12 wyników
Zaloguj się Dla niezalogowanych – pokazuję tylko 1 sygnaturę (nie licząć dokumentów premium). Zamów dostęp aby widzieć wszystkie sygnatury i przeglądać bez ograniczeń.
klientom mającym swe przedsiębiorstwo poza terytorium Wspólnoty lub podatnikom mającym przedsiębiorstwo we Wspólnocie, ale nie w tym samym kraju co dostawca, jest miejsce, gdzie klient założył swoje przedsiębiorstwo lub ma stałe miejsce prowadzenia działalności, z którego świadczona jest usługa […]: - przeniesienie i udzielenie praw autorskich, patentów, licencji, praw do znaków towarowych i podobnych praw, - […] - usługi konsultantów, inżynierów, biur konsultingowych, prawników, księgowych oraz inn[ych] podobn[ych] usług, jak również ...
trzeciej z tytułu takich dostaw, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takich dostaw; […]". B - Prawo krajowe 11. Szósta dyrektywa została w Niderlandach transponowana do prawa krajowego na mocy przepisów Wet op de omzetbelasting z 1968 r. (ustawy o podatku obrotowym). Ponieważ nie wydaje się, by przepisy krajowe znajdujące zastosowanie w niniejszej sprawie zasadniczo odbiegały od regulacji zawartych w szóstej dyrektywie, rezygnuję ich z przytoczenia. III - Stan faktyczny i pytania prejudycjalne 12. W dniu 2 października 1997 r. Levob zawarł z przedsiębiorstwem Financial Data Planning Corporation (zwanym dalej "FDP") z siedzibą w Stanach Zjednoczonych umowę dotyczącą dostarczenia oprogramowania służącego do zarządzania umowami ubezpieczenia. Zgodnie z tą umową Levob uzyskał bezterminową niezbywalną licencję na oprogramowanie standardowe Comprehensive Life Administration System (CLAS) przystosowane do swoich potrzeb. Levob nie może ...
uważa dostarczenie oprogramowania za zespół świadczeń, przy czym przyznanie prawa do korzystania stanowi świadczenie główne. W konsekwencji traktuje on to świadczenie łączne jako świadczenie usług. Natomiast Levob podkreśla fakt przekazania nośnika informatycznego, które stanowi dostawę dobra materialnego w rozumieniu art. 5 ust. 1 szóstej dyrektywy. Komisja zajmuje inne stanowisko: jeżeli licencja na korzystanie z oprogramowania jest przenaszalna, to przyznano takie prawa, jakie przysługują właścicielowi, tak więc w sumie jest to dostawa. Natomiast w przypadku praw do korzystania, które nie mogą być przeniesione, mamy do czynienia ze świadczeniem usług. 31. Zgodnie ...
na którym jest zarejestrowany dany program, nie jest więc konstytutywna dla prawa korzystania z programu. Prawo korzystania wynika natomiast z własności powielonego egzemplarza. Celem umowy licencyjnej jest raczej ograniczenie prawa korzystania w stosunku pomiędzy podmiotem prawa autorskiego a nabywcą kopii programu. 46. W konsekwencji przedmiotem umowy licencyjnej nie jest świadczenie podlegające opodatkowaniu. Przeciwnie, świadczenie polegające na przeniesieniu własności powielonego egzemplarza zostaje jeszcze ograniczone. 47. Fakt, że w taka umowa licencyjna zawiera zakaz przenoszenia prawa korzystania, nie wyklucza, wbrew poglądowi Komisji, zakwalifikowania całości transakcji jako dostawy towarów. 48. W przeciwieństwie do powyższej analizy, według poglądu rządu niderlandzkiego nabycie nośnika informatycznego ma niewielkie znaczenie. Istotne znaczenie ma wyłącznie nabycie prawa korzystania. Przekazanie nośnika informacji byłoby w takim przypadku niejako pomocniczym środkiem technicznym pozwalającym na korzystanie z oprogramowania. Z tym poglądem nie ...
zarejestrowanego na płycie CD-ROM lub DVD. Płyta z leksykonem zawiera liczne teksty i zdjęcia w formie cyfrowej, ale także programy służące do przedstawiania tych danych i zarządzania nimi. Czy dostarczenie takiej płyty CD powinno zostać zakwalifikowane, podobnie jak w przypadku książki, jako dostawa towaru, czy jak w przypadku płyty CD z programem komputerowym, jako świadczenie usług? 52. Poza tym Levob słusznie podkreśla, że zakwalifikowanie powyższego jako świadczenia usług prowadzi do trudności, jeżeli - jak to zwykle bywa w przypadku sprzedaży oprogramowania standardowego w handlu masowym - zostają włączeni pośrednicy. W praktyce pośrednicy otrzymują nośniki informatyczne od producenta lub od innych pośredników i odsprzedają je końcowym odbiorcom. Nie znają oni bliżej warunków licencji obowiązujących końcowych odbiorców. Warunki te nie stanowią również w jakiejkolwiek postaci przedmiotu umowy sprzedaży pomiędzy nimi a nabywcami pakietów oprogramowania. Z tego względu przyjęcie założenia, że nabywca nabywa bliżej nieokreślone prawo korzystania, a nie dobro materialne, miałoby sztuczny charakter. 53. Jeżeli w ogóle dochodzi do zawarcia odrębnej umowy licencyjnej mającej na celu przyznanie praw do korzystania, odbywa się to dopiero podczas instalacji oprogramowania na komputerze końcowego odbiorcy, poprzez którą odbiorca - według poglądu prawnego producentów - akceptuje warunki licencji. Oczywiście nie istnieje konieczność wykonania z tego tytułu, poza zapłatą ceny za nośnik informatyczny, która już została przekazana pośrednikowi, świadczenia wzajemnego. Tej transakcji nie można by zatem brać pod uwagę do celów poboru podatku VAT. 54. Przykład ten pokazuje, że powiązanie z przekazaniem nośnika informatycznego, a nie z przyznaniem prawa korzystania również niesie ze sobą praktyczne korzyści w zakresie poboru podatku VAT. Przeniesienie własności dobra materialnego zawiera element jawności, z którym łatwo można ...
integralny element szkody podlegającej naprawieniu 1. Niniejsze odwołanie, wniesione przez Jeana-François Giordana, wpisuje się w szerszy kontekst związany z odwołaniami w sprawach C-12/13 P i C-13/13 P Buono i in. przeciwko Komisji, co do których zajmuję stanowisko w opinii z tego samego dnia. Elementem wspólnym jest tu dochodzenie odszkodowania od Unii za szkody wynikłe z rozporządzenia (WE) nr 530/2008, którym ustanawia się środki nadzwyczajne w odniesieniu do statków rybackich do połowów okrężnicą prowadzących połowy tuńczyka błękitnopłetwego w Oceanie Atlantyckim, na wschód od 45° długości geograficznej zachodniej, oraz w Morzu Śródziemnym(2). 2. Ponieważ przedmiotem niniejszej sprawy jest wyrok Sądu inny niż zaskarżony w sprawach C-12/13 P i C-13/13 P, a także z uwagi na odmienne zarzuty podniesione w poszczególnych odwołaniach, w niniejszej opinii przeanalizuję przede wszystkim kwestię szkody podlegającej naprawieniu, które to zagadnienie będzie głównym elementem odpowiedzi udzielonej w sprawie. Mówiąc bardziej szczegółowo, poszukam konkretnej odpowiedzi na pytanie, czy "utrata szansy" może zostać objęta pojęciem szkody podlegającej naprawieniu w ramach skargi o stwierdzenie odpowiedzialności pozaumownej Unii Europejskiej. 3. Utrata szansy została już w wielu przypadkach uznana w orzecznictwie Trybunału za przypadek szkody podlegającej naprawieniu. Miało to jednak miejsce wyłącznie w ramach określonego kontekstu, to jest w odniesieniu do europejskiej służby publicznej albo zamówień publicznych w Unii. Niniejsza sprawa pozwoli Trybunałowi wypowiedzieć się w tej kwestii w szerszej perspektywie. I - Ramy prawne 4. Artykuł 340 akapit drugi TFUE ustanawia następujące zasady odpowiedzialności pozaumownej Unii: "W dziedzinie odpowiedzialności pozaumownej Unia powinna naprawić, zgodnie z zasadami ogólnymi, wspólnymi dla praw państw członkowskich, szkody wyrządzone przez jej instytucje lub jej pracowników przy wykonywaniu ich funkcji". 5 ...
drugiego, z dniem 16 czerwca 2008 r. podmioty wspólnotowe nie zgadzają się na wyładunki, umieszczanie w sadzach w celu tuczenia i w celach hodowlanych oraz na przeładunki na wodach i w portach Wspólnoty tuńczyka błękitnopłetwego złowionego przez statki rybackie do połowów okrężnicą w Oceanie Atlantyckim, na wschód od 45° długości geograficznej zachodniej, oraz w Morzu Śródziemnym. 2. Do dnia 23 czerwca 2008 r. dozwolone są wyładunki, umieszczanie w sadzach w celu tuczenia i w celach hodowlanych oraz przeładunki na wodach lub w portach Wspólnoty tuńczyka błękitnopłetwego złowionego w Oceanie Atlantyckim, na wschód od 45° długości geograficznej zachodniej, oraz w Morzu Śródziemnym przez statki rybackie do połowów okrężnicą pływające pod banderą Hiszpanii lub zarejestrowane w tym państwie". II - Okoliczności faktyczne 10. Jean-François Giordano jest armatorem "Janvier Giordano", statku rybackiego do połowu okrężnicą pływającego pod banderą francuską, który przeprowadza połowy w Morzu Śródziemnym. 11. Zgodnie z prawem Unii Republice Francuskiej przysługiwały w 2008 r. 4 164 t kwoty połowowej tuńczyka błękitnopłetwego, z czego 90% przyznano statkom rybackim do połowu okrężnicą pływającym pod banderą francuską dokonującym połowu w Morzu Śródziemnym. 12. Decyzją nr 2008PS008-LR z dnia 16 kwietnia 2008 r. francuski minister rolnictwa i rybołówstwa przyznał na 2008 r. specjalną licencję połowową tuńczyka błękitnopłetwego statkowi "Janvier Giordano" na kwotę do 132,02 t. Pozwolenie obejmowało połów w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca 2008 r. 13. W dniu 2 czerwca 2008 r. statek "Janvier Giordano" rozpoczął połów w Morzu Śródziemnym, przerwany w dniu 16 czerwca 2008 r. w wyniku przyjęcia i wejścia w życie rozporządzenia nr 530/2008, którego wykonanie pociągało za sobą odebranie wyżej wspomnianej licencji połowowej na mocy decyzji z dnia 16 czerwca 2008 r. wydanej przez prefekta regionu Languedoc ...
Trybunał orzekł, że owo rozporządzenie narusza ogólny zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową. 18. W rezultacie, jeszcze przed rozprawą przed Sądem, J.F. Giordano oraz Komisja Europejska jako strona pozwana zostali wezwani do przedstawienia w trakcie rozprawy swojego stanowiska co do wpływu, jaki na to postępowanie mógł wywrzeć wyrok w sprawie AJD Tuna. 19. W uwagach przedłożonych na piśmie oraz wyrażonych ustnie J.F. Giordano wniósł do Sądu, aby ten stwierdził, iż skarżący poniósł szkodę w wyniku przyjęcia rozporządzenia nr 530/2008, oraz w rezultacie nakazał Komisji zapłatę kwoty 542 594 EUR z tytułu odszkodowania i odsetek. Ze swej strony Komisja wniosła do Sądu o oddalenie skargi w całości. 20. Wyrokiem z dnia 7 listopada 2012 r. Sąd oddalił skargę wniesioną przez J.F. Giordana i obciążył go kosztami. W zawierającym jedenaście punktów uzasadnieniu Sąd uznał, że J.F. Giordano nie zdołał wykazać rzeczywistego charakteru rzekomo poniesionej szkody. 21. W ocenie Sądu i w świetle jego własnego orzecznictwa, to jest wyroku w sprawie Cofradía de pescadores "San Pedro" de Bermeo i in. przeciwko Radzie(10), przyznanie kwoty połowowej oznacza prawo podmiotowe nie do określonej wartości ekonomicznej, lecz jedynie do maksymalnego limitu połowu, a kwoty nie są w żadnym razie gwarantowane. W rezultacie Sąd uznał, że fakt niewykorzystania kwoty, choć wynikał z zakazu wydanego przez władzę publiczną ...
oczekiwań. 44. Z pewnością uznanie prawa do odszkodowania za samo niezrealizowanie się prawdopodobieństwa uzyskania zysku w przyszłości może prowadzić do bardzo dużej niepewności sytuacji prawnej. Nic dziwnego zatem, że przez dłuższy czas utrata szansy nie była uznawana ani w prawie państw członkowskich, ani w systemach prawnych państw trzecich, jak na przykład w przypadku państw wywodzących się z tradycji common law, czy też państw pozostających pod wpływem kontynentalnej nauki prawa, jak ma to miejsce w przypadku państw Ameryki Łacińskiej(15). Jednakże powstanie teorii ryzyka, które to teorie pozwalają na ocenę stopnia prawdopodobieństwa przyszłych zdarzeń w określonym kontekście faktycznym, pozwoliło sądom krajowym, a także ustawodawcom w niektórych państwach, na włączenie prawdopodobieństwa uzyskania zysku w przyszłości do aktualnego majątku osoby fizycznej lub prawnej(16). 45. W rezultacie poważne, dające się obliczyć prawdopodobieństwo przyszłego zysku można wpisać w pojęcie szkody podlegającej naprawieniu. W zakresie, w jakim prawdopodobieństwo zysku da się udowodnić i może ono zostać obliczone, na przykład w sposób procentowy, zgodnie z wystarczająco precyzyjną metodologią, omawiana szansa osiągnięcia zysku staje się częścią majątku ...
szkody został udowodniony, gdyż musi być ona rzeczywista i pewna. 97. Jak miałem okazję zauważyć w pkt 49-61 niniejszej opinii, w orzecznictwie Trybunału wielokrotnie wskazywano, że pewny charakter szkody nie musi oznaczać całkowitej pewności i może występować w przypadku utraty poważnej szansy, bezpośrednio wywołanej bezprawnym działaniem Unii. Nie zamierzam tu powtarzać tego, co zostało stwierdzone w pkt 38-69 niniejszej opinii; wystarczy w tym miejscu przypomnieć, że utrata poważnej szansy stanowi szkodę rzeczywistą i pewną, która podlega naprawieniu. 98. Z akt sprawy wynika, że J.F. Giordano posiadał licencję połowową, zgodnie z którą miał prawo prowadzić działalność gospodarczą do dnia 30 czerwca 2008 r. Zatem, czego nie kwestionowała również Komisja, kwoty połowowe armatora takiego jak J.F. Giordano były zwykle wyczerpywane w latach poprzednich. 99. Co więcej, okoliczność, że łowiska miałyby zostać wyczerpane przed dniem zakończenia połowów ...
kolejową oraz przewozów kolejowych wykonywanych przez istniejące przedsiębiorstwa kolejowe lub przedsiębiorstwa kolejowe, które zostaną założone w państwach członkowskich, jak określono w rozdziale II; b) kryteria mające zastosowanie do wydawania, odnawiania lub zmiany przez państwo członkowskie licencji przeznaczonych dla istniejących przedsiębiorstw kolejowych lub przedsiębiorstw kolejowych, które zostaną założone w Unii, jak określono w rozdziale III; c) zasady i procedury mające zastosowanie do ustalania i pobierania opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej i do alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej, jak określono w rozdziale IV. 2. Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do użytkowania infrastruktury kolejowej w kolejowych przewozach krajowych i międzynarodowych". 8. Artykuł 3 stanowi: "Na użytek niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje: 1) »przedsiębiorstwo kolejowe« oznacza każde przedsiębiorstwo publiczne lub prywatne, posiadające licencję zgodnie z niniejszą dyrektywą, którego działalność podstawowa polega na świadczeniu usług w transporcie towarowym lub pasażerskim koleją, z zastrzeżeniem, że przedsiębiorstwo to zapewnia pojazdy trakcyjne; obejmuje to ...
części sieci mogą być przydzielane różnym podmiotom lub przedsiębiorstwom; 3) »infrastruktura kolejowa« oznacza elementy wymienione w załączniku I; [...] 24) »zdolność przepustowa infrastruktury« oznacza potencjał do układania rozkładu jazdy zamówionych tras pociągów dla danego odcinka infrastruktury w określonym przedziale czasowym; 25) »sieć« oznacza całość infrastruktury kolejowej zarządzanej przez zarządcę infrastruktury; [...] 27) »trasa pociągu« oznacza zdolność przepustową infrastruktury potrzebną do prowadzenia pociągu między dwoma punktami w określonym przedziale czasowym; 28) »obowiązujący rozkład jazdy« oznacza dane określające wszelki planowy ruch pociągów i taboru, który będzie miał miejsce na danej infrastrukturze w ciągu okresu, w którym on obowiązuje; [...]". 9. Artykuł 10 stanowi: "1. Przedsiębiorstwom kolejowym przyznaje się na sprawiedliwych, niedyskryminacyjnych i przejrzystych warunkach prawo dostępu do infrastruktury kolejowej we wszystkich państwach członkowskich w celu wykonywania wszystkich rodzajów kolejowych przewozów towarowych. Prawo to obejmuje dostęp do infrastruktury łączącej porty morskie i śródlądowe z innymi obiektami infrastruktury usługowej, o których mowa w załączniku II pkt 2, i infrastruktury służącej lub mogącej służyć więcej niż jednemu klientowi końcowemu ...
którzy złożyli wnioski o przyznanie zdolności przepustowej infrastruktury, oraz inne strony, które chcą mieć możliwość przekazania uwag na temat, jak obowiązujący rozkład jazdy może wpłynąć na ich zdolność do zapewniania przewozów kolejowych w trakcie okresu ważności obowiązującego rozkładu jazdy. [...]". 13. Artykuł 46 stanowi: "1. W przypadku gdy w trakcie procesu układania rozkładu jazdy, o którym mowa w art. 45, zarządca infrastruktury napotyka konflikty między różnymi wnioskami, próbuje w drodze koordynacji różnych wniosków zapewnić możliwie najlepsze dopasowanie wszystkich zgłoszonych potrzeb. 2. W przypadku gdy zachodzi sytuacja wymagająca koordynacji, zarządca infrastruktury ma prawo, w rozsądnych granicach, proponować zdolność przepustową infrastruktury, która różni się od tej, na jaką złożono wniosek. [...]". B. Prawo krajowe 1. Lagen (2007:1092) om upphandling inom områdena vatten, energi, transporter och posttjänster(4) 14. Zgodnie z rozdziałem 2 § 20 podmiot zamawiający stanowi w szczególności dowolne przedsiębiorstwo, na które instytucja zamawiająca może wywierać dominujący wpływ. Domniemywa się istnienie dominującego wpływu instytucji zamawiającej, jeżeli wspomniana instytucja, bezpośrednio lub pośrednio, posiada w stosunku do przedsiębiorstwa ponad połowę udziałów w przedsiębiorstwie lub kontroluje większość głosów z tytułu udziałów lub podobnych, lub może powoływać ponad połowę ...
publicznej. Podobnie motyw 24dyrektywy 2016/2370 potwierdza możliwość ograniczenia przez państwa członkowskie prawa dostępu, "w przypadku gdy prawo to zagrażałoby równowadze ekonomicznej [...] umów o świadczenie usług publicznych". 24 Dyrektywa 90/531 i dyrektywa ...
zmieniająca załączniki do dyrektyw 2004/17/WE i 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie procedur udzielania zamówień publicznych w zakresie wykazów podmiotów zamawiających i instytucji zamawiających (Dz.U. 2008, L 349, s. 1). 33 Chociaż w wyroku z dnia 5 października 2017 r., LitSpecMet (C-567/15, EU:C:2017:736), Trybunał nie rozpatrywał problemu podniesionego w niniejszej sprawie, którego nie dotyczyło odesłanie prejudycjalne, orzekł on, że - w okolicznościach powyższej sprawy i z pewnymi zastrzeżeniami - dyrektywie 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U. 2004, L 134, s. 114) podlegała działalność spółki zależnej, należącej w całości do litewskiej spółki kolejowej, którą zaopatrywała ona w sprzęt kolejowy niezbędny dla realizacji działalności transportu kolejowego mającej na celu zapewnienie potrzeb w interesie ogólnym. W mojej opinii w powyższej sprawie (C-567/15, EU:C:2017:319) uznałem, w związku z argumentem jednej ze stron, która powołała się na dyrektywę 2004/17, iż "zważywszy ...
lub wydawania zezwoleń, należy interpretować ściśle, trudno przyznać, że dyrektywa zasadniczo wyklucza, by prace wchodzące w zakres ich zastosowania mogły być wykonane przez osobę trzecią w imieniu osoby posiadającej prawo do wydawania zezwoleń. 127. Pierwsze zastrzeżenie stawiane przez Komisję w ramach zarzutu szóstego wydaje się więc uzasadnione, w związku z czym z tego tylko powodu należałoby również stwierdzić nieważność zaskarżonego wyroku, jakkolwiek chodzi jedynie o element posiłkowy w rozumowaniu Sądu. 128. W tym względzie należy dodać, że Komisja powołała się na odpowiednie przepisy prawa obowiązujące w Belgii i w Luksemburgu (pkt 224 zaskarżonego wyroku), lecz Sąd oddalił jej argumenty w oparciu o wykładnię art. 5 ust. 1 dyrektywy 91/250 (pkt 225 zaskarżonego wyroku), stwierdziwszy, że powinien on ocenić bezprawny charakter zachowania Komisji w świetle ogólnych zasad wspólnych dla praw państw członkowskich (pkt 103 zaskarżonego wyroku). 129. W tych okolicznościach, gdyby Trybunał miał stwierdzić nieważność zaskarżonego wyroku tylko tego względu, wówczas sprawę należałoby przekazać do ponownego rozpoznania przez Sąd, aby ten zbadał pozostałe przesłanki zastosowania tego wyjątku, a w szczególności to, czy - jak podnosi Komisja - adaptacja programu komputerowego do nowego systemu operacyjnego wchodzi w zakres zastosowania tego wyjątku oraz czy prace opisane w spornym ogłoszeniu o przetargu i wykonane przez spółkę Gosselies były, na podstawie art. 5 ust. 1 dyrektywy 91/250, niezbędne do używania programu zgodnie z jego przeznaczeniem. - W przedmiocie drugiego zastrzeżenia 130. Przedstawione przez Komisję drugie zastrzeżenie, dotyczące braku zbadania wyjątku dekompilacji, o którym mowa w art. 6 dyrektywy 91/250, należy natomiast oddalić jako oczywiście niedopuszczalne. Chociaż rzeczywiście zaskarżony wyrok ...
wskazali żadnej normy ani żadnej innej zasady ogólnej zapewniającej ochronę know-how, tak że wniosek w przedmiocie tej kwestii powinien zostać uznany za niedopuszczalny. 133. W tym względzie należy przede wszystkim stwierdzić, że na wniosek skarżących(43) Sąd rzeczywiście orzekł, iż Komisja bezprawnie ujawniła know-how Systranu(44). Po zbadaniu praw powoływanych przez skarżących w pkt 215 zaskarżonego wyroku Sąd w szczególności stwierdził, że grupa Systran ma prawo powoływać się na ochronę know-how w odniesieniu do technicznych i poufnych informacji dotyczących wersji Systran Unix oprogramowania Systran(45), i odesłał w tym względzie do analizy przeprowadzonej w pkt 78-81 zaskarżonego wyroku dotyczącej dopuszczalności powództwa odszkodowawczego. 134. W niniejszej sprawie Sąd uznał, że informacje techniczne, które objęte są tajemnicą handlową przedsiębiorstwa i które zostały przekazane Komisji do określonych celów, nie mogą być ujawnione osobie trzeciej do innych celów bez zgody ...
którą stanowi istnienie bezpośredniego i natychmiastowego związku przyczynowego pomiędzy podnoszoną bezprawnością a zarzucaną szkodą. 180. W konsekwencji należy zatem uwzględnić pierwsze zastrzeżenie podniesione przez Komisję w ramach pierwszej części zarzutu siódmego, dotyczące błędu w zakresie kwalifikacji prawnej związku przyczynowego. 181. Biorąc pod uwagę przeprowadzoną powyżej ocenę wspomnianej szkody, odrzucić należy natomiast drugie zastrzeżenie podniesione przez Komisję w ramach pierwszej części zarzutu siódmego, dotyczące braku uzasadnienia zaskarżonego wyroku w zakresie związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem Komisji a powołanym przez skarżących uszczerbkiem na dobrach osobistych. 4. W przedmiocie wysokości szkód (zarzut ósmy) 182. Z uwagi na mój wniosek kończący przeprowadzoną powyżej analizę zarzutu siódmego w zakresie przesłanki dotyczącej związku przyczynowego badanie zarzutu ósmego, kwestionującego oszacowanie określonych szkód, zostało przeprowadzone wyłącznie uzupełniająco. a) Streszczenie argumentów Komisji 183. Komisja uważa, że Sąd naruszył prawo, opierając się na fikcyjnej wartości licencji na adaptację w celu oceny szkody poniesionej przez Systran w latach 2004-2010. Ściślej mówiąc, Sąd popełnił oczywisty błąd w ocenie i przeinaczył okoliczności faktyczne, przyjmując ten okres, podczas gdy prace realizowane przez spółkę Gosselies ...
trwały przez trzy lata, od 2004 r. do 2006 r., która to okoliczność została stwierdzona w pkt 313 zaskarżonego wyroku. Dlatego zdaniem Komisji zaskarżony wyrok obarczony jest również wewnętrzną sprzecznością oraz brakiem uzasadnienia. Ponadto, pozostając w całkowitej sprzeczności z dowodami zawartymi w aktach sprawy, Sąd stwierdził, że licencja na modyfikacje kodu źródłowego jest czymś nadzwyczajnym, ponieważ nie wchodzi w zakres tradycyjnego modelu ekonomicznego wydawców oprogramowania. Tymczasem poszczególne umowy zawarte ze spółkami grupy Systran od 1975 r. przewidywały prawo Komisji do realizacji lub do zlecania realizacji prac przystosowawczych i wprowadzania dalszych zmian do oprogramowania ...
dokonana przez Sąd ocena dwóch przesłanek powstania odpowiedzialności pozaumownej Unii polegających na istnieniu niezgodnego z prawem zachowania (pierwsze zastrzeżenie zarzutu szóstego) oraz na istnieniu bezpośredniego związku przyczynowego pomiędzy stwierdzonym zachowaniem niezgodnym z prawem a wskazaną szkodą (pierwsze zastrzeżenie pierwszej i drugiej części zarzutu siódmego), jak i oszacowanie tej szkody (zarzut ósmy) zostały dokonane z naruszeniem prawa. 202. W tych okolicznościach proponuję alternatywnie, aby Trybunał uchylił zaskarżony wyrok z powyższych względów, chociaż mógłby on zostać uchylony tylko na jednej podstawie, oraz aby uwzględniając charakter stwierdzonych w ten sposób naruszeń prawa, przekazał sprawę Sądowi do ponownego rozpoznania, przede wszystkim po to, by Sąd ponownie zbadał istnienie zarzucanej niezgodności z prawem, a w szczególności wpływu wyjątków od wyłącznych praw podmiotu praw autorskich przewidzianych w art. 5 dyrektywy 91/250, następnie aby ponownie ocenił istnienie bezpośredniego związku przyczynowego pomiędzy stwierdzonym ...
25. Zgodnie z art. 4 ust. 6 ustawy nr 249 z 1997 r. ENI utworzyła w grudniu tego samego roku, za pośrednictwem spółki zależnej, spółkę Nuova Società di Telecomunicazioni Spa (dalej zwaną "NST"), w celu powierzenia jej zarządu sieci telekomunikacyjnej powiązanej z jej działalnością gospodarczą. 26. Aktem z dnia ...
Consiglio di Stato rozstrzygnięcie sporu, należy określić zakres sporu, eliminując czynniki faktyczne i prawne przeszkadzające w odpowiednim zrozumieniu problemu leżącego w centrum dyskusji. 34. Sąd krajowy przedstawia w swoim postanowieniu kontekst, w jakim należy naświetlić toczące się przed nim postępowanie, unikając w tym względzie jakiejkolwiek kontrowersji. Zgodnie z przedstawionym przez sąd krajowy opisem w ramach przechodzenia od zamkniętego rynku telekomunikacyjnego do rynku rządzącego się zasadami wolnej konkurencji pod auspicjami prawa wspólnotowego ENI, spółka korzystająca z monopolu w produkcji i dostawie węglowodoru, która zarządzała na swój własny rachunek należącą do niej siecią, aby mieć możliwość dalszej jej eksploatacji zgodnie z ustawodawstwem włoskim, założyła spółkę zależną (NST). Spółka ta, która w tym samym czasie działała na rynku dostępnym dla ogółu ludności, niedługo potem została przejęta przez ...
na rzecz ENI) wymaga dokonania analizy włoskich uregulowań, co nie jest rolą Trybunału Sprawiedliwości. 37. W rzeczywistości sąd krajowy powinien ustalić, czy korzystanie z sieci telekomunikacyjnej na użytek prywatny objęte jest zakresem normowania dyrektywy 97/13, niezależnie od charakteru tytułu, na którym się ono opiera. W tym względzie należy mieć pewność co do znaczenia używanych pojęć. B - Uściślenia terminologiczne 38. W słownictwie używanym przez strony w uwagach pisemnych pojawia się pewna niejasność. Mówi się tam o sieciach i usługach telekomunikacyjnych, o ...
46. Jednakże ponieważ wyjściowa sytuacja była bardzo zróżnicowana oraz charakteryzowała się nadmiarem wyłącznych i szczególnych praw przyznanych niektórym przedsiębiorcom(29), użytecznym wydawało się zainicjowanie procesu stopniowej liberalizacji, który - po kilku okresach przejściowych - zakończył się 1 stycznia 1998 r. w zakresie dotyczącym świadczenia usług i infrastruktury(30). 47. Po tym wzburzonym morzu żegluje dyrektywa 97/13, której celem, zgodnie z przywołanym wcześniej wyrokiem w sprawie Albacom i Infostrada, jest ułatwienie wejścia na rynek nowych podmiotów poprzez zmniejszenie uprawnień państw ...
57. Wreszcie nie jest właściwe opieranie się na ramach normatywnych przyjętych dla środowiska wolnej konkurencji w celu zdefiniowania objaśnienia zasad mających kierować stopniowym procesem liberalizacji rynków, procesem, w ramy którego wpisują się włoskie uregulowania, a do wykładni którego została wezwana Consiglio di Stato w postępowaniu krajowym(33). Pierwszy motyw dyrektywy 2002/21 głosi, że "obecne unormowania ramowe w dziedzinie telekomunikacji odniosły sukces w tworzeniu warunków dla wdrażania efektywnej konkurencji w sektorze telekomunikacji w okresie przechodzenia od monopoli do pełnej konkurencji". Pewne osobliwości, które w przeszłości mogły być usprawiedliwione utrzymaniem szczególnych lub wyłącznych praw, nie mają sensu w panoramie pozbawionej dziedzin wyłączonych, ponieważ niezależnie od faktu, że generalnie są one przeznaczone dla ogółu ludności(34), wolna konkurencja i realizacja ...
rekompensat z tytułu usług przewozu pasażerów o zasięgu regionalnym oraz opłat za użytkowanie sieci kolejowej. W tle pojawiają się pewne kwestie dotyczące ukrytej pomocy (ewentualnego subwencjonowania krzyżowego) w ramach przedsiębiorstw zintegrowanych pionowo, które oferują usługi transportu kolejowego oraz zarządzają konieczną do tego infrastrukturą. II - Ramy prawne. Prawo Unii A - Dyrektywa 2012/34 3. W celu osiągnięcia większej przejrzystości dyrektywa 2012/34 częściowo zmieniła, ujednoliciła oraz scaliła następujące akty: dyrektywę Rady 91/440/EWG z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych(4), dyrektywę Rady 95/18/WE z dnia 19 czerwca 1995 r. w sprawie wydawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym (5) i dyrektywę 2001/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2001 r. w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej. (6) 4 ...
umowy o kontroli i przekazywaniu zysków (zwane dalej "umowami o przekazywaniu zysków") ze swoimi spółkami zależnymi DB Netz AG, DB Station & Service AG i DB Energie GmbH. Zgodnie z tymi umowami: a) przekazywane są spółce matce zyski spółek zależnych bez żadnej klauzuli ograniczającej ich wykorzystanie przez DB AG; oraz b) DB AG zobowiązuje się pokryć straty, jakie mogą ponieść spółki zależne. 22. W odpowiedzi na skargę rząd niemiecki przedstawił określone wyjaśnienia. Podkreśla w szczególności: a) dwuznaczny charakter umów o przekazywaniu zysków, w ramach których DB AG przejmuje również na siebie zobowiązanie pokrycia deficytu operacyjnego, jaki może wystąpić ewentualnie u jej spółek zależnych; i b) okoliczność, że środki finansowe, które DB Netz AG otrzymała od swojej spółki zależnej przekraczają istotnie, zgodnie z analizą dotyczącą ostatnich lat, zyski przekazane tej ostatniej spółki. 23. Dodatkowo rząd niemiecki stwierdza w duplice, że w dniu 1 stycznia 2015 r. weszło w życie porozumienie dotyczące świadczeń oraz finansowania II,(12) zgodnie z którym (§ 2a pkt 1) wyniki netto po odprowadzeniu podatków spółek zależnych muszą zostać przekazane w całości na rzecz państwa federalnego w ramach podziału dywidendy i zainwestowane - również w całości - w infrastrukturę. IV - Postępowanie poprzedzające wniesienie skargi i postępowanie przed Trybunałem A - Postępowanie poprzedzające wniesienie skargi 24. W wezwaniu do usunięcia uchybienia z dnia 22 listopada 2012 r. Komisja poinformowała władze niemieckie o ...
żadnego obowiązku co do przeznaczenia zysków z tytułu opłaty. Dodatkowo zdaniem rządu termin "działalność gospodarcza" w zakresie, w jakim obejmuje zamiar osiągnięcia zysku, nie ogranicza sposobu korzystania z opłat, które w przypadku obejmowania procentu rentowności, mogą zgodnie z prawem zostać przekazane spółce dominującej. 109. Dokonując wykładni art.7 ust. 3 dyrektywy 2001/14, Trybunał uznał, opierając ...
nie przestawałyby one stanowić części dochodów uzyskanych z tytułu opłaty, ze wszystkimi tego konsekwencjami. 117. W rzeczywistości Komisja nie zarzuca rządowi niemieckiemu przekazywania do spółki dominującej zysków uzyskanych na drodze opłat, lecz brak gwarancji ich ponownego użycia w celu finansowania działalności gospodarczej zarządcy infrastruktury. W tym sensie twierdzenia władz niemieckich co do zasadniczej zgodności z prawem przekazania zysków do DB AG nie mają kluczowego znaczenia dla sporu, ponieważ, jak jeszcze raz powtórzę, przekazanie jako takie nie stanowi części zarzuconego uchybienia zobowiązaniom. 118. Po dokonaniu tych założeń należy uznać, że wniosek Komisji o stwierdzenie uchybienia, który Komisja zawiera w tym zarzucie, obciążony jest tą samą wadą lub brakiem dowodowym, jak to miało miejsce w przypadku pierwszego zarzutu. Ponownie polega on na połączeniu okoliczności i wcześniejszych działań, które uprawdopodobniają wniosek (lecz nie udowadniają go w sposób rygorystyczny), jaki ma być osiągnięty, wobec czego chodzi tu o kolejne przypuszczenie. 119. Komisja ...
dokument Bundesratu. (50) Chodzi tu o uwagi, czy też oficjalne stanowisko izby wyższej parlamentu niemieckiego w przedmiocie projektu ustawy w sprawie nowego uregulowania sektora kolejowego. (51) Należy wskazać, że od dnia 1 stycznia 1996 r. regionalny przewóz osób znajduje się w kompetencji Länder [krajów związkowych], (52) w których logicznym interesie jako klientów, inwestorów i władzy odpowiedzialnej za świadczenie tych usług leży przeznaczenie środków pieniężnych wygenerowanych przez spółki zależne DB AG, zajmujące się infrastrukturą. 120. Nie pomniejszając wartości tego dokumentu (mimo jego politycznego charakteru, który przywołuje rząd niemiecki), nie wynika z niego z nieuchronną pewnością, że zysk przekazany przez zarządzających infrastrukturą spółce dominującej nie został, w okresie, do którego odnosi się skarga o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego, przeznaczony na infrastrukturę. Z pewnością w uwagach dotyczących art. 25 ust. 3 projektu ustawy nowelizującej Bundesrat czyni jasnym swój zamiar, aby zysk wypracowany w obszarze infrastruktury był reinwestowany "wyłącznie" w infrastrukturę, (53) jednak ryzykownym byłoby wyciągać z tych uwag wniosek, pro futuro, co do istnienia ...
zamówienie publiczne na usługi z wyjątkiem faktu, że wynagrodzenie za świadczenie usług stanowi albo wyłącznie prawo do korzystania z takiej usługi, albo takie prawo wraz z płatnością". 6. Artykuł 17 tej dyrektywy, zatytułowany "Koncesje na usługi", stanowi: "Bez uszczerbku dla zastosowania art. 3, niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do koncesji na usługi określonych w art. 1 ust. 4". 7. Artykuł 47 tej samej dyrektywy, zatytułowany "Sytuacja ekonomiczna i finansowa ...
albo stosowny dowód posiadania ubezpieczenia z tytułu ryzyka zawodowego; b) bilans lub wyciągi z bilansów w przypadku gdy opublikowanie bilansów jest wymagane na mocy prawa w kraju, w którym usługodawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania; c) oświadczenie o ogólnym obrocie przedsiębiorstwa oraz o stosownym obrocie w obszarze objętym zamówieniem za okres nie więcej niż trzech ostatnich lat budżetowych, w zależności od daty utworzenia przedsiębiorstwa lub rozpoczęcia działalności handlowej przez wykonawcę, pod warunkiem dostępności wspomnianych informacji. 2. Wykonawca może, w stosownych sytuacjach oraz w przypadku konkretnego zamówienia, polegać na zdolnościach innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi powiązań. Musi on w takiej sytuacji udowodnić instytucji zamawiającej, iż będzie dysponował niezbędnymi zasobami, np. przedstawiając w tym celu stosowne zobowiązanie takich podmiotów. 3. Na tych samych warunkach grupa wykonawców, o której mowa w art. 4, może przedstawiać zdolności innych członków tej grupy lub innych podmiotów. 4. Instytucje zamawiające określą w ogłoszeniu o zamówieniu lub zaproszeniu do składania ofert, który lub które spośród dokumentów wymienionych w ust. 1 wybrały, a także, jakie inne dokumenty muszą zostać przedstawione. 5. Jeżeli z jakiejkolwiek ...
ekonomiczną i finansową za pomocą każdego innego dokumentu, który instytucja zamawiająca uzna za odpowiedni". B - Prawo włoskie 8. Właściwe przepisy prawa krajowego są już dobrze znane Trybunałowi, który, jak wspomniałem na wstępie niniejszej opinii, kilkakrotnie miał okazję wypowiadać się w przedmiocie zgodności z prawem Unii włoskich przepisów regulujących przyjmowanie zakładów wzajemnych. 9. Włoskie przepisy przewidują zasadniczo, że uczestnictwo w urządzaniu gier hazardowych, w tym przyjmowanie zakładów wzajemnych, wymaga uzyskania koncesji oraz zezwolenia policji. 10. Na podstawie art. 88 ...
zakłady inne niż sportowe, do zasad wynikających z wyroku wydanego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 16 lutego 2012 r. w sprawach [Costa i Cifone (C-72/10 i C-77/10, EU:C:2012:80)]. W związku z tym, mając na uwadze zbliżające się wygaśnięcie grupy koncesji na przyjmowanie wskazanych zakładów, [ADM] zorganizuje bezzwłocznie, a w każdym razie najpóźniej do dnia 31 lipca 2012 r., przetarg w celu wyboru podmiotów przyjmujących rzeczone zakłady, z zachowaniem co najmniej następujących kryteriów: a) możliwość udziału podmiotów, które prowadzą już działalność w zakresie przyjmowania zakładów w jednym z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w którym mają swoją siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności, na podstawie ważnego i skutecznego zezwolenia wydanego zgodnie z przepisami obowiązującymi w porządku prawnym rzeczonego państwa, i które to podmioty spełniają również wymogi rzetelności i wiarygodności oraz wymogi ekonomiczne i majątkowe określone przez niezależny urząd ds. monopoli państwowych, z uwzględnieniem przepisów w tej dziedzinie, zawartych w ustawie nr 220 [(11)] oraz w dekrecie z mocą ustawy nr 98 z dnia 6 lipca 2011 r. zastąpionym, po wprowadzeniu ...
r. (dodatek zwyczajny do GURI nr 100 z dnia 2 maja 2006 r.), kodyfikującym zasady w dziedzinie zamówień publicznych. 17. Zgodnie z art. 41 wspomnianego dekretu z mocą ustawy, warunki, jakie należy spełnić, aby wykazać sytuację ekonomiczną i finansową wymaganą w celu spełnienia świadczenia, są określone przez zamawiającego. Jednakże, zgodnie z tym samym przepisem, uczestnik przetargu, który z uzasadnionych powodów nie jest w stanie przedstawić wymaganych referencji bankowych lub księgowych, może wykazać swoją sytuację ekonomiczną i finansową za pomocą każdego innego dokumentu, który zamawiający uzna za właściwy. II - Okoliczności powstania sporu w postępowaniu głównym, pytania prejudycjalne i postępowanie przed Trybunałem 18. W dniu 6 lutego 2015 r. w wyniku kontroli przeprowadzonej przez zespół policji administracyjnej Questura (prefektury policji) Reggio Calabria (Włochy) w lokalu przedsiębiorstwa pod nazwą "Betuniq" położonego w Polistenie (Włochy), którym zarządzał D. Politano’ i które było powiązane z maltańską spółką UniqGroup Ltd, właściwe organy stwierdziły, że w lokalu tym była prowadzona działalność polegająca na przyjmowaniu zakładów wzajemnych bez koncesji, zezwolenia lub licencji. 19. Orzeczeniem z dnia 13 lutego 2015 r. Giudice delle indagini preliminari (sędzia prowadzący postępowanie przygotowawcze) Tribunale di Palmi (sądu w Palmi, Włochy), zarządził wobec D. Politano’ zajęcie, tytułem zabezpieczenia, mienia wykorzystywanego w tej działalności. 20. D. Politano’ wniósł do sądu odsyłającego zażalenie od tego orzeczenia powołując się ...
niezbyt wysokie. 3. Irlandzki High Court ma wątpliwości, czy zasada "niezbyt drogiej" procedury ma zastosowanie w przypadku takiego jak zawisłe przed nim postępowanie o wyrażenie zgody, której to udzielenie rozstrzygane jest w każdym przypadku z osobna. Wnosi on o doprecyzowanie wykładni art. 11 dyrektywy, w którym została wyrażona ta zasada. Wnosi on także o doprecyzowanie zakresu stosowania art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus(3) (zwanej dalej "konwencją"). II. Ramy prawne A. Prawo międzynarodowe 1. Konwencja z Aarhus (zwana dalej "konwencją") 4. Zgodnie z art. 9 konwencji: "[…] 2. Każda ze stron zapewni, w ramach krajowego porządku prawnego, że członkowie zainteresowanej społeczności: […] (b) […] mają dostęp do procedury odwoławczej przed sądem lub innym niezależnym i bezstronnym organem powołanym z mocy ustawy, dla kwestionowania legalności z przyczyn merytorycznych lub formalnych każdej decyzji, działania lub zaniechania w sprawach regulowanych postanowieniami artykułu 6 oraz, jeśli przewiduje tak prawo krajowe i z zastrzeżeniem ustępu 3 poniżej, innych postanowień niniejszej Konwencji […] Postanowienia niniejszego ustępu 2 ...
skarżących. Skarżące z kolei dochodzą kosztów od pozostałych uczestników postępowania, podnosząc, że koszty powinny pozostawać w zgodzie z zasadą "niezbyt drogiej procedury", wyrażoną w art. 11 dyrektywy. 25. W kontekście wniosku o zasądzenie kosztów irlandzki High Court postanowił zawiesić postępowanie oraz zwrócić się do Trybunału w postanowieniu z dnia 29 lipca 2016 r. z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w przedmiocie następujących siedmiu pytań: "i. Czy w kontekście krajowego systemu prawnego, w którym ustawodawca nie określił w sposób wyraźny i ostateczny, na jakim etapie procedury dopuszczalne jest zakwestionowanie decyzji, i w którym to systemie owo zagadnienie rozstrzyga sąd w ramach każdej konkretnej skargi z osobna zgodnie z zasadami common law, uprawnienie do »niezbyt drogiej« procedury przewidziane w art. 11 ust. 4 [dyrektywy 2011/92] ma zastosowanie do postępowania przed sądem krajowym, w ramach którego należy określić, czy dana skarga została wniesiona na właściwym etapie? ii. Czy wymóg »niezbyt drogiej« procedury przewidziany w art. 11 ust. 4 dyrektywy 2011/92/UE ma zastosowanie do wszystkich elementów postępowania sądowego, w ramach którego zostaje zakwestionowana legalność (w świetle prawa krajowego lub prawa Unii) decyzji, działań lub zaniechań objętych zakresem stosowania przepisów wyżej wymienionej dyrektywy dotyczących udziału społeczeństwa, czy też tylko do elementów takiej skargi przewidzianych prawem Unii (bądź w szczególności wyłącznie do elementów skargi związanych z zagadnieniami dotyczącymi przepisów dyrektywy o udziale społeczeństwa)? iii. Czy wyrażenie »decyzje, działania lub zaniechania« w art. 11 ust. 1 dyrektywy 2011/92/UE obejmuje decyzje administracyjne wydawane w toku rozpatrywania wniosku o wydanie zezwolenia na inwestycję niezależnie od okoliczności, czy takie decyzje administracyjne kształtują prawa stron w sposób nieodwracalny i ostateczny? iv. Czy w celu zapewnienia skutecznej ochrony sądowej w zakresie objętym przepisami prawa Unii w dziedzinie ochrony środowiska sąd krajowy powinien interpretować prawo krajowe w sposób, który w możliwie najszerszym zakresie jest zgodny z celami określonymi w art. 9 ust. 3 Konwencji EKG ONZ o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzonej w Aarhus w dniu 25 czerwca 1998 r., (a) w toku postępowania, w którym kwestionowana jest ważność procedury udzielenia zezwolenia na inwestycję w związku z projektem będącym przedmiotem wspólnego zainteresowania wyznaczonym zgodnie z [rozporządzeniem nr 347/2013], lub (b) w toku postępowania, w którym kwestionowana jest ważność procedury udzielenia zezwolenia na inwestycję, jeżeli przedmiotowa inwestycja oddziałuje na europejski ...
po wszczęciu postępowania i poniesieniu kosztów, wskutek okoliczności, że państwo członkowskie nie ustaliło z góry w sposób jasny i jednoznaczny etapu, na którym procedura może być wszczęta. Ewentualne braki w zakresie transpozycji art. 11 nie mogą być wykorzystywane ze szkodą dla skarżących. 61. W świetle przedstawionych wyżej rozważań proponuję, by Trybunał Sprawiedliwości udzielił na przedstawione przez sąd odsyłający pytanie pierwsze następującej odpowiedzi: W kontekście krajowego systemu prawnego, w którym ustawodawca nie określił w sposób wyraźny i ostateczny, na jakim etapie procedury dopuszczalne jest zakwestionowanie decyzji, i w którym to systemie owo zagadnienie rozstrzyga sąd w ramach każdej konkretnej sprawy z osobna zgodnie z zasadami common law, uprawnienie do "niezbyt drogiej" procedury przewidziane w art. 11 ust. 4 dyrektywy 2011/92 ma zastosowanie do postępowania przed sądem krajowym, w ramach którego należy określić, czy dana skarga została wniesiona na właściwym etapie. 3. W przedmiocie pytania drugiego 62. Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający zmierza do ustalenia, czy zasada niezbyt drogiej procedury ma zastosowanie: (1) do wszystkich "elementów" postępowania sądowego w ramach którego zostaje zakwestionowana legalność decyzji, działań lub zaniechań; czy (2) tylko do przewidzianych prawem Unii elementów postępowania sądowego; czy (3) wyłącznie do zagadnień dotyczących przepisów o udziale społeczeństwa. 63. Rozumiem, iż wyrażenie "elementy skargi" w pytaniu sądu krajowego oznacza poszczególne indywidualne podstawy, zarzuty bądź argumenty przedstawione w skardze kwestionującej decyzję, działanie lub zaniechanie w rozumieniu art. 11 dyrektywy 2011/92(29). 64. Z niżej wskazanych przyczyn zasada niezbyt drogiej ...
Unii lub naruszeniu prawa krajowego. Co więcej, jak już stwierdził Trybunał, art. 11 "nie ograniczył w żaden sposób argumentacji, na jaką można powołać się na poparcie takiej skargi do sądu, o której mowa w omawianym przepisie"(32). 76. Minister, Attorney General, Board i EirGrid podnoszą jednak, iż art. 11 ust. 1, a w konsekwencji zasady niedrogiej procedury, nie można interpretować w taki sposób, że ma ona obszerne zastosowanie wobec wszelkich elementów skargi, niezależnie od ich podstawy. W szczególności wszyscy wskazani uczestnicy postępowania koncentrują się na okoliczności, że zasada niedrogiej procedury nie może dotyczyć elementów skarg opierających się wyłącznie na prawie krajowym i pozostają co do tego zgodni. 77. Board wprost potwierdza, że wszystkie skargi i ...
Aarhus do prawa Unii. Dodatkowe (samodzielne lub niesamodzielne) stosowanie art. 9 ust. 3 niewiele, jeśli w ogóle cokolwiek zmienia w tym względzie. 126. Potwierdzam, iż można długo dyskutować nad zakresem, w jakim prawo Unii dokonało transpozycji art. 9 ust. 3 konwencji, mając na uwadze, iż w deklaracji Unii o zatwierdzeniu konwencji stwierdzono, że art. 9 ust. 3 nie będzie w pełni wdrażany przez Unię(55), jak również brak odpowiedniego sformułowania odnośnie do wdrażania art. 9 ust. 3 w art. 11 dyrektywy(56). 127. Tym niemniej, niezależnie od rozstrzygnięcia tejże dyskusji, gdy skarga wchodzi w zakres stosowania art. 11 ust. 1 dyrektywy, jest ona w każdym wypadku objęta zakresem stosowania zasady niezbyt drogiej procedury wyrażonej w art. 11 ust. 4 tejże dyrektywy. 128. Z przyczyn wskazanych w odpowiedzi na pytanie drugie sądu odsyłającego nie uważam, by skarga mogła zostać podzielona na poszczególne elementy w postulowany sposób. Albo skarga wchodzi w zakres stosowania art. 11 ust. 1 dyrektywy i zarazem w zakres stosowania zasady niezbyt drogiej procedury w całości, albo nie wchodzi w jej zakres stosowania. Co się tyczy sprawy w postępowaniu głównym, wszystkie treści zawarte we wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wskazują, że wchodzi ona w zakres stosowania tego przepisu. 129. W konsekwencji nie jest konieczne udzielenie odpowiedzi na czwarte i piąte pytanie sądu odsyłającego. V. Wnioski 130. W świetle powyższych rozważań proponuję, aby na pytania prejudycjalne High Court (Irlandia) Trybunał odpowiedział w następujący sposób: i. W kontekście krajowego systemu prawnego, w którym ustawodawca nie określił w sposób wyraźny i ostateczny, na jakim etapie procedury dopuszczalne jest zakwestionowanie decyzji, i w którym to systemie owo zagadnienie rozstrzyga sąd w ramach każdej konkretnej sprawy z osobna zgodnie z zasadami common law, uprawnienie do "niezbyt drogiej" procedury przewidziane w art. 11 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko ma zastosowanie do postępowania przed sądem krajowym, w ramach którego należy określić, czy dana skarga została wniesiona na właściwym etapie. ii. Wymóg "niezbyt drogiej" procedury przewidziany w art. 11 ust. 4 dyrektywy 2011/92 ma zastosowanie do wszystkich podstaw, zarzutów i argumentów opartych na materialnych lub proceduralnych naruszeniach tej dyrektywy lub innych aktów prawa Unii podniesionych w kontekście zakwestionowania decyzji, działań lub zaniechań na podstawie materialnych lub proceduralnych naruszeń tej dyrektywy lub innych aktów prawa Unii oraz podniesionych w kontekście zakwestionowania decyzji, działań lub zaniechań objętych zakresem stosowania przepisów wyżej wymienionej dyrektywy dotyczących udziału społeczeństwa. Jeżeli skarga taka zawiera podstawy, zarzuty bądź argumenty, w ramach których utrzymuje się naruszenie zarówno przepisów prawa Unii, jak i prawa krajowego, to wówczas wymóg "niezbyt drogiej" procedury przewidziany w art. 11 ust. 4 wyżej wymienionej dyrektywy będzie miał na ogół zastosowanie do całej skargi ...
pomiędzy różnymi możliwymi sposobami wypełnienia tego ostatniego zobowiązania. Wobec tego mogła sama utworzyć jednostkę rządową (w rodzaju ministerstwa transportu), odpowiedzialną za zaspokajanie roszczeń wysuniętych przez osoby poszkodowane w wypadkach z udziałem nieubezpieczonych kierowców. Mogła utworzyć nowy, odrębny podmiot prawa publicznego i obarczyć go tą odpowiedzialnością. Jeszcze innym rozwiązaniem jest to, które faktycznie zastosowano: przekazanie istniejącemu podmiotowi prawa prywatnego, wykonującemu pokrewne obowiązki, dodatkowych, nowych obowiązków, wynikających z art. 1 trzeciej dyrektywy w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych. 126. Po drugie, jest to - jak słusznie wskazuje Komisja - przypadek nietypowy, w zakresie, w jakim raison d’être MIBI obejmuje, ściśle rzecz biorąc, rozpatrywanie roszczeń wysuwanych przez osoby poszkodowane przez nieubezpieczonych kierowców. To właśnie w tym szczególnym kontekście powstaje pytanie, czy podmiot ten także ponosi odpowiedzialność z tytułu zaspokojenia tego konkretnego roszczenia, niezależnie od tego, że w czasie istotnym dla okoliczności faktycznych sprawy rząd irlandzki nie dokonał prawidłowej transpozycji całości swoich zobowiązań ...
podmiotowi, konieczne jest wyraźne zdefiniowane misji jako takiej przez właściwe ramy prawne i regulacyjne. 147. W związku z powyższym sugeruję, aby na pytanie trzecie Trybunał odpowiedział w ten sposób, że kryteria określone w odpowiedzi na pytanie drugie mają zastosowanie także w sytuacji, gdy państwo członkowskie przekazało podmiotowi szeroki zakres odpowiedzialności w oczywistym celu wypełniania zobowiązań wynikających z prawa Unii. Nie jest konieczne, aby podmiot ten dodatkowo dysponował szczególnymi uprawnieniami wykraczającymi poza normy obowiązujące w stosunkach między jednostkami. Postscriptum 148. Proces przygotowania niniejszej opinii i zaproponowania odpowiedzi na trzy przedstawione pytania prejudycjalne nieuchronnie realizowany był w kontekście (kłopotliwego) pytania, czy Trybunał w wyroku Faccini Dori(168) słusznie postanowił, iż nie należy przyjąć horyzontalnego skutku bezpośredniego(169) w kontrze do zalecenia rzecznika generalnego C.O. Lenza w tamtej sprawie(170), jak również toku rozumowania przedstawionego przez dwóch innych rzeczników generalnych we wcześniejszych sprawach(171). Przyjęłam robocze założenie, że Trybunał nie uzna za odpowiednie ponownego zainicjowania debaty w tym względzie. 149. Uważam jednak, że należy wskazać, iż w zakresie, w jakim forma prawna pozwanego pozostaje bez znaczenia - a to już od samego wyroku Foster - w kontekście ustalenia, czy pozwany stanowi podmiot działający w imieniu państwa, Trybunał przyjął już, że podmiot prawa prywatnego może zostać zobowiązany do nadania skuteczności wywołującym bezpośredni skutek prawom przewidzianym w dyrektywie w następstwie powództwa wniesionego przez inną osobę prywatną. Czyniąc to, Trybunał w rzeczywistości usankcjonował już ograniczoną formę horyzontalnego skutku bezpośredniego. 150. Zasadniczo można wskazać trzy podejścia, które mogą być (i są) zastosowane w celu wypełnienia luki spowodowanej brakiem ogólnego horyzontalnego skutku bezpośredniego: (i) szerokie podejście do kwestii zdefiniowania podmiotu działającego w imieniu państwa; (ii) maksymalnie szerokie zastosowanie zasady "interprétation conforme" oraz (iii) alternatywnie, odpowiedzialność odszkodowawcza państwa. Z perspektywy zapewnienia skutecznej ochrony praw jednostki obecny stan rzeczy jest mniej niż zadowalający. Prowadzi on do powstania komplikacji dla powodów ...
danego podmiotu jest nieistotna; (ii) państwo nie musi mieć możliwości sprawowania bieżącej kontroli lub kierownictwa w odniesieniu do działalności wykonywanej przez ten podmiot; (iii) jeżeli dany podmiot jest własnością państwa lub pozostaje pod jego kontrolą, należy uznać go za podmiot działający w imieniu państwa, bez konieczności rozpatrywania, czy spełniono inne kryteria; (iv) wszelkie organy władz miejskich, regionalnych, lokalnych lub równoważne organy automatycznie uznaje się za podmioty działające w imieniu państwa; (v) dany podmiot nie musi być finansowany ze środków państwowych; (vi) jeżeli państwo powierzyło danemu podmiotowi zadanie polegające na świadczeniu usługi użyteczności publicznej, której wykonaniem w przeciwnym wypadku mogłoby zajmować się bezpośrednio samo państwo; jak również wyposażyło ten podmiot w swego rodzaju dodatkowe uprawnienia, aby umożliwić mu skuteczną realizację misji, wówczas podmiot taki w każdym wypadku uznaje się za podmiot działający w imieniu państwa. Dokonując analizy, sąd krajowy powinien uwzględnić podstawową i kluczową zasadę, zgodnie z którą jednostka może powoływać się na precyzyjne i bezwarunkowe przepisy dyrektywy przeciwko państwu, niezależnie od charakteru, w jakim państwo występuje, ponieważ konieczne jest uniemożliwienie czerpania przez państwo korzyści z uchybienia przez nie przepisom prawa Unii. 3) Kryteria określone w odpowiedzi na pytanie drugie mają zastosowanie także w sytuacji, gdy państwo członkowskie przekazało danemu podmiotowi szeroki zakres odpowiedzialności w oczywistym celu wypełniania zobowiązań wynikających z prawa Unii. Nie jest konieczne, aby podmiot ten dodatkowo dysponował szczególnymi uprawnieniami wykraczającymi poza normy obowiązujące w stosunkach między jednostkami. 1 - Język oryginału: angielski. 2 - Wyrok z dnia 12 lipca 1990 r., C-188/89, EU:C:1990:313. 3 - W celu zapoznania się z ewolucją koncepcji ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w związku z ruchem pojazdów mechanicznych w Unii Europejskiej zob. wyrok z dnia 11 lipca 2013 r., Csonka i in., C-409 ...
odsyłający nie uzyskał szczegółowych informacji co do wysokości tego odszkodowania i nie są one istotne w kontekście pytań prejudycjalnych. 25 - Wyrok z dnia 5 lutego 1963 r., 26/62, van Gend & Loos, EU:C:1963:1, "[…] Wspólnota stanowi nowy porządek prawny w prawie międzynarodowym, na rzecz którego państwa ograniczyły, jakkolwiek tylko w wąskich dziedzinach, swoje prawa suwerenne, i którego normy znajdują zastosowanie nie tylko do państw członkowskich, ale i pochodzących z nich jednostek; […] w związku z tym prawo wspólnotowe, niezależne od ustawodawstwa państw członkowskich, nie tylko nakłada na jednostki zobowiązania, lecz może również być źródłem uprawnień stanowiących element statusu prawnego tych jednostek; […] nie muszą to być uprawnienia nadane wprost w traktacie, lecz […] powstają one również jako skutek zobowiązań, które traktat nakłada w sposób ściśle określony zarówno na jednostki, jak i na państwa członkowskie oraz instytucje wspólnotowe" (s. 12). Szczególna doktryna bezpośredniego skutku w formie opracowanej przez Trybunał nie spotkała się jednak z powszechnym entuzjazmem. W słynnym wczesnym artykule (The doctrine of "direct effect":an infant disease of Community law: przedruk w E.L.Rev. [2015], 40(2), s. 135-153) sędzia Pierre Pescatore twierdził, że "[p]rzepis prawa ze swojej natury pełni funkcję praktyczną. Każdy przepis prawa jest skonstruowany w ten sposób, aby miał skuteczne zastosowanie (we Francji w tym kontekście zwykło się stosować termin effet utile). Jeżeli brak jest skuteczności, nie ma mowy o przepisie prawa. […] Praktyczne zastosowanie w odniesieniu do wszystkich zainteresowanych, czyli nic innego jak »skutek bezpośredni«, należy uznać za normalny warunek ...
44 - Wyrok z dnia 22 lutego 1990 r., C-221/88, EU:C:1990:84. W wyroku tym Trybunał orzekł, że w braku przepisów wykonawczych Europejska Wspólnota Węgla i Stali (zwana dalej "EWWiS") może opierać się na zaleceniu (po upływie terminu na jego wykonanie), występując przeciwko państwu członkowskiemu, które uchybiło zobowiązaniu w zakresie jego wykonania; jednakże preferencyjny status wierzytelności EWWiS można uznać wyłącznie w odniesieniu do tego państwa, a roszczenia EWWiS i jakiekolwiek roszczenia państwa traktuje się równorzędnie. Nie naruszało to zatem praw wierzycieli innych niż państwo na gruncie ustawodawstwa krajowego dotyczącego praw wierzycieli w braku zalecenia. Zobacz pkt 30, a także pkt 1 sentencji. 45 - Wyrok z dnia 22 czerwca 1989 r., 103/88, EU:C:1989:256. Pozwanym w wyroku Costanzo był zarząd miejski włoskiej gminy. Pod względem strukturalnym był on częścią administracji państwowej; pełnił po części funkcje państwa w zakresie zwierzchnictwa i kontroli, posiadał zwyczajowe uprawnienia państwowe (takie jak uprawnienia regulacyjne) i działał w interesie publicznym. 46 - Wyrok z dnia 15 maja 1986 r., 222/84, EU:C:1986:206. Pozwanym w wyroku Johnston był Chief Constable of the Royal Ulster Constabulary: urzędnik tytularny odpowiedzialny za służby policyjne w Irlandii Północnej. W wyroku opisano służby policyjne (których funkcje skupiają się w osobie Chief Constable) jako niezależny organ władzy publicznej, pełniący funkcje zwierzchnicze i kontrolne państwa, posiadający "szczególne uprawnienia" (ponieważ państwo posiada monopol na zgodne z prawem użycie siły), któremu powierzono utrzymanie porządku i bezpieczeństwa publicznego. 47 - Wyrok z dnia 26 lutego 1986 r., 152/84, EU:C:1986:84. Opisałam już charakter pozwanego w tej sprawie (zob. przypis 42 powyżej). Co do braku wskazania, czy pozwany w tamtej sprawie dysponował "szczególnymi uprawnieniami", zob. także pkt 49 poniżej. 48 - Trybunał wskazał już bowiem wcześniej (w pkt 15), że jest "uprawniony do ustalenia, na zasadzie odpowiedzi na pytanie prejudycjalne, kategorii podmiotów prawa, w stosunku do których można powoływać się na przepisy dyrektywy", podczas gdy "na sądzie krajowym spoczywa ustalenie, czy strona sporu, który Sąd ten ma rozstrzygnąć, wchodzi w zakres jednej z tak ustalonych kategorii". 49 - Nie jest niczym nowym dla Trybunału udzielanie sądowi ...
być rozpatrywana z uwzględnieniem drugiej uzasadnionej opinii. 14. Komisja i Irlandia przedstawiły uwagi na rozprawie w dniu 6 lipca 2004 r. V - Uwagi wstępne A - Zakres skargi 15. W pierwszej kolejności należy określić zakres skargi, ponieważ to on decyduje o sposobie, w jaki skarga ma być rozpoznana i rozstrzygnięta. 16. Komisja podkreśla w swojej skardze, że dyrektywa tworzy "nieprzerwany łańcuch odpowiedzialności za odpady" oraz że jej głównym zamiarem jest upewnienie się, iż ów łańcuch odpowiedzialności został w Irlandii w pełni uznany i wprowadzony w życie. Jest to również powód, dla którego Komisja wolała połączyć kilka postępowań dotyczących zawiadomień niż prowadzić każde z nich osobno. W związku z tym skarga zmierza w pierwszej kolejności do stwierdzenia tego, iż Irlandia uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na podstawie dyrektywy o odpadach w sposób ogólny i systemowy. Komisja utrzymuje, że nawet jeżeli okaże się, iż Irlandia w rzeczywistości w pewnych przypadkach zastosowała się do ciążących na niej zobowiązań przed upływem terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii z dnia 26 lipca 2001 r., to jednak nie będzie to miało wpływu na jej twierdzenie, iż Irlandia naruszyła swoje zobowiązania w bardziej ogólny sposób. 17. Komisja podnosi następnie, że wskazane zawiadomienia nie stanowią jedynych przykładów naruszenia przez Irlandię dyrektywy w sprawie odpadów oraz że zastrzega sobie prawo przywołania innych przykładów. W skardze w części zatytułowanej "Pozostałe powszechnie dostępne informacje" wspomina o składowaniu na szeroką skalę odpadów w hrabstwie Wicklow (96 przypadków), opisanych w raporcie z dnia 7 września 2001 przekazanym władzom lokalnym. 18. Irlandia nie zgadza się z podejściem Komisji i uważa, że jest ono ...
11). Mimo iż kwestia bezpośredniego skutku dyrektywy nie jest przedmiotem niniejszego postępowania, dla skuteczności dyrektyw w ogóle istotne jest to, aby Trybunał po raz kolejny potwierdził, iż jednostki mają prawo powoływać się przed sądami krajowymi, występując przeciwko państwu, na bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne przepisy "we wszystkich przypadkach, w których w rzeczywistości nie zapewniono skutecznego i pełnego stosowania dyrektywy, to znaczy nie tylko w przypadku braku [transpozycji] lub nieprawidłowej [transpozycji] tej dyrektywy, ale także wówczas, gdy przepisy krajowe dokonujące ...
36. Można uznać, iż dokonano prawidłowej implementacji art. 4 zdanie drugie wymagającego podjęcia koniecznych działań w celu zwalczania porzucania odpadów, jeżeli przewidziany przez dyrektywę zakaz został ustanowiony w prawie krajowym, przewidziano stosowne sankcje na wypadek jego naruszenia, a przestrzeganie tego przepisu jest monitorowane w skuteczny sposób. 37. Nacisk położony na wymóg implementacji art. 8, który nakłada obowiązki na posiadaczy odpadów wydaje się dotyczyć aspektu transpozycji. Na pierwszy rzut oka ustanowienie tego obowiązku w prawie krajowymi i poparcie go zagrożeniem sankcjami mogłoby się wydawać wystarczające dla zastosowania się do dyrektywy w tej kwestii. Niemniej jednak w świetle celu dyrektywy w sprawie odpadów ustalonego w preambule do dyrektywy 91/156, jakim jest zapewnienie, by odpady były monitorowane "od momentu ich ...
charakter. Z ogólnego obowiązku zagwarantowania przez państwa członkowskie skuteczności dyrektyw wynika, że również kontrole muszą w sposób skuteczny przyczyniać się realizacji ogólnego celu art. 4 dyrektywy. Powinny być one skierowane nie tylko na wykrycie naruszeń, ale także w sposób bardziej konstruktywny powinny być tak zorganizowane i prowadzone, aby zachęcić dane podmioty gospodarcze do przestrzegania obowiązków związanych z unieszkodliwianiem odpadów. 40. Ustanowiony w art. 14 obowiązek prowadzenia rejestrów przez przedsiębiorstwa i zakłady zajmujące się unieszkodliwianiem lub odzyskiwaniem odpadów i udostępniania ich na żądanie właściwych organów w sposób oczywisty jest konieczny dla ułatwienia okresowych kontroli, o których mowa w art. 13 dyrektywy. W związku z tym istotne jest, aby obowiązek ten został ustanowiony w sposób jasny i jednoznaczny w prawie krajowym jako obowiązek ciążący na odnośnych przedsiębiorcach. 41. Artykuł 5 dyrektywy o odpadach zawiera innego ...
do nadal prowadzonej bez zezwolenia działalności. Zauważa on wreszcie, że oparcie się przez EPA na prawie krajowym w przypadku zawiadomienia pierwszego (Limerick) w tym czasie było uzasadnione. 68. Poza wyżej omówionymi ogólnymi uwagami rząd irlandzki bardziej już szczegółowo ...
