w rozumieniu ust. 1 zdanie pierwsze, powiększone o wskaźnik rentowności, jaki można osiągnąć na rynku. Zarządcy ...

transportu pasażerskiego na krótkich trasach lub usługi kolejowego transportu towarów, jak i na segmenty rynku w ramach tych usług transportowych, przy jednoczesnym zagwarantowaniu konkurencyjności, zwłaszcza w obszarze międzynarodowego kolejowego transportu towarów. W danym segmencie rynku poziom opłat nie może jednak przekraczać, w odniesieniu do drugiego zdania, kosztów wynikających bezpośrednio ze świadczenia usług kolejowych, powiększonych o wskaźnik rentowności, jaki można osiągnąć na rynku". 26 Dotacje na inwestycje w zakresie wymiany w istniejącej sieci są regulowane przez Leistungs- und Finanzierungsvereinbarung (porozumienie dotyczące świadczeń oraz finansowania) z dnia 9 stycznia 2009 r., zmienione w dniach 4 listopada 2010 r. i 6 września 2013 r., zawarte między Republiką Federalną Niemiec ...

und Finanzierungsvereinbarung II (porozumienie dotyczące świadczeń oraz finansowania II, zwane dalej "LuFV II"), które wprowadziło w szczególności zamknięty obieg finansowania dla zysków pochodzących z infrastruktury, które są w całości wpłacane do budżetu federalnego, zanim jako takie zostaną ponownie zainwestowane w infrastrukturę. Okoliczności faktyczne 27 Grupa Deutsche Bahn prowadzi działalność w sektorze krajowego i międzynarodowego transportu towarów i pasażerów, logistyki i świadczenia usług pomocniczych w transport kolejowym, a kierowana jest przez holding zarządzający Deutsche Bahn AG (zwany dalej "DB AG"). 28 Zgodnie z § 9a AEG zarządzanie elementami infrastruktury kolejowej, o których mowa w art. 3 pkt 3 dyrektywy 2012/34 oraz w załączniku I do tej dyrektywy, jest prowadzone przez DB Netz AG. DB Station & Service AG i DB Energy GmbH zarządzają innymi elementami infrastruktury w rozumieniu tej dyrektywy. 29 Zarządzanie działalnością transportową grupy jest natomiast prowadzone za pośrednictwem spółek zależnych należących do DB Mobility Logistics AG, która sama jest w 100% spółką zależną DB AG, w tym przez DB Regio AG. 30 DB AG zawarła ze swoimi spółkami zależnymi porozumienia o kontroli i przekazywaniu zysków (zwane dalej "porozumieniami o przekazywaniu zysków"). Porozumienia te przewidują przekazywanie wszystkich zysków danych spółek zależnych na rzecz DB AG, bez ograniczenia w zakresie wykorzystania tych zysków przez DB AG. Jednocześnie nakładają one na tę ostatnią obowiązek pokrycia strat swoich spółek zależnych. Postępowanie poprzedzające wniesienie skargi 31 Wezwaniem do usunięcia uchybienia z dnia 22 listopada 2012 r ...

dyrektyw 91/440 i 2001/14, a także rozporządzenia nr 1370/2007, przez to, że w rachunkowości DB AG nie przestrzegano zakazu przenoszenia do innych dziedzin, a zwłaszcza do transportu kolejowego ...

funduszy publicznych przeznaczonych na infrastrukturę kolejową, następnie rekompensat z tytułu regionalnych usług transportu pasażerów świadczonych w ramach usług publicznych i wreszcie opłat za korzystanie z sieci kolejowej. 32 Pismem z dnia ...

r. państwo to odpowiedziało na wezwanie Komisji do usunięcia uchybienia i odrzuciło jej zastrzeżenia. 33 W dniu 21 czerwca 2013 r. Komisja wydała zatem uzasadnioną opinię, w której powtórzyła stanowisko wyrażone w wezwaniu do usunięcia uchybienia, odnosząc się nie tylko do rozporządzenia nr 1370/2007, lecz także do dyrektywy 2012/34, która weszła w życie w dniu 15 grudnia 2012 r. i zastąpiła dyrektywy 91/440 i 2001/14 w istotnych tutaj punktach. W opinii tej wezwała ona Republikę Federalną Niemiec do zastosowania się do niej w terminie dwóch miesięcy od jej doręczenia. 34 Pismem z dnia 21 sierpnia 2013 r. Republika ...

które już przywołała wcześniej. 35 Uznając tę odpowiedź za niewystarczającą, Komisja postanowiła wnieść niniejszą skargę. W przedmiocie skargi W przedmiocie dopuszczalności W przedmiocie braku jasności skargi w całości i w każdym z jej zastrzeżeń 36 Republika Federalna Niemiec twierdzi, że podniesione przez Komisję cztery zarzuty, rozpatrywane zarówno w całości, jak i osobno, cechują się niewystarczającą precyzją związaną z niejasną i niejednolitą terminologią, co ...

jej uchybienia polegają na niewystarczającej transpozycji prawa Unii, niewystarczającym wykonaniu ustawy, czy też niezgodnym z prawem zachowaniu jako właściciela DB AG. 37 W odniesieniu do każdego z czterech zarzutów Republika Federalna Niemiec uważa, że Komisja nie wyjaśniła, jakie konkretne zachowanie narusza przepisy, i że ograniczając się do wskazania umów zawartych w ramach grupy DB, Komisja nie wskazała przepisu krajowego, którego treść lub stosowanie miałoby być sprzeczne z brzmieniem lub celem tych przepisów. 38 Komisja kwestionuje te twierdzenia. 39 W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 120 lit. c) regulaminu postępowania przed Trybunałem ...

z tego, że istotne okoliczności faktyczne i prawne, na których opiera się skarga, muszą wynikać w sposób spójny i zrozumiały z tekstu samej skargi (zob. podobnie wyrok z dnia 2 czerwca ...

40 Trybunał orzekł też, że skarga wniesiona na podstawie art. 258 TFUE powinna przedstawiać zarzuty w sposób spójny i precyzyjny, aby umożliwić państwu członkowskiemu oraz Trybunałowi dokładne zapoznanie się z zakresem ...

Niderlandy, C-233/14, EU:C:2016:396, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). 41 W niniejszym wypadku, jak zaznaczył także rzecznik generalny w pkt 36 opinii, Komisja wskazała dokładnie w skardze wszczynającej postępowanie zarówno przepisy prawa Unii naruszone jej zdaniem przez Republikę Federalną Niemiec, jak ...

pierwszych zarzutów - istnienie porozumień o przekazywaniu zysków zawieranych między DB AG i jej różnymi spółkami zależnymi, pozwalających DB AG na przeznaczenie przekazanych zysków na dowolny cel, bez ograniczenia i niezależnie od ich pochodzenia, a w odniesieniu do zarzutu czwartego - brak odrębnego wskazania w rachunkowości DB Regio funduszy publicznych wypłaconych na działalność z zakresu świadczenia usług transportowych jako usług publicznych. 42 Należy także stwierdzić, że ani sformułowanie skargi Komisji w jej całości, ani sformułowanie żadnego z podniesionych przez nią zarzutów nie pozostawia miejsca na przywołane ...

przedmiotem sprawy jest niewystarczająca transpozycja prawa Unii, czy niewystarczające wykonanie ustawy, czy też niezgodne z prawem zachowanie jako właściciela DB AG. 43 Obok faktu, że Komisja wskazała wyraźnie już w uzasadnionej opinii, iż Republika Federalna Niemiec prawdopodobnie dokonała transpozycji spornych przepisów jedynie formalnie, ze szczegółowego opisu porozumień o przekazywaniu zysków zawartych między DB AG i jej różnymi spółkami zależnymi, a także z opisu struktury zysków DB Netz, DB Station & Services a także DB Energie i ich przekazywania wynika, że sprawa dotyczy jedynie wewnętrznych stosunków finansowych w grupie DB wynikających z tych porozumień, a nie jakiejkolwiek nieprawidłowej transpozycji danych przepisów prawa Unii. 44 Wobec powyższego należy stwierdzić, że Republika Federalna Niemiec była w stanie zrozumieć zakres zarzucanych jej naruszeń prawa Unii. W przedmiocie podstawy prawnej skargi - Argumentacja stron 45 Republika Federalna Niemiec uważa, że niniejsza skarga jest także niedopuszczalna w zakresie, w jakim petitum skargi dotyczy dyrektywy 2012/34, której termin transpozycji upływa w dniu 16 czerwca 2015 r., a więc po dacie, którą należy uwzględnić celem oceny istnienia ...

Zdaniem tego państwa członkowskiego znaczenie mają jedynie przepisy dyrektyw 91/440 i 2001/14. 46 W replice, złożonej po opublikowaniu przez Radę sprostowania z dnia 12 marca 2015 r. wyznaczającego datę ...

r., lecz na dzień 17 czerwca 2015 r., Komisja zwraca się do Trybunału o oparcie w razie potrzeby stwierdzeń, o które wnosi ona na podstawie dyrektywy 2012/34 w pkt 1-4 petitum niniejszej skargi, na dyrektywach 91/440 i 2001/14, wymienionych posiłkowo w jej pismach. - Ocena Trybunału 47 W dniu wydania uzasadnionej opinii jak i w dniu wniesienia niniejszej skargi dyrektywa 91/440 i dyrektywa 2001/14 nie figurowały już w porządku prawnym Unii w następstwie ich uchylenia przez art. 65 dyrektywy 2012/34 z dniem 15 grudnia 2012 r. 48 W konsekwencji, jak zaznaczył rzecznik generalny w pkt 42 opinii, jedynie dyrektywa 2012/34 mogła zostać przywołana przez Komisję i uzasadniać wniesioną ...

wynika z pkt 1 niniejszego wyroku, należy zaznaczyć, że Komisja zadbała o to, by zwłaszcza w petitum skargi wymienić dla każdego z podniesionych zarzutów nie tylko właściwy artykuł dyrektywy 2012/34, lecz także odpowiedni przepis dyrektyw 91/440 i 2001/14, wykluczając w ten sposób wszelką niepewność co do identyfikacji prawa Unii, w świetle którego należy oceniać zasadność tej skargi, lub co do zakresu zarzucanego Republice Federalnej Niemiec ...

11, EU:C:2013:855, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo). Tymczasem, jak wskazuje Komisja w replice, jej skarga dotyczy wyłącznie przepisów dyrektywy 2012/34 figurujących już w dyrektywach 91/440 i 2001/14. 51 W konsekwencji należy stwierdzić, że niniejsza skarga jest dopuszczalna w całości. Co do istoty sprawy 52 Na wstępie, mając na względzie opublikowanie sprostowania z dnia ...

91/440 i 2001/14 wyznaczono na dzień 17 czerwca 2015 r., należy zaznaczyć, że w dniu, który należy wziąć pod uwagę przy ocenie zasadności niniejszej skargi (wyrok z dnia 8 ...

2014 r., Komisja/Węgry, C-288/12, EU:C:2014:237, pkt 29), a mianowicie w dniu 21 sierpnia 2013 r. - dniu upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii - zastosowanie ratione temporis miały dyrektywy 91/440 i 2001/14. 53 Stąd zasadność niniejszej skargi należy oceniać w wypadku zarzutów pierwszego i drugiego - na podstawie art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440, w wypadku zarzutu trzeciego - na podstawie art. 7 ust. 1 dyrektywy 2001/14, a w wypadku zarzutu czwartego - na podstawie art. 9 ust. 4 dyrektywy 91/440 w związku z przepisami art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1370/2007 i pkt 5 załącznika do tego rozporządzenia. 54 Ponadto w pkt 43 niniejszego wyroku zaznaczono, że Komisja nie podnosi wobec Republiki Federalnej Niemiec zarzutu nieprawidłowej transpozycji spornych dyrektyw. Nie ma zatem potrzeby odpowiadania na argumenty przedstawione w tym względzie przez to państwo członkowskie w ramach kwestionowania przez nie zarzutów od pierwszego do trzeciego. W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 w zakresie, w jakim rachunkowość spółek zależnych DB AG odpowiedzialnych za zarządzanie infrastruktury kolejowej nie pozwala na monitorowanie zakazu przenoszenia do usług ...

publicznych przyznanych na infrastrukturę kolejową - Argumentacja stron 55 Poprzez zarzut drugi, którego zasadność należy zbadać w pierwszej kolejności, Komisja zarzuca Republice Federalnej Niemiec, że sposób prowadzenia rachunkowości spółek zależnych grupy DB zarządzających infrastrukturą kolejową nie pozwala, wbrew art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 ...

to, że fundusze publiczne wykorzystane do nabycia składników majątkowych zarządców infrastruktury nie są przedstawione ani w ich rachunkach zysków i strat, ani w ich bilansie, nie da się zdaniem Komisji ustalić, jakie części zysków tych zarządców podlegające przeniesieniu na DB AG w zastosowaniu spornych porozumień o przekazywaniu zysków pochodzą z funduszy publicznych ani na rozdział zysków pomiędzy działalnością w zakresie zarządzania infrastrukturą kolejową i innymi rodzajami działalności tych zarządców. W ten sposób DB AG, na którą mogą być przeniesione niezróżnicowane zyski jej spółek zależnych zarządzających infrastrukturą kolejową, może je wykorzystywać według własnego uznania. 57 W tym względzie Republika Federalna Niemiec twierdzi zasadniczo, że Komisja dokonuje błędnej interpretacji spornego przepisu, gdyż niesłusznie zrównuje ona "bilans" i "rachunkowość", i że zawarty w nim wymóg przejrzystości nie oznacza, że fundusze publiczne muszą być ukazane w rachunkowości zewnętrznej przedsiębiorstwa, a mianowicie w bilansie, rachunku zysków i strat lub sprawozdaniu z działalności. Wymaga on jedynie rachunkowego rozdziału przedsiębiorstw transportu i infrastruktury, co jest spełnione w niniejszym wypadku, gdyż DB Netz, DB Station & Service i DB Energie są prawnie niezależne i nie świadczą usług przewozowych. Przepis ten nie ma bowiem za przedmiot kontroli wykorzystania funduszy ...

rachunkowości pozwalających na kontrolę poszanowania zakazu przenoszenia. Ten ograniczony obowiązek jest potwierdzony wolą Komisji wyrażoną w ramach przedstawionego przez nią czwartego pakietu kolejowego, by wzmocnić rozdział obiegów finansowych zarządców infrastruktury i ...

prowadzą i publikują rachunki zysków i strat oraz bilanse oddzielne z jednej strony dla działalności w zakresie świadczenia usług przewozowych przez przedsiębiorstwa kolejowe, a z drugiej strony dla działalności związanej z zarządzaniem infrastrukturą kolejową. 60 W końcu dodaje ona, że fakt, iż fundusze publiczne nie są ujęte w aktywach bilansu, nie oznacza, że nie zostały zaksięgowane w rachunkowości wewnętrznej. - Ocena Trybunału 61 Co się tyczy art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440, interpretowanego w szczególności w świetle motywu czwartego tej dyrektywy, należy zaznaczyć, że ma on za przedmiot, jak wskazuje tytuł sekcji, w której się znajduje, zagwarantowanie oddzielenia zarządzania infrastrukturą kolejową od działalności transportu kolejowego, tak aby te ...

wypłacona na jedną z tych dwóch działalności nie mogła być przenoszona z jednej do drugiej w drodze subwencjonowania skrośnego. 62 W tym celu art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 wymaga prowadzenia oddzielnych rachunków zysków i strat oraz oddzielnych bilansów z jednej strony dla działalności w zakresie świadczenia usług transportowych przez przedsiębiorstwa kolejowe, a z drugiej strony dla działalności związanej z zarządzaniem infrastrukturą kolejową. Co się tyczy w szczególności rachunkowego ujęcia pomocy publicznej, precyzuje on, że powinno ono odzwierciedlać zakaz jej przenoszenia. 63 ...

wpisanie tej pomocy do kont umożliwiające ich księgowe skontrolowanie, lecz także publikację tych kont szczególnie w celu zapewnienia ujawniania informacji dotyczących tej pomocy, co powinno pozwolić na obiektywną weryfikację braku subwencjonowania skrośnego między działalnością w zakresie zarządzania infrastrukturą kolejową i transportu kolejowego. 65 Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 realizuje bowiem cel dokładnego ujęcia rachunkowego pozwalającego w szczególności nie tylko na zidentyfikowanie pomocy publicznej uzyskanej przez przedsiębiorstwa kolejowe, lecz także na zewnętrzną przejrzystość wykorzystania tej pomocy. 66 Jak zaznaczył rzecznik generalny w pkt 65, 68 i 71 opinii, prawodawca Unii zamierzał poprzez zastosowanie w tym przepisie terminu "odzwierciedlać" ułatwić monitorowanie zakazu przenoszenia pomocy publicznej z jednej działalności do drugiej ...

wykrycie subwencjonowania skrośnego, co jest niezmiennym celem kolejnych regulacji unijnych dotyczących transportu kolejowego, czy to w ramach rozporządzenia Rady (EWG) 2830/77 z dnia 12 grudnia 1977 r. w sprawie środków koniecznych do osiągnięcia porównywalności między systemami księgowości i rocznymi zestawieniami rachunkowymi przedsiębiorstw kolejowych (Dz.U. 1977, L 334, s. 13), czy w ramach dyrektywy 91/440 lub dyrektywy 2001/12. 67 W tym względzie należy wskazać, że art. 9 ust. 4 dyrektywy 91/440 przewiduje, co się ...

przedsiębiorstw kolejowych świadczących usługi przewozu osób i towarów, obowiązki rachunkowe i publikowania analogiczne do przewidzianych w art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440, ustanawiając przy tym w sposób wyraźny, jak wynika z motywu 9 dyrektywy 2001/12, wymóg przejrzystości ich finansów, w tym wszystkich rekompensat finansowych lub pomocy wypłacanych przez państwo. 68 Stąd wbrew temu, co utrzymuje ...

1 dyrektywy 91/440 nie można interpretować jako ograniczającego obowiązki przedsiębiorstw kolejowych jedynie do zaksięgowania w ich rachunkowości otrzymanej przez nie pomocy publicznej, nawet gdyby takie zaksięgowanie pozwalało w ramach rachunkowości wewnętrznej tych spółek na monitorowanie zakazu przenoszenia tej pomocy. 69 W niniejszym wypadku, jak przyznaje to państwo członkowskie, pomoc publiczna uzyskana przez spółki zależne DB AG, w odniesieniu do której Komisja nie twierdzi, że nie została faktycznie zaksięgowana w ich rachunkowości, nie jest wykazana na kontach spółek zależnych DB AG. Ten brak, jak zaznacza Komisja, uniemożliwia ustalenie, w jakim zakresie zyski przeniesione przez zarządców infrastruktury na DB AG zawierają taką pomoc, a także spełnienie wymogu przejrzystości rachunkowości, przypomnianego w pkt 66 niniejszego wyroku. 70 W konsekwencji Republika Federalna Niemiec uchybiła zobowiązaniom spoczywającym na niej na mocy art. 6 ust. 1 ...

publicznych przyznanych na użytkowanie infrastruktury kolejowej do usług transportowych. 71 Zarzut drugi należy zatem uwzględnić. W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 w zakresie, w jakim porozumienia o przekazywaniu zysków pozwalają na finansowanie usług kolejowych z funduszy zastrzeżonych dla infrastruktury ...

zysków, który wbrew art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 pozwala na przeniesienie na działalność w zakresie transportu kolejowego funduszy publicznych, które zostały przyznane na eksploatację infrastruktury kolejowej. 73 Zdaniem Komisji zyski uzyskane przez spółki zależne DB AG działające na rynkach infrastruktury i przeniesione na DB AG z tytułu porozumienia o przekazywaniu zysków były wykorzystywane do działalności dotyczącej świadczenia usług transportowych, i to niezależnie od pochodzenia zysków, a więc nawet jeżeli pochodziły z funduszy publicznych wypłaconych na cele zarządzania infrastrukturą. 74 W tym względzie Komisja odnosi się do pokrycia strat spółek grupy DB oferujących usługi transportowe, takich jak DB Schenker Rail w latach 2009 i 2010. Odnosi się ona również do finansowania zakupów przez grupę DB innych przedsiębiorstw transportowych, a także poprawy wypłacalności tej grupy w całości. W tym względzie Komisja zaznacza, że DB Netz, DB Station & Service i DB Energie odnotowały zysk w latach 2007-2011 jedynie dzięki wpływom wygenerowanym przez infrastrukturę kolejową lub dzięki funduszom publicznym i że w konsekwencji przeniesione zyski zawierają elementy pomocy w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440. 75 Republika Federalna Niemiec twierdzi z jednej ...

że art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 nie sprzeciwia się ani temu, by spółki zależne osiągały zyski, ani temu, by wypłacały je później ich spółce dominującej, gdyż zakazuje on jedynie ...

kolejową, a nie dochodów, które przedsiębiorstwa zarządzające infrastrukturą kolejową uzyskują z jej komercyjnej eksploatacji. 77 W replice Komisja kwestionuje interpretację art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 przyjętą przez Republikę Federalną ...

propozycji dyrektywy 2001/12 wynika, że przepis ten miał zagwarantować równość traktowania i brak dyskryminacji w odniesieniu do wszystkich przedsiębiorstw kolejowych oraz że cel ten może zostać osiągnięty jedynie przy uwzględnieniu ...

zarówno jego literalne brzmienie, jak i prace przygotowawcze potwierdzają, że chodzi tu o fundusze państwowe w rozumieniu systemu pomocy państwa, który posługuje się taką samą terminologią. 79 W duplice Republika Federalna Niemiec zarzuca Komisji, że ta nie dowiodła swoich twierdzeń, i odsyła do ...

Stwierdza on równocześnie, że nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby zarządca sieci zarządzał zyskami w sposób autonomiczny. W tym względzie rząd włoski podkreśla, iż Trybunał uznał strukturę przedsiębiorstwa w formie holdingu za zgodną z prawem, a podejście Komisji ogranicza zakres autonomii zarządzania grup kolejowych, co jest sprzeczne z art. 4 ...

art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440 zakazane jest przenoszenie pomocy publicznej wypłaconej na działalność w zakresie zarządzania infrastrukturą kolejową na działalność w zakresie transportu kolejowego i odwrotnie. 82 Uchybienie takiemu zakazowi zakłada zatem z jednej strony, że ...

z przeniesienia tego skorzystała działalność inna niż ta, dla której pomoc została przyznana. 83 Tymczasem w ramach niniejszego zarzutu Komisja w każdym wypadku nie wykazała w sposób prawnie wystarczający, że porozumienia o przekazywaniu zysków - nawet przy założeniu, że mogły doprowadzić do ...

czemu zaprzecza Republika Federalna Niemiec - doprowadziły do badanych przeniesień kwot celem ich wykorzystania do działalności w zakresie transportu kolejowego, którą dałoby się zidentyfikować. 84 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w ramach postępowania w przedmiocie stwierdzenia, na podstawie art. 258 TFUE, uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego Komisja zobowiązana jest do ...

Grecja, C-504/14, EU:C:2016:847, pkt 111 i przytoczone tam orzecznictwo). 85 W niniejszym wypadku należy stwierdzić, że dowody dostarczone przez Komisję w odniesieniu do kwestionowanych faktów, a mianowicie wykorzystania zysków przeniesionych w ramach porozumień o przekazywaniu zysków w celu finansowania usług transportu kolejowego za pomocą funduszy zastrzeżonych dla infrastruktury kolejowej, są udokumentowane słabo lub wręcz wcale i zasadniczo mają charakter poszlakowy. 86 Co się tyczy w pierwszej kolejności dowodów dostarczonych na poparcie twierdzenia dotyczącego przeniesienia zysków przeznaczonych na pokrycie strat przewoźnika DB Schenker Rail poniesionych w latach 2009 i 2010, Komisja ogranicza się do wskazania, odsyłając do uzasadnionej opinii, że spółki zarządzające infrastrukturą grupy DB wygenerowały zyski i że w tym samym czasie DB AG pokryła straty poniesione przez spółki grupy DB prowadzące operacje transportu ...

dostarczonych na poparcie twierdzenia dotyczącego przenoszenia zysków, które pozwoliło DB AG na sfinansowanie nabycia przedsiębiorstw w dziedzinie transportu, Komisja nie wskazuje w swoich pismach owych przedsiębiorstw, ograniczając się do odesłania w tym względzie do uzasadnionej opinii, która nie podaje żadnej innej informacji niż nazwa tych przedsiębiorstw, a w każdym wypadku nie podaje informacji dotyczących kwot nabycia i warunków ich finansowania. 88 Co się ...

poprawę rentowności a także wypłacalności grupy DB, Komisja ogranicza się do przywołania krótkich wzmianek zawartych w sprawozdaniach agencji ratingowych mających słabą wartość dowodową w tym punkcie. 89 Co się tyczy wreszcie twierdzenia dotyczącego przenoszenia zysków pochodzących od DB Netz ...

ogranicza się do stwierdzenia, że zyski tych spółek, które jej zdaniem - nieopartym na konkretnym dowodzie w tym względzie - zostały osiągnięte jedynie dzięki dochodom wygenerowanym poprzez wykorzystanie infrastruktury i funduszy publicznych, zostały ...

przedstawia żadnego dowodu pozwalającego na wykazanie, że zyski te zostały następnie przeznaczone na finansowanie działalności w zakresie transportu kolejowego. 90 Stąd bez konieczności badania, czy przenoszenie zysków zarzucane przez Komisję należy zakwalifikować jako przeniesienie "pomocy" w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440, należy stwierdzić, że Trybunał nie dysponuje wystarczającymi ...

zysków pozwoliły na finansowanie usług transportu kolejowego za pomocą funduszy zastrzeżonych dla infrastruktury kolejowej, a w konsekwencji że Republika Federalna Niemiec uchybiła swoim zobowiązaniom wynikającym z art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/440. 91 Z tego względu zarzut pierwszy Komisji należy oddalić. W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 dyrektywy 2001/14 w zakresie, w jakim poprzez porozumienia o przekazywaniu zysków w ramach grupy DB opłaty za użytkowanie infrastruktury są wykorzystywane do innych celów niż finansowanie działalności w zakresie zarządzania infrastrukturą - Argumentacja stron 92 Poprzez zarzut trzeci Komisja zarzuca Republice Federalnej Niemiec, że poprzez porozumienia o przekazywaniu zysków w ramach grupy DB opłaty za korzystanie z infrastruktury są wykorzystywane do celów innych niż finansowanie działalności zarządcy infrastruktury, z naruszeniem art. 7 ust. 1 dyrektywy 2001/14. 93 W tym względzie Komisja twierdzi, że przenoszenie zysków zarządców infrastruktury na DB AG przewidziane w porozumieniu o przekazywaniu zysków oznacza, że opłaty uiszczone za użytkowanie infrastruktury nie są wykorzystywane przez zarządcę infrastruktury do jego działalności tak zdefiniowanej. Jest tak co najmniej w wypadkach, w których bez opłaty nie uzyskano by żadnego zysku, jak ma to miejsce w wypadku DN Netz, DB Station & Service i DB Energie. W takiej sytuacji, jak uważa Komisja, jest jasne, iż opłaty są odbierane zarządcy infrastruktury i mogą ...

innych celów niż jego działalność. 94 Republika Federalna Niemiec, popierana przez Republikę Włoską, uważa, że w świetle systematyki przepisów art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1 akapit pierwszy i art ...

dominującą według ich wyłącznego uznania. 95 Z tego względu dyrektywa 2001/14 nie sprzeciwia się przekazaniu zysków wygenerowanych dzięki opłatom za użytkowanie infrastruktury kolejowej, obliczonych na podstawie odpowiedniego poziomu rentowności w stosunku do funduszy własnych. Paragraf 14 ust. 4 zdanie pierwsze AEG stanowi poza tym, że opłaty za użytkowanie infrastruktury należy obliczać w sposób pokrywający koszty poniesione przez zarządcę infrastruktury kolejowej, do których można dodać wskaźnik rentowności, który można uzyskać na runku. Wygenerowany w ten sposób przychód nie powoduje, wbrew twierdzeniom Komisji, deficytu w finansowaniu tej infrastruktury. 96 W końcu ta interpretacja znajduje potwierdzenie w ramach ostatniego wniosku zmieniającego, opracowanego przez Komisję w ramach czwartego pakietu kolejowego, zgodnie z którym nie wymaga się, aby dochody pochodzące z tytułu użytkowania infrastruktury były wykorzystywane koniecznie do zapewnienia eksploatacji oraz utrzymania sieci kolejowej. 97 W replice Komisja wskazuje, że art. 6 dyrektywy 2001/14 tłumaczy się tym, że obliczenia wysokości opłaty dokonuje się zwykle w zależności od kosztów bezpośrednich i że przedsiębiorstwa zarządzające narażone są na chroniczny deficyt, jeżeli organy publiczne nie przejmą, przynajmniej częściowo, kosztów infrastruktury kolejowej. W tych okolicznościach art. 6 dyrektywy 2001/14 zobowiązuje państwa członkowskie do przyjęcia odpowiedzialności finansowej wobec ...

jej stanowisko i wskazuje na negatywny wpływ umów o przekazywaniu zysków, jak też do wejścia w życie w dniu 1 stycznia 2015 r. LuFV II, które miało odpowiedzieć na to zaniepokojenie Bundesratu (rady ...

uregulowanie, by zyski zarządców infrastruktury kolejowej były przenoszone bezpośrednio na federację, aby ta inwestowała je w infrastrukturę. 99 W duplice rząd niemiecki przyznaje, że fundusze, które DB Netz przenosi na DB AG, pochodzą w całości lub w części z dochodów z tytułu użytkowania z linii kolejowych, lecz twierdzi on, że fundusze te tracą swoja kwalifikację jako opłaty za korzystanie z infrastruktury kolejowej najpóźniej w dniu, w którym zostają prawidłowo pobrane przez DB Netz jako świadczenie wzajemne za umożliwienie użytkowania linii i ...

tym jest sprzeczny fakt, że zarządcy infrastruktury kolejowej grupy DB systematycznie wygospodarowują zyski, które następnie w zastosowaniu spornych porozumień o przekazywaniu zysków mogą być przenoszone na DB AG, prowadząc w ten sposób do tego, że kwoty uzyskane z opłat za użytkowanie infrastruktury mogą być używane przez DB AG do celów innych niż finansowanie działalności tych zarządców infrastruktury kolejowej. 102 W tych okolicznościach uchybienie Republiki Federalnej Niemiec zobowiązaniom na mocy art. 7 ust. 1 dyrektywy 2001/14 wymagałoby, by Komisja wykazała z jednej strony, że wspomniane zyski pochodzą przynajmniej w części z opłat za użytkowanie infrastruktury w rozumieniu tego przepisu, aby mogły być z nimi zrównane, a z drugiej strony, że zyski ...

zostały przeznaczone na cele inne niż finansowanie działalności zarządców danej infrastruktury. 103 Należy stwierdzić, że w każdym wypadku Komisja nie wykazała w sposób prawnie wystarczający, że zyski wszystkich lub części zarządców infrastruktury kolejowej grupy DB pochodzące z ...

opłat za użytkowanie infrastruktury rzeczywiście zostały przeznaczone na cele inne niż finansowanie ich działalności. 104 W tym względzie przypomniano już w pkt 84 niniejszego wyroku, że Komisja zobowiązana jest do wykazania istnienia zarzucanego danemu państwu członkowskiemu ...

105 Tymczasem obok faktu, że Komisja jedynie poprzez dorozumiane odesłanie identyfikuje zarządców infrastruktury, których zyski w wyniku porozumień o przekazywaniu zysków zostały wykorzystane niezgodnie z ich przeznaczeniem, z jej pism przypomnianych w pkt 93 niniejszego wyroku wynika, że Komisja opiera zasadniczo swoje rozumowanie na fakcie, iż przekazanie zysków zarządców infrastruktury grupy DB do DB AG implikuje automatycznie przeznaczenie do celów innych niż cele wyznaczone w art. 6 ust. 1 dyrektywy 2001/14. Niemniej sama ona wskazuje, że przywołany automatyzm został stwierdzony jedynie w niektórych sytuacjach, a mianowicie kiedy bez opłaty nie uzyskano by zysku. 106 W tym względzie należy ponadto zaznaczyć, że przeniesienie zysków zarządcy infrastruktury kolejowej na jednostkę trzecią prawdopodobnie nie oznacza koniecznie użycia danych zasobów do celów innych niż finansowanie działalności w zakresie infrastruktury tego zarządcy, jak mógłby to zilustrować mechanizm wynikający z LuFV II, tworzący zamknięty obieg finansowania dla zysków osiągniętych z zarządzania infrastrukturą, które są w całości wpłacane do federacji, zanim zostaną reinwestowane jako takie w tę infrastrukturę. 107 Stąd obowiązkiem Komisji było bardziej precyzyjne wskazanie okoliczności faktycznych na poparcie zarzutu trzeciego. 108 Ponadto, co się tyczy w szczególności zysków osiągniętych za rok 2009 i przeniesionych przez DB Netz na DB AG, należy ...

działalności DB Netz zyski te pochodziły głównie z uwolnienia rezerw na sprzedaż nieruchomości. Komisja tymczasem w żaden sposób nie podważyła tego wyjaśnienia, stwierdzając jedynie, że Republika Federalna Niemiec nie kwestionowała innych ...

2001/14, co jest kwestionowane przez Republikę Federalną Niemiec, należy stwierdzić, że Komisja nie wykazała w sposób prawnie wystarczający, iż wspomniane zyski wszystkich lub części zarządców infrastruktury grupy DB pochodziły z ...

infrastruktury lub zostały przeznaczone do wykorzystania innego niż finansowanie infrastruktury kolejowej powierzone tym zarządcom. 110 W konsekwencji zarzut trzeci należy oddalić. W przedmiocie zarzutu czwartego, dotyczącego naruszenia art. 9 ust. 4 dyrektywy 91/440 i przepisów art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1370/2007 w związku z pkt 5 załącznika do tego rozporządzenia w zakresie, w jakim fundusze publiczne wypłacone na działalność w zakresie świadczenie usług przewozów pasażerskich w ramach usługi publicznej nie figurują oddzielnie na kontach DG Regio - Argumentacja stron 111 Poprzez zarzut ...

Komisja zarzuca Republice Federalnej Niemiec fakt, że fundusze publiczne wypłacone dla DB Regio na działalność w zakresie świadczenie usług przewozów pasażerskich w ramach usługi publicznej nie figurują oddzielnie dla każdej umowy w rachunkowości tej spółki, wbrew temu, co przewidują art. 9 ust. 4 dyrektywy 91/440 i art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1370/2007 w związku z pkt 5 tiret ostatnie załącznika do tego rozporządzenia. 112 Zdaniem Komisji rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, jak również dochody z tytułu sprzedaży biletów odnotowane są jedynie w sposób globalny lub łączny w odniesieniu do wszystkich świadczonych usług i z tego powodu nie jest możliwe sprawdzenie w każdym wypadku w celu wykrycia ewentualnego subwencjonowania skrośnego, czy przyznane rekompensaty są nadmierne. 113 W odniesieniu do art. 9 ust. 4 dyrektywy 91/440 Republika Federalna Niemiec utrzymuje, że DB ...

1 rozporządzenia nr 1370/2007, Republika Federalna Niemiec interpretuje pkt 5 załącznika do tego rozporządzenia w ten sposób, że stawia on wymóg uwzględniania osobno umów w rachunkowości jedynie wtedy, gdy usługodawca wykonuje jednocześnie usługi rekompensowane w ramach systemu zobowiązaniom z tytułu świadczenia usług publicznych oraz inną działalność. Nie ma to miejsca w przypadku DB Regio AG, która świadczy jedynie usługi transportowe w ramach usług publicznych. 115 W tym względzie Komisja przyznaje, że pkt 5 wspomnianego załącznika nie mówi wyraźnie o podziale kont ...

że obowiązek ten wynika z całości właściwej regulacji, a także realizowanego przez nią celu, a w szczególności z przepisów pkt 2 w związku z pkt 5 załącznika rozporządzenia nr 1370/2007. 116 W duplice Republika Federalna Niemiec wyjaśnia w odniesieniu do zarzucanego jej naruszenia art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1370/2007, że celem ...

że żaden z przywoływanych przepisów nie wymaga odrębnego publikowania każdej umowy o świadczenie usług transportowych w ramach usług publicznych. - Ocena Trybunału 118 Zgodnie z art. 9 ust. 4 dyrektywy 91/440 ...

usługą publiczną muszą być wykazywane osobno na odpowiednich kontach rachunków zysków i strat, jak i w bilansach, i nie mogą być przenoszone do rodzajów działalności związanych ze świadczeniem innych usług transportowych lub jakiegokolwiek innego rodzaju działalności gospodarczej. 119 W celu zwiększenia przejrzystości i uniknięcia subwencjonowania skrośnego w sytuacji, gdy operator świadczący usługę publiczną świadczy nie tylko usługi rekompensowane z tytułu zobowiązań z ...

publicznego, lecz prowadzi także inne rodzaje działalności, art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1370/2007 w związku z pkt 5 tiret pierwsze i ostatnie załącznika do tego rozporządzenia nakłada na takiego ...

podstawie tych dwóch przepisów Komisja zarzuca Republice Federalnej Niemiec, że ta uchybiła swoim zobowiązaniom, gdyż w rachunkowości DB Regio wkłady wpłacone na działalność w zakresie świadczenia usług przewozów pasażerskich w ramach usługi publicznej ukazane są jedynie w sposób globalny, a nie jak wymagały tego wspomniane przepisy - oddzielnie dla każdej umowy, co utrudnia w ten sposób wykrycie ewentualnych subwencji skrośnych. 121 Republika Federalna Niemiec kwestionuje zasadność zarzutu czwartego, gdyż ...

z drugiej strony zarzut ten opiera się na błędnej interpretacji rozpatrywanych przepisów. 122 Należy zatem w pierwszej kolejności zbadać, czy dyrektywa 91/440 ma faktycznie zastosowanie do DB Regio, mając na ...

działalność ogranicza się do świadczenia wyłącznie usług transportu miejskiego, podmiejskiego lub o zasięgu regionalnym. 123 W tym względzie, jak zaznaczył rzecznik generalny w pkt 138 opinii, Komisja wspomina w swoich pismach o sprawozdaniu rocznym za rok 2013 opublikowanym przez DB Regio, z którego jasno wynika, że w spółce tej skoncentrowana jest nie tylko cała działalność związana z ruchem regionalnym grupy DB, lecz ...

i państwami sąsiednimi. 124 Jasno wynika więc z tego dokumentu, opublikowanego przez samą DB Regio, w szczególności ze wzmianki o międzynarodowej części jej działalności, że spółka ta nie ogranicza swojej działalności jedynie do usług transportu miejskiego, podmiejskiego lub o zasięgu regionalnym, o których mowa w art. 2 ust. 2 dyrektywy 91/440. 125 Stąd Republika Federalna Niemiec nie może powoływać ...

na ten przepis celem wyłączenia zastosowania dyrektywy 91/440 do sytuacji rachunkowości DB Regio. 126 W drugiej kolejności należy ocenić, czy Komisja może skutecznie zarzucać temu państwu członkowskiemu - czy to na ...

9 ust. 4 dyrektywy 91/440, czy art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1370/2007 w związku z pkt 5 załącznika do tego rozporządzenia - że w swojej rachunkowości DB Regio nie przedstawia w sposób zindywidualizowany, oddzielnie dla każdej umowy, funduszy publicznych wypłaconych na działalność dotyczącą świadczenia usług przewozów pasażerskich w ramach świadczonej przez nią usługi publicznej. 127 W tym względzie należy stwierdzić, że z treści żadnego z tych dwóch przepisów nie wynika, by ...

z tytułu zobowiązań z zakresu usług publicznych i inne rodzaje działalności były zobowiązane do wskazania w swoich rocznych sprawozdaniach finansowych w sposób zindywidualizowany, oddzielnie dla każdej umowy, funduszy publicznych uzyskanych tytułem ich działalności z zakresu usługi ...

rachunkowego oddzielenia ich różnych zakresów działalności. 129 Artykuł 9 ust. 4 dyrektywy 91/440 wymaga w ramach księgowania wkładów wpłaconych na działalność dotyczącą świadczenia usług przewozów pasażerskich w ramach usługi publicznej oddzielenia z jednej strony ich działalności z zakresu transportu pasażerów prowadzonego z ...

tytułu tych zobowiązań z zakresu usług publicznych, a z drugiej strony innych rodzajów ich działalności, w tym innych usług transportowych. Artykuł 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1370/2007 w związku z pkt 5 załącznika do tego rozporządzenia wymaga ze swej strony rachunkowego oddzielenia działalności w zakresie transportu publicznego będącej przedmiotem rekompensat z tytułu wykonywania zobowiązań z zakresu usług publicznych od ...

rachunkowego oddzielenia zakresów działalności rządzi art. 6 dyrektywy 91/440 co się tyczy księgowania działalności w zakresie świadczenia usług transportu kolejowego i zarządzania infrastrukturą kolejową. 131 W konsekwencji, jak zaznaczył rzecznik generalny w pkt 146 i 153 opinii, podtrzymywanej przez Komisję interpretacji, zgodnie z którą przedsiębiorstwa mają obowiązek wskazania w swoich rocznych sprawozdaniach finansowych w sposób indywidualny, oddzielnie dla każdej umowy, funduszy publicznych uzyskanych z tytułu ich działalności w zakresie usługi publicznej, nie można wywieść ani z art. 9 ust. 4 dyrektywy 91/440, ani z art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1370/2007 w związku z pkt 5 załącznika do tego rozporządzenia. 132 W tym względzie fakt, że pkt 5 tiret ostatnie załącznika do rozporządzenia nr 1370/2007 stanowi ...

też fakt, że obowiązek taki przyjęła Komisja, mógłby zapewnić większą przejrzystość działalności danych przedsiębiorstw, pozwalając w ten sposób na wykrycie ewentualnego subwencjonowania skrośnego, nie mogą zmienić tego wniosku. 133 Ani powołanie ...

do rozporządzenia nr 1370/2007, który nie zawiera praktycznych zasad wdrażania, nie mogą bowiem same w sobie prowadzić do powstania po stronie państw członkowskich konkretnego obowiązku, takiego jak obowiązek formułowany przez ...

Federalnej Niemiec zarzutu z tego, że pozwoliła na to, by rachunkowość DB Regio ukazywała jedynie w sposób globalny wkłady wpłacone na działalność dotyczącą świadczenia usług przewozów pasażerskich z tytułu jej zobowiązań z zakresu usług publicznych. 135 W konsekwencji zarzut czwarty, dotyczący naruszenia art. 9 ust. 4 dyrektywy 91/440, a także przepisów art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1370/2007 w związku z pkt 5 załącznika do tego rozporządzenia, należy oddalić jako bezzasadny. 136 W kontekście powyższych rozważań należy stwierdzić, że Republika Federalna Niemiec uchybiła zobowiązaniom spoczywającym na niej na ...

rachunkowości umożliwiały monitorowanie zakazu przenoszenia funduszy publicznych przyznanych na eksploatację infrastruktury kolejowej do usług transportowych. W przedmiocie kosztów 137 Zgodnie z art. 138 § 3 regulaminu postępowania Trybunału w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań każdej ze stron Trybunał może orzec o podziale kosztów lub ...

stron pokryje własne koszty. 138 Zgodnie z art. 140 § 1 tego regulaminu państwa członkowskie interweniujące w sprawie pokrywają własne koszty. Zgodnie z tymi przepisami Republika Włoska i Republika Łotewska pokrywają własne ...

art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 91/440/EWG z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych, zmienionej dyrektywą 2001/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia ...

umożliwiały monitorowanie zakazu przenoszenia funduszy publicznych przyznanych na eksploatację infrastruktury kolejowej do usług transportowych. 2) W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona. 3) Komisja Europejska, Republika Federalna Niemiec, Republika Włoska i Republika ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok TSUE – 2020 106 fragmentów

2020-12-03

a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie - Kwalifikacja - Uregulowanie krajowe, które poddaje tę działalność systemowi uprzedniego zezwolenia W sprawie C-62/19, mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Tribunalul Bucureşti (sąd okręgowy w Bukareszcie, Rumunia) postanowieniem z dnia 14 grudnia 2018 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 29 stycznia 2019 r., w postępowaniu: Star Taxi App SRL przeciwko Unitatea Administrativ Teritorială Municipiul Bucureşti prin Primar General ...

România, D’Artex Star SRL, Auto Cobălcescu SRL, Cristaxi Service SRL, TRYBUNAŁ (czwarta izba), w składzie: M. Vilaras, prezes izby, N. Piçarra, D. Šváby (sprawozdawca), S. Rodin i K. Jürimäe ...

generalny: M. Szpunar, sekretarz: R. Șereș, administratorka, uwzględniając pisemny etap postępowania, rozważywszy uwagi, które przedstawili: - w imieniu Star Taxi App SRL - początkowo C. Băcanu, a następnie G.C.A. Ioniţă, avocați, - w imieniu Unitatea Administrativ Teritorială Municipiul Bucureşti prin Primar General - M. Teodorescu, w charakterze pełnomocnika, - w imieniu rządu niderlandzkiego - M. Bulterman i J.M. Hoogveld, w charakterze pełnomocników, - w imieniu Komisji Europejskiej - S.L. Kalėda, L. Malferrari, L. Nicolae i Y.G. Marinova, w charakterze pełnomocników, po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 10 września 2020 r., wydaje następujący Wyrok 1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 56 TFUE, art. 1 pkt 2 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz.U. 1998, L ...

4 dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywy o handlu elektronicznym) (Dz.U. 2000, L 178, s. 1), art ...

1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 września 2015 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz.U. 2015, L 241, s. 1). 2 Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Star Taxi App SRL a Unitatea Administrativ Teritorială Municipiul București prin ...

zwaną dalej "gminą Bukareszt") i Consiliul General al Municipiului București (naczelną radą gminy Bukareszt) w przedmiocie uregulowania uzależniającego prowadzenie działalności polegającej na umożliwieniu nawiązywania za pośrednictwem aplikacji na smartfony kontaktów ...

chcącymi przebyć trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie od uzyskania uprzedniego zezwolenia. Ramy prawne Prawo Unii Dyrektywa 98/34 3 Dyrektywa 2015/1535 uchyliła i zastąpiła z dniem 7 października ...

poniżej jako odesłania do dyrektywy 2015/1535, zgodnie z jej art. 10 akapit drugi. 4 W szczególności art. 1 akapit pierwszy pkt 2 dyrektywy 98/34 został zastąpiony, w identycznym brzmieniu, przez art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535. Dyrektywa 2000/31 5 Artykuł 2 lit. a) dyrektywy 2000/31 definiuje "usługi społeczeństwa informacyjnego" jako "usługi w rozumieniu art. 1 [ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535]". 6 Artykuł 3 ust. 2 ...

4 dyrektywy 2000/31 stanowi, co następuje: "2. Państwa członkowskie nie mogą z powodów wchodzących w zakres koordynowanej dziedziny ograniczać swobodnego przepływu usług społeczeństwa informacyjnego pochodzących z innego państwa członkowskiego. [...] 4. Państwa członkowskie mogą podejmować środki mające na celu odstąpienie od ust. 2 w odniesieniu do określonej usługi społeczeństwa informacyjnego, jeżeli spełnione są następujące warunki: a) środki są: i) konieczne z jednego z następujących powodów: - porządek publiczny, w szczególności zapobieganie, dochodzenie, wykrywanie oraz ściganie przestępstw, wraz z ochroną małoletnich oraz walką z podżeganiem ...

konsumentów, łącznie z inwestorami; ii) podejmowane przeciw określonej usłudze społeczeństwa informacyjnego, która narusza cele określone w [ppkt] (i) lub która faktycznie i poważnie grozi naruszeniem tych celów; iii) proporcjonalne do tych ...

środków oraz bez uszczerbku dla postępowania sądowego, łącznie ze wstępną procedurą sądową oraz czynnościami przeprowadzonymi w postępowaniu przygotowawczym: - zwróciło się do państwa członkowskiego określonego w ust. 1, aby podjęło środki, a państwo to ich nie podjęło lub były one niewystarczające, - powiadomiło Komisję i państwo członkowskie określone w ust. 1 o zamiarze podjęcia takich środków". 7 Zgodnie z art. 4 tej dyrektywy: "1 ...

objęte dyrektywą 97/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 kwietnia 1997 r. w sprawie wspólnych przepisów ramowych dotyczących ogólnych zezwoleń i indywidualnych licencji w dziedzinie usług telekomunikacyjnych [(Dz.U. 1997, L 117, s. 15)]". Dyrektywa 2006/123 8 Motyw 21 dyrektywy 2006/123 stanowi: "Usługi transportowe, w tym transport miejski, taksówki i karetki pogotowia ratunkowego, jak również usługi portowe powinny być wyłączone ...

2 ust. 2 lit. d) wskazanej dyrektywy przewiduje, że nie ma ona zastosowania do usług w dziedzinie transportu, w tym usług portowych, objętych zakresem zastosowania tytułu V części trzeciej traktatu WE, a obecnie tytułu VI części trzeciej traktatu FUE. 10 Artykuł 3 ust. 1 wspomnianej dyrektywy stanowi: "W przypadku kolizji między przepisami niniejszej dyrektywy i innym wspólnotowym aktem prawnym regulującym specyficzne aspekty podejmowania i prowadzenia działalności usługowej w określonych dziedzinach lub w ramach określonych zawodów pierwszeństwo mają przepisy innych wspólnotowych aktów prawnych i to one stosowane są ...

71/WE [Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (Dz.U. 1997, L 18, s. 1)]; b) rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 [Rady z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, w brzmieniu zmienionym i uaktualnionym rozporządzeniem Rady (WE) nr 118/97 z dnia 2 grudnia 1996 ...

28, s. 1)]; c) dyrektywę Rady 89/552/EWG z dnia 3 października 1989 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich, dotyczących wykonywania telewizyjnej działalności transmisyjnej ...

d) dyrektywę 2005/36/WE [Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz.U. 2005, L 255, s. 22)]". 11 Artykuł 4 pkt ...

uzasadniona nadrzędnym interesem publicznym; c) wyznaczonego celu nie można osiągnąć za pomocą mniej restrykcyjnych środków, w szczególności z uwagi na fakt, iż kontrola następcza miałaby miejsce zbyt późno, by odnieść rzeczywisty skutek. 2. W sprawozdaniu, o którym mowa w art. 39 ust. 1, państwa członkowskie określają swoje systemy zezwoleń i uzasadniają zgodność tych systemów ...

opierają się na kryteriach, które wykluczają możliwość korzystania przez właściwe organy z przyznanego im uznania w sposób arbitralny. 2. Kryteria określone w ust. 1 muszą być: a) niedyskryminacyjne; b) uzasadnione nadrzędnym interesem publicznym; c) proporcjonalne do danego ...

e) obiektywne; f) podane z wyprzedzeniem do publicznej wiadomości; g) przejrzyste i łatwo dostępne". 14 W rozdziale IV tej dyrektywy, dotyczącym swobodnego przepływu usług, znajduje się art. 16, który stanowi: "1. Państwa członkowskie uznają prawo usługodawców do świadczenia usług w państwie członkowskim innym niż to, w którym prowadzą oni przedsiębiorstwo. Państwo członkowskie, w którym świadczona jest usługa, zapewnia możliwość swobodnego podjęcia i prowadzenia działalności usługowej na swoim terytorium ...

niedyskryminacja: wymóg nie może ani bezpośrednio, ani pośrednio dyskryminować ze względu na przynależność państwową lub w przypadku osób prawnych ze względu na państwo członkowskie, w którym prowadzą przedsiębiorstwo; b) konieczność: wymóg musi być uzasadniony względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego, zdrowia ...

jego osiągnięcia. 2. Państwa członkowskie nie mogą ograniczać swobody świadczenia usług przez usługodawcę prowadzącego przedsiębiorstwo w innym państwie członkowskim poprzez nałożenie któregokolwiek z następujących wymogów: a) obowiązek prowadzenia przez usługodawcę przedsiębiorstwa na ich terytorium; b) obowiązek uzyskania przez usługodawcę zezwolenia od ich właściwych organów, w tym wpisu do rejestru lub rejestracji w zrzeszeniu lub stowarzyszeniu zawodowym na ich terytorium, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w niniejszej dyrektywie lub innych aktach prawa wspólnotowego; c) zakaz tworzenia przez usługodawcę określonej formy lub rodzaju infrastruktury na ich terytorium, w tym biura lub kancelarii, które są usługodawcy potrzebne w celu świadczenia danych usług; d) stosowanie szczególnych uzgodnień umownych między usługodawcą a usługobiorcą, które zapobiegają ...

działalności usługowej; f) wymogi, z wyjątkiem tych, które są konieczne do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w pracy, wpływające na używanie sprzętu i materiałów stanowiących integralną część świadczonej usługi; g) ograniczenia swobody świadczenia usług określone w art. 19". Dyrektywa 2015/1535 15 Artykuł 1 ust. 1 lit. b), e) i f ...

jest bez równoczesnej obecności stron; ii) »drogą elektroniczną« oznacza, iż usługa jest wysyłana i odbierana w miejscu przeznaczenia za pomocą sprzętu elektronicznego do przetwarzania (włącznie z kompresją cyfrową) oraz przechowywania danych ...

dotycząca usług« oznacza wymóg o charakterze ogólnym odnoszący się do podejmowania i wykonywania działalności usługowych, w rozumieniu lit. b), w szczególności przepisy dotyczące dostawcy usług, usług i odbiorców usług, z wyjątkiem zasad, które nie odnoszą się szczególnie do usług określonych w tej literze. Do celów niniejszej definicji: i) zasada traktowana jest jako szczególnie odnosząca się do usług społeczeństwa informacyjnego, w przypadku gdy, biorąc pod uwagę jej uzasadnienie i część operacyjną, celem szczególnym i celem jej wszystkich lub pojedynczych przepisów jest regulacja tych usług w sposób precyzyjny i ujęty celowo, ii) zasada nie jest traktowana jako szczególnie odnosząca się do usług społeczeństwa informacyjnego, jeżeli odnosi się do tych usług wyłącznie w sposób dorozumiany lub marginalny; f) »przepisy techniczne« oznaczają specyfikacje techniczne i inne wymagania bądź zasady ...

usług, włącznie z odpowiednimi przepisami administracyjnymi, których przestrzeganie jest obowiązkowe, de iure lub de facto, w przypadku wprowadzenia do obrotu, świadczenia usługi, ustanowienia operatora usług lub korzystania w państwie członkowskim lub na przeważającej jego części, jak również przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne państw członkowskich, z wyjątkiem określonych w art. 7, zakazujące produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu lub stosowania produktu lub zakazujące świadczenia bądź ...

art. 7 państwa członkowskie niezwłocznie przekazują Komisji wszelkie projekty przepisów technicznych, z wyjątkiem tych, które w pełni stanowią transpozycję normy międzynarodowej lub europejskiej, w którym to przypadku wystarczająca jest informacja dotycząca odpowiedniej normy; przekazują Komisji także uzasadnienie konieczności przyjęcia takich przepisów technicznych, jeżeli uzasadnienie to nie zostało wyraźnie ujęte w projekcie". 17 Artykuł 10 akapit drugi omawianej dyrektywy stanowi: "Odesłania do uchylonej dyrektywy [98/34] odczytuje się jako odesłania do niniejszej dyrektywy, zgodnie z tabelą korelacji w załączniku IV". Prawo rumuńskie Ustawa nr 38/2003 18 Artykuł 1a Legea nr. 38/2003 privind transportul ...

în regim de taxi și în regim de închiriere (ustawy nr 38/2003 o przewozie w ramach usług taksówkowych i usług wynajmu) z dnia 20 stycznia 2003 r. (Monitorul Oficial al României, część I, nr 45 z dnia 28 stycznia 2003 r.) w wersji mającej zastosowanie do okoliczności faktycznych sporu w postępowaniu głównym stanowi: "[...] j) działalność dyspozytora taksówek, zwana dalej »działalnością dyspozytorską«, oznacza działalność związaną z przewozem taksówkowym, polegającą na odbiorze przez telefon lub w inny sposób oraz przekazywaniu zamówień od klienta do kierowcy taksówki za pośrednictwem radiowej stacji nadawczo ...

Artykuł 15 tej ustawy stanowi, co następuje: "1. Działalność dyspozytora taksówek może być wykonywana wyłącznie w obszarze lokalizacji określonej w zezwoleniu, przez każdą osobę prawną, zwaną dalej »centralą taksówkową«, posiadającą zezwolenie wydane przez właściwe organy ...

handlowy; b) oświadczenia zarządcy przewozu poprzez usługi taksówkowe lub usługi wynajmu o wyposażeniu centrali taksówkowej w niezbędne środki techniczne, radiową stację nadawczo-odbiorczą, chronioną częstotliwość radiową, upoważnionych pracowników oraz odpowiednią siedzibę ...

certyfikatu operatora radiotelefonicznego pracowników centrali taksówkowej wydanego przez organ właściwy do spraw łączności; d) kopii licencji na użytkowanie częstotliwości radiowych wydanej przez właściwy organ. [...] 5. Upoważnieni przewoźnicy, którzy wykonują usługi transportowe ...

niedyskryminacyjnych warunkach. 6. Usługi dyspozytorskie są obowiązkowe dla wszystkich taksówek upoważnionych przewoźników, którzy wykonują działalność w danej miejscowości, z wyjątkiem miejscowości, w których wydano mniej niż 100 zezwoleń na taksówkę lub w których ta usługa jest fakultatywna. [...] 8. Umowy usług dyspozytora taksówek zawarte z upoważnionymi przewoźnikami powinny zawierać postanowienia dotyczące zobowiązań stron do przestrzegania przepisów w zakresie jakości i legalności świadczonych usług oraz uzgodnionych cen przejazdu. 9. Taksówki obsługiwane przez centralę taksówkową mogą świadczyć usługi przewozu przy zastosowaniu jednolitych lub zróżnicowanych opłat w zależności od kategorii pojazdu, zgodnie z umową dyspozytorską. 10. Centrala taksówkowa może udostępnić upoważnionym przewoźnikom, których obsługuje, radiowe stacje nadawczo-odbiorcze w celu wyposażenia taksówek na podstawie umowy najmu zawartej na niedyskryminacyjnych warunkach". Uchwała nr 178/2008 ...

de transport local în regim de taxi (uchwały naczelnej rady gminy Bukareszt nr 178/2008 w sprawie przyjęcia regulacji ramowej, specyfikacji i umowy koncesji na zarządzanie delegowane w celu organizacji i wykonywania usługi publicznego lokalnego przewozu taksówkowego) z dnia 21 kwietnia 2008 r ...

3 załącznika 1 do uchwały nr 178/2008 stanowi, co następuje: "Określenia i pojęcia zdefiniowane w ustawie nr 38/2003 mają w niniejszym akcie takie samo znaczenie i do celów niniejszego rozporządzenia ramowego: [...] (i[1]) usługi dyspozytora ...

klientowi możliwość korzystania z owych usług przez zamówienie złożone telefonicznie lub za pomocą innych środków, w tym aplikacji internetowych, które obowiązkowo są identyfikowane z centralą taksówkową, której nazwa jest zawarta w zezwoleniu na działalność dyspozytorską, wydanym przez organ właściwy do wydawania zezwoleń w gminie Bukareszt". [...] (3[1]) Na obszarze gminy Bukareszt usługi dyspozytorskie są obowiązkowe dla wszystkich taksówek ...

za pośrednictwem radiowej stacji nadawczo-odbiorczej". 23 Artykuł 41 ust. 2[1] owego załącznika przewiduje: "W ramach wykonywania działalności taksówkowej kierowcy taksówek mają w szczególności obowiązek nieposługiwania się telefonami lub innymi urządzeniami ruchomymi w trakcie świadczenia usługi transportowej". 24 Artykuł 59 pkt 6 wskazanego załącznika stanowi: "Niewykonanie obowiązków ustanowionych w art. 21 ust. 3[1], które mają zastosowanie do każdej działalności powiązanej niezależnie od sposobu i warunków jej wykonywania, prowadzącej do nawiązania kontaktu z kierowcą nieposiadającym zezwolenia lub ...

zezwolenie na przewóz osoby lub grupy osób na terytorium gminy Bukareszt, jest zagrożone karą grzywny w wysokości od 4500 do 5000 RON [lei rumuńskich (ok. 925 EUR i 1025 EUR)]". Postępowanie główne i pytania prejudycjalne 25 Star Taxi App jest spółką prawa rumuńskiego z siedzibą w Bukareszcie zarządzającą aplikacją na smartfony o tej samej nazwie, umożliwiającą nawiązanie bezpośredniego kontaktu między użytkownikami ...

a kierowcami taksówek. 26 Sąd odsyłający opisuje funkcjonowanie tej aplikacji, która może zostać pobrana nieodpłatnie, w następujący sposób. 27 W przypadku gdy osoba pragnie przebyć trasę miejską, dokonuje wyszukiwania za pomocą wspomnianej aplikacji, która podaje ...

kierowca", smartfonu, na którym aplikacja ta jest zainstalowana, oraz karty SIM zawierającej ograniczoną ilość danych - w zamian za zapłatę abonamentu miesięcznego. Ponadto Star Taxi App nie sprawuje kontroli nad jakością pojazdów i ich kierowców ani nad zachowaniem tych ostatnich. 29 W dniu 19 grudnia 2017 r. naczelna rada gminy Bukareszt przyjęła na podstawie ustawy nr 38/2003 uchwałę nr 626/2017. 30 W tym względzie sąd odsyłający wskazuje, że ta ostatnia uchwała, wprowadzająca punkty i[1] oraz i[2] do art. 3 załącznika 1 do uchwały nr 178/2008, rozszerzyła definicję działalności w zakresie "usług dyspozytorskich" wymagającej uprzedniego zezwolenia przewidzianego w ustawie nr 38/2003 na działalność tego samego rodzaju prowadzoną za pomocą aplikacji informatycznej. Zmieniając ...

klientowi możliwość korzystania z owych usług przez zamówienie złożone telefonicznie lub za pomocą innych środków, w tym aplikacji internetowych, które muszą nosić nazwę centrali taksówkowej wskazaną w zezwoleniu na działalność dyspozytorską wydanym przez właściwy organ. Wreszcie w tej samej uchwale dodano do art. 59 ust. 6[1] uchwały 178/2008 postanowienie, że nieprzestrzeganie tych przepisów podlega odtąd grzywnie w wysokości od 4500 do 5000 RON (około 925 EUR i 1025 EUR). 31 Z powodu naruszenia tego uregulowania na Star Taxi App została nałożona grzywna w wysokości 4500 RON (około 925 EUR). 32 Uznając, że jej działalność stanowi usługę społeczeństwa informacyjnego ...

z art. 4 dyrektywy 2000/31, Star Taxi App złożyła uprzednie zażalenie na drodze administracyjnej, w którym wniosła o uchylenie uchwały nr 626/2017. Zażalenie to zostało oddalone ze względu na ...

po drugie, uregulowanie to nie narusza swobody świadczenia usług drogą elektroniczną, ponieważ reguluje usługę pośrednictwa w związku z przewozem osób taksówką. 33 Star Taxi App wniosła do Tribunalul București (sądu okręgowego w Bukareszcie, Rumunia) skargę o uchylenie uchwały nr 626/2017. 34 Sąd odsyłający stwierdza, że rozpatrywana usługa różni się od usługi rozpatrywanej w sprawie, w której zapadł wyrok z dnia 20 grudnia 2017 r., Asociación Profesional Elite Taxi (C-434/15, EU:C:2017:981), w której - jak wskazuje - Trybunał uznał, iż usługę pośrednictwa, której celem było umożliwienie nawiązywania za pomocą ...

właścicielami pojazdów niebędącymi zawodowymi kierowcami a osobami chcącymi przebyć trasę miejską, należy zakwalifikować jako "usługę w dziedzinie transportu" w rozumieniu art. 2 ust. 2 lit. d) dyrektywy 2006/123, wyłączoną w ogólności z zakresu stosowania swobody świadczenia usług, a w szczególności z zakresu stosowania dyrektywy 2006/123 i dyrektywy 2000/31. W odróżnieniu od usługodawcy rozpatrywanego w owej sprawie Star Taxi App nie wybiera właścicieli pojazdów niebędących zawodowymi kierowcami, lecz zawiera umowy ...

podane do wiadomości Komisji przed ich przyjęciem zgodnie z art. 5 dyrektywy 2015/1535. 36 W tych okolicznościach Tribunalul București (sąd okręgowy w Bukareszcie) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi: "1) Czy ...

świadczona za wynagrodzeniem, na odległość, drogą elektroniczną i na indywidualne żądanie odbiorcy usług«, należy interpretować w ten sposób, że działalność taka jak ta prowadzona przez Star Taxi App (tzn. usługa polegająca ...

biorąc pod uwagę, że Star Taxi App nie spełnia kryteriów bycia przewoźnikiem, uwzględnionych przez Trybunał w pkt 39 wyroku z dnia 20 grudnia 2017 r., Asociación Profesional Elite Taxi, C-434/15 [EU:C:2017:981], w odniesieniu do Ubera)? 2) Jeżeli [usługa świadczona przez] Star Taxi App zostanie uznana za usługę ...

wypadek udzielenia odpowiedzi twierdzącej: czy przepisy te stoją na przeszkodzie regulacji takiej jak [ta określona w art. 3, art. 21 ust. 1 i 3[1], art. 41 ust. 2a i art. 59 pkt 6[1] załącznika 1 do uchwały nr 178/2008]? 3) W przypadku gdy dyrektywa 2000/31 ma zastosowanie do usługi świadczonej przez Star Taxi App: czy ...

ograniczenia nałożone przez państwo członkowskie na swobodę świadczenia usług elektronicznych poprzez wymóg uzyskania zezwolenia lub licencji stanowią środki [mające na celu odstąpienie od art. 3 ust. 2 dyrektywy 2000/31, zgodnie ...

dyrektywy 2015/1535 stoi na przeszkodzie przyjęciu bez uprzedniego notyfikowania Komisji uregulowania takiego jak [zawarte w art. 3, w art. 21 ust. 1 i 3[1], art. 41 ust. 2[1] i art. 59 ...

na zagrożenie dla zdrowia związane z pandemią koronawirusa Trybunał skierował do zainteresowanych, o których mowa w art. 23 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, celem uzyskania odpowiedzi pisemnych, szereg pytań, na które odpowiedziały Star Taxi App i Komisja. W przedmiocie pytań W przedmiocie pytania pierwszego 38 Tytułem wstępu należy zauważyć, po pierwsze, że sąd odsyłający odnosi się w pytaniu pierwszym do art. 1 akapit pierwszy pkt 2 dyrektywy 98/34. Jednakże dyrektywa ta ...

przewiduje, że odesłania do dyrektywy 98/34 należy rozumieć jako odesłania do dyrektywy 2015/1535. W związku z tym w ramach niniejszego pytania należy odnieść się do art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535. 39 Po drugie, sąd odsyłający ogranicza się w swoim pytaniu do wskazania, że działalność będąca przedmiotem postępowania głównego przybiera postać usługi polegającej na ...

pomocą aplikacji elektronicznej, klientów i kierowców taksówek, która jednak nie spełnia kryteriów wskazanych przez Trybunał w pkt 39 wyroku z dnia 20 grudnia 2017 r., Asociación Profesional Elite Taxi (C-434/15, EU:C:2017:981). 40 Niemniej jednak, jak wskazano w pkt 26-28 oraz 34 niniejszego wyroku, w swym postanowieniu sąd odsyłający dostarcza obszerniejszych wyjaśnień co do zasad organizacji omawianej działalności. Przedmiotem postępowania ...

nie jest dokonywana za jego pośrednictwem. Dla celów udzielenia odpowiedzi na pytanie pierwsze należy zatem w pełni wziąć pod uwagę powyższe stwierdzenia. 41 Należy w związku z tym stwierdzić, że pytanie pierwsze dotyczy w istocie kwestii, czy art. 2 lit. a) dyrektywy 2000/31, który odsyła do art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535, należy interpretować w ten sposób, że "usługę społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu tych przepisów stanowi usługa pośrednictwa polegająca na umożliwieniu nawiązywania za pomocą aplikacji na smartfony, za wynagrodzeniem, kontaktów między osobami chcącymi przebyć trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie, w przypadku której świadczący ową usługę zawarł w tym celu umowy o świadczenie usług z kierowcami w zamian za zapłatę miesięcznego abonamentu, ale nie przekazuje im zamówień, nie określa ceny za kurs ...

uczestnicy postępowania, że będąca przedmiotem postępowania głównego działalność pośrednictwa jest objęta zakresem znaczeniowym pojęcia "usługi" w rozumieniu art. 56 i 57 TFUE. 44 Po drugie, należy stwierdzić na wstępie, że taka usługa pośrednictwa spełnia pierwszy warunek ustanowiony w art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535, a mianowicie świadczenie za wynagrodzeniem (zob ...

grudnia 2019 r., Airbnb Ireland, C-390/18, EU:C:2019:1112, pkt 46). 45 W tym względzie bez znaczenia jest to, czy taka usługa jest świadczona nieodpłatnie na rzecz osoby ...

miesięcznego przez tego ostatniego. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem wynagrodzenie za usługę świadczoną przez usługodawcę w ramach działalności gospodarczej niekoniecznie jest wypłacane przez wszystkie osoby, które z niej korzystają (zob. podobnie ...

maja 2017 r., Vanderborght, C-339/15, EU:C:2017:335, pkt 36). 46 Następnie, w zakresie, w jakim nawiązanie kontaktu między osobą, która zamierza przebyć trasę miejską, a autoryzowanym kierowcą taksówki dokonywane ...

19 grudnia 2019 r., Airbnb Ireland, C-390/18, EU:C:2019:1112, pkt 47) w rozumieniu przesłanek drugiej i trzeciej ustanowionych w art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535. 47 Wreszcie usługa taka jak rozpatrywana w postępowaniu głównym jest świadczona na indywidualne żądanie odbiorców tej usługi w rozumieniu czwartej przesłanki przewidzianej w tym przepisie, ponieważ wiąże się ona jednocześnie z żądaniem złożonym za pomocą aplikacji informatycznej Star ...

zamierza przebyć trasę miejską, i połączeniem się z tą aplikacją przez kierowcę taksówki posiadającego zezwolenie, w wyniku czego wskazuje on swoją dostępność. 48 Usługa taka spełnia zatem cztery kumulatywne przesłanki, o których mowa w art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535, a zatem stanowi zasadniczo "usługę społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu dyrektywy 2000/31. 49 Jednakże, jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Trybunału, o ile usługa ...

spełnia wszystkie te przesłanki, stanowi zasadniczo usługę odrębną od usługi późniejszej, do której się odnosi - w niniejszej sprawie usługi przewozu - i w związku z tym należy zakwalifikować ją jako "usługę społeczeństwa informacyjnego", o tyle inna sytuacja ma ...

Ireland, C-390/18, EU:C:2019:1112, pkt 50 i przytoczone tam orzecznictwo). 50 W tym względzie Trybunał uznał, że w przypadku gdy dostawca usługi pośrednictwa tworzy ofertę usług transportu miejskiego, którą udostępnia między innymi za ...

integralną część całościowej usługi, której głównym elementem jest usługa transportowa, a zatem spełnia kryteria kwalifikacji w ramach "usługi w dziedzinie transportu" w rozumieniu art. 2 ust. 2 lit. d) dyrektywy 2006/123, do której nie mają zastosowania ani dyrektywa 2000/31, ani dyrektywa 2006/123, ani art. 56 TFUE, a nie w ramach "usługi społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 2 lit. a) dyrektywy 2000/31, który odsyła do art. 1 ust. 1 ...

pkt 38-44). 51 Otóż z uwagi na swoje cechy usługa pośrednictwa taka jak rozpatrywana w postępowaniu głównym nie może zostać zakwalifikowana jako "usługa w dziedzinie transportu", wbrew temu, co utrzymuje gmina Bukareszt. 52 Po pierwsze, z postanowienia odsyłającego wynika, że w przeciwieństwie do usługi pośrednictwa rozpatrywanej w sprawie, w której zapadł wyrok z dnia 20 grudnia 2017 r., Asociación Profesional Elite Taxi (C-434/15, EU:C:2017:981), w ramach której stworzono i udostępniono świadczenie usług przewozu miejskiego wykonywanych przez kierowców niezawodowych uprzednio nieobecnych na rynku, usługa rozpatrywana w postępowaniu głównym ogranicza się do umożliwienia, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 49 opinii, nawiązania kontaktu między osobami chcącymi przebyć trasę miejską a jedynie kierowcami taksówek ...

nie można uznać za integralną część ogólnej usługi, której głównym elementem jest świadczenie przewozu, i w konsekwencji należy ją zakwalifikować jako "usługę społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 2 lit. a) dyrektywy 2000/31. 55 W świetle powyższych rozważań na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, że art. 2 lit. a) dyrektywy 2000 ...

31, który odsyła do art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535, należy interpretować w ten sposób, że "usługę społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu tych przepisów stanowi usługa pośrednictwa polegająca na umożliwieniu nawiązywania za pomocą aplikacji na smartfony, za wynagrodzeniem, kontaktów między osobami chcącymi przebyć trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie, w przypadku której świadczący ową usługę zawarł w tym celu umowy o świadczenie usług z kierowcami w zamian za zapłatę miesięcznego abonamentu, ale nie przekazuje im zamówień, nie określa ceny za kurs ...

a ponadto nie sprawuje kontroli nad jakością pojazdów i ich kierowców ani nad ich zachowaniem. W przedmiocie pytania czwartego 56 Poprzez pytanie czwarte sąd odsyłający dąży do ustalenia, czy art. 5 ...

stoi na przeszkodzie przyjęciu bez uprzedniego zgłoszenia Komisji przepisów takich jak będące przedmiotem postępowania głównego, w tym przypadku przepisów zawartych w art. 3, art. 21 ust. 1 i 3[1], art. 41 ust. 2[1] oraz ...

1535 przewiduje, iż co do zasady państwa członkowskie niezwłocznie przekazują Komisji wszelkie projekty "przepisów technicznych" w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. f) tej dyrektywy, oraz że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ...

CIA Security International, C-194/94, EU:C:1996:172, pkt 49, 50), czy to w ramach postępowania karnego (zob. w szczególności wyrok z dnia 4 lutego 2016 r., Ince, C-336/14, EU:C:2016:72, pkt 84), czy to w ramach sporu między jednostkami (zob. w szczególności wyrok z dnia 27 października 2016 r., James Elliott Construction, C-613/14, EU:C:2016:821, pkt 64 i przytoczone tam orzecznictwo). 58 W związku z tym ów obowiązek uprzedniego powiadomienia ma zastosowanie tylko wtedy, gdy przedmiotem danego projektu są przepisy techniczne w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. f) wspomnianej dyrektywy. 59 W związku z tym należy uznać, że poprzez pytanie czwarte sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 1 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2015/1535 należy interpretować w ten sposób, że uregulowanie organu władzy lokalnej, które uzależnia świadczenie usługi pośrednictwa, której przedmiotem jest ...

trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie i która podlega kwalifikacji jako "usługa społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535, od uzyskania uprzedniego zezwolenia, co jest już wymagane od innych podmiotów świadczących usługi rezerwacji taksówek, stanowi "przepis techniczny" w rozumieniu owego art. 1 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2015/1535, a w razie odpowiedzi twierdzącej, czy art. 5 ust. 1 dyrektywy 2015/1535 należy interpretować w ten sposób, że brak uprzedniego powiadomienia Komisji o projekcie tego uregulowania pociąga za sobą niemożność ...

usług, włącznie z odpowiednimi przepisami administracyjnymi, których przestrzeganie jest obowiązkowe, de iure lub de facto, w przypadku wprowadzenia do obrotu, świadczenia usługi, ustanowienia operatora usług lub korzystania w państwie członkowskim lub na przeważającej jego części, jak również przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne państw członkowskich, z wyjątkiem określonych w art. 7, zakazujące produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu lub stosowania produktu lub zakazujące świadczenia bądź ...

uznane za "przepisy techniczne", musi ono być nie tylko kwalifikowane jako "zasada dotycząca usług", zdefiniowana w art. 1 ust. 1 lit. e) dyrektywy 2015/1535, ale również być obowiązkowe de iure lub de facto, w szczególności w odniesieniu do świadczenia danej usługi lub korzystania z niej w państwie członkowskim względnie na znacznej jego części. 62 Zgodnie z art. 1 ust. 1 lit ...

oznacza "wymóg o charakterze ogólnym odnoszący się do podejmowania i wykonywania działalności [usług społeczeństwa informacyjnego], w szczególności przepisy dotyczące dostawcy usług, usług i odbiorców usług, z wyjątkiem zasad, które nie odnoszą ...

do celów tej definicji "zasada traktowana jest jako szczególnie odnosząca się do usług społeczeństwa informacyjnego, w przypadku gdy, biorąc pod uwagę jej uzasadnienie i część operacyjną, celem szczególnym i celem jej wszystkich lub pojedynczych przepisów jest regulacja tych usług w sposób precyzyjny i ujęty celowo". Dodano w nim również, że "zasada nie jest traktowana jako szczególnie odnosząca się do usług społeczeństwa informacyjnego, jeżeli odnosi się do tych usług wyłącznie w sposób dorozumiany lub marginalny". 64 W niniejszej sprawie z postanowienia odsyłającego wynika, że przepisy rumuńskie będące przedmiotem postępowania głównego - zarówno ustawa nr 38/2003, jak również uchwała nr 178/2008 - w żaden sposób nie wspominają o usługach społeczeństwa informacyjnego. Ponadto art. 3, art. 21 ust. 1 ...

a także art. 41 ust. 2[1] załącznika 1 do uchwały nr 178/2008 dotyczą w sposób jednakowy wszystkich rodzajów usług dyspozytorskich, niezależnie od tego, czy są one świadczone przez telefon, czy w jakikolwiek inny sposób, na przykład poprzez aplikację informatyczną. 65 Ponadto, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 108 opinii, ustawa nr 38/2003 nakłada na podmioty świadczące usługi dyspozytorskie, które prowadzą działalność przy wykorzystaniu aplikacji na smartfony, w taki sam sposób jak na inne podmioty świadczące usługi dyspozytorskie, obowiązek posiadania wyposażenia - w tym przypadku radiowych stacji nadawczo-odbiorczych - pozbawionego jakiejkolwiek użyteczności w kontekście technicznych warunków świadczenia tej usługi. 66 A zatem, ponieważ uregulowanie takie jak rozpatrywane w postępowaniu głównym nie dotyczy konkretnie usług społeczeństwa informacyjnego, należy stwierdzić, że dotyczy ono tych usług jedynie w sposób dorozumiany lub marginalny. Taka zasada nie może zatem zostać uznana za "zasadę dotyczącą usług" w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. e) dyrektywy 2015/1535, a w konsekwencji za "przepisy techniczne" w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. f) tej dyrektywy. 67 Wynika z tego, że przewidziany w art. 5 ust. 1 dyrektywy 2015/1535 obowiązek uprzedniego powiadomienia Komisji o projektach "przepisów technicznych" nie ma zastosowania do takich uregulowań i że w związku z tym brak przekazania tego rodzaju projektu nie może mieć wpływu, na podstawie tego przepisu, na możliwość powołania się na planowane przepisy rozpatrywane w sporze takim jaki ma miejsce w postępowaniu głównym. 68 W świetle powyższego na pytanie czwarte należy odpowiedzieć, że art. 1 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2015/1535 należy interpretować w ten sposób, że uregulowanie organu władzy lokalnej, które uzależnia świadczenie usługi pośrednictwa, której przedmiotem jest ...

trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie i która podlega kwalifikacji jako "usługa społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535, od uzyskania uprzedniego zezwolenia, co jest już wymagane od innych podmiotów świadczących usługi rezerwacji taksówek, nie stanowi "przepisu technicznego" w rozumieniu owego art. 1 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2015/1535. W przedmiocie pytań drugiego i trzeciego 69 Poprzez pytania drugie i trzecie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 3 ust. 2 i 4 oraz art. 4 dyrektywy 2000 ...

art. 9, 10 i 16 dyrektywy 2006/123, a także art. 56 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom państwa członkowskiego, które uzależniają świadczenie usługi pośrednictwa ...

trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie i która podlega kwalifikacji jako "usługa społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535, do którego odsyła art. 2 ...

co jest już wymagane od innych podmiotów świadczących usługi rezerwacji taksówek i co jest uwarunkowane w szczególności przekazywaniem kierowcom zamówień za pomocą radiowej stacji nadawczo-odbiorczej. 70 Na wstępie należy zauważyć, że spór w postępowaniu głównym toczy się między Star Taxi App, spółką prawa rumuńskiego mającą siedzibę na terytorium ...

dwoma rumuńskimi organami publicznymi, a mianowicie gminą Bukareszt i radą ogólną gminy Bukareszt, i że w związku z tym spór ten charakteryzuje się okolicznościami, które wszystkie wystąpiły wewnątrz państwa rumuńskiego. 71 Natomiast zgodnie z utrwalonym orzecznictwem postanowienia traktatu FUE w dziedzinie swobody świadczenia usług nie mają zastosowania do sytuacji, której wszystkie elementy ograniczają się do ...

informacyjnego pochodzących z innego państwa członkowskiego, ponieważ ust. 4 tego artykułu przewiduje, pod pewnymi, określonymi w nim warunkami, możliwość podejmowania przez państwa członkowskie środków stanowiących odstępstwo od tego przepisu. 73 To samo dotyczy art. 16 dyrektywy 2006/123, znajdującego się w rozdziale IV tej dyrektywy, dotyczącym swobodnego przepływu usług, którego przepisy mają zastosowanie tylko do usług świadczonych w państwie członkowskim innym niż to, w którym usługodawca ma siedzibę, odmiennie niż w przypadku przepisów rozdziału III tej dyrektywy, dotyczącego swobody przedsiębiorczości usługodawców, a mianowicie jej art. 9-15, które mają zastosowanie również do sytuacji, w której wszystkie istotne elementy ograniczają się do terytorium jednego państwa członkowskiego (wyrok z dnia 22 ...

i C-727/18, EU:C:2020:743, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo). 74 W konsekwencji art. 56 TFUE, art. 3 ust. 2 i 4 dyrektywy 2000/31 oraz art. 16 dyrektywy 2006/123 nie mają zastosowania do sporu takiego jak rozpatrywany w postępowaniu głównym. 75 Co się tyczy pozostałych przepisów wskazanych przez sąd odsyłający - a mianowicie art. 4 dyrektywy 2000/31, w przypadku którego ani z jego brzmienia, ani z jego kontekstu nie wynika, jakoby miał on zastosowanie wyłącznie do podmiotów świadczących usługi społeczeństwa informacyjnego mających siedzibę w innym państwie członkowskim (zob. analogicznie wyrok z dnia 30 stycznia 2018 r., X i Visser ...

C:2018:44, pkt 99, 100), a także art. 9 i 10 dyrektywy 2006/123, w odniesieniu do których w pkt 73 niniejszego wyroku przypomniano, że mają one zastosowanie również do sytuacji o charakterze wyłącznie wewnętrznym - należy zauważyć, że ustanawiają one, wedle odrębnych warunków, zasadę zakazu stosowania systemów zezwoleń. W tych okolicznościach należy ustalić, który z tych przepisów może mieć zastosowanie do uregulowania takiego jak rozpatrywane w postępowaniu głównym. 76 Jak wynika z pkt 43 i 48 niniejszego wyroku, rozpatrywana w postępowaniu głównym usługa pośrednictwa wchodzi w zakres nie tylko kwalifikacji "usługi" w rozumieniu art. 57 TFUE, a tym samym art. 4 pkt 1 dyrektywy 2006/123, lecz również "usługi społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 2 lit. a) dyrektywy 2000/31, który odsyła do art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535. 77 Uregulowanie państwa członkowskiego regulujące taką usługę może w konsekwencji wchodzić w zakres stosowania dyrektywy 2000/31, podobnie jak w zakres stosowania dyrektywy 2006/123, ponieważ z pkt 49-54 niniejszego wyroku wynika, że usługa ta nie podlega kwalifikacji jako "usługa w dziedzinie transportu", która jest wyraźnie wyłączona z zakresu stosowania tej dyrektywy na mocy jej art. 2 ust. 2 lit. d) w związku z jej motywem 21. 78 Jednakże zgodnie z art. 3 ust. 1 dyrektywy 2006/123 dyrektywa ta nie ma zastosowania w przypadku kolizji między przepisami dyrektywy a przepisem innego aktu prawnego Unii regulującym specyficzne aspekty podejmowania i prowadzenia działalności usługowej w określonych dziedzinach lub w ramach określonych zawodów (wyrok z dnia 19 grudnia 2019 r., Airbnb Ireland, C-390/18 ...

trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie i która podlega kwalifikacji jako "usługa społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535, do którego odsyła art. 2 ...

co jest już wymagane od innych podmiotów świadczących usługi rezerwacji taksówek i co jest uwarunkowane w szczególności przekazywaniem kierowcom zamówień za pomocą radiowej stacji nadawczo-odbiorczej, wchodzą w zakres stosowania art. 4 dyrektywy 2000/31, a jeżeli tak, to czy ten ostatni z wymienionych przepisów pozostaje w kolizji z art. 9 i 10 dyrektywy 2006/123. 80 Co się tyczy stosowania art. 4 dyrektywy 2000/31, z analizy ust. 1 w związku z ust. 2 tego artykułu wynika, że o ile państwa członkowskie nie mogą uzależnić ...

uzyskania uprzedniego zezwolenia lub od jakiegokolwiek innego wymogu mającego równoważny skutek, o tyle zakaz przewidziany w tym przepisie dotyczy jedynie przepisów państw członkowskich, które dotyczą konkretnie i wyłącznie "usług społeczeństwa informacyjnego ...

taksówek posiadającymi zezwolenie, jednak poprzez rozszerzenie o ten rodzaj usług zakresu pojęcia "usług dyspozytorskich", zdefiniowanego w art. 3 załącznika 1 do uchwały nr 178/2008, ogranicza się ona do objęcia tej ...

nie podlega kwalifikacji jako "usługa społeczeństwa informacyjnego". 82 Z tego względu, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 69 opinii, takie przepisy, w odniesieniu do których sąd odsyłający stwierdza, że skutkują zobowiązaniem Star Taxi App do uzyskania od ...

zezwolenia, który dotyczyłby konkretnie i wyłącznie usługi społeczeństwa informacyjnego. 83 Wynika z tego, że przewidziany w art. 4 ust. 1 dyrektywy 2000/31 zakaz stosowania wszelkich systemów uprzedniego zezwolenia lub wszelkich ...

mających równoważny skutek nie ma zastosowania do uregulowania takiego jak będące przedmiotem postępowania głównego. 84 W związku z tym nie może istnieć kolizja pomiędzy tym przepisem a art. 9 i 10 ...

względu mają zastosowanie do takiego uregulowania. 85 Należy zatem ustalić, czy artykuły te należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie takiemu uregulowaniu. 86 W tym względzie z sekcji 1 rozdziału III dyrektywy 2006/123 wynika, że aby krajowy system zezwoleń, ze swej natury ograniczający swobodne świadczenie rozpatrywanych usług, był zgodny z przewidzianymi w niej wymogami, konieczne jest w szczególności, by spełniał on warunki określone w art. 9 ust. 1 tej dyrektywy, a mianowicie był niedyskryminacyjny, uzasadniony nadrzędnym względem interesu ogólnego i proporcjonalny, a także by kryteria udzielania zezwoleń przewidzianych w tym systemie odpowiadały art. 10 ust. 2 tej dyrektywy, a mianowicie były niedyskryminacyjne, uzasadnione nadrzędnym ...

tego, że ocena zgodności uregulowania państwa członkowskiego ustanawiającego taki system zezwoleń z dwoma artykułami wymienionymi w poprzednim punkcie, które ustanawiają jasne, precyzyjne i bezwarunkowe obowiązki nadające im skutek bezpośredni (effet direct), wymaga dokonania odrębnej i sukcesywnej oceny w pierwszej kolejności zasadności samej zasady ustanowienia tego systemu, a następnie przewidzianych w nim kryteriów udzielenia zezwoleń (wyrok z dnia 22 września 2020 r., Cali Apartments, C-724/18 i C-727/18, EU:C:2020:743, pkt 58). 88 W tym względzie należy zauważyć, że postanowienie odsyłające dostarcza Trybunałowi jedynie niewiele informacji pozwalających mu na udzielenie sądowi odsyłającemu użytecznej odpowiedzi. 89 Do tego sądu należy zatem dokonanie oceny, w świetle wszystkich istotnych okoliczności, czy system uprzedniego zezwolenia ustanowiony w przepisach będących przedmiotem postępowania głównego rzeczywiście spełnia dwa rodzaje wymogów przypomnianych w pkt 86 i 87 niniejszego wyroku (zob. analogicznie wyrok z dnia 22 września 2020 r ...

przez właściwe organy z przysługującego im uznania, należy zauważyć, podobnie jak uczynił to rzecznik generalny w pkt 99 i 100 opinii, że uzależnienie wydania zezwolenia na świadczenie usługi od spełnienia wymogów ...

może być zgodne z art. 10 ust. 2 dyrektywy 2006/123. 91 Może tak być w szczególności w przypadku nałożonego na podmioty świadczące usługę pośrednictwa, której przedmiotem jest umożliwienie nawiązywania za pomocą aplikacji ...

kontaktów między osobami chcącymi przebyć trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie, obowiązku polegającego na przekazaniu kierowcom zamówień przy pomocy stacji nadawczo-odbiorczej, czego sprawdzenie należy jednak do sądu odsyłającego. 92 W istocie ów obowiązek - ciążący zarówno na podmiocie świadczącym usługę pośrednictwa, jak i na kierowcach taksówek ...

kontaktu między nimi. 93 Mając na uwadze powyższe, na pytania drugie i trzecie należy odpowiedzieć w następujący sposób: - Artykuł 56 TFUE, art. 3 ust. 2 i 4 dyrektywy 2000/31 oraz art. 16 dyrektywy 2006/123 należy interpretować w ten sposób, że nie mają one zastosowania do sporu, w którym wszystkie istotne okoliczności ograniczają się do terytorium jednego państwa członkowskiego. - Artykuł 4 dyrektywy 2000/31 należy interpretować w ten sposób, że nie ma on zastosowania do uregulowania państwa członkowskiego, które uzależnia świadczenie usługi ...

trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie i która podlega kwalifikacji jako "usługa społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 2 lit. a) dyrektywy 2000/31, który odsyła do art. 1 ust. 1 ...

innych podmiotów świadczących usługi rezerwacji taksówek. - Artykuły 9 i 10 dyrektywy 2006/123 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie uregulowaniu państwa członkowskiego, które uzależnia świadczenie usługi pośrednictwa ...

uprzedniego zezwolenia na wykonywanie ich działalności, jeżeli warunki uzyskania tego zezwolenia nie odpowiadają wymogom przewidzianym w tych artykułach, w szczególności ze względu na ustanowienie obowiązków technicznych nieodpowiednich dla danej usługi, co podlega zweryfikowaniu przez sąd krajowy. W przedmiocie kosztów 94 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi. Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje: 1 ...

a) dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywy o handlu elektronicznym), który odsyła do art. 1 ust. 1 lit ...

1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 września 2015 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego, należy interpretować w ten sposób, że "usługę społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu tych przepisów stanowi usługa pośrednictwa polegająca na umożliwieniu nawiązywania za pomocą aplikacji na smartfony, za wynagrodzeniem, kontaktów między osobami chcącymi przebyć trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie, w przypadku której świadczący ową usługę zawarł w tym celu umowy o świadczenie usług z kierowcami w zamian za zapłatę miesięcznego abonamentu, ale nie przekazuje im zamówień, nie określa ceny za kurs ...

nad ich zachowaniem. 2) Artykuł 1 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2015/1535 należy interpretować w ten sposób, że uregulowanie organu władzy lokalnej, które uzależnia świadczenie usługi pośrednictwa, której przedmiotem jest ...

trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie i która podlega kwalifikacji jako "usługa społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2015/1535, od uzyskania uprzedniego zezwolenia, co jest już wymagane od innych podmiotów świadczących usługi rezerwacji taksówek, nie stanowi "przepisu technicznego" w rozumieniu owego art. 1 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2015/1535 3) Artykuł 56 TFUE ...

16 dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie usług na rynku wewnętrznym należy interpretować w ten sposób, że nie mają one zastosowania do sporu, w którym wszystkie istotne okoliczności ograniczają się do terytorium jednego państwa członkowskiego. Artykuł 4 dyrektywy 2000/31 należy interpretować w ten sposób, że nie ma on zastosowania do uregulowania państwa członkowskiego, które uzależnia świadczenie usługi ...

trasę miejską a kierowcami taksówek posiadającymi zezwolenie i która podlega kwalifikacji jako "usługa społeczeństwa informacyjnego" w rozumieniu art. 2 lit. a) dyrektywy 2000/31, który odsyła do art. 1 ust. 1 ...

innych podmiotów świadczących usługi rezerwacji taksówek. Artykuł 9 i 10 dyrektywy 2006/123 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie uregulowaniu państwa członkowskiego, które uzależnia świadczenie usługi pośrednictwa ...

uprzedniego zezwolenia na wykonywanie ich działalności, jeżeli warunki uzyskania tego zezwolenia nie odpowiadają wymogom przewidzianym w tych artykułach, w szczególności ze względu na ustanowienie obowiązków technicznych nieodpowiednich dla danej usługi, co podlega zweryfikowaniu przez ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok TSUE – 2016 70 fragmentów

2016-07-14

obszarach nad brzegami mórz, jezior i rzek o znaczeniu gospodarczym - Automatyczne przedłużanie - Brak postępowania przetargowego W sprawach połączonych C-458/14 i C-67/15 mających za przedmiot wnioski o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożone przez Tribunale amministrativo regionale per la Lombardia (regionalny sąd administracyjny regionu Lombardia ...

5 marca 2014 r. i z dnia 28 stycznia 2015 r., które wpłynęły do Trybunału w dniu 3 października 2014 r. i w dniu 12 lutego 2015 r., w postępowaniach: Promoimpresa Srl (C-458/14) przeciwko Consorzio dei comuni della Sponda Bresciana del Lago ...

San Paolo, Provincia di Olbia Tempio, przy udziale: Alessandra Pireddy i in., TRYBUNAŁ (piąta izba), w składzie: J.L. da Cruz Vilaça (sprawozdawca), prezes izby, A. Tizzano, wiceprezes Trybunału, pełniący obowiązki ...

M. Szpunar, sekretarz: L. Carrasco Marco, administrator, uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 3 grudnia 2015 r., rozważywszy uwagi przedstawione: - w imieniu Promoimpresa Srl przez E. Vaglia, R. Righiego oraz E. Nesiego, avvocati, - w imieniu Consorzio dei comuni della Sponda Bresciana del Lago di Garda e del Lago di Idro przez M. Balleriniego oraz C. Ceramiego, avvocati, - w imieniu Regione Lombardia przez M. Tamborino, avvocato, - w imieniu Maria Melisa i in. przez B. Ballera, A. Capacchionego, F. Ballera oraz S. Ballera, avvocati, - w imieniu Comune di Loiri Porto San Paolo przez G. Longheu, avvocato, - w imieniu Provincia di Olbia Tempio przez G. Cosseddu oraz F. Melisa, avvocati, - w imieniu Alessandra Pireddy i in. przez S. Carboniego oraz S. Dessy’ego, avvocati, - w imieniu rządu włoskiego przez G. Palmieri, działającą w charakterze pełnomocnika, wspieraną przez P. Garofolego, avvocato dello Stato, oraz L. Serenę-Rossi, działającą w charakterze biegłego, - w imieniu rządu czeskiego przez M. Smolka, J. Vláčila oraz T. Müllera, działających w charakterze pełnomocników, - w imieniu rządu greckiego przez K. Nasopoulou, działającą w charakterze pełnomocnika, - w imieniu rządu niderlandzkiego przez J. Langera, działającego w charakterze pełnomocnika, - w imieniu Komisji Europejskiej przez G. Conte’a, A. Tokára oraz E. Montaguti, działających w charakterze pełnomocników, po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 25 lutego 2016 r., wydaje następujący Wyrok 1 Wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczą wykładni art. 12 dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z ...

36) oraz art. 49 TFUE, 56 TFUE i 106 TFUE. 2 Wnioski te zostały złożone w ramach dwóch sporów. Pierwszy ze sporów (sprawa C-458/14) toczy się pomiędzy Promoimpresą Srl ...

się nad jeziorami Garda i Idro, zwanym dalej "konsorcjum") oraz Regione Lombardia (regionem Lombardia, Włochy) w przedmiocie, po pierwsze, decyzji konsorcjum odmawiającej odnowienia koncesji, z której Promoimpresa korzystała w celu korzystania z obszaru stanowiącego majątek publiczny, i po drugie, uchwały Giunta Regionale Lombardia (rady ...

San Paolo, Włochy, zwaną dalej "gminą") oraz Provincia di Olbia Tempio (prowincją Olbia Tempio, Włochy) w przedmiocie decyzji dotyczących zatwierdzenia planu wykorzystania wybrzeża i udzielenia koncesji na majątek publiczny położony na ...

M. Melisowi i in. usunięcie pewnego wyposażenia z majątku położonego nad brzegiem morza. Ramy prawne Prawo Unii 3 Motyw 39 dyrektywy 2006/123 stanowi: "Pojęcie »systemu zezwoleń« powinno obejmować między innymi procedury administracyjne wydawania zezwoleń, licencji, zgód lub koncesji, a także obowiązek rejestracji w zrzeszeniu zawodowym lub wpisania do rejestru, wykazu lub do bazy danych, oficjalnego przyjęcia do zrzeszenia ...

potwierdzającej wykonywanie określonego zawodu, aby móc wykonywać określoną działalność. Zezwolenie może zostać wydane nie tylko w formie oficjalnej decyzji, ale również decyzji dorozumianej, wynikającej na przykład z braku reakcji właściwych organów ...

na potwierdzenie przyjęcia oświadczenia, aby mogła rozpocząć daną działalność lub aby wykonywać ją zgodnie z prawem". 4 Zgodnie z motywem 57 tej dyrektywy: "Przepisy niniejszej dyrektywy dotyczące systemów zezwoleń powinny obejmować przypadki, w których podjęcie lub prowadzenie działalności usługowej przez podmioty gospodarcze wymaga wydania decyzji przez właściwy organ. Nie dotyczy to decyzji właściwych organów o ustanowieniu publicznego lub prywatnego podmiotu w celu świadczenia określonej usługi ani zawierania przez właściwe organy umów o świadczenie określonej usługi, jeżeli ...

przepisom o zamówieniach publicznych, jako że niniejsza dyrektywa nie dotyczy przepisów o zamówieniach publicznych". 5 W myśl art. 4 pkt 6 rzeczonej dyrektywy "»system zezwoleń« oznacza każdą procedurę, zgodnie z którą od usługodawcy lub usługobiorcy faktycznie wymaga się podjęcia kroków w celu uzyskania od właściwego organu formalnej lub dorozumianej decyzji dotyczącej podjęcia lub prowadzenia działalności usługowej". 6 Artykuł 12 tej dyrektywy, dotyczący sytuacji, w których system koncesji ma na celu umożliwienie prowadzenia działalności gospodarczej wymagającej wykorzystywania ograniczonych zasobów naturalnych, stanowi: "1. W przypadkach, w których liczba dostępnych zezwoleń na prowadzenie danej działalności jest ograniczona z uwagi na ograniczone zasoby naturalne lub możliwości techniczne, państwa członkowskie stosują procedurę wyboru spośród potencjalnych kandydatów, która w pełni zapewnia bezstronność i przejrzystość, w tym w szczególności odpowiednie podanie do wiadomości informacji na temat rozpoczęcia procedury, jej przeprowadzania i zakończenia. 2. W przypadkach określonych w ust. 1 udzielane zezwolenie ma odpowiedni ograniczony okres ważności i nie może podlegać automatycznemu odnowieniu ...

rachunek, ochrony środowiska naturalnego, zachowania dziedzictwa kulturowego oraz inne względy nadrzędnego interesu publicznego, zgodnie z prawem [Unii]". 7 Zgodnie z motywem 15 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 23 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji (Dz.U. 2014, L 94, s. 1): "[…] [p]ewne umowy, których przedmiotem jest prawo wykonawcy do eksploatacji - na mocy prawa publicznego lub prywatnego - pewnych domen publicznych [pewnego majątku publicznego] lub zasobów, takich jak grunty lub wszelka własność publiczna, zwłaszcza w sektorze morskim lub w zakresie portów żeglugi śródlądowej lub portów lotniczych, na podstawie których państwo, instytucja zamawiająca lub podmiot ...

ogólne warunki ich wykorzystania, nie nabywając przy tym konkretnych robót budowlanych lub usług, nie powinny w rozumieniu niniejszej dyrektywy kwalifikować się jako koncesje. Jest to z reguły przypadek umów dotyczących domen publicznych lub najmu gruntu, zawierających na ogół warunki dotyczące wejścia w posiadanie przez najemcę, planowane zastosowanie gruntu, obowiązki właściciela i najemcy w zakresie utrzymania przedmiotu najmu, czas trwania najmu oraz przekazania własności właścicielowi, kwotę najmu i opłaty powiązane, które uiszcza najemca". Prawo włoskie 8 Artykuł 1 ust. 18 decreto-legge n. 194 (rozporządzenia z mocą ustawy nr ...

dnia 30 grudnia 2009 r. (zwanego dalej "rozporządzeniem z mocą ustawy nr 194/2009"), przekształconego w ustawę przez legge n. 25 (ustawę nr 25) z dnia 26 lutego 2010 r. (zwaną ...

na mocy ustawy nr 42 z dnia 5 maja 2009 r. oraz stosownych przepisów wykonawczych, w toku procedury przeglądu ram prawnych w dziedzinie udzielania koncesji na majątek publiczny położony na obszarach nad brzegami mórz na cele turystyczno-rekreacyjne, które musi odbywać się, w oparciu o kryteria i zasady udzielania tych koncesji, na podstawie porozumienia w ramach konferencji państwo - regiony w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy nr 131 z dnia 5 czerwca 2003 r., zawartego ...

konkurencji, swobody przedsiębiorczości, gwarancji wykonywania, rozwoju i wspierania działalności gospodarczej oraz ochrony inwestycji, a także w kontekście znoszenia prawa pierwszeństwa przewidzianego w art. 37 ust. 2 akapit drugi kodeksu żeglugi, okres obowiązywania koncesji na majątek publiczny będących w mocy w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia i wygasających najpóźniej w dniu 31 grudnia 2015 r. przedłuża się do tego dnia […]". 9 Przepis ten został zmieniony ...

dnia 18 października 2012 r. (zwanego dalej "rozporządzeniem z mocą ustawy nr 179/2012"), wprowadzony w momencie przekształcenia przez ustawę nr 221 z dnia 17 grudnia 2012 r., w następujący sposób: "Bez uszczerbku dla przepisów dotyczących przyznawania majątku regionom i jednostkom samorządu terytorialnego na mocy ustawy nr 42 z dnia 5 maja 2009 r. oraz stosownych przepisów wykonawczych, w toku procedury przeglądu ram prawnych w dziedzinie udzielania koncesji na majątek publiczny położony na obszarach nad brzegami mórz, jezior i rzek ...

portów rekreacyjnych, miejsc przybijania i stanowisk cumowania przeznaczonych na żeglarstwo rekreacyjne, które musi odbywać się w oparciu o kryteria i zasady udzielania tych koncesji, na podstawie porozumienia w ramach konferencji państwo - regiony w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy nr 131 z dnia 5 czerwca 2003 r., zawartego ...

konkurencji, swobody przedsiębiorczości, gwarancji wykonywania, rozwoju i wspierania działalności gospodarczej oraz ochrony inwestycji, a także w kontekście znoszenia prawa pierwszeństwa przewidzianego w art. 37 ust. 2 akapit drugi kodeksu żeglugi, okres obowiązywania koncesji na majątek publiczny będących w mocy w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia i wygasających najpóźniej w dniu 31 grudnia 2015 r. przedłuża się do dnia 31 grudnia 2020 r. […]". 10 Artykuł ...

ustawy nr 59 z dnia 26 marca 2010 r., transponującego dyrektywę 2006/123, przewiduje: "1. W przypadkach, w których liczba dostępnych zezwoleń na prowadzenie danej działalności usługodawczej jest ograniczona z uwagi na ograniczone ...

techniczne, właściwe organy stosują procedurę wyboru spośród potencjalnych kandydatów i zapewniają uprzednie określenie i publikację, w formie przewidzianej w ich przepisach, obowiązujących je same kryteriów i zasad właściwych dla zagwarantowania bezstronności. 2. Przy określaniu ...

własny rachunek, […] ochrony środowiska, konserwacji dziedzictwa kulturowego oraz inne nadrzędne względy interesu ogólnego zgodne z prawem [Unii]. 3. Każda decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia musi przestrzegać kryteriów i zasad, o których mowa w ust. 1. 4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, zezwolenia udziela się na okres ograniczony i nie może ono podlegać automatycznemu odnowieniu ...

werandę, toaletę, nabrzeże i pomost. 12 Artykuł 3 koncesji przewidywał jej wygaśnięcie z mocy prawa w dniu 31 grudnia 2010 r. bez konieczności powiadamiania i bez możliwości powołania się przez koncesjonariusza na zwyczaje w celu dalszego korzystania z koncesji. 13 Równocześnie Komisja Europejska uznała w wezwaniu do usunięcia uchybienia doręczonym Republice Włoskiej w dniu 2 lutego 2009 r., że art. 37 włoskiego kodeksu żeglugi jest sprzeczny z art. 49 TFUE, ponieważ przewiduje w ramach procedury przyznawania koncesji na majątek publiczny położony na obszarach nad brzegami mórz prawo pierwszeństwa na rzecz koncesjonariusza, którego koncesja wygasa. Włoski ustawodawca podjął działania w celu zniesienia tego prawa pierwszeństwa. Następnie, przy przekształcaniu rozporządzenia z mocą ustawy nr 194/2009 w ustawę nr 25/2010, włoski ustawodawca wprowadził odesłanie do innego aktu ustawodawczego, umożliwiając w ten sposób automatyczne odnowienie sześcioletnich koncesji o sześć lat. W uzupełniającym wezwaniu do usunięcia uchybienia z dnia 5 maja 2010 r. Komisja uznała, że odesłanie ...

włoskiego ustawodawcę decyzji o uchyleniu przepisu umożliwiającego wspomniane odesłanie Komisja uznała, iż mogła zamknąć postępowanie w sprawie naruszenia w dniu 27 lutego 2012 r. 14 W dniu 14 kwietnia 2010 r. Promoimpresa wystąpiła z wnioskiem o odnowienie przysługującej jej koncesji, który ...

że nowej koncesji nie można było uzyskać na podstawie zwykłego wniosku o odnowienie, lecz jedynie w wyniku publicznej procedury przetargowej, i po drugie, na okoliczności, że czas obowiązywania wygasłej koncesji był ...

innymi na naruszenie art. 1 ust. 18 rozporządzenia z mocą ustawy nr 194/2009, przekształconego w ustawę nr 25/2010, który to przepis przewiduje przedłużenie terminu wygaśnięcia koncesji. 16 Sąd odsyłający wyjaśnia, że stosunek istniejący pomiędzy Promoimpresą i konsorcjum ma cechy "koncesji" w rozumieniu prawa Unii, albowiem Promoimpresie przysługuje prawo wykorzystywania majątku publicznego w zamian za uiszczanie okresowej opłaty na rzecz jednostki administracyjnej będącej właścicielem tego majątku, a ryzyko związane z jego eksploatacją spoczywa na Promoimpresie. 17 Sąd ów uważa, że włoskie przepisy - w zakresie, w jakim przewidują wielokrotne przedłużanie okresu obowiązywania koncesji na majątek publiczny - powodują nieuzasadnione ograniczenie swobody przedsiębiorczości, w szczególności poprzez uniemożliwienie wszelkim innym konkurentom dostępu do koncesji, których ważność wygasa. 18 W tych okolicznościach Tribunale amministrativo regionale per la Lombardia (regionalny sąd administracyjny regionu Lombardia) postanowił zawiesić ...

z następującym pytaniem prejudycjalnym: "Czy zasady swobody przedsiębiorczości, niedyskryminacji i ochrony konkurencji, o których mowa w art. 49 TFUE, 56 TFUE i 106 TFUE, oraz przewidziana w nich zasada racjonalności stoją na przeszkodzie przepisom krajowym, które wskutek następujących po sobie działań prawodawczych ...

do utrzymania prawa do korzystania z majątku publicznego wyłącznie przez danego koncesjonariusza, pomimo upływu, przewidzianego w przyznanej mu już koncesji, terminu jej ważności, czego konsekwencją jest pozbawienie innych zainteresowanych podmiotów gospodarczych wszelkiej możliwości uzyskania majątku publicznego w wyniku procedury przetargowej?". Sprawa C-67/15 19 Mario Melis i in. są w większości operatorami turystyczno-rekreacyjnymi działającymi na obszarze plaży gminy na mocy koncesji na majątek publiczny położony nad brzegiem morza przyznanych w 2004 r. na okres sześciu lat, a następnie przedłużonych o jeden rok. 20 W 2012 r. M. Melis i in. wnieśli do gminy o wydanie formalnej decyzji w sprawie przedłużenia. Ich wniosek pozostał bez odpowiedzi. Z owego braku reakcji M. Melis i in. wysnuli wniosek, że mogli zgodnie z prawem kontynuować swą działalność począwszy od maja 2012 r. zgodnie z art. 1 ust. 18 rozporządzenia ...

koncesji na majątek publiczny położony na obszarach nad brzegami mórz na cele turystyczno-rekreacyjne. 21 W dniu 11 maja 2012 r. gmina, po zatwierdzeniu planu wykorzystania wybrzeża, opublikowała ogłoszenie zmierzające do ...

z nich dotyczyły obszarów, które były już przedmiotem koncesji udzielonych M. Melisowi i in. 22 W dniu 5 czerwca 2012 r. M. Melis i in. wnieśli do Tribunale amministrativo regionale per ...

decyzji gminy. Mario Melis i in. przedstawili następnie dodatkowe zarzuty szczególne, które wpłynęły do sądu w dniu 11 czerwca 2012 r., rozszerzając w ten sposób swoje zarzuty na decyzję, poprzez którą gmina przyznała koncesje będące przedmiotem ogłoszenia z ...

Sąd odsyłający wyjaśnia, że stosunek pomiędzy M. Melisem i in. a gminą ma cechy koncesji w rozumieniu prawa Unii, ponieważ dotyczy świadczenia usługi, a ryzyko zarządzania spoczywa na koncesjonariuszach. 24 Sąd odsyłający ocenia ponadto, że automatyczne przedłużenie przewidziane w przepisach krajowych zagraża stosowaniu prawa Unii, a zwłaszcza art. 12 dyrektywy 2006/123 oraz postanowień traktatu FUE dotyczących swobody świadczenia usług i swobody przedsiębiorczości. 25 W tych okolicznościach Tribunale amministrativo regionale per la Sardegna (regionalny sąd administracyjny regionu Sardynia) postanowił zawiesić ...

następującymi pytaniami prejudycjalnymi: "1) Czy zasady swobody przedsiębiorczości, niedyskryminacji i ochrony konkurencji, o których mowa w art. 49 TFUE, 56 TFUE i 106 TFUE, stoją na przeszkodzie przepisom krajowym, które wskutek ...

ust. 18 rozporządzenia z mocą ustawy nr 194/2009, przekształconego przez ustawę nr 25/2010, w brzmieniu następnie zmienionym i uzupełnionym, który umożliwia automatyczne przedłużanie będących w mocy koncesji na położony nad brzegiem morza majątek publiczny na cele działalności turystyczno-rekreacyjnej do ...

27 października 2015 r. obie sprawy zostały połączone do celów procedury ustnej i wydania wyroku. W przedmiocie pytań prejudycjalnych W przedmiocie dopuszczalności pytań prejudycjalnych 27 Po pierwsze, rząd włoski twierdzi, że art. 1 ust. 18 ...

rozporządzenia z mocą ustawy nr 194/2009, którego dotyczy sprawa C-458/14, odnosił się w momencie wystąpienia okoliczności faktycznych postępowania głównego wyłącznie do koncesji na majątek publiczny położony na obszarach ...

nie ma zastosowania ratione temporis i ratione materiae do koncesji będącej przedmiotem tej sprawy. 28 W tym względzie należy przypomnieć, że pytania dotyczące wykładni prawa Unii, z którymi zwrócił się sąd krajowy w ramach stanu prawnego i faktycznego, za którego ustalenie jest on odpowiedzialny, przy czym prawidłowość tych ...

ia, C-69/14, EU:C:2015:662, pkt 12 i przytoczone tam orzecznictwo). 29 W szczególności w ramach systemu współpracy sądowej ustanowionego na podstawie art. 267 TFUE zadaniem Trybunału nie jest kwestionowanie ...

przez sąd krajowy, do której dokonania to sąd krajowy jest wyłącznie właściwy. Trybunał powinien więc - w wypadku gdy sąd krajowy zwrócił się do niego z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym - kierować się wykładnią prawa krajowego, która została mu przedstawiona przez ten sąd (wyrok ...

2015:662, pkt 13 i przytoczone tam orzecznictwo). 30 Ponadto odmowa wydania przez Trybunał orzeczenia w trybie prejudycjalnym, o które wnioskował sąd krajowy, jest możliwa tylko wtedy, gdy jest oczywiste, że ...

o którą się zwrócono, nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym lub z przedmiotem sporu w postępowaniu głównym, gdy problem jest natury hipotetycznej bądź gdy Trybunał nie dysponuje informacjami w zakresie stanu faktycznego lub prawnego niezbędnymi do udzielenia użytecznej odpowiedzi na pytania, które zostały mu ...

ia, C-69/14, EU:C:2015:662, pkt 14 i przytoczone tam orzecznictwo). 31 W niniejszym przypadku z postanowienia odsyłającego w sprawie C-458/14 wynika, że Promoimpresa, wnosząc skargę do Tribunale amministrativo regionale per la ...

Lombardia), powołała się na art. 1 ust. 18 rozporządzenia z mocą ustawy nr 194/2009, w brzmieniu wynikającym z ustawy nr 25/2010, podnosząc, że pomimo przyjęcia tego przepisu w odniesieniu do koncesji na majątek położony na obszarach nad brzegami mórz przepis ów powinien mieć ...

również do koncesji na majątek położony na obszarach nad brzegami jezior. 32 Tymczasem sąd odsyłający w tej sprawie w sposób dorozumiany dopuścił tę interpretację, albowiem uznał, że rozstrzygnięcie sporu w postępowaniu głównym zależało od tego, czy należy odstąpić od stosowania owego przepisu krajowego z uwagi na to, iż jest on sprzeczny z prawem Unii. 33 Po drugie, Komisja zauważa, że w momencie wystąpienia okoliczności faktycznych dotyczących każdej ze spraw w postępowaniu głównym koncesje przyznane skarżącym w tych sprawach nie były objęte, ratione temporis, art. 34k rozporządzenia z mocą ustawy nr ...

początkowo przypadał na dzień 31 sierpnia 2015 r., został bowiem przyjęty po wydaniu decyzji zaskarżonych w postępowaniu głównym. Instytucja ta wysnuwa z powyższego wniosek, że pytania prejudycjalne są dopuszczalne jedynie w zakresie, w jakim dotyczą przedłużenia koncesji do dnia 31 grudnia 2015 r. 34 W tym względzie należy zaznaczyć, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 37 opinii, że sąd odsyłający w swych pytaniach prejudycjalnych odnosi się w sposób ogólny do uregulowania, które przewiduje automatyczne i wielokrotne przedłużanie terminu wygaśnięcia koncesji na majątek ...

obszarach nad brzegami mórz i jezior. Tym samym kwestia tego, czy przepisami krajowymi mającymi zastosowanie w sprawach w postępowaniach głównych są przepisy przesuwające ów termin na dzień 31 grudnia 2015 r. lub na dzień 31 grudnia 2020 r., nie tylko jest objęta właściwością sądu krajowego, ale też w żadnym razie nie ma wpływu na dopuszczalność zadanych pytań. 35 Wobec powyższego należy uznać, że wnioski o wydanie orzeczenia prejudycjalnego są dopuszczalne. W przedmiocie pytania drugiego w sprawie C-67/15 36 Poprzez swe drugie pytanie, które należy zbadać w pierwszej kolejności, sąd odsyłający stara się istocie ustalić, czy art. 12 dyrektywy 2006/123 należy interpretować w ten sposób, że przepis ten stoi na przeszkodzie przepisom krajowym takim jak rozpatrywane w postępowaniu głównym, które umożliwiają automatyczne przedłużanie będących w mocy i przeznaczonych na cele wykonywania działalności turystyczno-rekreacyjnej koncesji na majątek publiczny położony nad brzegami mórz i jezior. W przedmiocie warunków zastosowania art. 12 dyrektywy 2006/123 37 Artykuł 12 dyrektywy 2006/123 znajduje się w dotyczącej zezwoleń sekcji I rozdziału III tej dyrektywy i odnosi się do szczególnej sytuacji, w której liczba dostępnych zezwoleń na prowadzenie danej działalności jest ograniczona z uwagi na ograniczone zasoby naturalne lub możliwości techniczne. W ramach tej samej sekcji art. 9 rzeczonej dyrektywy normuje możliwość uzależnienia przez państwa członkowskie podejmowania ...

jako każdą procedurę, zgodnie z którą od usługodawcy lub usługobiorcy faktycznie wymaga się podjęcia kroków w celu uzyskania od właściwego organu formalnej lub dorozumianej decyzji dotyczącej podjęcia lub prowadzenia działalności usługowej ...

że pojęcie "systemu zezwoleń" obejmuje między innymi procedury administracyjne wydawania koncesji. 40 Tymczasem przedmiotem spraw w postępowaniach głównych są koncesje przyznane przez organy publiczne na majątek publiczny położony na obszarach nad ...

i jezior, przeznaczone na cele turystyczno-rekreacyjne. 41 Koncesje te można więc zaklasyfikować jako "zezwolenia" w rozumieniu przepisów dyrektywy 2006/123, albowiem, niezależnie od ich kwalifikacji w prawie krajowym, stanowią one formalne akty, jakie usługodawcy muszą uzyskać od organów krajowych, aby móc wykonywać swą działalność gospodarczą. 42 Po drugie, należy podkreślić, że sporne w postępowaniu głównym koncesje dotyczą zasobów naturalnych w rozumieniu art. 12 dyrektywy 2006/123, albowiem objęte nimi obszary stanowiące majątek publiczny leżą nad ...

uwagi na ograniczone zasoby naturalne, do sądu krajowego należy ustalenie, czy warunek ów jest spełniony. W tym względzie - w celu ustalenia, czy liczba rzeczonych obszarów mogących być przedmiotem wykorzystania gospodarczego jest ograniczona - uwzględnienia wymaga między innymi okoliczność, że sporne w postępowaniu głównym koncesje są przyznawane nie na poziomie krajowym, lecz na poziomie gminnym. 44 Ponadto, jako że sądy odsyłające stoją na stanowisku, iż sporne w postępowaniu głównym koncesje mogą stanowić koncesje na usługi, należy wyjaśnić, że zgodnie z motywem 57 ...

do koncesji na usługi publiczne, które mogą być objęte między innymi dyrektywą 2014/23. 46 W tym względzie należy przypomnieć, że koncesję na usługi charakteryzuje w szczególności sytuacja, w której prawo do korzystania z określonej usługi jest przenoszone przez instytucję zamawiającą na koncesjonariusza, a ten ostatni posiada, w ramach zawartej umowy, pewien zakres swobody gospodarczej w celu ustalenia warunków korzystania z tego prawa, ponosząc zatem równocześnie w znacznym stopniu ryzyko związane z tym korzystaniem (zob. podobnie wyrok z dnia 11 czerwca 2009 ...

r., Hans & Christophorus Oymanns, C-300/07, EU:C:2009:358, pkt 71). 47 Tymczasem w sprawach w postępowaniach głównych, jak podkreśla Komisja, koncesje nie dotyczą świadczenia usług określonego przez instytucję zamawiającą, lecz ...

zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej na obszarze stanowiącym majątek publiczny. Z powyższego wynika, że sporne w postępowaniu głównym koncesje zaliczają się do kategorii koncesji na usługi (zob. analogicznie wyrok z dnia ...

motyw 15 dyrektywy 2014/23. Motyw ów wyjaśnia bowiem, że pewne porozumienia, których przedmiotem jest prawo wykonawcy do eksploatacji - na mocy prawa publicznego lub prywatnego - pewnego majątku publicznego lub zasobów, takich ...

ogólne warunki ich wykorzystania, nie nabywając przy tym konkretnych robót budowlanych lub usług, nie powinny w rozumieniu tej dyrektywy kwalifikować się jako "koncesje na usługi". W przedmiocie zastosowania art. 12 dyrektywy 2006/123 49 W wypadku gdyby sporne w postępowaniu głównym koncesje były objęte zakresem stosowania art. 12 dyrektywy 2006/123 - czego ustalenie należy ...

pkt 43 niniejszego wyroku - należy zaznaczyć, że zgodnie z ust. 1 tego przepisu, przyznając zezwolenia, w sytuacji gdy ich liczba jest ograniczona z uwagi na ograniczone zasoby naturalne, państwa członkowskie stosują procedurę wyboru spośród potencjalnych kandydatów, która w pełni zapewnia bezstronność i przejrzystość, w tym w szczególności odpowiednie podanie do wiadomości informacji. 50 Tymczasem, jak podkreśla rzecznik generalny w pkt 83 opinii, przepisy krajowe takie jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym, w zakresie, w jakim przewidują przedłużanie ex lege terminu wygaśnięcia zezwolenia, są równoznaczne z jego automatycznym odnowieniem, co ...

położonego na obszarach nad brzegami mórz i jezior uniemożliwia przeprowadzenie procedury wyboru takiej jak wskazana w pkt 49 niniejszego wyroku. 52 Skarżące w postępowaniach głównych oraz rząd włoski podnoszą jednak, że automatyczne przedłużanie zezwoleń jest konieczne w celu ochrony uzasadnionych oczekiwań posiadaczy zezwoleń, albowiem umożliwia ono amortyzację dokonanych przez nich inwestycji. 53 W tym względzie należy zauważyć, że art. 12 ust. 3 dyrektywy 2006/123 wyraźnie przewiduje, iż ...

tych względów jest przewidziane jedynie przy określaniu zasad procedury wyboru potencjalnych kandydatów i z zastrzeżeniem w szczególności art. 12 ust. 1 tej dyrektywy. 55 Wobec powyższego nie można przyjąć interpretacji art. 12 ust. 3 rzeczonej dyrektywy, wedle której możliwe jest uzasadnienie automatycznego przedłużania zezwoleń, chociaż w momencie pierwotnego przyznania tych zezwoleń nie została przeprowadzona żadna procedura wyboru wskazana w ust. 1 tego przepisu. 56 Ponadto, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 92 i 93 opinii, uzasadnienie wywodzone z zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań wymaga w każdym przypadku z osobna oceny, która umożliwiałaby wykazanie, iż posiadacz zezwolenia mógł w sposób uzasadniony oczekiwać, że jego zezwolenie zostanie odnowione i że dokonał związanych z tym inwestycji. W konsekwencji nie można skutecznie powołać się na takie uzasadnienie na poparcie automatycznego przedłużania ustanowionego przez ...

Z powyższego wynika, że art. 12 ust. 1 i 2 dyrektywy 2006/123 należy interpretować w ten sposób, iż przepis ten stoi na przeszkodzie środkowi krajowemu, takiemu jak rozpatrywany w postępowaniu głównym, który przewiduje automatyczne przedłużanie będących w mocy i przeznaczonych na cele wykonywania działalności turystyczno-rekreacyjnej zezwoleń dotyczących majątku publicznego położonego na obszarach nad brzegami mórz i jezior, w braku przeprowadzenia jakiejkolwiek procedury wyboru potencjalnych kandydatów. W przedmiocie pytania w sprawie C-458/14 i pytania pierwszego w sprawie C-67/15 58 Poprzez swe pytania, które należy rozpatrywać łącznie, sądy odsyłające starają się w istocie ustalić, czy art. 49 TFUE, 56 TFUE i 106 TFUE należy interpretować w ten sposób, że postanowienia te stoją na przeszkodzie przepisom krajowym, takim jak rozpatrywane w postępowaniach głównych, które umożliwiają automatyczne przedłużanie przeznaczonych na cele wykonywania działalności turystyczno-rekreacyjnej koncesji na ...

obszarach nad brzegami mórz i jezior. 59 Na wstępie należy wyjaśnić, że każdy przepis krajowy w dziedzinie, która była przedmiotem pełnej harmonizacji na szczeblu unijnym, powinien być oceniany nie w świetle przepisów prawa pierwotnego, lecz w świetle owych przepisów harmonizujących (wyrok z dnia 30 kwietnia 2014 r., UPC DTH, C-475 ...

EU:C:2014:285, pkt 63 i przytoczone tam orzecznictwo). 60 Jak zaznaczył rzecznik generalny w pkt 41-43 swej opinii, art. 9-13 dyrektywy 2006/123 ustanawiają szereg przepisów, które powinny być przestrzegane przez państwo członkowskie, w wypadku gdy prowadzenie działalności usługowej jest uzależnione od wydania zezwolenia. 61 Podobnie jak uczyniono to w rozstrzygnięciu wydanym już w odniesieniu do art. 14 tej dyrektywy, który przewiduje listę wymogów "zakazanych" w ramach wykonywania swobody przedsiębiorczości, należy uznać, że art. 9-13 tej dyrektywy dokonują wyczerpującej harmonizacji dotyczącej usług wchodzących w ich zakres stosowania (zob. analogicznie wyrok z dnia 16 czerwca 2015 r., Rina Services i ...

C-593/13, EU:C:2015:399, pkt 37, 38). 62 Wobec tego pytania prejudycjalne, w zakresie, w jakim dotyczą interpretacji prawa pierwotnego, wymagają odpowiedzi jedynie w wypadku, gdyby art. 12 dyrektywy 2006/123 nie miał zastosowania w sprawach w postępowaniach głównych, czego ustalenie należy do sadów odsyłających, jak wynika z pkt 43 niniejszego wyroku. W konsekwencji Trybunał udziela odpowiedzi na zadane pytania z zastrzeżeniem powyższego. 63 Należy również wyjaśnić, że sporne w postępowaniach głównych koncesje dotyczą uprawnień z tytułu swobody przedsiębiorczości na obszarze stanowiącym majątek publiczny w celach gospodarczego wykorzystywania w zakresie turystyczno-rekreacyjnym, przez co sytuacje będące przedmiotem spraw w postępowaniach głównych objęte są, z uwagi na sam ich charakter, art. 49 TFUE. 64 W tym względzie orzeczono, że władze publiczne, zamierzając udzielić koncesji, która nie jest objęta zakresem stosowania ...

dotyczących poszczególnych kategorii zamówień publicznych, są zobowiązane do przestrzegania ogółu podstawowych zasad traktatu FUE, a w szczególności zasady niedyskryminacji (zob. podobnie wyrok z dnia 17 lipca 2008 r., ASM Brescia, C-347/06, EU:C:2008:416, pkt 57, 58 i przytoczone tam orzecznictwo). 65 W szczególności w zakresie, w jakim taka koncesja ma niewątpliwe znaczenie transgraniczne, udzielenie jej, przy całkowitym braku przejrzystości, przedsiębiorstwu znajdującemu się w państwie członkowskim instytucji zamawiającej stanowi przejaw odmiennego traktowania na niekorzyść przedsiębiorstw, które mogą być zainteresowane taką koncesją i znajdują się w innym państwie członkowskim. Artykuł 49 TFUE zasadniczo zabrania takiego odmiennego traktowania (zob. analogicznie wyroki: z ...

25/14 i C-26/14, EU:C:2015:821, pkt 30). 67 I tak, w sprawie C-458/14 wyjaśnienia przedstawione przez sąd odsyłający pozwalają Trybunałowi stwierdzić, że sporna w tej sprawie koncesja odznacza się niewątpliwym znaczeniem transgranicznym, ze względu w szczególności na miejsce położenia majątku oraz wartość gospodarczą koncesji. 68 Natomiast w sprawie C-67/15 sąd odsyłający nie wskazał niezbędnych okoliczności pozwalających Trybunałowi stwierdzić istnienie niewątpliwego ...

z art. 94 regulaminu postępowania, Trybunał musi mieć możliwość odnalezienia we wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym okoliczności faktycznych, na jakich oparte są pytania, oraz związku pomiędzy tymi danymi i ...

Fils, C-25/14 i C-26/14, EU:C:2015:821, pkt 28). 69 W tych okolicznościach pierwsze pytanie prejudycjalne zadane w sprawie C-67/15 jest niedopuszczalne. 70 Jeśli chodzi o sprawę C-458/14, należy następnie stwierdzić, że przepisy takie jak rozpatrywane w sprawie w postępowaniu głównym, wobec wprowadzonego przez nie przesunięcia w czasie, opóźniają udzielenie koncesji w przejrzystym postępowaniu przetargowym, z uwagi na co należy uznać, iż wprowadzają one, zakazane co do zasady przez art. 49 TFUE, odmienne traktowanie na niekorzyść znajdujących się w innym państwie członkowskim przedsiębiorstw, które mogą być zainteresowane koncesjami. 71 Wreszcie, w odniesieniu do twierdzeń rządu włoskiego dotyczących tego, iż przedłużenia wprowadzone przez przepisy krajowe mają na ...

14 listopada 2013 r., Belgacom, C-221/12, EU:C:2013:736, pkt 38). 72 W odniesieniu do koncesji udzielonej w 1984 r., a więc zanim jeszcze przyjęto, iż umowy mające niewątpliwe znaczenie transgraniczne mogą podlegać ...

okres przejściowy pozwalający kontrahentom na rozwiązanie ich stosunków umownych na warunkach, które mogą być zaakceptowane w szczególności z gospodarczego punktu widzenia (zob. podobnie wyroki: z dnia 17 lipca 2008 r., ASM ...

Belgacom, C-221/12, EU:C:2013:736, pkt 40). 73 Koncesji będących przedmiotem sporu w postępowaniu głównym udzielono jednak w momencie, gdy ustalono już, że umowy mające niewątpliwe znaczenie transgraniczne powinny podlegać obowiązkowi przejrzystości, z uwagi na co nie można powołać się na zasadę pewności prawa w celu uzasadnienia odmiennego traktowania zabronionego na podstawie art. 49 TFUE. 74 Z powyższych uwag wynika, że art. 49 TFUE należy interpretować w ten sposób, że postanowienie to stoi na przeszkodzie przepisom krajowym, takim jak rozpatrywane w postępowaniach głównych, które umożliwiają automatyczne przedłużanie będących w mocy i przeznaczonych na cele wykonywania działalności turystyczno-rekreacyjnej koncesji na majątek publiczny, jeśli koncesje te mają niewątpliwe znaczenie transgraniczne. W przedmiocie kosztów 75 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi. Z powyższych względów Trybunał (piąta izba) orzeka, co następuje: 1 ...

i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym należy interpretować w ten sposób, iż przepis ten stoi na przeszkodzie środkowi krajowemu, takiemu jak rozpatrywany w postępowaniu głównym, który przewiduje automatyczne przedłużanie będących w mocy i przeznaczonych na cele wykonywania działalności turystyczno-rekreacyjnej zezwoleń dotyczących majątku publicznego położonego na obszarach nad brzegami mórz i jezior, w braku przeprowadzenia jakiejkolwiek procedury wyboru potencjalnych kandydatów. 2) Artykuł 49 TFUE należy interpretować w ten sposób, że postanowienie to stoi na przeszkodzie przepisom krajowym, takim jak rozpatrywane w postępowaniach głównych, które umożliwiają automatyczne przedłużanie będących w mocy i przeznaczonych na cele wykonywania działalności turystyczno-rekreacyjnej koncesji na majątek publiczny, jeśli koncesje ...