[ukryta sygnatura] – Opinia Rzecznika Generalnego TSUE – 2015 71 fragmentów

2015-11-25

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO PAOLA MENGOZZIEGO przedstawiona w dniu 25 listopada 2015 r.(1) Sprawa C-396/14 MT Højgaard A/S Züblin A/S przeciwko Banedanmark [wniosek o wydanie orzeczenia ...

wybrana w ramach preselekcji 1. Czy w sytuacji gdy grupa wykonawców została dopuszczona po preselekcji i przedstawiła ofertę w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, a następnie, przed udzieleniem zamówienia publicznego ...

w świetle zasady równego traktowania, zezwolić drugiemu członkowi grupy, który nie przedłożył jako taki kandydatury i nie został w związku z tym wybrany w ramach preselekcji, na udział w tym postępowaniu ...

odwoławczą ds. zamówień publicznych w Danii) w ramach sporu pomiędzy spółkami MT Højgaard A/S i Züblin A/S (zwanymi dalej łącznie "MTHZ"), grupą wykonawców uczestniczącą w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, a Banedanmark, zarządcą infrastruktury kolejowej w Danii i instytucją zamawiającą w tymże postępowaniu. MTHZ utrzymuje przed sądem odsyłającym, że zezwalając spółce Per Aarsleff ...

aby ich udział w postępowaniu odbywał się w pełnym poszanowaniu zasady równych szans wszystkich oferentów. I - Ramy prawne A - Prawo Unii 4. Zamówienie będące przedmiotem sporu w postępowaniu głównym dotyczy budowy linii kolejowej i podlega w konsekwencji przepisom dyrektywy 2004/17, powszechnie określanej jako "dyrektywa sektorowa". 5. Motyw 9 ...

zamówień powyżej określonej wartości. Koordynacja taka oparta jest na wymaganiach wynikających z art. 14, 28 i 49 traktatu WE oraz z art. 97 traktatu Euratom, to znaczy na zasadzie równego traktowania ...

dyrektywy 2004/17, zatytułowany "Zasady udzielania zamówień", stanowi, że "[p]odmioty zamawiające traktują wykonawców jednakowo i w sposób niedyskryminujący oraz postępują w sposób przejrzysty". 7. Artykuł 11 ust. 2 tej dyrektywy ...

1. W celu kwalifikacji uczestników do procedury udzielania zamówienia podmioty zamawiające: a) po określeniu zasad i kryteriów wykluczenia oferentów lub kandydatów zgodnie z postanowieniami art. 54 ust. 1, ust. 2 lub ust. 4 powinny wykluczyć wykonawców, którzy spełniają te zasady i kryteria; b) powinny dokonać kwalifikacji oferentów i kandydatów zgodnie z obiektywnymi zasadami i kryteriami określonymi zgodnie z art. 54; c) w przypadku procedury ograniczonej oraz procedury negocjacyjnej z ogłoszeniem w uzasadnionych przypadkach powinny zmniejszyć - zgodnie z art. 54 - liczbę kandydatów zakwalifikowanych zgodnie z lit. a) i b). […] 3. Podmioty zamawiające powinny sprawdzić, czy oferty złożone przez zakwalifikowanych oferentów odpowiadają zasadom i wymogom stosowanym do zamówień na podstawie kryteriów określonych w art. 55 i 57". 9. Artykuł 54 dyrektywy 2004/17 przewiduje dyscyplinę w zakresie przestrzegania kryteriów wyboru jakościowego ...

w sprawie komisji odwoławczej ds. zamówień publicznych) z dnia 6 czerwca 1991 r. Jej organizacja i działalność podlegają przepisom lov nr. 492 om håndhævelse af udbudsreglerne med senere ændringer (ustawy nr ...

listopada 2011 r., definiuje w art. 2 akapit pierwszy pojęcie "interessentskab" (spółki jawnej, zwanej dalej "I/S") jako "przedsiębiorstwo, w którym wszyscy wspólnicy odpowiadają za swe zobowiązania osobiście, w sposób nieograniczony i solidarnie". I/S jest samodzielną osobą prawną posiadającą zdolność prawną. II - Okoliczności faktyczne w postępowaniu głównym, postępowanie krajowe i pytanie prejudycjalne 13. W styczniu 2013 r. Banedanmark opublikował, na podstawie dyrektywy 2004/17, ogłoszenie ...

były składane trzykrotnie oraz że po dwóch pierwszych złożeniach ofert miały miejsce negocjacje, a trzecia i ostatnia prezentacja ofert miała prowadzić do udzielenia zamówienia. W ogłoszeniu o zamówieniu sprecyzowano również, że ...

wykonawców, którzy przedstawili swoje kandydatury. Jednakże w czerwcu 2013 r. jedno z przedsiębiorstw się wycofało i w ten sposób pozostało jedynie czterech oferentów. 16. Wśród nich znajdowała się grupa składająca się ...

S (zwana dalej "Pihl") oraz Aarsleff, która zgłosiła się do preselekcji jako konsorcjum w formie I/S, zwane "JV Pihl - Aarsleff - TP 4 Urban Tunnels I/S". Pihl i Aarsleff należały do największych przedsiębiorstw budowlanych w Danii. W dniu 26 sierpnia 2013 r. Pihl i Aarsleff zawarły umowę o utworzeniu I/S. 17. Jednakże również w dniu 26 sierpnia 2013 r. został wydany wyrok stwierdzający upadłość Pihl. Banedanmark został poinformowany o tym fakcie po południu tego samego dnia i natychmiast przedstawił Aarsleff pytania dotyczące skutków owej upadłości dla toczącego się postępowania w przedmiocie zamówienia publicznego. 18. Pomimo ogłoszenia upadłości mającego miejsce dzień wcześniej I/S przedstawiła w dniu 27 sierpnia 2013 r. pierwszą ofertę, podpisaną przez Aarsleff i Pihl, a nie przez jej syndyka masy upadłościowej. 19. Po obszernej wymianie korespondencji z Aarsleff ...

powiadomieniu Banedanmark uzasadnił swoją decyzję faktem, że Aarsleff spełnia wymogi uczestnictwa w przetargu bez technicznych i ekonomicznych możliwości Pihl oraz że uczestnictwo Pihl w grupie nie było decydujące dla dopuszczenia jej ...

tym Banedanmark podkreślił również, że Pihl nie zostanie zastąpiona przez nowego oferenta w ramach grupy i że wybrani oferenci pozostaną w związku z tym niezmienni, jako że nie zezwolono na udział ...

realizacji projektu, którego dotyczył przetarg. 21. Następnie Aarsleff przedstawiła drugą ofertę w swym własnym imieniu i poinformowała, że czyni to działając w charakterze następcy grupy utworzonej wraz z Pihl, a ponadto ...

oceny drugich ofert Banedanmark wybrał zgodnie z warunkami ogłoszenia o zamówieniu trzy najkorzystniejsze finansowo oferty i zażądał od trzech wybranych oferentów przedstawienia trzeciej i ostatniej oferty. Wśród nich znajdowały się oferty Aarsleff oraz MTHZ. W dniu 12 grudnia 2013 ...

wybranych oferentów, że postanowił udzielić zamówienia Aarsleff, której oferta była ogólnie najkorzystniejsza pod względem jakości i ceny. 23. W następstwie tej decyzji MTHZ, po pierwsze, wniosła do sądu odsyłającego o stwierdzenie ...

z Pihl, pomimo że nie została ona wybrana w preselekcji, Banedanmark naruszył zasady równego traktowania i przejrzystości ustanowione w art. 10 dyrektywy 2004/17. Po drugie, MTHZ zażądała uchylenia decyzji o ...

przez podmiot zamawiający preselekcji grupy nie oznacza, że każdy z jej członków został wybrany indywidualnie, i to niezależnie od tego, że na podstawie kandydatur podmiot zamawiający jest w stanie stwierdzić, że ...

że w ogłoszeniu o zamówieniu Banedanmark nie określił minimalnych warunków jakościowych dotyczących zdolności technicznych oferentów i powinien on przeprowadzić ocenę jakościową kandydatów jedynie wówczas, gdyby było ich więcej niż sześciu. W ...

do zgodności przeprowadzonego postępowania z zasadą równego traktowania. W tych okolicznościach postanowiła ona zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym: "Czy zasadę równego traktowania ustanowioną w art ...

przeszkodzie udzieleniu przez podmiot zamawiający zamówienia publicznego oferentowi, który nie przedłożył kandydatury w ramach preselekcji i który w związku z tym nie przeszedł preselekcji został wybrany w ramach preselekcji?". III - Postępowanie ...

27. Postanowienie odsyłające wpłynęło do Trybunału w dniu 20 sierpnia 2014 r. MTHZ, rząd duński i Komisja Europejska przedstawiły uwagi na piśmie, a także zabrały głos na rozprawie w dniu 8 ...

A - W przedmiocie właściwości Trybunału 29. Według rządu duńskiego pomimo że w wyroku Unitron Scandinavia i 3-S(4) Trybunał stwierdził już, że organ odsyłający w tamtej sprawie, a mianowicie Klagenævnet ...

komisji odwoławczej prawa duńskiego, a mianowicie Teleklagenævnet (komisji odwoławczej ds. telekomunikacji), konieczne byłoby wyjaśnienie, czy i z jakich powodów Klagenævnet for Udbud (komisja odwoławcza ds. zamówień publicznych) może zostać uznana za ...

jest sądem w rozumieniu art. 267 TFUE, uznanym przez Trybunał w ww. wyroku Unitron Scandinavia i 3-S (C-275/98, EU:C:1999:567). Na podstawie informacji przekazanych Trybunałowi w ramach niniejszego postępowania należy natomiast dokonać bardziej dogłębnej analizy kryteriów odnoszących się do obligatoryjnego charakteru jurysdykcji i niezawisłości, przy czym na podstawie tego ostatniego kryterium Trybunał odmówił uznania za sąd Teleklagenævnet (komisji odwoławczej ds. telekomunikacji) w wyroku TDC (C-222/13, EU:C:2014:2265). 32. W pierwszej kolejności, co się tyczy obligatoryjnego charakteru jurysdykcji Klagenævnet for Udbud ...

stwierdzenia, że okoliczność, iż organ ten jest wyłącznie właściwy jedynie w tzw. okresie "standstill"(7) i staje się alternatywnie właściwy względem sądów z końcem tego okresu, nie wydaje się podważać tego ...

wynika, że pojęcie to zawiera aspekt zewnętrzny, który wymaga, by organ był chroniony przed ingerencją i naciskami zewnętrznymi mogącymi zagrozić niezależności osądu jego członków przy rozpatrywaniu przez nich sporów, oraz aspekt wewnętrzny, który łączy się z pojęciem bezstronności i dotyczy jednakowego dystansu do stron sporu i ich interesów w odniesieniu do jego przedmiotu. Takie gwarancje niezawisłości i bezstronności wymagają istnienia norm - w szczególności co do składu organu, mianowania, okresu trwania kadencji oraz powodów wyłączenia i odwołania jego członków - pozwalających wykluczyć, w przekonaniu podmiotów prawa, wszelką uzasadnioną wątpliwość co do niezależności ...

komisji odwoławczej ds. telekomunikacji) nie są przedmiotem szczególnych uregulowań, gdyż tylko ogólne zasady prawa administracyjnego i prawa pracy mają zastosowanie w razie nieprawidłowego odwołania(11). Po drugie, co się tyczy aspektu ...

co się tyczy aspektu wewnętrznego niezawisłości, rząd duński wyraźnie podkreślił, zarówno w swoich uwagach, jak i w trakcie rozprawy, że w odróżnieniu do Teleklagenævnet (komisji odwoławczej ds. telekomunikacji) Klagenævnet for Udbud ...

w odniesieniu do ich składu, gwarancji w przypadku odwołania ich członków oraz ich funkcjonowania. 39. I tak z odpowiednich przepisów ustawy o udzielaniu zamówień publicznych wynika, że Klagenævnet for Udbud (komisja ...

stanowią prezydium), a także z określonej liczby członków będących ekspertami, mianowanych przez ministra działalności gospodarczej i wzrostu (Erhvervs- og vækstministeren) na okres do czterech lat(14). 40. Jednak w odróżnieniu do ...

prezesa(17). Ponadto członkowie prezydium mogą podjąć pewne decyzje bez ingerencji członków będących ekspertami(18) i ich rola w wydawaniu orzeczeń w sprawach bardziej złożonych lub wiążących się z zasadniczymi kwestiami ...

Klagenævnet for Udbud (komisji odwoławczej ds. zamówień publicznych), a mianowicie członków będących ekspertami, tak jak i w odniesieniu do członków Teleklagenævnet (komisji odwoławczej ds. telekomunikacji), prawo duńskie nie wydaje się przewidywać szczególnych norm jeśli chodzi o ich odwołanie i wyłącznie ogólne przepisy prawa administracyjnego i prawa pracy mają zastosowanie w przypadku nieprawidłowego odwołania. 43. W tym względzie zauważam jednak, że ...

też z akt sprawy wynika, iż inne aspekty wzmacniają niezawisłość tego organu wobec ewentualnych nacisków i ingerencji z zewnątrz. Klagenævnet for Udbud (komisja odwoławcza ds. zamówień publicznych) jest zatem podmiotem trzecim ...

zamówień publicznych) wykonuje swe funkcje całkowicie niezawiśle, nie podlegając żadnej hierarchii służbowej lub podporządkowaniu komukolwiek, i nie otrzymuje nakazów czy wytycznych z jakiegokolwiek źródła(26). Wszyscy jej członkowie wykonują swoje zadania ...

powyższych rozważań nie ma moim zdaniem potrzeby kwestionowania wniosku Trybunału zawartego w wyroku Unitron Scandinavia i 3-S, zgodnie z którym Klagenævnet for Udbud (komisja odwoławcza ds. zamówień publicznych) stanowi "sąd ...

przeszkodzie udzieleniu przez podmiot zamawiający zamówienia publicznego oferentowi, który nie przedłożył kandydatury w ramach preselekcji i który w związku z tym nie został wybrany w ramach preselekcji. 48. Pytanie prejudycjalne wpisuje ...

a instytucja zamawiająca zezwoliła drugiemu członkowi grupy na kontynuowanie uczestnictwa w postępowaniu zamiast tej grupy i w rezultacie udzieliła mu zamówienia, pomimo że członek ten nie został jako taki wybrany w ...

tym względzie(32). 52. W tej kwestii należy również zauważyć, że w wyroku Makedoniko Metro i Michaniki(33) Trybunał orzekł, iż dyrektywa 93/37 w sprawie zamówień publicznych na roboty budowlane ...

zasadom prawa, które stanowią część porządku prawnego Unii, w tym w szczególności zasadom równego traktowania i przejrzystości zapisanym w art. 10 dyrektywy 2004/17, i będzie musiała mieścić się w granicach tych zasad. 2. W przedmiocie poszanowania zasady równego traktowania ...

dziedzinie zamówień publicznych(36). 57. Zasada równego traktowania oferentów, mająca na celu wspieranie rozwoju uczciwej i skutecznej konkurencji między przedsiębiorcami uczestniczącymi w postępowaniu w przedmiocie udzielenia zamówienia publicznego wymaga, by wszyscy ...

znajdować się na równorzędnej pozycji w trakcie całego postępowania, zarówno w chwili przygotowywania ofert, jak i w chwili dokonywania ich oceny przez instytucje zamawiające(38). 58. Trybunał orzekł rzeczywiście, że jednym z celów przepisów w dziedzinie zamówień publicznych jest otwarcie na jak najszerszą konkurencję i że w interesie prawa Unii leży zapewnienie, by w przetargu uczestniczyła jak największa liczba oferentów ...

konkurencję zostało wprowadzone nie tylko z uwagi na interes Unii w dziedzinie swobodnego przepływu towarów i usług, ale także z uwagi na własny interes zainteresowanej instytucji zamawiającej, która dysponuje dzięki temu szerszymi możliwościami wyboru oferty najkorzystniejszej i najlepiej dopasowanej do potrzeb zainteresowanych wspólnot publicznoprawnych(40). 59. Jednakże w dziedzinie zamówień publicznych należy uwzględnić zarówno troskę o zapewnienie skutecznej konkurencji, jak i poszanowanie zasady równego traktowania oferentów. W związku z tym chociaż Trybunał stwierdził, że zastosowanie zasady ...

rezultatów, do jakich ma doprowadzić(41), dążenie do celu polegającego na promowaniu jak najszerszej konkurencji i jego realizacja są możliwe jedynie wtedy, gdy podmioty gospodarcze uczestniczące w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego czynią to na równych zasadach i bez śladu dyskryminacji(42). Ponieważ wspieranie skutecznej konkurencji stanowi element dalej idącego celu, jakim jest ...

procedur przetargowych z preselekcją jedynie oferenci, którzy zostali wybrani w ramach preselekcji, mogą przedstawić oferty i w związku z tym można im udzielić zamówienia. 63. Podzielam takie podejście, które, jak podkreśliła ...

bowiem, stanowiąc, że instytucje zamawiające "powinny sprawdzić, czy oferty złożone przez zakwalifikowanych oferentów odpowiadają [zasadom i wymogom stosowanym do zamówień]" zakłada, że zakwalifikowany wykonawca oraz wykonawca, który składa ofertę, są tożsami(46). Zasadą jest zatem, że zakwalifikowany wykonawca oraz wykonawca, który składa ofertę i któremu będzie można ewentualnie udzielić zamówienia, powinni być z punktu widzenia prawnego i materialnego tożsami. 64. W tym względzie należy uściślić, że wbrew temu, co twierdziła Komisja podczas rozprawy, nie ulega moim zdaniem wątpliwości, że w niniejszej sprawie grupa utworzona w formie I/S oraz Aarsleff nie są w jakikolwiek sposób prawnie lub materialnie tożsame. W istocie pomimo że Aarsleff była jednym ze wspólników I/S, nie ulega wątpliwości, że jest ona osobą prawną materialnie i prawnie odrębną od grupy, do której należała. 65. Po tym wyjaśnieniu pojawia się pytanie, czy ...

postępowaniu głównym, muszą być tożsami. 66. Moim zdaniem zasada ta nie powinna mieć bezwzględnego zasięgu i być stosowana bez żadnych wyjątków. Uważam, że zmiana w zakresie tożsamości oferenta w trakcie postępowania ...

zakłócenie procesu konkurencji. 76. In abstracto można wyobrazić sobie szereg sytuacji dotyczących zmiany tożsamości oferenta i nie jest konieczne badanie ich w tym kontekście. Ograniczę się do stwierdzenia, że w przypadku ...

grupa posiadająca formę prawną osoby prawnej odrębnej od wykonawców, którzy do niej należą, uległa rozwiązaniu i została zastąpiona w postępowaniu przez członka grupy, który pozostał, nie stanowi jednak przypadku zmiany tożsamości ...

uczestniczących w postępowaniu, a w szczególności czy w momencie, w którym zezwolono Aarsleff na zastąpienie I/S w postępowaniu, uzyskała ona przewagę nad konkurencją ze strony innych oferentów. 79. W tej ...

takiej decyzji, z jednej strony mogła znać dokładną liczbę przedsiębiorstw, które uczestniczyły w tym postępowaniu i które złożyły ofertę, a z drugiej strony wiedziała, że oferta przedstawiona przez grupę, do której ...

dla celów udziału w tym postępowaniu, oznacza potencjalnie, że wykonawcy ci, po przeprowadzeniu oceny możliwości i ryzyka związanych z tym projektem, podjęli decyzję handlową o wspólnym udziale w przetargu oraz podziale korzyści i ryzyka. W tej sytuacji należy dokonać analizy in concreto, czy umożliwienie jednemu z tych dwóch ...

te, którymi dysponowali pozostali oferenci, kiedy podjęli decyzję o udziale w postępowaniu w określonej formie i składzie, nie mając możliwości ich zmiany na późniejszym etapie. V - Wnioski 83. Na podstawie całości ...

odpowiedział w następujący sposób: 1) Artykuł 51 ust. 3 dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych powinien być interpretowany w ten sposób, że co do zasady wykonawca wybrany w ...

publicznego z preselekcją oraz wykonawca, który składa ofertę w ramach tego postępowania, powinni być prawnie i materialnie tożsami. 2) W sytuacji tego rodzaju jak w postępowaniu głównym, w której dwóch wykonawców ...

grupę w formie spółki handlowej w celu uczestniczenia w postępowaniu w sprawie udzielenia zamówienia publicznego i jeden z nich, po wybraniu grupy w ramach preselekcji, ale przed udzieleniem zamówienia, został objęty ...

wybrany w ramach preselekcji. 1 - Język oryginału: francuski. 2 - Dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynująca procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz.U. L 134, s. 1). 3 - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17 (Dz.U. L 94, s. 243). 4 - C-275/98, EU:C:1999:567. Zobacz w szczególności pkt 15, który odsyła do pkt 17 i 18 opinii rzecznika generalnego S. Albera w tej samej sprawie (C-275/98, EU:C:1999:384). 5 - C-222/13, EU:C:2014:2265. 6 - Zobacz m.in. wyroki: Bundesdruckerei (C-549/13, EU:C:2014:2235, pkt 21); TDC (C-222/13, EU:C:2014:2265, pkt 27). 7 - Zobacz art. 3 ust. 1 i 5 ust. 1 ustawy o udzielaniu zamówień publicznych. 8 - Zgodnie z art. 13, 14 i 16-18 ustawy o udzielaniu zamówień publicznych Klagenævnet for Udbud (komisja odwoławcza ds. zamówień publicznych ...

nakładać sankcje finansowe, przyznawać odszkodowanie oraz unieważniać umowy. 9 - Zobacz wyrok Consorci Sanitari del Maresme (C-203/14, EU:C:2015:664, pkt 22, 23 i przytoczone tam orzecznictwo). Zobacz również dogłębna analiza orzecznictwa w tej kwestii zawarta w opinii rzecznika generalnego N. Jääskinena w tej samej sprawie (C-203/14, EU:C:2015:445, pkt 40 i nast.). 10 - Zobacz m.in. wyrok Wilson (C-506/04, EU:C:2006:587, pkt 49-53 i przytoczone tam orzecznictwo). 11 - Wyrok TDC (C-222/13, EU:C:2014:2265, pkt 34-36). 12 - Ibidem (pkt 37). 13 - Dyrektywa Rady z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane (Dz.U. L 395, s. 33) ze zmianami. 14 - Zobacz art. 9 ust. 1 i art. 9 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o udzielaniu zamówień publicznych. 15 - Zobacz art. 9 ust. 2 zdanie drugie ustawy o udzielaniu zamówień publicznych. 16 - Wyrok TDC (C-222/13, EU:C:2014:2265, pkt 35). 17 - Zobacz art. 10 ust. 4 zdanie pierwsze i art. 10 ust. 5 ustawy o udzielaniu zamówień publicznych. Zgodnie z pierwszym przepisem, z zastrzeżeniem ...

komisji odwoławczej ds. zamówień publicznych) może w szczególnych przypadkach zadecydować o zwiększeniu liczby członków prezydium i członków będących ekspertami uczestniczących w rozpatrywaniu sprawy. W takim przypadku liczba członków prezydium powinna odpowiadać ...

prezesa jest decydujący, członkowie prezydium będą odgrywać przeważającą rolę przy podejmowaniu decyzji. 20 - Postanowienie Pilato (C-109/07, EU:C:2008:274, pkt 24 in fine); wyrok TDC (C-222/13, EU:C:2014:2265, pkt 32). 21 - Zobacz wyrok Syfait i in. (C-53/03, EU:C:2005:333, pkt 37). 22 - Zobacz ocena Trybunału w wyrokach: Schmid (C-516/99, EU:C:2002:313, pkt 37-43); Syfait i in. (C-53/03, EU:C:2005:333, pkt 30-37); w postanowieniu Pilato (C-109/07, EU:C:2008:274, pkt 25-30). Zobacz podobnie wyrok TDC (C-222/13, EU:C:2014:2265), w którym Trybunał oparł się na dwóch aspektach - wewnętrznym i zewnętrznym - aby stwierdzić brak niezawisłości Teleklagenævnet (komisji odwoławczej ds. telekomunikacji) (zobacz pkt 35 niniejszej opinii). 23 - Zobacz w szczególności wyrok HI (C-92/00, EU:C:2002:379, pkt 24-28). 24 - Zobacz wyrok Consorci Sanitari del Maresme (C-203/14, EU:C:2015:664, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo). 25 - Zobacz a contrario wyrok Schmid (C-516/99, EU:C:2002:313, pkt 37-40). 26 - Zobacz wyrok Consorci Sanitari del Maresme (C-203/14, EU:C:2015:664, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo). 27 - Zobacz art. 1 ust. 4 rozporządzenia nr 887 z dnia 11 ...

komisji odwoławczej ds. zamówień publicznych. W odniesieniu do znaczenia tego aspektu zob. wyrok Dorsch Consult (C-54/96, EU:C:1997:413, pkt 35). 28 - Zobacz wyrok Dorsch Consult (C-54/96, EU:C:1997:413, pkt 37). 29 - Zobacz wyrok Consorci Sanitari del Maresme (C-203/14, EU:C:2015:664, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo). 30 - Zobacz pkt 7 niniejszej opinii. Treść tego przepisu została powtórzona zasadniczo w art. 37 ust. 2 i 3 dyrektywy 2014/25. 31 - Zobacz analogicznie, w związku z dyrektywą Rady 93/37/EWG ...

udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane (Dz.U. L 199, s. 54), wyrok Makedoniko Metro i Michaniki (C-57/01, EU:C:2003:47, pkt 61). 32 - Przy ustanawianiu tych zasad ustawodawca lub instytucja zamawiająca powinni być ...

9 dyrektywy 2004/17 oraz jeszcze bardziej jednoznaczny motyw 2 dyrektywy 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U. L 134, s. 114). Zobacz także motyw 2 dyrektywy 2014/25. 33 - C-57/01, EU:C:2003:47, pkt 61, 63. 34 - Zobacz przypis 31. 35 - Zobacz m.in. wyroki: Fabricom (C-21/03 i C-34/03, EU:C:2005:127, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo); Manova (C-336/12, EU:C:2013:647, pkt 30). 36 - Zobacz podobnie wyroki: Fabricom (C-21/03 i C-34/03, EU:C:2005:127, pkt 26); Michaniki (C-213/07, EU:C:2008:731, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo). 37 - Zobacz podobnie wyroki: Komisja/CAS Succhi di Frutta (C-496/99 P, EU:C:2004:236, pkt 110); eVigilo (C-538/13, EU:C:2015:166, pkt 33). 38 - Zobacz podobnie wyroki: SIAC Construction (C-19/00, EU:C:2001:553, pkt 33, 34); Michaniki (C-213/07, EU:C:2008:731, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo); postanowienie Vivaio dei Molini Azienda Agricola Porro Savoldi (C-502/11, EU:C:2012:613, pkt 38). Podkreślenie moje. 39 - Zobacz podobnie wyroki: Assitur (C-538/07, EU:C:2009:317, pkt 26); CoNISMa (C-305/08, EU:C:2009:807, pkt 37). 40 - Wyrok CoNISMa (C-305/08, EU:C:2009:807, pkt 37). W procedurze negocjacyjnej wymóg "odpowiedniego" poziomu konkurencji został zresztą wyraźnie podkreślony ...

3 dyrektywy 2004/17, przytoczonym w pkt 9 niniejszej opinii. 41 - Zobacz podobnie wyrok Manova (C-336/12, EU:C:2013:647, pkt 29). 42 - Zobacz opinia rzecznika generalnego P. Légera w sprawach połączonych Fabricom (C-21/03 i C-34/03, EU:C:2004:709, pkt 22); a także opinia rzecznika generalnego M. Poiaresa Madura w sprawie Michaniki (C-213/07, EU:C:2008:544, pkt 23). 43 - Zobacz podobnie opinia rzecznika generalnego M. Poiaresa Madura w sprawach połączonych La Cascina i in.(C-226/04 i C-228/04, EU:C:2005:524, pkt 26). 44 - Zobacz wyrok Pressetext Nachrichtenagentur (C-454/06, EU:C:2008:351, pkt 40 i nast.). 45 - W tym względzie należy podkreślić, że dyrektywa 2014/25 reguluje w sposób wyraźny ...

wykonawcę, któremu podmiot zamawiający pierwotnie udzielił zamówienia, "w wyniku sukcesji uniwersalnej lub częściowej w prawa i obowiązki pierwotnego wykonawcy, w wyniku restrukturyzacji, w tym przejęcia, połączenia, nabycia lub upadłości, przez innego ...

kryteria kwalifikacji podmiotowej, pod warunkiem że nie pociąga to za sobą innych istotnych modyfikacji umowy i nie ma na celu obejścia stosowania […] dyrektywy". 46 - W ramach uregulowania procedur negocjacyjnych z uprzednim ...

mogą składać wstępne oferty stanowiące podstawę późniejszych negocjacji". 47 - Zobacz podobnie wyroki: Honyvem Informazioni Commerciali (C-465/04, EU:C:2006:199, pkt 24); a także Pfeiffer i in. (od C-397/01 do C-403/01, EU:C:2004:584, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo). 48 - Nie jest zresztą jasne, czy zgodnie z tą propozycją nowy wykonawca ...

momencie, w którym wszyscy inni oferenci zostali wybrani w ramach preselekcji. 49 - Zobacz wyrok Fabricom (C-21/03 i C-34/03, EU:C:2005:127, pkt 29), w którym Trybunał uwzględnił możliwą przewagę nad konkurencją z racji informacji ...

pozwala zagwarantować we wszystkich przypadkach braku ryzyka zakłócenia konkurencji. 51 - Zobacz analogicznie wyrok Pressetext Nachrichtenagentur (C-454/06, EU:C:2008:351, pkt 43-45). 52 - W tym względzie zob. przypis 49 niniejszej opinii. 53 ...

[ukryta sygnatura] – Opinia Rzecznika Generalnego TSUE – 2004 64 fragmenty

2004-11-11

RZECZNIKA GENRALNEGO PHILIPPE’A LÉGERA przedstawiona w dniu 11 listopada 2004 r. (1) Sprawy połączone C-21/03 i C-34/03 Fabricom SA przeciwko Państwu belgijskiemu [Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Conseil ...

publicznych składają się dyrektywa 97/52/WE zmieniająca dyrektywy: 92/50/EWG, 93/36/EWG i 93/37/EWG dotyczące koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych, odpowiednio: na usługi, dostawy i roboty budowlane(2) oraz dyrektywa 98/4/WE zmieniająca dyrektywę 93/38/EWG koordynującą procedury udzielania zamówień publicznych przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji(3). 3. Te dwie dyrektywy(4) uwzględniają konieczne zmiany wprowadzone w związku z zawarciem ...

Podstawowymi celami tych dyrektyw jest zapewnienie, iż udzielanie zamówień publicznych, zarówno w sposób ogólny, jak i w poszczególnych sektorach, będzie się odbywać, po pierwsze, w sposób przejrzysty i, po drugie, w poszanowaniu zasad wolnej konkurencji(6). 5. W tym samym kontekście przyjęta została ...

reguluje ona środki odwoławcze w tej dziedzinie. Celem tego aktu jest zapewnienie możliwości wniesienia odpowiedniego i szybkiego odwołania od decyzji podjętych przez jednostki zamawiające, które naruszyły prawo wspólnotowe obowiązujące w dziedzinie ...

publicznych. B - Uregulowania krajowe 6. Ustawą z dnia 24 grudnia 1993 r. o zamówieniach publicznych i niektórych zamówieniach na roboty, dostawy i usługi(8) dyrektywy te zostały przetransponowane do prawa belgijskiego. 7. Artykuł 32 dekretu królewskiego z ...

królewskiego z dnia 8 stycznia 1996 r. w sprawie zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi oraz koncesji na roboty budowlane. Artykuł 26 dekretu królewskiego z dnia 25 marca 1999 ...

królewskiego z dnia 10 stycznia 1996 r. w sprawie zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji. Oba przepisy w identyczny sposób ustanawiają, przede wszystkim system całkowitego zakazu składania ofert w ...

obowiązek wykonania prac o celach badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych w zakresie robót budowlanych, dostaw i usług, a także system względnego zakazu składania ofert wobec przedsiębiorstw powiązanych(10) z osobą, na ...

iż jego dominujący wpływ pozostawał bez konsekwencji dla danego zamówienia. II - Postępowanie przed sądem krajowym i pytania prejudycjalne A - W sprawie C-21/03 8. Spółka akcyjna Fabricom (zwana dalej "Fabricom") jest przedsiębiorstwem budowlanym wykonującym wszelkiego rodzaju prace w sektorze transportu energii i substancji ciekłych. Regularnie przedkłada ona oferty w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych, w szczególności w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji. 9. W drodze skargi wniesionej do Conseil d’État w dniu 25 czerwca 1999 ...

traktowania oferentów, zasadą skuteczności środka odwoławczego zagwarantowaną w dyrektywie odwoławczej, zasadą proporcjonalności, z wolnością handlu i przemysłu, a także z ochroną prawa własności, o której mowa w art. 1 Protokołu nr 1 do Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Państwo belgijskie zaprzecza tym twierdzeniom. 10. Conseil d’État, zważywszy że rozstrzygnięcie zawisłego ...

nią sporu wymagało dokonania wykładni niektórych przepisów dyrektyw z zakresu zamówień publicznych, postanowiła zawiesić postępowanie i na podstawie art. 234 WE zwrócić się do Trybunału z trzema następującymi pytaniami prejudycjalnymi: "1 ...

r. koordynującej procedury udzielania zamówień publicznych przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji (Dz.U. L 199, str. 84), w szczególności jej art. 4 ust. 2, oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/4/WE z dnia 16 lutego 1998 r. zmieniającej ww. dyrektywę 93/38/EWG, w związku z zasadą proporcjonalności, wolnością handlu i przemysłu oraz z poszanowaniem prawa własności, zagwarantowanym w szczególności przez Protokół nr 1 z dnia 20 marca 1952 r. do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, stoją na przeszkodzie niedopuszczeniu do złożenia wniosku o udział lub złożenia oferty w ...

wykonania prac o celach badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych w zakresie tych robót budowlanych, dostaw i usług, bez umożliwienia tej osobie wykazania, że w danym przypadku zdobyte przez nią doświadczenia nie ...

dyrektywa Rady 92/13/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. koordynująca przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne odnoszące się do stosowania przepisów wspólnotowych w procedurach zamówień publicznych podmiotów działających w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji, w szczególności jej art. 1 i art. 2 może być interpretowana w ten sposób, że podmiot zamawiający może, aż do zakończenia ...

wykonania prac o celach badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych w zakresie tych robót budowlanych, dostaw i usług, kiedy przesłuchane w tym względzie przez instytucją zamawiającą przedsiębiorstwo twierdzi, że z tego tytułu nie odniosło nieuzasadnionej korzyści mogącej zniekształcić normalne warunki konkurencji?" B - W sprawie C-34/03 11. Ta sama spółka Fabricom, w drodze skargi wniesionej w dniu 8 czerwca 1999 r ...

nieważności art. 32 dekretu królewskiego z dnia 25 marca 1999 r. Zarzuty podniesione przez Fabricom i państwo belgijskie są w głównych zarysach takie same jak podniesione w sprawie C-21/03. 12. Conseil d’Etat postanowiła także i w tej sprawie zastosować art. 234 WE, zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z trzema następującymi pytaniami prejudycjalnymi: "1) Czy przepisy dyrektywy Rady 92 ...

L 199, str. 54), w szczególności jej art. 6 ust. 6 oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 97/52/WE z dnia 13 października 1997 r. zmieniającej dyrektywy: 92/50/EWG i 93/37/EWG dotyczące koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych, odpowiednio: na usługi, dostawy i roboty budowlane, w szczególności jej art. 2 ust. 1 lit. b) i art. 3 ust. 1 lit. b) w związku z zasadą proporcjonalności, wolnością handlu i przemysłu oraz poszanowaniem prawa własności, zagwarantowanym w szczególności przez Protokół nr 1 z dnia 20 marca 1952 r. do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, stoją na przeszkodzie niedopuszczeniu do złożenia wniosku o udział lub złożenia oferty w ...

wykonania prac o celach badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych w zakresie tych robót budowlanych, dostaw i usług, bez umożliwienia tej osobie wykazania, że w danym przypadku zdobyte przez nią doświadczenia nie ...

89/665/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane […], w szczególności jej art. 2 ust. 1 lit. a) i art. 5 może być interpretowana w ten sposób, że podmiot zamawiający może, aż do zakończenia ...

wykonania prac o celach badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych w zakresie tych robót budowlanych, dostaw i usług, kiedy przesłuchane w tym względzie przez instytucję zamawiającą przedsiębiorstwo twierdzi, że z tego tytułu ...

do Trybunału są do siebie podobne, proponuję przeanalizować kolejno każde pytanie odnoszące się do sprawy C-34/03. Następnie sprecyzuję odpowiednie kwestie, jeśli okaże się, że zastosowane rozwiązanie musi być odmienne w odniesieniu do sektorów szczególnych, których dotyczy sprawa C-21/03. 14. Pierwsze i drugie pytanie postawione przez sąd krajowy pozostają ze sobą w takim związku, iż wdaje się celowe przeanalizowanie ich łącznie. W pierwszej kolejności odpowiem zatem łącznie na pierwsze i drugie pytanie, a następnie udzielę odpowiedzi na trzecie pytanie. 15. Na wstępie należy przypomnieć, że ...

w sprawie zgodności norm prawa krajowego z prawem wspólnotowym ani dokonywanie wykładni krajowych przepisów ustawowych i wykonawczych, może on jednak dostarczyć sądowi krajowemu wszelkich wskazówek dotyczących wykładni prawa wspólnotowego, które pozwolą ...

dla potrzeb wydania wyroku w toczącej się przed nim sprawie(11). A - W przedmiocie pierwszego i drugiego pytania: wykluczenie z procedury ubiegania się o zamówienie publiczne osoby, która uczestniczyła w przygotowaniu ...

1. Argumenty stron 17. Skarżąca w postępowaniu przed sądem krajowym - Fabricom - utrzymuje, że art. 26 i 32 dekretu królewskiego z dnia 25 marca 1999 r. (zwane dalej "przepisami ustawodawstwa belgijskiego") są ...

o której mowa w dyrektywach o zamówieniach publicznych oraz niezgodne z wyrokiem w sprawie Telaustria i Telefonadress(13), który również stanowi podstawę tej zasady. Jak podkreśla bowiem Fabricom, zasada niedyskryminacji ma ...

przygotowawczej zamówienia. Ci ostatni powinni być wykluczeni z udziału w przetargu jedynie wtedy, gdy jasno i wyraźnie widać, że wskutek samego udziału uzyskają korzyść mogącą zniekształcić normalne warunki konkurencji. 18. Zdaniem ...

na podstawie kryterium stosowanego w sposób automatyczny(15). 19. Fabricom jest popierana przez rządy austriacki i fiński, które w przedstawionych przez siebie uwagach podkreślają, że wykluczenie przedsiębiorstwa w szczególnym przypadku uczestniczenia w pracach przygotowawczych należy poprzedzić kompletną i zróżnicowaną analizą rodzaju przeprowadzonych prac, w szczególności zaś zbadaniem dostępu do dokumentacji zamówienia. Wykluczenie może ...

uzyskało szczegółowe informacje dotyczące zamówienia, które przyniosły mu przewagę konkurencyjną. 20. Komisja jest przeciwnego zdania i uważa, że przepisy ustawodawstwa belgijskiego służą uniknięciu możliwej dyskryminacji i przewagi konkurencyjnej, którą uzyskuje osoba uczestnicząca w pracach przygotowawczych w chwili przystąpienia do postępowania o ...

publicznych, każda w jej odpowiednim zakresie zastosowania, mają na celu rozwój skutecznej konkurencji(17). Realizacja i osiągnięcie tego celu jest możliwe jedynie wtedy, gdy podmioty gospodarcze uczestniczące w postępowaniu o udzielenie ...

jakiejkolwiek dyskryminacji. 22. Rzecznik generalny Ruiz-Jarabo Colomer celnie zatem zauważył w sprawach połączonych Lombardini i Mantovani(18), że "niezbędny jest system oparty na obiektywności obecnej we wszystkich kryteriach, zarówno materialnych, jak i formalnych. W tym celu należy, po pierwsze, ustalić obiektywne kryteria uczestnictwa w przetargach i udzielania zamówień. Po drugie, konieczne są przejrzyste procedury, w których zasadą musi być jawność.". 23 ...

zamówienia. 24. Bezsporne jest również, że zasady ogólne, takie jak zasada wolnej konkurencji, bezstronnego traktowania i niedyskryminacji mają zastosowanie w dziedzinie udzielania zamówień publicznych. Niedopuszczalne jest zatem dyskryminujące traktowanie oferentów, bez ...

na stadium procedury udzielania zamówienia publicznego. 25. Należy zatem zbadać, czy dyrektywy o zamówieniach publicznych i ogólne zasady prawa wspólnotowego pozwalają pozbawić osobę, która uczestniczyła w pracach przygotowawczych w ramach danego ...

móc udzielić odpowiedzi sądowi odsyłającemu. 26. Dyrektywy 92/50/EWG(20), 93/36/EWG(21) i 93/37/EWG(22) w brzmieniu zmienionym dyrektywą 97/52/WE, jak również dyrektywa 93 ...

świetle innych przepisów zawartych w tych dyrektywach, a także w świetle ogólnych zasad prawa wspólnotowego i praw podstawowych. W szczególności należy zbadać je w kontekście innych przepisów, które ustanawiają obiektywne kryteria ...

konkurencji. Sformułowania te świadczą zatem o nieufności względem osoby obecnej zarazem przy sporządzaniu zamówienia publicznego i w fazie udzielenia zamówienia. 33. Dyrektywy, jak wiadomo, ujednolicają procedury udzielania zamówień publicznych w celu zapewnienia skutecznej konkurencji w tej dziedzinie. Jak zauważyłem przy dokonywaniu wykładni gramatycznej i systemowej dyrektyw, nie regulują one wszystkich elementów procedur udzielania zamówień, lecz pozostawiają państwom członkowskim pewien ...

procesie ich wdrażania. Trybunał miał już okazję zauważyć(27), że dyrektywy nie zawierają zatem jednolitej i wyczerpującej regulacji wspólnotowej oraz że w ramach wspólnych zasad, które one ustanawiają, państwom członkowskim przysługuje ...

owa swoboda państw członkowskich pozostaje zatem ograniczona, z jednej strony, celami dyrektyw o zamówieniach publicznych i, z drugiej strony, ogólnymi zasadami prawa wspólnotowego. Z orzecznictwa Trybunału wynika, że podstawowe zasady traktatu ...

złożyć ofertę w celu uzyskania danego zamówienia, każdy potencjalny oferent powinien wiedzieć o takich konsekwencjach i mieć swobodę wyboru odnośnie tego czy uczestniczyć w fazie przygotowawczej, czy może lepiej złożyć ofertę ...

samego zamówienia publicznego(31). 37. Należy zatem uwzględnić zarówno troskę o zapewnienie skutecznej konkurencji, jak i poszanowanie zasady równego traktowania oferentów. Jednakże, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, podstawowy cel ustawodawstwa wspólnotowego nie ...

sprawie należy zbadać, czy realizacja podstawowego celu tych dyrektyw jest zapewniona na gruncie analizowanego ustawodawstwa i ­ jeśli tak jest ­ czy nie pozostaje ono w sprzeczności z zasadą równego traktowania, która jest ...

postawić sobie pytanie, czy ustawodawstwo krajowe przewiduje wszystko to, co jest niezbędne do zapewnienia sprawiedliwej i proporcjonalnej realizacji celu dyrektyw. 38. Podobnie jak Komisja(32) jestem zdania, że sporna przeszkoda w celu uniknięcia konfliktu interesów, skutecznie przyczynia się do zachowania uczciwej konkurencji między potencjalnymi oferentami i uniemożliwia instytucjom zamawiającym dyskryminujące ich traktowanie. Przepis taki zdaje się być właściwym środkiem do osiągnięcia ...

zamówienia publicznego. W rzeczywistości jest bowiem praktycznie niemożliwe opracowanie mechanizmu pozwalającego na zapewnienie, że informacje i doświadczenie nabyte podczas fazy przygotowawczej nie posłużą danej osobie w trakcie przedstawiania oferty. Nabyta wiedza ma z reguły charakter subiektywny i jest trudna do zdefiniowania, czasami nawet dla samej zainteresowanej osoby(33). 42. Dlatego też, w trosce o zapewnienie pewności prawa i, przede wszystkim, przejrzystości, która jest podstawową zasadą dyrektyw o zamówieniach publicznych, należy zapobiec jakiejkolwiek możliwości ...

przeszkodę, taką jak ta przewidziana w przepisach belgijskich, jest zgodny z ogólnymi zasadami prawa wspólnotowego i pozostaje w zgodzie z interesem ogółu(34). 44. W drugim z postawionych pytań sąd krajowy ...

potraktować kwestię przeszkody. 46. Treść dyrektywy dotyczącej koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na usługi, dostawy i roboty w związku z zasadą proporcjonalności, wolnością handlu i przemysłu oraz z poszanowaniem prawa własności nie stoi na przeszkodzie zasadzie prawa krajowego, zgodnie z ...

wykonania prac o celach badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych w zakresie danych robót budowlanych, dostaw i usług jest konsekwentnie pozbawiana możliwości złożenia wniosku o uczestnictwo lub złożenia oferty w postępowaniu o ...

złożenia oferty przedsiębiorstwu powiązanemu z osobą, na której spoczywał obowiązek wykonania prac o celach badawczych i eksperymentalnych w ramach prac przygotowawczych do zamówienia publicznego, kiedy przesłuchane w tym względzie przez instytucję ...

wpływ pozostawał bez konsekwencji dla danego zamówienia. Instytucja zamawiająca nie jest jednak związana żadnym terminem i może w każdej chwili, a zatem aż do zakończenia procedury udzielenia zamówienia, wykluczyć przedsiębiorstwo ze ...

że decyzja o wykluczeniu przedsiębiorstwa powiązanego powinna być doręczona przed ogłoszeniem decyzji o udzieleniu zamówienia i to na tyle wcześnie, aby pozwolić temu przedsiębiorstwu, jeśli uzna ono to za celowe, na odwołanie się i uzyskanie stwierdzenia nieważności decyzji o wykluczeniu, jeśli wymagane po temu warunki są spełnione. 51. Umożliwiając ...

Dlatego też jestem zdania, że dyrektywa 89/665/EWG w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane stoi na przeszkodzie zasadzie prawa krajowego pozwalającej jednostce zamawiającej, aż do zakończenia procedury ...

wykonania prac o celach badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych w zakresie tych robót budowlanych, dostaw i usług, kiedy przedsiębiorstwo twierdzi, że z tego tytułu nie odniosło nieuzasadnionej korzyści mogącej zniekształcić normalne warunki konkurencji. 53. Rozumowanie przeprowadzone w odniesieniu do pytań postawionych w sprawie C-34/03 może być, moim zdaniem, zastosowane do identycznych pytań postawionych w sprawie C-21/03, która dotyczy dyrektywy o zamówieniach publicznych w niektórych sektorach szczególnych, takich jak sektor gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji. IV - Wnioski 54. Proponuję zatem, aby Trybunał odpowiedział na pierwsze i drugie pytanie sądu krajowego w następujący sposób: "1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 97/52/WE z dnia 13 października 1997 r. zmieniająca dyrektywy: 92/50/EWG, 93/36/EWG i 93/37/EWG dotyczące koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych, odpowiednio: na usługi, dostawy i roboty budowlane oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 98/4/WE z dnia 16 lutego 1998 r. zmieniająca dyrektywę 93/38/EWG koordynującą procedury udzielania zamówień publicznych przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji w związku z zasadą proporcjonalności, wolnością handlu i przemysłu oraz z poszanowaniem prawa własności nie stoją na przeszkodzie zasadzie prawa krajowego, zgodnie z ...

wykonania prac o celach badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych w zakresie danych robót budowlanych, dostaw i usług jest konsekwentnie pozbawiona możliwości złożenia wniosku o uczestnictwo lub złożenia oferty w postępowaniu o ...

89/665/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane oraz dyrektywa Rady 92/13/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. koordynująca przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne odnoszące się do stosowania przepisów wspólnotowych w procedurach zamówień publicznych podmiotów działających w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji stoją na przeszkodzie zasadzie prawa krajowego, która pozawala jednostce zamawiającej, aż do zakończenia procedury ...

wykonania prac o celach badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych w zakresie tych robót budowlanych, dostaw i usług, kiedy przedsiębiorstwo twierdzi, że z tego tytułu nie odniosło nieuzasadnionej korzyści mogącej zniekształcić normalne warunki konkurencji." 1 - Język oryginału: francuski. 2- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 1997 r. (Dz.U. L 328, str. 1). 3- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. (Dz.U. L 101, str. 1). 4- Zwane ...

18. 7- Dyrektywa Rady z dnia 21 grudnia 1989 w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane (Dz.U. L 395, str. 33). Podobna dyrektywa została przyjęta w odniesieniu do ...

mianowicie dyrektywa 92/13/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. koordynująca przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne odnoszące się do stosowania przepisów wspólnotowych w procedurach zamówień publicznych podmiotów działających w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji (Dz.U. L 76, str. 14). 8- Moniteur belge z dnia 22 stycznia 1994 ...

tego przedsiębiorstwa. 11- Zobacz w szczególności wyroki z dnia 15 grudnia 1993 r. w sprawie C-292/92 Hünermund i in., Rec. str. I-6787, pkt 8 ; z dnia 3 maja 2001 r. w sprawie C-28/99 Verdonck i in., Rec. str. I-3399, pkt 28 i z dnia 12 lipca 2001 r. w sprawie C-399/98 Ordine degli Architetti i in., Rec. str. I-5409, pkt 48. 12- Należy zauważyć, że Fabricom złożyła do Komisji wniosek o stwierdzenie uchybienia ...

stanie stwierdzić naruszenia prawa wspólnotowego. 13- Wyrok z dnia 7 grudnia 2000 r. w sprawie C-324/98, Rec. str. I-10745. 14- Zobacz w szczególności wyrok z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawach C-285/99 i C-286/99 Lombardini i Mantovani, Rec. str. I-9233. 15- W rozpatrywanej sprawie kryterium tym jest udział oferenta w wykonywaniu prac przygotowawczych. 16 ...

wyroki: z dnia 20 września 1988 r. w sprawie 31/87 Beentjes, Rec. str. 4635) i ww. wyrok w sprawie Lombardini i Mantovani. 17 - Ww. wyrok w sprawie Fratelli Costanzo. 18 - Zobacz jego opinię w ww. sprawie ...

pkt 25). 19- Zobacz w szczególności wyroki z dnia 23 marca 2000 r. w sprawie C-208/98 Berliner Kindl Brauerei, Rec. str. I-1741; z dnia 12 października 2000 r. w sprawie C-372/98 Cooke, Rec. str. I-8683 oraz z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-341/01 Plato Plastik Robert Frank, Rec. str. I-0000. 20- Zobacz art. 3, ust. 2. 21- Zobacz art. 5 ust. 7. 22- Zobacz ...

aby nie istniała dyskryminacja między dostawcami, przedsiębiorcami lub usługodawcamii. 25 - "Instytucje zamawiające mają możliwość uzyskiwania i wykorzystywania wskazówek, które mogą być przydatne w ramach sporządzania specyfikacji dotyczących konkretnego zamówienia, pod warunkiem ...

taka wskazówka nie narusza zasad konkurencji." 26- Stanowisko to jest również popierane przez rządy austriacki i fiński w przedłożonych przez nie uwagach. 27- Wyrok z dnia 9 lipca 1987 r. w sprawach połączonych 27/86 i 29/86 CEI i in., Rec. str. 3347, pkt 15. 28- Co Trybunał potwierdza w ww. wyroku w sprawie Beentjes, pkt 20. 29- Zobacz wyrok z dnia 18 listopada 1999 r. w sprawie C-275/98 Unitron Scandinavia i 3-S, Rec. str. I-8291, pkt 31, ww. wyrok w sprawie Telaustria i Telefonadress, pkt 61 oraz postanowienie z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie C-59/00 Vestergaard, Rec. str. I-9505. 30 - Wyrok z dnia 22 czerwca 1993 r. w sprawie C-234/89, Rec. str. I-3353, pkt 33). 31 - Z poszanowania zasady przejrzystości, również zawartej w dyrektywach o zamówieniach publicznych ...

Zobacz przedłożone uwagi, pkt 27. 33- W rzeczywistości częstokroć dana osoba czerpie korzyści z wiedzy i informacji pozyskanych w trakcie uczestniczenia w wykonywaniu prac przygotowawczych zupełnie nieświadomie. Uczciwy bądź też nieuczciwy ...

z innymi oferentami. 34- Zobacz podobnie wyrok z dnia 5 października 1994 r. w sprawie C-280/93 Niemcy przeciwko Komisji, Rec. str. I-4973. 35- Zobacz w szczególności wyrok z dnia 18 listopada 1999 r. w sprawie C-107/98 Teckal, Rec. str. I-8121. 36- Przypominam, że chodzi o dyrektywę 89/665, wymieniona w niniejszej opinii, w części ...

wybranemu oferentowi. 38- Zobacz w szczególności wyrok z dnia 28 października 1999 r. w sprawie C-81/98 Alcatel Austria i in., Rec. str. I-7671. ...

[ukryta sygnatura] – Opinia Rzecznika Generalnego TSUE – 2008 62 fragmenty

2008-10-08

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO M. POIARESA MADURA przedstawiona w dniu 8 października 2008 r.(1) Sprawa C-213/07 Michaniki AE przeciwko Ethniko Symvoulio Radiotileorasis, Ypoyrgos Epikrateias, Elliniki Technodomiki (TEVAE), dawniej Pantechniki ...

do wykazu znajdującego się w art. 24 dyrektywy 93/37/EWG(2)? Na jakich warunkach i w jakich granicach? Pytania te są przedmiotem niniejszego odesłania prejudycjalnego i dotyczą problemu istnienia i, stosownie do okoliczności, zakresu władzy prawodawczej państw członkowskich w dziedzinie objętej harmonizacją prawa na szczeblu wspólnotowym. Problem nie jest nowy i został już rozstrzygnięty w orzecznictwie. Niemniej jednak szczególnym aspektem niniejszej sprawy jest to, że wspomniany ...

jest zapisem konstytucyjnym. Czy może to wpłynąć na treść odpowiedzi? Oto główne elementy niniejszego sporu. I - Ramy prawne A - Uregulowania wspólnotowe 2. Artykuł 24 dyrektywy 93/37 określa podstawy wykluczenia z udziału w zamówieniu publicznym na roboty budowlane i stanowi, co następuje: "Z udziału w zamówieniu można wykluczyć każdego wykonawcę, który: a) jest w ...

albo znajduje się w analogicznej sytuacji, wynikającej z podobnej procedury zgodnej z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi; b) jest przedmiotem postępowania o ogłoszenie upadłości, o wydanie nakazu przymusowej likwidacji, o ustanowienie ...

zarządu sądowego, postępowania układowego z wierzycielami lub innego podobnego postępowania zgodnego z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi; c) został skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo związane z jego działalnością zawodową; d) jest winny poważnego ...

na mocy niniejszego rozdziału. […]". B - Prawo krajowe 3. Artykuł 14 ust. 9 akapity 5, 6 i 7 konstytucji greckiej z 1975 r. w brzmieniu nadanym w wyniku zmiany konstytucji z dnia ...

lub telewizyjnej oraz na zakazie zawarcia umowy lub unieważnieniu określonej umowy, a także zasady kontroli i gwarancje, które mają zapobiec, by przepisy akapitów poprzedzających nie były obchodzone". 4. Na podstawie art ...

zamawiająca, pod rygorem nieważności umowy lub zamówienia publicznego, musi zwrócić się do krajowej rady radiofonii i telewizji (Ethniko Symvoulio Radiotileorasis; zwanej dalej "ESR") o wydanie zaświadczenia, z którego wynika, że nie zachodzi przypadek łączenia funkcji, o którym mowa w ustawie. II - Spór przed sądem krajowym i odesłanie prejudycjalne 6. Decyzją z dnia 13 grudnia 2001 r. spółka Erga będąca przedsiębiorstwem publicznym ogłosiła przetarg na roboty ziemne i budowę obiektów infrastruktury technicznej nowej dwutorowej linii szybkiej kolei łączącej Korynt z Kiatos o budżecie wynoszącym 51 700 000 EUR. W procedurze przetargowej wzięły udział między innymi spółka Michaniki i spółka Sarantopoulos. 7. W dniu 22 maja 2002 r. instytucja zamawiająca udzieliła zamówienia spółce Sarantopoulos ...

łączenia funkcji po stronie spółki Pantechniki. ESR uznała, że chociaż K. Sarantopoulos będący głównym akcjonariuszem i wiceprezesem zarządu spółki Pantechniki jest członkiem rodziny (a dokładnie ojcem) G. Sarantopoulosa będącego członkiem zarządu ...

udowodnić, że nie występował w charakterze pośrednika, lecz działał w sposób niezależny, na własny rachunek i we własnym interesie. 10. Sąd krajowy zastanawia się jednak nad zgodnością wspomnianego przepisu konstytucyjnego z ...

sąd krajowy zastanawia się, czy zakaz wprowadzania systemu niełączenia funkcji w sektorze środków masowego przekazu i sektorze zamówień publicznych, jaki należałoby z tego wywnioskować, nie byłyby sprzeczny z zasadami związanymi z ochroną normalnego funkcjonowania demokracji, poszanowaniem przejrzystości w procedurach udzielania zamówień publicznych, zasadą wolnej i uczciwej konkurencji, a także zasadą subsydiarności. 11. Sąd krajowy skierował zatem do Trybunału trzy pytania ...

proporcjonalności. Trzecie pytanie dotyczy ważności dyrektywy 93/37 w świetle ogólnych zasad ochrony konkurencji, przejrzystości i zasady subsydiarności, w przypadku gdyby należało przyjąć, że dyrektywa wprowadza zakaz uznania za podstawę wykluczenia ...

sądami krajowymi ustanowionej na mocy art. 177 traktatu do sądu krajowego, przed którym zawisł spór i na którym spoczywa odpowiedzialność za wydanie wyroku, należy, przy uwzględnieniu okoliczności konkretnej sprawy, zarówno ocena, czy do wydania wyroku jest niezbędne uzyskanie orzeczenia prejudycjalnego, jak i ocena znaczenia dla sprawy pytań, z którymi zwraca się do Trybunału", oraz że "w konsekwencji ...

zasady, zobowiązany do wydania orzeczenia"(3). Jednakże z orzecznictwa wynika także, że w szczególnych okolicznościach i w celu zweryfikowania jego własnej właściwości to do Trybunału należy ocena sytuacji, w jakiej sąd ...

wielokrotnie przypominał, że prawo wspólnotowe(6), a w szczególności postanowienia traktatu dotyczące swobodnego świadczenia usług i przepisy przyjęte w celu ich wykonania(7), nie mają zastosowania do sytuacji, w których wszystkie elementy zamykają się w obrębie jednego państwa członkowskiego i z tego względu nie mają żadnego łącznika z jakąkolwiek sytuacją regulowaną przez prawo wspólnotowe. W ...

umów z zakresu zamówień publicznych, bez dyskryminacji ze względu na przynależność państwową oraz promować skuteczną i uczciwą konkurencję w tej dziedzinie. Zatem fakt, że wszyscy uczestnicy postępowania o udzielenie danego zamówienia ...

9 konstytucji pozbawiłoby podstawy prawnej wydane przez ESR zaświadczenie o niewystępowaniu przypadku zakazanego łączenia funkcji i wystarczyłoby do uwzględnienia skargi wniesionej przez skarżącą w postępowaniu przed sądem krajowym. 18. Niemniej jednak ...

prawem wspólnotowym. Jeżeli Trybunał miałby uznać, że nie może odpowiedzieć na pytanie prejudycjalne dotyczące wykładni, i pozostawić sądowi krajowemu rozstrzygnięcie kwestii zgodności przepisów ustawy nr 3021/2002 z art. 14 ust ...

zatem od zgodności z prawem wspólnotowym szczególnego systemu zakazów łączenia funkcji w sektorze robót publicznych i sektorze środków masowego przekazu. Zatem w interesie ekonomii procesowej należy już teraz zapewnić sądowi krajowemu ...

krajowy, jeżeli miałby on orzec o braku zgodności z prawem wspólnotowym systemu określonego w konstytucji i wdrożonego ustawą nr 3021/2002, musiałby stwierdzić, iż nie znajduje on zastosowania, a w konsekwencji oddalić powództwo przedsiębiorstwa Michaniki i potwierdzić decyzję o udzieleniu zamówienia przedsiębiorstwu Pantechniki. IV - Odpowiedzi na pytania prejudycjalne A - Wyczerpujący charakter ...

że rzeczona dyrektywa ograniczyła się do koordynacji krajowych procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane i nie wprowadziła pełniej harmonizacji w dziedzinie zamówień publicznych na roboty budowlane. Niewątpliwie ma rację. Trybunał uznał, że "z tytułu i motywu drugiego dyrektywy wynika, że ma ona na celu jedynie koordynację krajowych procedur udzielania zamówień ...

16). Podobnie w odniesieniu do dyrektywy 71/305 Trybunał orzekł, że nie ustanawia ona jednolitych i wyczerpujących uregulowań wspólnotowych(17). Dlatego też "w ramach wspólnych zasad, które ustanawia, państwom członkowskim przysługuje ...

wspólnotowego. Dotyczy to w szczególności zakazów, które wynikają z traktatowych zasad w dziedzinie prawa podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej oraz swobodnego świadczenia usług"(18). Istnieją liczne przykłady środków lub uregulowań krajowych ...

udzielania zamówień(22), dodanie nowych podstaw wykluczenia oferentów niewątpliwie ogranicza dostęp kandydatów do takich zamówień i w związku z tym ogranicza konkurencję. Co więcej, wydaje mi się, że takie rozwiązanie zostało ...

kierunku zmierzał już nałożony na państwa członkowskie zakaz wymagania od oferenta potwierdzania zdolności technicznej, ekonomicznej i finansowej oraz uczciwości za pomocą innych dokumentów niż te, które zostały wymienione w art. 23 ...

poprzednio obowiązującej dyrektywy 77/62 w sprawie zamówień publicznych na dostawy wymieniały "w sposób wyczerpujący i bezwzględnie obowiązujący" jakościowe kryteria wyboru, w tym - w art. 20 - kryteria związane z uczciwością zawodową ...

przedsiębiorstw, w których udział w kapitale zakładowym miał w dominującym stopniu charakter publiczny(24). Wreszcie i przede wszystkim dokonując wykładni art. 29 dyrektywy nr 92/50 w sprawie zamówień publicznych na ...

siedem podstaw wykluczenia kandydatów z udziału w zamówieniu odnoszących się do ich uczciwości zawodowej, wypłacalności i wiarygodności, "sam określa wyłączne granice uprawnień państw członkowskich w tym znaczeniu, że nie mogą one ...

zamówienia publicznego. Taki właśnie jest cel art. 24 dyrektywy 93/37. Jednakże poszanowanie innych reguł i zasad zapisanych w wymienionej dyrektywie lub z niej wynikających może również wymagać ustalenia sytuacji powodujących ...

wiąże się w konieczny sposób z obowiązkiem zachowania przejrzystości(27) - wynikająca z podstawowych swobód przedsiębiorczości i świadczenia usług(28), a także stanowiąca podstawę wszystkich uregulowań wspólnotowych w dziedzinie zamówień publicznych(29 ...

zamówieniu w zakresie, w jakim konkurencja między wykonawcami, promowana przez dyrektywy w sprawie zamówień publicznych i zakładająca możliwie jak najszerszy udział w postępowaniach o udzielenie zamówienia, jest efektywną konkurencją wyłącznie wtedy ...

jeżeli okaże się to konieczne do zapobieżenia ewentualnym konfliktom interesów, a zatem do zapewnienia przejrzystości i równego traktowania. Takie jest zresztą znaczenie treści art. 6 ust. 6 dyrektywy 93/37, zgodnie z którym "[i]nstytucje zamawiające zapewniają, że wszyscy dostawcy traktowani będą w niedyskryminujący sposób". Takie wnioski potwierdza również ...

w wykazie znajdującym się w jej art. 24, o ile ich celem jest zapewnienie przejrzystości i równego traktowania. 26. W taki właśnie sposób rząd grecki uzasadnił zakaz łączenia funkcji w sektorze środków masowego przekazu i sektorze robót publicznych, o którym mowa w art. 14 ust. 9 konstytucji greckiej. Rząd grecki utrzymuje, że celem wspomnianego zakazu łączenia funkcji jest zagwarantowanie przejrzystości i równego traktowania podczas udzielania zamówień publicznych poprzez wykluczenie możliwości wykorzystania przez przedsiębiorstwo składające ofertę w ...

ostatecznej decyzji w sprawie udzielenia zamówienia. Wykluczenie przedsiębiorców prowadzących działalność w dziedzinie środków masowego przekazu i przedsiębiorców powiązanych z przedsiębiorstwem prowadzącym działalność w dziedzinie środków masowego przekazu wynika zatem z faktu ...

uzyskanie zamówienia niż konkurenci, a w związku z tym, jeżeli chodzi o procedurę udzielania zamówienia i w świetle celu prawa wspólnotowego, jakim jest otwarcie na konkurencję, niekoniecznie znajdują się w takiej ...

że zakaz łączenia funkcji przewidziany w konstytucji krajowej ma również na celu obronę pluralizmu prasy i innych środków masowego przekazu. Chodzi o to, aby uniknąć sytuacji, w której instytucja zamawiająca może ...

dziedzinie środków masowego przekazu występujące jako kandydat ubiegający się o udzielenie zamówienia na roboty budowlane i zapewnić sobie w ten sposób swego rodzaju przychylność w prezentacji jej polityki, albo też, jak ...

się - poprzez zobowiązanie do przychylnego prezentowania polityki instytucji zamawiających lub stosowanie takich zabiegów kosztem niezależności i różnorodności prasy - wpłynąć na końcową decyzję o udzieleniu zamówienia. Prawdę mówiąc, w szczególnym kontekście udzielania ...

prasie ma jednak wyłącznie charakter pomocniczy, który nie jest faktycznie niezależny od celu zagwarantowania przejrzystości i równego traktowania. Tylko wtedy gdy - i tylko w takim zakresie, w jakim instytucja zamawiająca nie respektowałaby obiektywnych, przejrzystych i niedyskryminujących kryteriów w procesie wyboru kandydatów, mogłaby wykorzystać swoje uprawnienia do udzielenia zamówienia, żeby albo ...

się, że taki cel można przypisać ogólnemu zakazowi łączenia funkcji w sektorze środków masowego przekazu i sektorze robót publicznych ustanowionemu w konstytucji greckiej. W jego opinii nie można z góry zakładać, że prowadzenie działalności gospodarczej jako takie może zagrażać przejrzystości i równemu traktowaniu w ramach procedur udzielania zamówień publicznych. Jeżeli należałoby uznać zasadność stanowiska władz greckich ...

bank, który ponadto byłby akcjonariuszem przedsiębiorstwa robót publicznych, mógłby również wywierać presję na instytucję zamawiającą i wpływać na jej decyzję o udzieleniu zamówienia, wykorzystując swoją działalność w dziedzinie subskrypcji pożyczek publicznych ...

kontrolą Trybunału, pewną swobodę uznania w definiowaniu sytuacji powodujących wykluczenie, które mają służyć zapewnieniu przejrzystości i równego traktowania kandydatów ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego. Poszczególne państwo członkowskie może lepiej ocenić, jakie rodzaje konfliktu interesów w danym kontekście krajowym mogą pojawiać się najczęściej i najbardziej zagrażać zasadom przejrzystości i równego traktowania, które muszą być przestrzegane przy udzielaniu zamówień publicznych. Władze greckie, w wyniku przeprowadzonej ...

że we właściwym dla Grecji kontekście istnieją konflikty interesów, które mogłyby prowadzić do rozwoju czynnej i biernej korupcji ze strony instytucji zamawiających, jeżeli z postępowań przetargowych nie zostaną wykluczone przedsiębiorstwa prowadzące ...

swojej szczególnej analizie tego, czego w ich opinii wymaga w Grecji poszanowanie wspólnotowych zasad przejrzystości i równego traktowania przy udzielaniu zamówień publicznych, greckie władze publiczne kładą w pewnym sensie nacisk na ...

Fakt ten znajduje potwierdzenie, w razie potrzeby, w próbie wyszczególnienia elementów tożsamości narodowej w art. I-5 konstytucji dla Europy i w art. 4 ust. 2 traktatu o Unii w brzmieniu wynikającym z traktatu lizbońskiego. Z ...

wynika, że Unia respektuje "tożsamość narodową [państw członkowskich], nierozerwalnie związaną z ich podstawowymi strukturami politycznymi i konstytucyjnymi". 32. Z tego obowiązku poszanowania tożsamości narodowej państw członkowskich, również w wymiarze konstytucyjnym, nałożonego ...

wyciągnięte zostały pewne wnioski. Z jego uważnej analizy wynika, że państwo członkowskie, w niektórych przypadkach i bezsprzecznie pod kontrolą Trybunału, może domagać się ochrony swojej tożsamości narodowej, aby uzasadnić odstępstwo od ...

podstawowych swobód przepływu. Po pierwsze, może wyraźnie powołać się na nią jako zgodny z prawem i autonomiczny powód odstępstwa. Trybunał uznał bowiem wyraźnie, że ochrona tożsamości narodowej "stanowi uprawniony cel respektowany ...

zasada prawna. Niemniej jednak Trybunał uznał, że państwo członkowskie ma dużą swobodę w określaniu treści i zakresu prawa do zachowania godności ludzkiej zgodnie z własną koncepcją ochrony należnej takiemu prawu podstawowemu ...

środków konstytucyjnych, które powinny uzupełniać prawodawstwo wspólnotowe w celu zagwarantowania poszanowania na jego terytorium zasad i reguł w nim zawartych lub leżących u jego podstaw. Należy jednak sprecyzować, że zachowanie tożsamości ...

narzuconej dyrektywą. Korzystanie z tego swobodnego uznania musi jednak pozostać w granicach wyznaczonych wspomnianą zasadą i samą dyrektywą. Zatem krajowa zasada konstytucyjna jest istotna - w niniejszej sprawie - dla określenia kontekstu krajowego ...

z postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na roboty budowlane w celu zagwarantowania wspólnotowych zasad przejrzystości i równego traktowania oferentów. Niemniej jednak zakaz łączenia funkcji w sektorze robót publicznych i sektorze środków masowego przekazu musi być zgodny z zasadą proporcjonalności. Musi on być zatem konieczny i proporcjonalny do celu, jakim jest zagwarantowanie równego traktowania i w konsekwencji rozwój efektywnej konkurencji. Jeżeli natomiast podstawa wykluczenia dodana na mocy prawa krajowego zostanie ...

z wymogami zasady proporcjonalności w danym kontekście krajowym. Nie można zatem odmówić zastosowanemu rozwiązaniu niezbędnego i proporcjonalnego charakteru tylko z tego powodu, że nie zostało ono przyjęte przez pozostałe państwa członkowskie ...

na mocy prawa krajowego jest zgodne z prawem wspólnotowym, jeżeli ma na celu zagwarantowanie przejrzystości i równego traktowania, które są konieczne do rozwoju efektywnej konkurencji, oraz jeżeli jest zgodne z zasadą ...

na mocy prawa krajowego jest zgodne z prawem wspólnotowym, jeżeli ma na celu zagwarantowanie przejrzystości i równego traktowania, które są konieczne do rozwoju efektywnej konkurencji, oraz jeżeli jest zgodne z zasadą ...

U. L 199, s. 54). 3[ ]- Wyrok z dnia 13 marca 2001 r. w sprawie C-379/98 PreussenElektra, Rec. s. I-2099, pkt 38; zob. również wyroki z dnia 15 grudnia 1995 r. w sprawie C-415/93 Bosman, Rec. s. I-4921, pkt 59 i z dnia 21 stycznia 2003 r. w sprawie C-318/00 Bacardi-Martini i Cellier des Dauphins, Rec. s. I-905, pkt 41. 4[ ]- Zobacz postanowienia z dnia 16 maja 1994 r. w sprawie C-428/93 Monin Automobiles, Rec. s. I-1707 i z dnia 25 maja 1998 r. w sprawie C-361/97 Nour, Rec. s. I-3101; ww. wyrok w sprawie PreussenElektra, pkt 39; wyroki z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie C-421/97 Tarantik, Rec. s. I-3633, pkt 33 i z dnia 9 marca 2000 r. w sprawie C-437/97 EKW i Wein & Co, Rec. s. I-1157, pkt 52. 5[ ]- Zobacz ponadto wydane ostatnio postanowienie z dnia 16 kwietnia 2008 r. w sprawie C-186/07 Club Náutico de Gran Canaria, Zb.Orz. s. I-60*, pkt 19. 6[ ]- Zobacz na przykład wyroki z dnia 19 marca 1992 r. w sprawie C-60/91 Batista Morais, Rec. s. I-2085, pkt 6-9; z dnia 2 lipca 1998 r. w sprawach połączonych od C-225/95 do C-227/95 Kapasakalis i in., Rec. s. I-4239, pkt 17-24 i z dnia 11 października 2001 r. w sprawach połączonych od C-95/99 do C-98/99 i C-180/99 Khalil i in., Rec. s. I-7413, pkt 70 i 71. 7[ ]- Zobacz wyroki z dnia 21 października 1999 r. w sprawie C-97/98 Jägerskiöld, Rec. s. I-7319, pkt 42-44 i z dnia 11 listopada 2002 r. w sprawie C-60/00 Carpenter, Rec. s. I-6279, pkt 28. 8[ ]- Zobacz wyroki z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie C-448/98 Guimont, Rec. s. I-10663, pkt 18-24; z dnia 5 marca 2002 r. w sprawach połączonych C-515/99 od C-519/99 do C-524/99 i od C-526/99 do C-540/99 Reisch i in., Rec. s. I-2157, pkt 24-26; z dnia 15 maja 2003 r. w sprawie C-300/01 Salzmann, Rec. s. I-4899, pkt 32 i 33, i z dnia 31 stycznia 2008 r. w sprawie C-380/05 Centro Europa 7, Zb.Orz. s. I-349, pkt 69. 9[ ]- Zobacz w szczególności wyroki z dnia 18 października 1990 r. w sprawach połączonych C-297/88 i C-197/89 Dzodzi, Rec. s. I-3763; z dnia 17 lipca 1997 r. w sprawie C-28/95 Leur-Bloem, Rec. s. I-4161 i z dnia 11 grudnia 2007 r. w sprawie C-280/06 ETI i in., Zb.Orz. s. I-10893, pkt 21. 10[ ]- Zobacz wyrok z dnia 9 września 1999 r. w sprawie C-108/98 RI.SAN., Rec. s. I-5219, pkt 21-23. 11[ ]- Zobacz wyroki z dnia 7 grudnia 2000 r. w sprawie C-324/98 Telaustria i Telefonadress, Rec. s. I-10745; z dnia 21 lipca 2005 r. w sprawie C-231/03 Coname, Zb.Orz. s. I-7287; z dnia 13 października 2005 r. w sprawie C-458/03 Parking Brixen, Zb.Orz. s. I-8585; zob. również moją opinię w sprawie C-347/06 ASM Brescia, w której wydano wyrok z dnia 17 lipca 2008 r., dotychczas ...

w Zbiorze, pkt 33. 12[ ]- Zobacz wyroki z dnia 25 kwietnia 1996 r. w sprawie C-87/94 Komisja przeciwko Belgii, Rec. s. I-2043; ww. w sprawie Telaustria i Telefonadress; z dnia 7 grudnia 2000 r. w sprawie C-94/99 ARGE, Rec. s. I-11037 i postanowienie z dnia 30 maja 2002 r. w sprawie C-358/00 Buchhändler-Vereinigung, Rec. s. I-4685. 13[ ]- Zobacz podobnie ww. wyrok w sprawie Komisja przeciwko Belgii, pkt 33; ww. wyrok ...

pkt 31-33. 15[ ]- Zobacz podobnie, w odniesieniu do dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych przyjętej, podobnie jak dyrektywa 93/37, na podstawie dawnego art. 100 A traktatu WE, wyroki z dnia 20 maja 2003 r. w sprawach połączonych C-465/00, C-138/01 i C-139/01 Österreichischer Rundfunk i in., Rec. s. I-4989, pkt 39-43 i z dnia 6 listopada 2003 r. w sprawie C-101/01 Lindqvist, Rec. s. I-12971, pkt 40 i 41. 16[ ]- Wyrok z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawach połączonych C-285/99 i C-286/99 Lombardini i Mantovani, Rec. s. I-9233, pkt 33. 17[ ]- Zobacz wyroki z dnia 20 września 1988 r. w sprawie 31/87 Beentjes, Rec. s. 4635, pkt 20 i z dnia 9 lipca 1987 r. w sprawach połączonych od 27/86 do 29/86 CEI i Bellini, Rec. s. 3347, pkt 15. 18[ ]- Ibidem. 19[ ]- Zobacz wyrok z dnia 17 września 2002 r. w sprawie C-513/99 Concordia Bus Finland, Rec. s. I-7213. 20[ ]- Zobacz wyrok z dnia 26 września 2000 r. w sprawie C-225/98 Komisja przeciwko Francji, Rec. s. I-7445. 21[ ]- Zobacz wyrok z dnia 23 stycznia 2003 r. w sprawie C-57/01 Makedoniko Metro i Michaniki, Rec. s. I-1091. 22[ ]- Jak bowiem wynika z preambuły oraz drugiego i dziesiątego motywu dyrektywy, dyrektywa ta dąży do zniesienia ograniczeń swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług w stosunku do zamówień publicznych na roboty budowlane w celu otwarcia tych ...

z państw członkowskich (tytułem przypomnienia orzecznictwa zob. na przykład ww. wyrok w sprawach połączonych Lombardini i Mantovani; oraz wyrok z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie C-470/99 Universale-Bau i in., Rec. s. I-11617, pkt 89). 23[ ]- Zobacz wyroki z dnia 10 lutego 1982 r. w sprawie 76/81 Transporoute et travaux, Rec. s. 417 i z dnia 26 września 2000 r. w sprawie C-225/98 Komisja przeciwko Francji, Rec. s. I-7445, pkt 88. 24[ ]- Wyrok z dnia 26 kwietnia 1994 r. w sprawie C-272/91 Komisja przeciwko Włochom, Rec. s. I-1409, pkt 35. 25[ ]- Wyrok z dnia 9 lutego 2006 r. w sprawach połączonych C-226/04 i C-228/04 La Cascina i in., Zb.Orz. s. I-1347, pkt 22. 26[ ]- Wyrok z dnia 3 marca 2005 r. w sprawach połączonych C-21/03 i C-34/03 Fabricom, Zb.Orz. s. I-1559. 27[ ]- Zobacz w szczególności wyroki z dnia 7 grudnia 2000 r. w sprawie C-324/98 Telaustria i Telefonadress, Rec. s. I-10745, pkt 61 i z dnia 18 czerwca 2002 r. w sprawie C-92/00 HI, Rec. s. I-5553, pkt 45; ww. wyrok w sprawie Universale Bau, pkt 91. 28[ ]- Jak przy okazji ...

w sprawie Komisja przeciwko Francji, pkt 50. 29[ ]- Zobacz ww. wyrok w sprawie Universale-Bau i in., pkt 91; ww. wyrok w sprawie HI, pkt 45 i wyrok z dnia 19 czerwca 2003 r. w sprawie C-315/01 GAT, Rec. s. I-6351, pkt 73. 30[ ]- Jak miałem już okazję podkreślić (zob. moją opinię w sprawach połączonych La Cascina i in., wyrok z dnia 9 lutego 2006 r. w sprawach połączonych C-226/04 i C-228/04, Zb.Orz. s. I-1347, pkt 26); zob. również opinię rzecznika generalnego P. Légera w ww. sprawie Fabricom, pkt 22 i 36. 31[ ]- W której, przypominam, chodziło w szczególności o wykładnię art. 6 ust. 6 dyrektywy 93/37. 32[ ]- Zobacz ww. wyrok w sprawie Fabricom, pkt 29 i 30. 33[ ]- Zobacz art. 45 lit. b) dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, Dz.U. L 134, s. 114. 34[ ]- W sprawie, w której państwo członkowskie powoływało ...

do zatrudnienia w szkolnictwie publicznym (zob. wyrok z dnia 2 lipca 1996 r. w sprawie C-473/93 Komisja przeciwko Luksemburgowi, Rec. s. I-3207, pkt 35). 35[ ]- Zobacz wyrok z dnia 14 października 2004 r. w sprawie C-36/02 Omega, Zb.Orz. s. I-9609. 36[ ]- Należy przypomnieć, że z orzecznictwa Trybunału zasadniczo wynika, iż państwo członkowskie nie może ...

70 Internationale Handelsgesellschaft, Rec. s. 1125). 37[ ]- Zobacz ww. wyrok w sprawie Omega, pkt 37 i 38. ...

[ukryta sygnatura] – Opinia Rzecznika Generalnego TSUE – 2015 73 fragmenty

2015-10-22

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO MACIEJA SZPUNARA przedstawiona w dniu 22 października 2015 r.(1) Sprawa C-336/14 Sebat Ince [wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Amtsgericht Sonthofen ...

karne - Dyrektywa 98/34/WE - Projekt przepisów technicznych - Obowiązek notyfikacji - Zgodność koncesji z zasadami przejrzystości i równego traktowania 1. Począwszy od wyroku Simmenthal(2) w prawie Unii utrwaliła się zasada, że ...

każdy sąd krajowy orzekający w ramach swoich kompetencji ma obowiązek stosować w całości prawo [Unii] i zapewnić ochronę uprawnień wynikających z tego prawa dla jednostek, odmawiając zastosowania jakiegokolwiek przepisu prawa krajowego ...

popełnienie przestępstwa określonego w niemieckim kodeksie karnym, polegającego na nielegalnej organizacji gry losowej poprzez zainstalowanie i publiczne udostępnianie automatów do gier bez zezwolenia, sąd odsyłający, w trosce o uzyskanie zgodności z ...

z prawem Unii, a w szczególności z wydanymi przez Trybunał wyrokami: Winner Wetten(3), Stoß i in.(4) i Carmen Media Group(5). Sąd odsyłający pragnie upewnić się, który z szeregu dostępnych środków zapewnia ...

szeregu kwestii związanych z postanowieniami traktatu dotyczącymi swobody świadczenia usług oraz zasady pierwszeństwa prawa Unii. I - Ramy prawne A - Prawo Unii 3. Artykuł 56 TFUE stanowi, co następuje: "W ramach poniższych ...

niż państwo odbiorcy świadczenia. [...]". 4. Zgodnie z art. 1 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego(6): "Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się ...

usługa społeczeństwa informacyjnego, to znaczy każda usługa normalnie świadczona za wynagrodzeniem, na odległość, drogą elektroniczną i na indywidualne żądanie odbiorcy usług. [...] 11) »przepisy techniczne«, specyfikacje techniczne i inne wymagania bądź zasady dotyczące usług, włącznie z odpowiednimi przepisami administracyjnymi, których przestrzeganie jest obowiązkowe ...

lub stosowania w państwie członkowskim lub na przeważającej jego części, jak również przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne państw członkowskich, z wyjątkiem określonych w art. 10, zakazujące produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu i stosowania produktu lub zakazujące świadczenia bądź korzystania z usługi lub ustanawiania dostawcy usług. [...]". 5. Artykuł ...

nie zostały one wyraźnie ujęte w projekcie. [...]". B - Prawo niemieckie 6. Zgodnie z art. 70 i 72 Grundgesetz (niemieckiej ustawy zasadniczej) stanowienie przepisów dotyczących gier losowych należy do kompetencji krajów związkowych ...

GlüStV") zawartej między krajami związkowymi, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2008 r. i zastąpiła poprzednią umowę państwową, utworzono nowe jednolite ramy prawne dotyczące organizowania i prowadzenia gier losowych oraz pośredniczenia w nich. 8. Paragraf 4 ust. 1 GlüStV stanowi: "Organizowanie publicznych gier losowych i pośrednictwo w nich jest dopuszczalne wyłącznie w przypadku uzyskania zezwolenia wydanego przez właściwy organ danego kraju związkowego. Organizowanie takich gier i pośredniczenie w nich bez takiego zezwolenia są zakazane (nielegalne gry losowe)". 9. Paragraf 10 GlüStV ...

kontrolny udziałów. [...] (5) Osoby inne niż wymienione w ust. 2 mają jedynie prawo organizowania loterii i gier zgodnie z przepisami sekcji trzeciej". 10. GlüStV wygasła z końcem 2011 r. Niemieckie kraje ...

w życie w Bawarii w dniu 1 lipca 2012 r. 12. Paragraf 10 ust. 2 i 6 GlüÄndStV ustanawia monopol państwowy w zakresie zakładów sportowych(7). Zgodnie z § 4 GlüÄndStV organizacja zakładów sportowych i pośredniczenie w ich przyjmowaniu nadal podlegają obowiązkowi uzyskania zezwolenia, przy czym nie może zostać udzielone zezwolenie na pośredniczenie w grach losowych, które nie są dozwolone na podstawie GlüÄndStV, i nie istnieje żadne uznane prawo do uzyskania zezwolenia. Nowym elementem w GlüÄndStV jest "klauzula eksperymentalna ...

przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat. [...]". II - Okoliczności faktyczne, postępowanie i pytania prejudycjalne 15. Sebat Ince, obywatelce Turcji zamieszkałej w Niemczech, zarzuca się, że w dniach 11 i 12 stycznia 2012 r. (pierwszy zarzucany czyn) oraz w okresie od 13 kwietnia do 7 ...

przy pomocy wystawionego tam automatu do gier, w przyjmowaniu zakładów sportowych na rzecz mającego siedzibę i posiadającego zezwolenie w Austrii organizatora zakładów, który nie posiada niemieckiego zezwolenia na organizowanie zakładów sportowych ...

Trybunału w dniu 11 lipca 2014 r., Amtsgericht Sonthofen (sąd rejonowy w Sonthofen) zawiesił postępowanie i zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z następującymi pytaniami prejudycjalnymi: "I. W przedmiocie pierwszego zarzucanego czynu (obejmującego styczeń 2012 r.) i w przedmiocie drugiego zarzucanego czynu w odniesieniu do okresu do końca czerwca 2012 r.: 1 ...

lit. a) ulegnie zmianie, jeżeli w jednym z 15 niemieckich krajów związkowych, które wspólnie ustanowiły i wspólnie wykonują monopol państwowy w zakresie zakładów sportowych, organy państwowe stwierdzą w toku postępowania w ...

zakładach ustawowy zakaz udzielania zezwolenia podmiotom prywatnym nie będzie stosowany w tym kraju związkowym? 1c) Czy zasady prawa Unii, w szczególności swoboda świadczenia usług, oraz wyrok Trybunału w sprawie C-186/11 należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one stałemu, określonemu jako »prewencyjne ...

niemieckich krajach związkowych, jako niezbędny warunek udzielenia zezwolenia na pośredniczenie, jeżeli: a) procedura udzielenia koncesji i powstałe w tym kontekście spory są prowadzone przez organ udzielający koncesji wspólnie z kancelarią adwokacką ...

Unii monopolem w zakresie zakładów sportowych zwykle świadczyła usługi doradcze na rzecz większości krajów związkowych i ich przedsiębiorstw loteryjnych oraz reprezentowała je w postępowaniach przed sądami krajowymi przeciwko prywatnym organizatorom i której powierzono reprezentację organów krajowych w postępowaniach prejudycjalnych w sprawach [Stoß i in., C-316/07, C-358/07, C-359/07, C-360/07, C-409/07 i C-410/07, EU:C:2010:504], Carmen Media [Group C-46/08, EU:C:2010:505] oraz Winner Wetten [C-409/06, C:2010:503], b) ogłoszone w dniu 8 sierpnia 2012 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ...

danych dotyczących minimalnych wymagań odnoszących się do propozycji, które należy przedstawić, treści pozostałych wymaganych oświadczeń i potwierdzeń oraz wyboru maksymalnie 20 koncesjonariuszy, dane te zostały zaś podane dopiero po upływie terminu składania ofert w tak zwanym »memorandum informacyjnym« i licznych innych dokumentach jedynie tym oferentom, którzy zakwalifikowali się do »drugiego etapu« procedury wydania koncesji, c) osiem miesięcy po rozpoczęciu procedury organ udzielający koncesji wbrew ogłoszeniu o przetargu zaprasza tylko 14 oferentów do osobistej prezentacji ich koncepcji dotyczących odpowiedzialności społecznej i bezpieczeństwa z tego względu, że spełnili oni wszystkie minimalne warunki udzielenia koncesji, jednakże po upływie ...

się do udzielenia koncesji, ponieważ ustawodawstwo (§ 21 ust. 3 GlüÄndStV) wymaga ścisłego oddzielenia czynnego sportu i organizujących go instytucji od organizowania zakładów sportowych i pośredniczenia w nich, e) dla udzielenia koncesji wymagane jest w szczególności wykazanie »zgodnego z prawem pochodzenia środków koniecznych dla zorganizowania zamierzonej oferty zakładów sportowych«, f) organ udzielający koncesji i decydujące o udzieleniu koncesji kolegium ds. gier losowych składające się z przedstawicieli krajów związkowych nie ...

państwowe przedsiębiorstwa loteryjne mogą przez okres roku po udzieleniu jakichkolwiek koncesji organizować zakłady sportowe, loterie i inne gry losowe bez koncesji oraz prowadzić i reklamować je za pośrednictwem ogólnokrajowej sieci komercyjnych jednostek przyjmujących zakłady?". III - Analiza prawna A - Uwagi ...

jakie konsekwencje w prawie Unii należy wyciągnąć na podstawie tych wyroków w kontekście zakazów administracyjnych i sankcji karnoprawnych. 20. Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający wskazał, iż ma świadomość, że doszło do ...

kwestii orzecznictwo na szczeblu krajowym nie w żadnym wypadku jest spójne. Stając w obliczu mylącego i sprzecznego orzecznictwa niemieckiego, sąd odsyłający dąży do uzyskania wytycznych Trybunału Sprawiedliwości. W sprawie obejmującej wszczęcie ...

szczegółowe, które należy jednak rozpatrzyć łącznie, sąd odsyłający pragnie dowiedzieć się, czy art. 56 TFUE i zawarte w nim zasady pozbawiają organy ścigania możliwości karania pośredniczenia w przyjmowaniu zakładów sportowych bez ...

systemu z prawem Unii, ponieważ nie ma pewności co do sposobu, w jaki organy sądowe i wykonawcze państwa członkowskiego powinny postąpić w sytuacji, gdy ustawodawca krajowy nie przyjął jeszcze środków służących usunięciu sprzeczności z prawem Unii. 1. Artykuł 56 TFUE - wymogi materialne i proceduralne wynikające z wyroków Winner Wetten, Stoß i in., Carmen Media Group oraz Stanleybet i in. 23. Zgodnie z informacjami dostarczonymi przez sąd odsyłający na podstawie wyroków Trybunału w sprawach Stoß i in.(10) oraz Carmen Media Group(11) sądy niemieckie są zdania, że niemiecki monopol państwowy ...

jest odpowiedni do zagwarantowania osiągnięcia celu, w jakim został ustanowiony, mianowicie ograniczania okazji do gry i działalności w tej dziedzinie w sposób spójny i systematyczny. 24. W świetle powyższego nie ma konieczności przywoływania w tym miejscu całego orzecznictwa Trybunału ...

sprawie Winner Wetten(12) do Trybunału zwrócono się z zapytaniem, czy obecne art. 49 TFUE i 56 TFUE dopuszczają stosowanie przepisów prawa krajowego dotyczących państwowego monopolu zasadniczo sprzecznych z tymi postanowieniami ...

swobodą przedsiębiorczości oraz swobodą świadczenia usług, ponieważ ograniczenia te nie przyczyniają się w sposób spójny i systematyczny do ograniczenia działalności w zakresie urządzania zakładów sportowych, nie mogą być nadal stosowane w okresie przejściowym"(13). 28. Znaczeniu tej zasady nie umniejszono moim zdaniem w wyroku Stanleybet i in. 29. W tamtej sprawie Trybunał potwierdził swoje wnioski wskazane w wyroku Winner Wetten(14 ...

organy krajowe dysponują swobodnym uznaniem wystarczającym do ustalenia wymogów, z jakimi związana jest ochrona konsumenta i porządku społecznego, w granicach wynikających z zasady proporcjonalności(15), i zgodnie z którym to orzecznictwem rynek gier losowych jest "bardzo specyficznym rynkiem", na którym konkurencja ...

między kilkoma podmiotami gospodarczymi uprawnionymi do urządzania tej samej gry losowej mogłaby mieć szkodliwe skutki i tym samym powodować zwiększenie wydatków konsumentów związanych z grą oraz ryzyko uzależnienia(16). 30. Ze ...

wywodzi, że odmowa przyznania okresu przejściowego w wypadku niezgodności krajowych przepisów z art. 49 TFUE i 56 TFUE "niekoniecznie wywołuje obowiązek liberalizacji rynku gier losowych przez dane państwo członkowskie, jeżeli uważa ono, iż taka liberalizacja jest niezgodna z poziomem ochrony konsumentów i porządkiem społecznym, jaki to państwo członkowskie zamierza zapewnić. W obecnym stanie prawa Unii państwa członkowskie ...

funkcjonowania istniejących monopoli w celu dostosowania ich do postanowień traktatu, zwłaszcza poprzez poddanie ich skutecznej i ścisłej kontroli organów władzy publicznej"(17). 31. Trybunał stwierdził następnie, iż "jeżeli państwo członkowskie uzna ...

istniejącego monopolu w celu dostosowania go do postanowień traktatu nie może być brana pod uwagę i że liberalizacja rynku gier losowych lepiej odpowiada poziomowi ochrony konsumentów i porządku społecznego, który państwo to zamierza zapewnić, będzie ono zobowiązane do przestrzegania podstawowych zasad traktatowych, zwłaszcza postanowień [art. 49 TFUE i 56 TFUE], zasad równego traktowania i niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową oraz wynikającego z nich obowiązku przejrzystości [...]. W takim wypadku ...

w zakresie oferowania pewnych rodzajów gier losowych musi odbywać się w oparciu o obiektywne, niedyskryminacyjne i znane z góry kryteria, zakreślające ramy uznania organów krajowych, po to, by nie korzystały one ...

losowych jest co do zasady dopuszczalny, pod warunkiem że jest on oparty na obiektywnych, niedyskryminacyjnych i znanych z góry kryteriach, zakreślających ramy uznania władz krajowych, po to, by nie korzystały one ...

monopolu państwowego (§ 10 GlüStV), czy, dodatkowo, postanowienie nakładające obowiązek uzyskania zezwolenia na organizację zakładów sportowych i pośredniczenie w ich przyjmowaniu (§ 4 GlüStV)? To właśnie ta kwestia przysparza trudności sądowi odsyłającemu. Decyzji ...

jest sprzeczny z prawem Unii tylko wtedy, gdy jest on oparty na § 10 ust. 2 i 5 GlüStV. Nie oznacza to jednak, że prywatny podmiot gospodarczy może działać w charakterze pośrednika bez zezwolenia przewidzianego w § 4 GlüStV i że § 284 StGB nie ma zastosowania. Sądy te badają, czy prywatni organizatorzy lub pośrednicy byliby w stanie uzyskać zezwolenie na warunkach obowiązujących monopolistów państwowych i ich pośredników na mocy GlüStV oraz ustaw wykonawczych do tej umowy. Jednak, jak wskazuje sąd ...

w celu uzasadnienia monopolu. 36. W tym kontekście Bundesverwaltungsgericht (federalny sąd administracyjny) orzekł w maju i czerwcu 2013 r. w kilku wyrokach, że niemieckie organy mogą "prewencyjnie" zakazać organizowania zakładów sportowych i pośredniczenia w ich przyjmowaniu bez niemieckiego zezwolenia, chyba że zainteresowany organizator lub pośrednik spełnił materialne warunki udzielenia zezwolenia - z wyjątkiem ewentualnie sprzecznych z prawem przepisów dotyczących monopolu - i że organ wydający zakaz mógł to stwierdzić w sposób jednoznaczny, to jest bez dalszego sprawdzania ...

wydawania zezwoleń nie może być stosowane bez powiązania z zakazem ustanowionym w § 10 ust. 2 i 5 GlüStV. Ich zdaniem fikcja sądowej procedury wydawania zezwoleń podmiotom prywatnym jest sama w sobie bezprawna. Ponadto procedura wydawania zezwoleń, o której mowa w GlüStV i w ustawach wykonawczych do niej, nie jest przewidziana dla prywatnych organizatorów zakładów i ich pośredników, lecz jedynie dla monopolistów państwowych i ich pośredników. 38. W świetle powyższych uwag można by pokusić się o stwierdzenie, że należy ...

wypadku nie kwestionuje ogólnej dopuszczalności procedury wydawania zezwoleń. 39. Jestem jednak sceptyczny wobec takiego podejścia i sugerowałbym dokonanie przez Trybunał pogłębionej analizy. Przeprowadzona ocena pytań prowadzi mnie do wniosku, iż sędzia ...

istnieje przecież domniemanie legalności przepisów prawa. Zasada pewności prawa wymaga, by uregulowania prawne były jasne i precyzyjne, a ich skutki przewidywalne, zwłaszcza wówczas, gdy pociągają one za sobą niekorzystne konsekwencje dla jednostek i przedsiębiorstw(24). W niniejszej sprawie brak jest takiej precyzji, co może wywoływać jedynie niekorzystne dla ...

dane państwo członkowskie z naruszeniem prawa [Unii]"(25). Trybunał powtórzył te argumenty w wyroku Stoß i in.(26), w sprawie, która, jak wskazano powyżej, miała za przedmiot ustawodawstwo niemieckie dotyczące zakładów ...

której sąd krajowy ustalił, iż monopol w zakresie zakładów sportowych jest sprzeczny z prawem Unii, i w której jedynie podmioty publiczne mogą, na mocy przepisów krajowych, uzyskać zezwolenie krajowe, art. 56 ...

sportowych prowadzonego bez zezwolenia krajowego w imieniu organizatora zakładów posiadającego zezwolenie w innym państwie członkowskim. C - W przedmiocie pytania drugiego 47. Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający zmierza do ustalenia, czy dyrektywa ...

technicznych". Przepisy techniczne zdefiniowano w art. 1 ust. 11 dyrektywy 98/34 jako "specyfikacje techniczne i inne wymagania bądź zasady dotyczące usług, włącznie z odpowiednimi przepisami administracyjnymi, których przestrzeganie jest obowiązkowe ...

lub stosowania w państwie członkowskim lub na przeważającej jego części, jak również przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne państw członkowskich, z wyjątkiem określonych w art. 10, zakazujące produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu i stosowania produktu lub zakazujące świadczenia bądź korzystania z usługi lub ustanawiania dostawcy usług". 50. Przed ...

art. 8 ust. 1 dyrektywy 98/34(28). Zgodnie z postanowieniami tej umowy, notyfikowanymi Komisji i ostatecznie przyjętymi(29), GlüStV straciła ważność po upływie czterech lat od daty wejścia w życie ...

wynikającym z ewentualnych przyszłych barier w handlu, w interesie zarówno Komisji, jako strażnika traktatów, jak i pozostałych państw członkowskich leży uzyskanie wyczerpujących informacji na temat projektów przepisów technicznych. Jeżeli skuteczność prawa ...

dyrektywy, jakim jest umożliwienie Komisji uzyskania jak największej liczby informacji odnośnie do treści, zakresu stosowania i ogólnego kontekstu projektu przepisu technicznego, aby mogła ona jak najskuteczniej wykonywać uprawnienia przyznane jej w ...

ograniczenie, a nawet stopniowe uniemożliwienie prowadzenia gier na takich automatach o niskich wygranych poza kasynami i salonami gry, stanowią potencjalnie "przepisy techniczne" w rozumieniu art. 1 ust. 11 dyrektywy 98/34 ...

nienotyfikowanych Komisji Europejskiej przepisach technicznych. Przepisy krajowe takie jak § 4 ust. 1, § 10 ust. 2 i 5 GlüStV nie stanowią "przepisów technicznych" w rozumieniu art. 1 ust. 11 dyrektywy 98/34 ...

pytania trzeciego 65. Pytanie trzecie opiera się na słusznym założeniu, że ograniczenie swobody świadczenia usług i procedura udzielania koncesji są uzasadnione wyłącznie w zakresie, w jakim służą ochronie celu uzasadnionego nadrzędnymi względami interesu ogólnego, i są ponadto proporcjonalne do założonych celów i zgodne z ogólnymi zasadami prawa Unii. 66. Sąd odsyłający zmierza zatem do uzyskania wytycznych, czy ...

przypomnieć, że ostatecznie to do sądu krajowego, posiadającego wyłączną właściwość do dokonania oceny okoliczności faktycznych i wykładni ustawodawstwa krajowego, należy ustalenie, czy uregulowania krajowe są proporcjonalne do celu uzasadnionego interesem publicznym ...

do systemu udzielania koncesji. Źródłem tych zasad jest orzecznictwo Trybunału w kontekście zamówień publicznych, koncesji i procedur uprzedniego zezwolenia administracyjnego. W tych obszarach Trybunał stosuje jednakowe zasady. Niezmiennie występuje obowiązek przestrzegania podstawowych reguł traktatu i wynikających z nich zasad, jeżeli wykonywanie tej działalności może potencjalnie zainteresować przedsiębiorców mających siedzibę w ...

publicznej udzielające koncesji zobowiązane są do przestrzegania podstawowych zasad traktatu, w tym zasad równego traktowania i niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową, oraz obowiązku przejrzystości(42). W tym względzie państwa członkowskie ...

procedur ich udzielania(43). 70. Ponadto system udzielania koncesji powinien opierać się na obiektywnych, niedyskryminacyjnych i znanych wcześniej kryteriach, zakreślających ramy uznania organów krajowych, tak by nie mógł być stosowany w ...

skorzystania z sądowej drogi odwoławczej(45). 71. Dalsze wskazówki można znaleźć w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji(46 ...

jeszcze nie upłynął, zasady ogólne, na których owa dyrektywa się opiera, mogą stanowić źródło inspiracji i wskazówek, biorąc pod uwagę, że Trybunał odwołuje się do tych samych zasad w odniesieniu do procedur udzielania koncesji i zawierania umów koncesyjnych(48). 72. Co się tyczy konfliktu interesów w kontekście zamówień publicznych, Trybunał ...

jak każdego innego oferenta(49). Ponadto dyrektywa 2014/23 w art. 35, zatytułowanym "Zwalczanie korupcji i zapobieganie konfliktom interesów", stanowi, że "[p]aństwa członkowskie wymagają, aby instytucje zamawiające i podmioty zamawiające przyjęły odpowiednie środki, by zwalczać nadużycia finansowe, faworyzowanie i korupcję oraz aby skutecznie zapobiegać konfliktom interesów, a także rozpoznawać i likwidować je, gdy powstają w związku z prowadzeniem postępowań o udzielenie koncesji, by nie dopuścić do jakiegokolwiek zakłócenia konkurencji i zapewnić przejrzystość postępowania o udzielenie koncesji oraz równe traktowanie wszystkich kandydatów i oferentów". W dalszej części przepis ten stanowi, że "[p]ojęcie konfliktu interesów obejmuje co najmniej ...

pośrednio, interes finansowy, ekonomiczny lub inny interes osobisty, który postrzegać można jako zagrażający ich bezstronności i niezależności w związku z postępowaniem o udzielenie koncesji". 73. Zasada przejrzystości wymaga od instytucji zamawiającej ...

której sąd krajowy ustalił, że monopol w zakresie zakładów sportowych jest sprzeczny z prawem Unii, i w której jedynie podmioty publiczne mogą, na mocy przepisów krajowych, uzyskać zezwolenie krajowe, art. 56 ...

zakładów posiadającego zezwolenie w innym państwie członkowskim. 2) Artykuł 8 dyrektywy 98/34 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego sprzeciwia się karaniu pośredniczenia w przyjmowaniu zakładów ...

Komisji Europejskiej przepisach technicznych. Przepisy krajowe takie jak postanowienia § 4 ust. 1, § 10 ust. 2 i 5 Staatsvertrag zum Glücksspielwesen (umowy państwowej w sprawie gier losowych) nie stanowią "przepisów technicznych" w ...

na przynależność państwową oraz zasada przejrzystości. 1 - Język oryginału: angielski. 2 - Wyrok 106/77, EU:C:1978:49, pkt 21. 3 - Wyrok C-409/06, EU:C:2010:503. 4 - Wyrok C-316/07, od C-358/07 do C-360/07, C-409/07 i C-410/07, EU:C:2010:504. 5 - Wyrok C-46/08, EU:C:2010:505. 6 - Dz.U. L 204, s. 37. 7 - Tak jak § 10 ust. 2 i 5 GlüStV. 8 - Zobacz art. 2 ust. 2 lit. h) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym (Dz.U. L 376, s. 36). 9 - Wyroki: Stoß i in., C-316/07, od C-358/07 do C-360/07, C-409/07 i C-410/07, EU:C:2010:504; Carmen Media Group, C-46/08, EU:C:2010:505. 10 - Wyrok C-316/07, od C-358/07 do C-360/07, C-409/07 i C-410/07, EU:C:2010:504, pkt 107. 11 - Wyrok C-46/08, EU:C:2010:505, pkt 71. 12 - Wyrok C-409/06, EU:C:2010:503, pkt 28. 13 - Ibidem, pkt 69. 14 - Zobacz wyrok Stanleybet i in., C-186/11 i C-209/11, EU:C:2013:33, pkt 38, 39, 42. 15 - Ibidem, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo. 16 - Ibidem, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo. 17 - Ibidem, pkt 46. 18 - Ibidem, pkt 47. 19 - Zobacz ponadto J ...

orzecznictwa TS, Europejski Przegląd Sądowy, grudzień 2010, s. 39. 20 - Zobacz na przykład wyrok Jonkman i in., od C-231/06 do C-233/06, EU:C:2007:373, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo. 21 - Zobacz wyrok Wells, C-201/02, EU:C:2004:12, pkt 64 i przytoczone tam orzecznictwo. 22 - W kontekście postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego Trybunał konsekwentnie ...

zostać uznane za należyte spełnienie obowiązków wynikających z traktatu; zob. na przykład wyrok Komisja/Włochy (C-358/98, EU:C:2000:114, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo). Jeżeli na skutek wyroku wydanego w trybie prejudycjalnym prawo Unii wyklucza zastosowanie ...

stosowane przez organy krajowe; zob. J. Łacny, op.cit., s. 44. 24 - Zobacz wyrok Costa i Cifone, C-72/10 i C-77/10, EU:C:2012:80, pkt 74 i przytoczone tam orzecznictwo. 25 - Zobacz wyrok Placanica, C-338/04, C-359/04 i C-360/04, EU:C:2007:133, pkt 69. 26 - Wyrok C-316/07, od C-358/07 do C-360/07, C-409/07 i C-410/07, EU:C:2010:504, pkt 115. 27 - Zasada ta wpisuje się w utrwalone orzecznictwo od wyroku CIA Security International, C-194/94, EU:C:1996:172, pkt 44. 28 - Celem niniejszej opinii nie jest dokładne zbadanie, które postanowienia GlüStV stanowią przepisy techniczne w rozumieniu tej dyrektywy i tym samym powodują obowiązek notyfikacji. Wystarczy stwierdzić, że postanowienie zawierające zakaz gier losowych przez Internet z pewnością ma charakter przepisu technicznego. 29 - Zarówno projekt, jak i wersja ostateczna dostępne są na stronie internetowej Komisji: http://ec.europa.eu/growth/tools-databases ...

mocy umowy państwowej, uwzględniając wyniki oceny - co nie miało miejsca. 31 - Zobacz wyrok Komisja/Włochy, C-279/94, EU:C:1997:396, pkt 40, 41. 32 - Ibidem. 33 - Nie uważam więc, że art. 8 ust ...

Nr. 98/34/EG (Informationsrichtlinie), Zeitschrift für Wett- und Glücksspielrecht 2007, s. 406. 35 - Wyrok C-194/94, EU:C:1996:172, pkt 54. 36 - Zobacz wyrok Komisja/Włochy, C-279/94, EU:C:1997:396, pkt 42. 37 - Pogląd ten podziela J. Dietlein w Informationsrichtlinie, w: Glücksspielrecht, J. Dietlein, M. Hecker, M. Ruttig (ed.), C.H. Beck, Munich 2008, pkt 19. 38 - Zobacz wyrok Fortuna i in., C-213/11, C-214/11 i C-217/11, EU:C:2012:495, pkt 40. Trybunał był jednak raczej ostrożny, ponieważ w tym samym punkcie wyroku ...

dokonanie tego ustalenia należy do sądu odsyłającego. 39 - Zobacz wyroki: Rinner-Kühn, 171/88, EU:C:1989:328, pkt 15; Schönheit i Becker, C-4/02 i C-5/02, EU:C:2003:583, pkt 82; Bressol i in., C-73/08, EU:C:2010:181, pkt 75. 40 - Zobacz wyrok Bressol i in., C-73/08, EU:C:2010:181, pkt 65. 41 - Zobacz wyrok Belgacom, C-221/12, EU:C:2013:736, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo. Zobacz także wyrok Sporting Exchange, C-203/08, EU:C:2010:307, pkt 39-47. 42 - Zobacz wyrok Sporting Exchange, C-203/08, EU:C:2010:307, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo. 43 - Ibidem, pkt 41. 44 - Ibidem, pkt 50 i przytoczone tam orzecznictwo. 45 - Ibidem. 46 - Dz.U. L 94, s. 1. 47 - Zobacz motyw 14 dyrektywy. Mimo że zarówno GlüÄndStV, jak i postanowienie odsyłające używają niemieckiego terminu "Konzession(en)", należy podkreślić, że do celów prawa Unii chodzi ...

o koncesje, a nie o "umowy koncesyjne" w rozumieniu dyrektywy. 48 - Zobacz wyrok Sporting Exchange, C-203/08, EU:C:2010:307, pkt 39-47. 49 - Wyrok Fabricom, C-21/03 i C-34/03, EU:C:2005:127, pkt 31. 50 - Zobacz wyrok Telaustria and Telefonadress, C-324/98, EU:C:2000:669, pkt 62. ...

[ukryta sygnatura] – Opinia Rzecznika Generalnego TSUE – 2009 56 fragmentów

2009-10-29

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO JULIANE KOKOTT przedstawiona w dniu 29 października 2009 r.(1) Sprawa C-456/08 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Irlandii Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego - Zamówienie publiczne na roboty budowlane - Dyrektywy 93/37/EWG i 89/665/EWG - Obowiązek instytucji zamawiającej zawiadomienia oferenta, którego oferta została odrzucona, o decyzji w ...

ochrona prawna - Decyzje zaskarżalne - Terminy zawite - Długość terminu - Wymóg "niezwłocznego" wniesienia skargi ("możliwie jak najwcześniej") I - Wprowadzenie 1. Niniejsze postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego daje Trybunałowi okazję do rozwinięcia ...

oferta została odrzucona, o ostatecznej decyzji w sprawie udzielenia zamówienia. 3. Z drugiej strony Komisja i Irlandia spierają się o to, czy terminy przewidziane w irlandzkim prawie procesowym są sformułowane w sposób wystarczająco jasny, precyzyjny i przewidywalny, aby umożliwić skuteczną kontrolę decyzji instytucji zamawiającej. 4. W odniesieniu do tej ostatniej problematyki sprawa ta wykazuje analogię do sprawy C-406/08 Uniplex (UK), w której również dzisiaj przedstawiam moją opinię. II - Ramy prawne A ...

brzmieniu zmienionym dyrektywą 97/52/WE(4) zawiera następującą regulację: "Instytucje zamawiające informują niezwłocznie kandydatów i oferentów — na piśmie, jeśli o to wnioskowano — o podjętych decyzjach dotyczących udzielenia zamówienia, podając przyczyny ...

odnośnie do procedur udzielania zamówień publicznych objętych zakresem dyrektyw 71/305/EWG, 77/62/WE i 92/50/EWG […] mogły […] skutecznie i przede wszystkim możliwie szybko, zgodnie z warunkami określonymi w poniższych artykułach, w szczególności art. 2 ...

umowy ramowej albo o dopuszczeniu do dynamicznego systemu zamówień, instytucja zamawiająca informuje o niej kandydatów i oferentów za pomocą możliwie najszybszych środków komunikacji (jak poczta elektroniczna lub fax). […] […] 5. Instytucja zamawiająca ...

wniesienie skargi 11. Irish National Roads Authority (zwane dalej "NRA") jest instytucją zajmującą się budową i utrzymaniem dróg w Irlandii. 12. W dniu 10 lipca 2001 r. NRA opublikowała w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zaproszenie do składania ofert na planowanie, budowę, finansowanie i użytkowanie obwodnicy Dundalk, zwanej Dundalk Western Bypass Motorway. Wykonawca miał zawrzeć z NRA partnerstwo publiczno ...

zainteresowane podmioty. W kwietniu 2003 r. NRA wybrała dwa z nich, a mianowicie konsorcja EuroLink i Celtic Roads Group, do prowadzenia dalszych negocjacji. W dniu 8 sierpnia 2003 r. NRA wezwała ...

do tej opinii. W dniu 25 czerwca 2008 r. Irlandia udzieliła odpowiedzi na tę opinię i wskazała między innymi, że w ramach transpozycji dyrektywy 2007/66 zamierzona jest nowelizacja krajowych przepisów i procedur. Także ta ostatnia odpowiedź nie wydała się Komisji wystarczająca. IV - Żądania stron i postępowanie przed Trybunałem 21. Pismem z dnia 14 października 2008 r., które wpłynęło do Trybunału ...

z traktatu WE. Do tych zobowiązań należy również, zgodnie z art. 249 ust. 3 WE i art. 10 WE, obowiązek urzeczywistnienia celów dyrektyw wspólnotowych. 26. W niniejszej sprawie Komisja opiera swoją ...

na projekt budowy drogi Dundalk Western Bypass Motorway zgodnie z przepisami. 28. Zarówno Komisja, jak i Irlandia stoją milcząco na stanowisku, że ogłoszony przez NRA projekt budowy drogi Dundalk Western Bypass ...

w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego może być badana nie tylko zgodność przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państwa członkowskiego z prawem wspólnotowym, lecz również może zostać stwierdzone naruszenie prawa wspólnotowego przez ...

terminy do wniesienia środków prawnych pod rygorem prekluzji, o ile przestrzegają przy tym zasad równoważności i skuteczności(22). Obie zasady znajdują swój wyraz również w art. 1 dyrektywy 89/665: zasada ...

są sporne: zarówno twierdzenia Irlandii w niniejszym postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, jak i wyrok High Court of Ireland w przedmiocie projektu budowy drogi Dundalk Western Bypass Motorway(25 ...

postępowania jest natomiast kwestia tego, czy art. 84a ust. 4 RSC w tej wykładni i przy tym stosowaniu przez władze krajowe czyni zadość wymogom art. 1 ust. 1 dyrektywy 89 ...

1 ust. 1 dyrektywy 89/665 wymaga, aby decyzje organów udzielających zamówień publicznych mogły "skutecznie i przede wszystkim możliwie szybko" podlegać odwołaniu na podstawie tego, że takie decyzje naruszyły prawo zamówień ...

dziedzinie(27). Są one zobowiązane do ukształtowania krajowego porządku prawnego w sposób wystarczająco szczegółowy, precyzyjny i jasny, aby jednostki miały możliwość zapoznania się z całością swych uprawnień i obowiązków(28). 48. Wynika to ponadto z zasady pewności prawa, która jako ogólna zasada prawna stanowi część wspólnotowego porządku prawnego i wiąże państwa członkowskie podczas wykonywania ich uprawnień w zakresie zastosowania prawa wspólnotowego(29). Zasada pewności prawa wymaga zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, by przepisy prawa były jasne, precyzyjne i przewidywalne co do ich skutków, w szczególności gdy mogą wywoływać skutki niekorzystne dla jednostek i przedsiębiorstw(30). 49. W odniesieniu do przepisów dotyczących terminów, takich jak art. 84a ust. 4 RSC, wymogi precyzji, jasności i przewidywalności winny stosować się szczególnie rygorystycznie. Niejasny przepis dotyczący terminu może bowiem w istotnym zakresie pociągnąć za sobą skutki niekorzystne dla jednostek i przedsiębiorstw. Jeśli kandydat lub oferent nie dotrzyma terminu zgodnie z art. 84a ust. 4 ...

do zakresu wywołanej nimi prekluzji, nie są możliwe do przewidzenia z wystarczającą pewnością przez kandydatów i oferentów w postępowaniu w sprawie zamówień publicznych. Zaprzepaszczony zostaje zatem cel skutecznego odwołania od decyzji ...

po wydaniu ostatecznej decyzji o udzieleniu zamówienia, należałoby się obawiać długo utrzymującej się niepewności prawa i znaczącej straty czasu przy udzielaniu zamówienia przez instytucję zamawiającą. Ponadto w ten sposób nie byłoby ...

może oczywiście wprowadzić terminy zawite także dla odwołań na podstawie prawa zamówień publicznych czynności przygotowawczych i decyzji tymczasowych instytucji zamawiającej - na przykład selekcji kandydatów (tworzenia tzw. "short list") albo określenia preferowanego ...

rygorem prekluzji jest zgodne z prawem wspólnotowym, o ile zachowane są przy tym zasady równoważności i skuteczności. Takie terminy zawite, nawet relatywnie krótkie, mogą być tym bardziej dopuszczalne i odpowiednie do zamierzonego celu, jeśli prawo wspólnotowe dla określonej dziedziny ustanawia wymóg szybkości w ten ...

ust. 4 RSC regulacji dotyczącej terminów na decyzje tymczasowe zmierzała do realizacji zgodnego z prawem i z dyrektywą celu(36). Cel ten musi być jednak realizowany w zgodzie z wymogami pewności prawa w prawie krajowym. Terminy muszą być uregulowane w sposób jasny i precyzyjny, a ich skutki muszą być przewidywalne. Istnienie praktyki krajowej, służącej celom dyrektywy, nie zwalnia państwa członkowskiego od obowiązku ukształtowania porządku prawnego w sposób wystarczająco szczegółowy, precyzyjny i jasny, aby jednostki miały możliwość zapoznania się z całością swych uprawnień i obowiązków(37). 56. W niniejszej sprawie należy ponadto wziąć pod uwagę, że dyrektywa 89/665 ...

art. 84a ust. 4 RSC ta praktyka władz irlandzkich odbywa się kosztem pewności prawa i zagraża w ten sposób ostatecznie osiągnięciu celu skutecznego odwołania(38). 57. Ponadto pomiędzy wymogiem pewności ...

procedury włącznie z terminami zawitymi są w prawie krajowym uregulowane w sposób możliwie jasny, precyzyjny i przewidywalny. 58. Argument pierwszy Irlandii należy zatem odrzucić. - W przedmiocie argumentu Irlandii, że jej prawo ...

taki jak irlandzki, opiera się nie tylko na przepisach ustawowych, lecz także na orzecznictwie. Oferenci i kandydaci muszą z konieczności korzystać z pomocy prawnej. 60. Należy w tym względzie zauważyć, że dyrektywa pozostawia władzom krajowym swobodę wyboru formy i środków dla osiągnięcia zamierzonego rezultatu (art. 249 ust. 3 WE). Transpozycja dyrektywy do prawa krajowego niekoniecznie wymaga wydania wyraźnego i szczególnego przepisu prawnego, lecz może wystarczyć ogólny kontekst prawny. Decydujące jest natomiast, aby ten sposób postępowania faktycznie zapewniał pełne stosowanie dyrektywy w sposób wystarczająco jasny i ścisły(40). 61. Krajowy porządek prawny wynikający z połączenia przepisów prawnych i "prawa pretoriańskiego" nie może jednak funkcjonować kosztem precyzji i jasności odpowiednich postanowień i norm. Dotyczy to tym bardziej sytuacji, w której dyrektywa ma na celu przyznanie praw jednostkom(41), a niejasny i skomplikowany stan prawny w odniesieniu do terminów zawitych może doprowadzić do utraty uprawnień, w niniejszej sprawie do utraty uprawnienia do odwołania od decyzji instytucji zamawiającej. Skomplikowany i nieprzejrzysty stan prawny mógłby odstraszyć przede wszystkim zagranicznych oferentów i kandydatów od ubiegania się o zamówienia publiczne w Irlandii. 62. Sądy krajowe zobowiązane są do interpretowania i stosowania prawa krajowego w świetle dyrektywy(42). Szczególnie w odniesieniu do procedur odwoławczych w prawie ...

zawitego. W ten sposób stan prawny staje się bowiem jeszcze mniej transparentny. Na zainteresowanych oferentach i kandydatach ciąży ze względu na prekluzyjne działanie tego terminu ryzyko utraty ich prawa do odwołania ...

a w każdym razie w ciągu trzech miesięcy". Przepis ten pozostawia po stronie zainteresowanych oferentów i kandydatów wątpliwości co do dokładnej długości terminu zawitego i nieproporcjonalnie utrudnia im wniesienie odwołania. Nie jest ponadto jasne, w jakich przypadkach wniesienie odwołania w ...

najwcześniej" albo podobnym wyrażeniem. Niektóre przepisy używają takich wyrażeń po prostu dla podkreślenia wymogu szybkości i dla przypomnienia wnioskującym albo skarżącym o ich obowiązku podjęcia, we własnym interesie, właściwych kroków celem ...

personelu tymczasowego Wspólnoty, którzy stają się bezrobotni, muszą dopełnić określonych formalności "najszybciej jak to możliwe i najpóźniej w ciągu [określonych, bliżej zdefiniowanych terminów]"(46). Podobny dobór słów używany jest ponadto dla ...

sformułowanie "możliwie jak najwcześniej" w art. 84a ust. 4 RSC posiada dalej idące znaczenie i winno być rozumiane jako samodzielny termin zawity, który może nawet przed upływem obowiązującego "w każdym ...

długość pozostawiona jest swobodnemu uznaniu właściwego sądu, nie jest przewidywalny w swoich skutkach. Zainteresowani oferenci i kandydaci nie mają pewności co do tego, ile czasu mają na przygotowanie swoich odwołań w ...

wymienionym powyżej brakom art. 84a ust. 4 RSC w odniesieniu do wymogów jasności, precyzji i przewidywalności przepisów dotyczących terminu. Zainteresowani oferenci i kandydaci, nawet przy uwzględnieniu tej możliwości przedłużenia terminu, nie są w stanie przewidzieć, ile mają ...

89/665 gwarantuje każdej osobie, która ma lub miała interes w uzyskaniu danego zamówienia publicznego, i która doznała uszczerbku lub której zagraża doznanie uszczerbku w wyniku domniemanego naruszenia przepisów, indywidualne prawo ...

jest niewystarczająca lub nieprawidłowa(58). Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego ma charakter obiektywny i może zostać wniesiona także w sytuacji, kiedy nie powstała żadna szkoda ani nie wystąpiły negatywne ...

państwa członkowskiego, w jakiej znajdowało się ono w chwili upływu terminu wskazanego w uzasadnionej opinii i zmiany dokonane w okresie późniejszym nie mogą być wzięte pod uwagę przez Trybunał(60). Tym ...

postępowanie toczyło się przed dniem 31 stycznia 2006 r., dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U. L 134, s. 114, sprostowana w Dz.U. L 351, s. 44 ...

89/665/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane (Dz.U. L 395, s. 33). 4 - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 97/52/WE z dnia 13 października 1997 r. zmieniająca dyrektywy: 92/50/EWG, 93/36/EWG i 93/37/EWG dotyczące koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych, odpowiednio: na usługi, dostawy i roboty budowlane (Dz.U. L 328, s. 1). 5 - Dyrektywa Rady 92/50/EWG z ...

ich transpozycji upływa w dniu 20 grudnia 2009 r. (dyrektywa 2007/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2007 r. zmieniająca dyrektywy Rady 89/665/EWG i 92/13/EWG w zakresie poprawy skuteczności procedur odwoławczych w dziedzinie udzielania zamówień publicznych, Dz ...

2 dyrektywy 93/37). 8 - Rozporządzenie z 2006 r. w sprawie udzielania zamówień publicznych (s. I. nr 329 z 2006 r.). 9 - Regulamin sądów apelacyjnych. 10 - Przepis ten pochodzi z nowelizacji ...

Rules of the Superior Courts (nr 4) (Review of the Award of Public Contracts) (s. I. nr 374 z 1998 r.). 11 - "Public-Private Partnership (PPP)". 12 - Wyrok High Court of ...

przeciwko NRA". 13 - Rozprawa odbyła się w bezpośrednim związku z rozprawą w sprawie Uniplex (UK) (C-406/08). 14 - Wyroki z dnia 24 czerwca 2004 r. w sprawie C-212/02 Komisja przeciwko Austrii, niepublikowany w Zbiorze, pkt 21, oraz z dnia 3 kwietnia 2008 r. w sprawie C-444/06 Komisja przeciwko Hiszpanii, Zb.Orz. s. I-2045, pkt 38; w tym samym duchu już wyrok z dnia 28 października 1999 r. w sprawie C-81/98 Alcatel Austria i in., Rec. s. I-7671, pkt 43. 15 - W tym duchu wyrok w sprawie C-212/02 Komisja przeciwko Austrii, przywołany w przypisie 14, pkt 21. 16 - W języku postępowania ...

w przypisie 12 tej opinii). 18 - Wyroki z dnia 21 września 1999 r. w sprawie C-392/96 Komisja przeciwko Irlandii, Rec. s. I-5901, pkt 61, z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-233/00 Komisja przeciwko Francji, Rec. s. I-6625, pkt 62, z dnia 14 marca 2006 r. w sprawie C-177/04 Komisja przeciwko Francji, Zb.Orz. s. I-2461, pkt 52, oraz z dnia 26 października 2006 r. w sprawie C-36/05 Komisja przeciwko Hiszpanii, Zb.Orz. s. I-10313, pkt 38. 19 - Sprawa C-455/08 Komisja przeciwko Irlandii. 20 - Zobacz, między innymi, wyrok z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie C-503/03 Komisja przeciwko Hiszpanii, Zb.Orz. s. I-1097, oraz - w odniesieniu do udzielenia zamówień publicznych - wyroki z dnia 10 kwietnia 2003 r. w sprawach połączonych C-20/01 i C-28/01 Komisja przeciwko Niemcom, Rec. s. I-3609, z dnia 14 września 2004 r. w sprawie C-385/02 Komisja przeciwko Włochom, Zb.Orz. s. I-8121, z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie C-29/04 Komisja przeciwko Austrii, Zb.Orz. s. I-9705, z dnia 4 czerwca 2009 r. w sprawie C-250/07 Komisja przeciwko Grecji, Zb.Orz. s. I-4369, oraz z dnia 15 października 2009 r. w sprawie C-275/08 Komisja przeciwko Niemcom, Zb.Orz. s. I-168*. 21 - Zobacz także moją opinię z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie C-454/06 Pressetext Nachrichtenagentur, Zb.Orz. s. I-4401, pkt 154. Artykuł 2c dyrektywy 89/665 w brzmieniu zmienionym dyrektywą 2007/66 definiuje jednak na przyszłość prawnowspólnotowe wymogi ...

Landwirtschaftskammer Saarland, Rec. s. 1989, pkt 5, z dnia 15 września 1998 r. w sprawie C-231/96 Edis, Rec. s. I-4951, pkt 20 i 35, z dnia 17 czerwca 2004 r. w sprawie C-30/02 Recheio - Cash & Carry, Zb.Orz. s. I-6051, pkt 18, oraz z dnia 6 października 2009 r. w sprawie C-40/08 Asturcom Telecomunicaciones, Zb.Orz. s. I-9579, pkt 41. 23 - Zobacz moją opinię w sprawie Pressetext Nachrichtenagentur, ww. w przypisie 21 ...

155. 24 - Zobacz w tym względzie wyroki z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie C-470/99 Universale-Bau i in., Rec. s. I-11617, w szczególności pkt 71 i 76, z dnia 27 lutego 2003 r. w sprawie C-327/00 Santex, Rec. s. I-1877, pkt 52, oraz z dnia 11 października 2007 r. w sprawie C-241/06 Lämmerzahl, Zb.Orz. s. I-8415, pkt 50. 25 - Wyrok w sprawie SIAC przeciwko NRA, ww. w przypisie 12. 26 - Znaczenie krajowych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych należy oceniać z uwzględnieniem ich wykładni przez sądy krajowe; zob. wyroki z dnia 8 czerwca 1994 r. w sprawie C-382/92 Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, Rec. s. I-2435, pkt 36, z dnia 9 grudnia 2003 r. w sprawie C-129/00 Komisja przeciwko Włochom, Rec. s. I-14637, pkt 30, oraz z dnia 18 lipca 2007 r. w sprawie C-490/04 Komisja przeciwko Niemcom, Zb.Orz. s. I-6095, pkt 49. 27 - Wyroki z dnia 15 marca 1990 r. w sprawie C-339/87 Komisja przeciwko Niderlandom, Rec. s. I-851, pkt 25, z dnia 30 maja 1991 r. C-361/88 Komisja przeciwko Niemcom, Rec. s. I-2567, pkt 24, z dnia 2 sierpnia 1993 r. w sprawie C-366/89 Komisja przeciwko Włochom, Rec. s. I-4201, pkt 17, z dnia 28 kwietnia 2005 r. w sprawie C-410/03 Komisja przeciwko Włochom, Zb.Orz. s. I-3507, pkt 32, oraz z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie C-507/04 Komisja przeciwko Austrii, Zb.Orz. s. I-5939, pkt 298. 28 - Wyroki w sprawie C-361/88 Komisja przeciwko Włochom, przywołany w przypisie 27, pkt 24, w sprawie C-366/89 Komisja przeciwko Włochom, przywołany w przypisie 27, pkt 17, z dnia 7 listopada 1996 r. w sprawie C-221/94 Komisja przeciwko Luksemburgowi, Rec. s. I-5669, pkt 22, z dnia 13 września 2001 r. w sprawie C-417/99 Komisja przeciwko Hiszpanii, Rec. s. I-6015, pkt 38, oraz z dnia 16 lipca 2009 r. w sprawie C-427/07 Komisja przeciwko Irlandii, Zb.Orz. s. I-6277, pkt 55. 29 - Wyroki z dnia 26 kwietnia 2005 r. w sprawie C-376/02 "Goed Wonen", Rec. s. I-3445, pkt 32, z dnia 16 września 2008 r. w sprawie C-288/07 Isle of Wight Council i in., Zb.Orz. s. I-7203, pkt 48, oraz z dnia 10 września 2009 r. w sprawie C-201/08 Plantanol, Zb.Orz. s. I-8343, pkt 43. 30 - Wyroki z dnia 7 czerwca 2005 r. w sprawie C-17/03 VEMW i in., Zb.Orz. s. I-4983, pkt 80, z dnia 17 lipca 2008 r. w sprawie C-347/06 ASM Brescia, Zb.Orz. s. I-5641, pkt 69, z dnia 18 listopada 2008 r. C-158/07 Förster, Zb.Orz. s. I-8473, pkt 67, oraz ww. przypisie 29 w sprawie Plantanol, pkt 46. 31 - Prekluzja wywołana ...

dotyczącą wyboru preferowanego oferenta zaskarżyć w terminie określonym w art. 84a ust. 4 RSC i podnieść swoje zarzuty w odniesieniu do wyboru konsorcjum Celtic Roads Group już wtedy. W przypadku ...

w przypisie 12, uległ już prekluzji. 32 - W tym duchu wyroki w sprawie Universale-Bau i in., w szczególności pkt 72, w sprawie Santex, pkt 51 i 57, oraz w sprawie Lämmerzahl, pkt 52, odpowiednio przywołane w przypisie 24; ogólnie w przedmiocie cech postępowania sądowego zob. wyrok z dnia 3 marca 2005 r. w sprawach połączonych C-21/03 i C-34/03 Fabricom, Zb.Orz. s. I-1559, pkt 42. 33 - Zobacz powyżej, pkt 41 tej opinii. 34 - Wyroki w sprawie Universale-Bau i in., pkt 76, w sprawie Santex, pkt 52, oraz w sprawie Lämmerzahl, pkt 50 i 51, odpowiednio przywołane w przypisie 24; zob. również moją opinię w sprawie Pressetext Nachrichtenagentur, przywołaną w przypisie 21, pkt 157. 35 - Zobacz ponadto motywy trzeci i piąty dyrektywy 89/665, gdzie jest mowa o "szybkich środkach odwoławczych" lub o tym, że "wszelkie naruszenia […] muszą być eliminowane w trybie pilnym". Ponadto na przyszłość art. 2c dyrektywy 89/665 (wprowadzony dyrektywą 2007/66) wyjaśnia, że dopuszczalne są krajowe przepisy, zgodnie z ...

wniesione przed upływem pewnego okresu". 36 - W tym samym duchu wyroki w sprawie Universale-Bau i in., przywołany w przypisie 24, pkt 75-79, w sprawie Lämmerzahl, przywołany w przypisie 24, pkt 50 i 51, oraz z dnia 12 lutego 2004 r. w sprawie C-230/02 Grossmann Air Service, Rec. s. I-1829, pkt 30 i 36-39. 37 - Wyroki: w sprawie C-361/88 Komisja przeciwko Niemcom, ww. w przypisie 27, pkt 24; w sprawie C-366/89 Komisja przeciwko Włochom, ww. w przypisie 27, pkt 17; w sprawie C-221/94 Komisja przeciwko Luksemburgowi, ww. w przypisie 28, pkt 22. 38 - Zobacz w tym względzie powyżej, pkt 49 i 50 tej opinii. 39 - Zobacz ponownie wyrok w sprawie Universale-Bau i in., ww. w przypisie 24, pkt 76-78. 40 - Wyroki: z dnia 23 maja 1985 ...

przeciwko Włochom, Rec. s. 1733, pkt 7; z dnia 10 maja 2001 r. w sprawie C-144/99 Komisja przeciwko Niderlandom, Rec. s. I-3541, pkt 17; z dnia 20 października 2005 r. w sprawie C-6/04 Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, Zb.Orz. s. I-9017, pkt 21; z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie C-32/05 Komisja przeciwko Luksemburgowi, Zb.Orz. s. I-11323, pkt 34; w sprawie C-427/07 Komisja przeciwko Irlandii, ww. w przypisie 28, pkt 54 i 55. 41 - Zobacz ponownie wyrok w sprawie C-427/07 Komisja przeciwko Irlandii, ww. w przypisie 28, pkt 55. 42 - Ogólnie w przedmiocie ...

dyrektywą zob. wyroki: z dnia 10 kwietnia 1984 r. w sprawie 14/83 Von Colson i Kamann, Rec. s. 1891, pkt 26; z dnia 5 października 2004 r. w sprawach połączonych C-397/01 do C-403/01 Pfeiffer i in., Zb.Orz. s. I-8835, pkt 113; z dnia 15 kwietnia 2008 r. w sprawie C-268/06 Impact, Zb.Orz. s. I-2483, pkt 98; szczególnie w przedmiocie dyrektywy 89/665 zob. ponadto wyroki w sprawie Santex ...

tej opinii. 45 - Zobacz pkt 50 ust. 2 praktycznych instrukcji odnoszących się do skarg bezpośrednich i odwołań w brzmieniu z dnia 15 października 2004 r. (Dz.U. 2004, L 361, s ...

przedłużenie czasu przewidzianego na wystąpienie na rozprawie "należy złożyć w Trybunale w możliwie najszybszym terminie" i może on zostać uwzględniony jedynie w sytuacji, w której wpłynie "najpóźniej dwa tygodnie przed datą posiedzenia". 46 - Artykuł 1 pkt 2 lit. a) i b) rozporządzenia Komisji (WE) nr 780/2009 z dnia 27 sierpnia 2009 r. ustanawiającego przepisy wykonawcze do art. 28a ust. 2 akapit trzeci i art. 96 ust. 2 akapit trzeci warunków zatrudnienia innych pracowników Wspólnot Europejskich (BBSB) (Dz.U ...

s. 3). 47 - Zobacz chociażby art. 3 ust. 2 dyrektywy 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylającej dyrektywę Rady 90/313/EWG (Dz.U. L 141, s. 26), ponadto - w przedmiocie poprzedniego uregulowania - moją opinię z dnia 27 stycznia 2005 r. w sprawie C-186/04 Housieaux, Zb.Orz. s. I-3299, pkt 23. 48 - Wyrok w sprawie C-250/07 Komisja przeciwko Grecji, ww. w przypisie 20, pkt 68. Zobacz ponadto art. 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy 89/665 i art. 41 ust. 1 i ust. 2 dyrektywy 2004/18. 49 - Wyrok Supreme Court of Ireland z dnia 4 kwietnia ...

interesującego w niniejszej sprawie przepisu dotyczącego terminu zawartego w art. 84a ust. 4 RSC i interpretuje go następująco: "[…] in all the circumstances of a case a court may determine in ...

IR 270 [286]). 53 - Zobacz w tym względzie moją opinię z dnia dzisiejszego w sprawie C-406/08 Uniplex (UK), dotychczas nieopublikowaną w Zbiorze, pkt 69. 54 - Wyrok w sprawie C-129/00 Komisja przeciwko Włochom, przywołany w przypisie 26, pkt 33. 55 - Wyrok High Court ...

do 54). 56 - W tym duchu wyroki z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-15/04 Koppensteiner, Zb.Orz. s. I-4855, pkt 38, oraz w sprawie Lämmerzahl, ww. w przypisie 24, pkt 63, zdanie drugie ...

w sprawie Uniplex (UK), ww. w przypisie 53, pkt 48-50. 58 - Wyrok w sprawie C-392/96 Komisja przeciwko Irlandii, ww. w przypisie 18, pkt 60. 59 - Wyroki: w sprawie C-392/96 Komisja przeciwko Irlandii, pkt 61, w sprawie C-233/00 Komisja przeciwko Francji, pkt 62, w sprawie C-177/04 Komisja przeciwko Francji, pkt 52, oraz w sprawie C-36/05 Komisja przeciwko Hiszpanii, pkt 38, ww. w przypisie 18. 60 - Zobacz, między innymi, wyroki w sprawie C-6/04 Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, ww. w przypisie 40, pkt 49, w sprawie C-417/99 Komisja przeciwko Hiszpanii, ww. w przypisie 28, pkt 34, w sprawie C-32/05 Komisja przeciwko Luksemburgowi, ww. w przypisie 40, pkt 22, oraz w sprawie C-427/07 Komisja przeciwko Irlandii, ww. w przypisie 28, pkt 64 i 65. Szczególnie w przedmiocie argumentu zbliżającej się transpozycji dyrektywy 2007/66, zob. wyrok z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-327/08 Komisja przeciwko Francji, Zb.Orz. s. I-102*, pkt 21-26. ...

[ukryta sygnatura] – Opinia Rzecznika Generalnego TSUE – 2015 59 fragmentów

2015-09-09

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO PAOLA MENGOZZIEGO przedstawiona w dniu 9 września 2015 r.(1) Sprawa C-115/14 RegioPost GmbH & Co. KG przeciwko Stadt Landau [wniosek o wydanie orzeczenia w trybie ...

oferentów oraz ich podwykonawców zobowiązanie do zapłaty minimalnego wynagrodzenia pracownikom wykonującym usługi stanowiące przedmiot zamówienia I - Wprowadzenie 1. Czy w ramach procedury udzielania zamówień publicznych instytucja zamawiająca państwa członkowskiego ma prawo w świetle przepisów prawa Unii wymagać od oferentów i ich podwykonawców, aby zobowiązali się do wypłaty minimalnej ustawowej godzinowej stawki wynagrodzenia pracownikom odpowiedzialnym za ...

związkowym Nadrenia-Palatynat. 3. Przedmiotowa problematyka, z którą Trybunał zetknął się już w sprawach Rüffert (C-346/06, EU:C:2008:189) i Bundesdruckerei (C-549/13, EU:C:2014:2235), aczkolwiek w odmiennych okolicznościach prawnych i faktycznych, wymaga zasadniczo wykładni przepisów dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi(2) oraz art. 56 TFUE w dziedzinie swobody świadczenia usług. 4. Z postanowienia odsyłającego ...

dopiero począwszy od dnia 1 stycznia 2015 r., ani powszechnie obowiązujący układ zbiorowy regulujący stosunki i warunki pracy w sektorze usług pocztowych. 6. W tej sytuacji, zgodnie z informacjami w ogłoszeniu o przetargu rozpisanym przez Stadt Landau in der Pfalz dotyczącymi "sytuacji ekonomicznej i finansowej" wygrywającego oferenta, oferent ów powinien przestrzegać przepisów ustawy kraju związkowego Nadrenia-Palatynat dotyczących zagwarantowania poszanowania układów zbiorowych i płacy minimalnej przy udzielaniu zamówień publicznych [Landesgesetz zur Gewährleistung von Tariftreue und Mindestentgelt bei öffentlichen ...

27 czerwca 2013 r., nie przedłożywszy oświadczeń żądanych przez instytucję zamawiającą, RegioPost powtórzył wcześniejsze zarzuty i zapowiedział, że w przypadku wykluczenia oferty złoży odwołanie. 13. W dniu 11 lipca 2013 r ...

stanie sprawdzić tej zgodności, w tym z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału, a w szczególności wyroku Rüffert (C-346/06, EU:C:2008:189). 18. W kwestii zgodności § 3 LTTG z art. 56 akapit pierwszy TFUE sąd ...

iż zostały spełnione warunki stosowania art. 3 ust. 1 dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług(3 ...

pracownikowi wykonującemu zamówienie publiczne. W tym względzie sąd odsyłający zwraca uwagę, że zastosowanie wyroku Rüffert (C-346/06, EU:C:2008:189) w sytuacji takiej, jaka wystąpiła w sprawie głównej, byłoby dyskusyjne w Niemczech. Ponadto ...

z sankcją przewidzianą w § 7 LTTG. 24. W powyższych okolicznościach sąd odsyłający postanowił zawiesić postępowanie i przedłożyć Trybunałowi następujące pytania prejudycjalne: "1) Czy art. 56 akapit pierwszy TFUE w związku z ...

sposób bezwzględny nakazują instytucji zamawiającej udzielać zamówień jedynie przedsiębiorcom, którzy w imieniu zarówno własnym, jak i swoich podwykonawców zobowiążą się na piśmie przy składaniu oferty do zapłaty swoim pracownikom płacy minimalnej ...

przedstawionych przez Stadt Landau in der Pfalz, Deutsche Post AG, rządy niemiecki, duński, włoski, austriacki i norweski oraz Komisję Europejską. Strony te, z wyjątkiem rządów włoskiego i austriackiego oraz RegioPostu, przedstawiły swe uwagi ustnie w trakcie rozprawy w dniu 29 kwietnia 2015 ...

prejudycjalnego 26. W pierwszym pytaniu sąd odsyłający zastanawia się nad zgodnością z art. 56 TFUE i art. 3 ust. 1 dyrektywy 96/71 uregulowań przyjętych przez federalną jednostkę podziału państwa członkowskiego, nakładających na oferentów i ich podwykonawców obowiązek złożenia pisemnego oświadczenia załączonego do oferty, w którym zobowiązują się oni do ...

uregulowania. 1. W przedmiocie właściwości Trybunału 27. Stadt Landau in der Pfalz oraz rządy niemiecki i włoski podnoszą, że ponieważ wszystkie okoliczności sprawy głównej dotyczą Republiki Federalnej Niemiec, nie ma konieczności ...

też kiedy, w celu rozstrzygnięcia czysto wewnętrznego sporu, prawo krajowe odsyła zasadniczo w sposób "bezpośredni i bezwarunkowy" do norm prawa Unii(7). 32. W kontekście wspomnianego właśnie pierwszego nurtu orzeczniczego Trybunał wyjaśnił w wyrokach Venturini i in. i Sokoll-Seebacher, że jest właściwy do udzielenia odpowiedzi na pytania prejudycjalne, które - mimo czysto wewnętrznego ...

leżącego u podstaw postępowania głównego. Jak bowiem wynika z akt sprawy przedstawionych przez sąd odsyłający i jak to zostało potwierdzone na rozprawie przez Stadt Landau in der Pfalz, omawiany przetarg został ...

braku właściwości lub niedopuszczalności podniesiony przez Stadt Landau in der Pfalz oraz przez rządy niemiecki i włoski(10). 39. Jak słusznie wskazał sąd odsyłający, art. 26 tej dyrektywy przyznaje instytucjom zamawiającym ...

dyrektyw z zakresu zamówień publicznych, które to dyrektywy służą w szczególności wspieraniu rozwoju skutecznej konkurencji i określają kryteria udzielania zamówień zmierzające do zagwarantowania takiej konkurencji(11). 42. Ponieważ sąd odsyłający, tak jak i instytucja zamawiająca, powinien zagwarantować równe traktowanie oferentów uczestniczących w przetargu dotyczącym zamówienia objętego zakresem zastosowania ...

sposób, iż przepis ów sprzeciwia się uregulowaniu jednostki administracji regionalnej państwa członkowskiego nakładającemu na oferentów i ich podwykonawców obowiązek złożenia pisemnego oświadczenia przy składaniu oferty, w którym to oświadczeniu zobowiązują się ...

przepisów LTTG, w szczególności jego § 3, zostało wyraźnie wskazane zarówno w ogłoszeniu o zamówieniu, jak i w specyfikacji warunków zamówienia w postępowaniu głównym. Ponadto według mnie nie ma wątpliwości, że "względy ...

warunków zatrudnienia […] stosowane są podczas realizacji zamówień publicznych, pod warunkiem że zarówno przepisy te, jak i ich stosowanie zgodne są z prawem [Unii]"(14). Przestrzeganie stawki płacy minimalnej jak najbardziej może ...

leżące u podstaw niniejszej sprawy nie różnią się znacząco od okoliczności, których dotyczył wyrok Bundesdruckerei (C-549/13, EU:C:2014:2235), w którym Trybunał wykluczył zbadanie zgodności z przepisami tej dyrektywy uregulowania niemieckiego kraju ...

tej sprawie wynikało bowiem, że przedsiębiorstwo Bundesdruckerei zamierzało wykonać przedmiotowe zamówienie publiczne (dotyczące cyfryzacji dokumentów i konwersji danych dla niemieckiego miasta) nie w drodze delegowania pracowników na terytorium Niemiec, ale poprzez ...

stwierdził zatem, że w sprawie Bundesdruckerei istotna jest jedynie wykładnia art. 56 TFUE (wyrok Bundesdruckerei, C-549/13, EU:C:2014:2235, pkt 29). 59. Takie powinno być również - moim zdaniem - podejście, jakie należy przyjąć ...

zapobiegania zakłóceniom konkurencji lub ochrony pracowników, jak utrzymywały zarówno Stadt Landau in der Pfalz, jak i rząd niemiecki. 62. Przede wszystkim w świetle orzecznictwa Trybunału nie ma żadnych wątpliwości, że uregulowanie ...

poprzez wymóg przestrzegania minimalnej stawki wynagrodzenia 8,70 EUR (brutto) za godzinę przez wybranych oferentów i ich ewentualnych podwykonawców, może nałożyć na usługodawców mających siedzibę w innych niż Niemcy państwach członkowskich ...

świetle celu ochrony pracowników. 64. W tym względzie, w odniesieniu w szczególności do pkt 29 i 39 wyroku Rüffert (C-346/06, EU:C:2007:541), RegioPost i Komisja uważają, że nie ma to miejsca, ponieważ ochrona przyznana na mocy § 3 ust. 1 ...

sprawie Rüffert Trybunałowi zadano pytanie, czy zgodne z art. 3 ust. 1 dyrektywy 96/71 i art. 56 TFUE są przepisy prawne niemieckiego kraju związkowego wymagające od oferentów, którym udzielono zamówienia publicznego na budowę i lokalny transport publiczny, aby przy realizacji tych zamówień przestrzegali stawki wynagrodzenia przewidzianego przez układ zbiorowy ...

świetle wykładni dyrektywy 96/71, która zgodnie z rozumowaniem przeprowadzonym przez Trybunał w wyroku Rüffert (C-346/06, EU:C:2008:189) również jest istotna dla wykładni art. 56 TFUE, powstało zatem pytanie, czy układ ...

w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej dyrektywy. Trybunał orzekł, że nie ma to miejsca i że w związku z tym warunki określania minimalnej stawki wynagrodzenia przewidzianej przez dyrektywę 96/71 nie zostały spełnione. 68. Wychodząc nieco poza tę kwestię(19) oraz badając ogólny i wiążący skutek układu zbiorowego, takiego jak układ rozpatrywany w tej sprawie, w pkt 29 wyroku Rüffert (C-346/06, EU:C:2008:189) Trybunał orzekł, że skutku takiego nie można stwierdzić w szczególności dlatego, że "przepisy ...

zastosowanie jedynie do zamówień publicznych, z wyłączeniem zleceń prywatnych". 69. W pkt 39 wyroku Rüffert (C-346/06, EU:C:2008:189), który to punkt wpisuje się w "potwierdzające" rozumowanie Trybunału dotyczące art. 56 TFUE ...

zawartą w pkt 29 tego wyroku. 70. Niemniej jednak zakres oceny zawartej w pkt 29 i 39 wyroku Rüffert należy obecnie uznać za względny w świetle art. 26 dyrektywy 2004/18 ...

szczególnym kontekście zamówień publicznych, państwa członkowskie powinny moim zdaniem mieć możliwość przyjęcia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych ustalających warunki zatrudnienia, w tym minimalną stawkę wynagrodzenia, na rzecz pracowników świadczących usługi w celu realizacji tych zamówień. 72. Oczywiste jest, że przy wykonywaniu tej kompetencji państwa członkowskie i instytucje zamawiające powinny upewnić się, iż zachowane zostały zasady przejrzystości i niedyskryminacji, wynikające z art. 26 dyrektywy 2004/18 w odniesieniu do prawa Unii. 73. Jednakże ...

ustalania minimalnej stawki płacy mającej zastosowanie do ogółu pracowników. 76. Gdyby należało uwzględnić stanowisko RegioPostu i Komisji, oznaczałoby to, że w sprawie takiej jak ta w postępowaniu głównym kraj związkowy nie ...

wprowadzeniu powszechnie stosowanej minimalnej stawki wynagrodzenia. 78. Na szczeblu państwa federalnego, zgodnie z argumentacją RegioPostu i Komisji, postępowanie takie, które byłoby niezbędne w celu spełnienia wymogu rozszerzenia na zamówienia prywatne traktowania ...

Unia jest zobowiązana szanować tożsamość narodową państw członkowskich, nierozerwalnie związaną z ich podstawowymi strukturami politycznymi i konstytucyjnymi, w tym w odniesieniu do samorządu regionalnego i lokalnego. 83. Prawdą jest, że państwa członkowskie o systemie federalnym, takie jak Republika Federalna Niemiec ...

nie mogą powoływać się na wewnętrzny podział kompetencji między władzami na szczeblu lokalnym lub regionalnym i władzami federalnymi w celu uniknięcia wypełniania ciążących na nich zobowiązań wynikających z prawa Unii(22 ...

członkowskim. Tymczasem, jak zdaje się wynikać z powyższych wywodów, taka byłaby ostatecznie konsekwencja argumentu RegioPostu i Komisji, zgodnie z którym w celu zapewnienia zgodności z art. 56 TFUE reguła ustanowiona w ...

Trybunału wypracowanym w kontekście obowiązujących bez rozróżnienia szczególnych względów środowiskowych, jakie mogą narzucić instytucje zamawiające. I tak, orzecznictwo to przyznaje w szczególności, że względy takie mogą zostać uwzględnione w kontekście analizy kryteriów udzielenia zamówienia na świadczenie usług komunikacji miejskiej będące przedmiotem zamówień publicznych i są zgodne z zasadą niedyskryminacji, bez konieczności rozszerzania tych względów na przedsiębiorstwa miejskiego transportu pasażerskiego ...

sposób, że nie sprzeciwia się on uregulowaniu jednostki administracji regionalnej państwa członkowskiego, które nakazuje oferentom i ich podwykonawcom przedstawienie przy składaniu oferty pisemnego zobowiązania do zapłaty osobom zatrudnionym przy wykonywaniu usług ...

udzielenia zamówienia zobowiązuje się on do określonego działania, do którego w przypadku udzielenia zamówienia byłby i tak zobowiązany na podstawie umowy. 91. Pytanie to wymaga analizy, po pierwsze, środków, za pomocą ...

za pośrednictwem systemu oświadczenia o zobowiązaniu w chwili złożenia oferty przez oferenta uczestniczącego w przetargu, i że w braku przedstawienia takiego oświadczenia instytucja zamawiająca ma prawo wykluczyć oferenta z postępowania w ...

oznacza oczywiście, że państwa członkowskie mogą wprowadzić środki umożliwiające instytucji zamawiającej upewnienie się, że oferenci i ich podwykonawcy są gotowi do przestrzegania tych warunków w przypadku udzielenia im zamówienia. 95. W ...

oświadczenie to nie jest jednoznaczne z dokumentem odnoszącym się do minimalnych wymogów dotyczących sytuacji ekonomicznej i finansowej, którego można wymagać od oferenta zgodnie z art. 47 dyrektywy 2004/18. Sytuację ekonomiczną i finansową można wykazać za pomocą jednej lub kilku informacji wymienionych w tym przepisie, odnoszących się ...

wyjaśnił już bowiem, że lista elementów pozwalających ocenić wymagany minimalny poziom w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej nie jest wyczerpująca(25). 100. W każdym razie takie oświadczenie o zobowiązaniu do wypłaty ...

Oświadczenie takie jest zresztą, jak również twierdzi Komisja, sprawdzonym instrumentem pozwalającym na weryfikację, czy oferenci i ich podwykonawcy wypełniają warunki realizacji zamówień publicznych. Wymóg złożenia takiego oświadczenia umożliwia również zapewnienie przejrzystości ...

pozwala założyć, iż oferent nie zamierza podporządkować się wymogowi przewidzianemu w § 3 LTTG. 102. Paradoksalne i trudne do pogodzenia z efektywnością wydatków publicznych byłoby kontynuowanie procedury zamówienia publicznego z takim wykonawcą ...

motyw 34 dyrektywy 2004/18 przewiduje w szczególności, iż niedochowanie obowiązków związanych z przestrzeganiem ustaw i rozporządzeń obowiązujących w szczególności w zakresie warunków zatrudnienia może zostać uznane przez państwa członkowskie za ...

gdy oferent biorący udział w przetargu publicznym nie przedstawi przy składaniu oferty, w imieniu własnym i swoich podwykonawców, oraz po ponownym wezwaniu do tego przez instytucję zamawiającą, odrębnego oświadczenia o zobowiązaniu ...

Oberlandesgericht Koblenz Trybunał odpowiedział w następujący sposób: 1) Artykuł 26 dyrektywy 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwia się on uregulowaniu jednostki administracji regionalnej państwa członkowskiego nakładającemu na oferentów i ich podwykonawców obowiązek złożenia pisemnego oświadczenia przy składaniu oferty, w którym to oświadczeniu zobowiązują się ...

przypadku gdy oferent uczestniczący w przetargu publicznym nie przedstawi przy składaniu oferty, w imieniu własnym i swoich podwykonawców, oraz po ponownym wezwaniu do tego przez instytucję zamawiającą, odrębnego oświadczenia o zobowiązaniu ...

2011 z dnia 30 listopada 2011 r. zmieniającym dyrektywy 2004/17/WE, 2004/18/WE i 2009/81/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do progów obowiązujących w zakresie procedur udzielania zamówień (Dz.U. L 319, s. 43). Została ona zastąpiona dyrektywą 2014/24/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę 2004/18 ...

głównego. 3 - Dz.U. 1997, L 18, s. 1. 4 - Zobacz w szczególności wyrok Omalet (C-245/09, EU:C:2010:808, pkt 12); postanowienie Tudoran (C-92/14, EU:C:2014:2051, pkt 37). 5 - Zobacz w szczególności, w zakresie swobody przedsiębiorczości, wyrok Blanco Pérez i Chao Gómez (C-570/07 i C-571/07, EU:C:2010:300, pkt 40); w dziedzinie swobody świadczenia usług wyroki: Garkalns (C-470/11, EU:C:2012:505, pkt 21); Citroën Belux (C-265/12, EU:C:2013:498, pkt 33). 6 - Zobacz w szczególności wyroki: Guimont (C-448/98, EU:C:2000:663, pkt 23); Salzmann (C-300/01, EU:C:2003:283, pkt 34); Susisalo i in. (C-84/11, EU:C:2012:374, pkt 21, 22); Ordine degli Ingegneri di Verona e Provincia i in. (C-111/12, EU:C:2013:100, pkt 34). 7 - Zobacz między innymi wyroki: Dzodzi (C-297/88 i C-197/89, EU:C:1990:360, pkt 37); Cicala (C-482/10, EU:C:2011:868, pkt 19); Nolan (C-583/10, EU:C:2012:638, pkt 47); Romeo (C-313/12, EU:C:2013:718, pkt 23). 8 - Wyroki: Venturini i in. (od C-159/12 do C-161/12, EU:C:2013:791, pkt 25, 26); Sokoll-Seebacher (C-367/12, EU:C:2014:68, pkt 10, 11). 9 - Usługi, o których mowa w dyrektywie 2004/18, obejmują ...

przesłanie nowego wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. 11 - Zobacz wyroki: Concordia Bus Finland (C-513/99, EU:C:2002:495, pkt 81); Fabricom (C-21/03 i C-34/03, EU:C:2005:127, pkt 26). 12 - Zobacz analogicznie, w odniesieniu do wynikającego ze stosowania przepisów prawa ...

obowiązku rozszerzenia rozwiązań przyjętych w prawie Unii na sytuacje czysto wewnętrzne, wyroki: Modehuis A. Zwijnenburg (C-352/08, EU:C:2010:282, pkt 33); Isbir (C-522/12, EU:C:2013:711, pkt 28). 13 - Zobacz analogicznie, w odniesieniu do dyrektywy Rady 93/37/EWG ...

na roboty budowlane (Dz.U. L 199, s. 54), uchylonej dyrektywą 2004/18, wyrok Michaniki (C-213/07, EU:C:2008:731, pkt 29, 30). 14 - Wyróżnienie moje. 15 - Przykładowo art. 3 ust. 1 akapit ...

stawki płacy". 16 - Punkt 27 wyroku. 17 - Ibidem (pkt 25, 26). 18 - Zobacz wyrok Rüffert (C-346/06, EU:C:2008:189, pkt 37). Zobacz także wyrok Bundesdruckerei (C-549/13, EU:C:2014:2235, pkt 30). 19 - W istocie Trybunał zbadał, czy rozpatrywany układ zbiorowy spełnia materialne ...

96/71, przepisu mającego zastosowanie - jak potwierdził to sam Trybunał w pkt 27 wyroku Rüffert (C-346/06, EU:C:2008:189) - wyłącznie do państw członkowskich, w których brak jest systemu uznawania układów zbiorowych za ...

powszechnie stosowane (jak miało to miejsce w przypadku Królestwa Szwecji, w sprawie Laval un Partneri, C-341/05, EU:C:2007:809). Tymczasem ponieważ Republika Federalna Niemiec posiada taki system, nie było potrzeby badania, czy ...

r., o tyle okoliczności faktyczne leżące u podstaw sprawy Rüffert miały miejsce w latach 2003 i 2004. 21 - W przedmiocie braku takiego obowiązku wynikającego w szczególności z dyrektywy 96/71 zob. wyrok Komisja/Niemcy (C-341/02, EU:C:2005:220, pkt 26); a także moja opinia w sprawie Laval un Partneri (C-341/05, EU:C:2007:291, pkt 196). 22 - Zobacz w szczególności wyrok Carmen Media Group (C-46/08, EU:C:2010:505, pkt 69 i przytoczone tam orzecznictwo). 23 - Zobacz wyroki: Carmen Media Group (C-46/08, EU:C:2010:505, pkt 70); Digibet i Albers (C-156/13, EU:C:2014:1756, pkt 35). 24 - Zobacz wyrok Concordia Bus Finland (C-513/99, EU:C:2002:495, pkt 83-86). 25 - Zobacz wyrok Édukövízig i Hochtief Construction (C-218/11, EU:C:2012:643, pkt 28). ...

[ukryta sygnatura] – Opinia Rzecznika Generalnego TSUE – 2009 69 fragmentów

2009-10-29

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO JULIANE KOKOTT przedstawiona w dniu 29 października 2009 r.(1) Sprawa C-406/08 Uniplex (UK) Ltd przeciwko NHS Business Services Authority [wniosek o wydanie orzeczenia w ...

terminu - Wiedza o naruszeniu prawa zamówień publicznych lub obowiązek uzyskania wiedzy - Wymóg "bezzwłocznego" wniesienia powództwa I - Wprowadzenie 1. Niniejszy wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez High Court of ...

rozpatrującego sprawę. 3. W odniesieniu do poruszonych kwestii prawnych niniejsza sprawa wykazuje podobieństwo ze sprawą C-456/08 Komisja przeciwko Irlandii, w której opinię przedstawiam również dzisiaj. II - Ramy prawne A ...

odnośnie do procedur udzielania zamówień publicznych objętych zakresem dyrektyw 71/305/EWG, 77/62/WE i 92/50/EWG mogły […] skutecznie i przede wszystkim możliwie szybko, zgodnie z warunkami określonymi w poniższych artykułach, w szczególności art. 2 ...

art. 1 odpowiednich środków obejmujących prawo do: […] b) uchylenia lub doprowadzenia do uchylenia bezprawnych decyzji […]; c) przyznania odszkodowania podmiotom, które doznały uszczerbku w wyniku naruszenia". B - Prawo krajowe 7. W Anglii, Walii i Irlandii Północnej dyrektywa 89/665 została transponowana w rozdziale 9 Public Contracts Regulations 2006(7 ...

2, jeżeli zamówienie, w związku z którym miało miejsce uchybienie, zostało udzielone". III - Okoliczności sprawy i postępowanie przed sądem krajowym 8. Uniplex (UK) Ltd(8) jest spółką kapitałową z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie i wykonawcą w rozumieniu dyrektywy 2004/18 oraz PCR 2006. Jest ona wyłącznym dystrybutorem w Zjednoczonym ...

Services Authority(9) należy do systemu publicznej służby zdrowia Zjednoczonego Królestwa, National Health Service, finansowanego i zarządzanego przez państwo. Jest ona instytucją zamawiającą w rozumieniu dyrektywy 2004/18 oraz PCR 2006 ...

złożona przez Uniplex uzyskała najniższą notę wśród pięciu oferentów, którzy zostali zaproszeni do składania ofert i takie oferty złożyli. Pismo to zawierało również pouczenie Uniplex o przysługującym jej prawie odwołania się ...

sposób szczegółowy przedstawiła zastosowaną przez nią metodę oceny z uwzględnieniem kryteriów wyboru oraz wskazała cechy i względną przewagę ofert przedstawionych przez wybranych oferentów w porównaniu do oferty przedstawionej przez Uniplex. 14 ...

zmianie okoliczności faktycznych. Stwierdzono bowiem, że oferta przedstawiona przez Assut (UK) Ltd nie spełniała warunków i że stroną umowy ramowej na miejsce Assut (UK) Ltd została B. Braun (UK) Ltd, która ...

ramowej. 17. Sąd krajowy ma wątpliwości co do tego, czy Uniplex wniosła skargę w terminie i czy w razie konieczności powinien on skorzystać z przysługującego mu uznania w zakresie przedłużenia terminu ...

47 ust. 7 lit. b) PCR 2006. IV - Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym i postępowanie przed Trybunałem 18. Postanowieniem z dnia 30 lipca 2008 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 18 września 2008 r., High Court zawiesił postępowanie w spornej sprawie i zwrócił się do Trybunału z wnioskiem o rozstrzygnięcie w trybie prejudycjalnym następujących pytań: "W sytuacji ...

oraz w tymże postępowaniu przed sądem krajowym dochodzi stwierdzenia naruszenia odpowiednich przepisów o zamówieniach publicznych i odszkodowania z tego tytułu, co się tyczy tego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i jego udzielenia: a) czy przepis krajowy taki jak art. 47 ust. 7 lit. b) Public ...

chyba że sąd uzna, że przedłużenie terminu jest uzasadnione, należy interpretować - w kontekście art. 1 i 2 dyrektywy 89/665/EW oraz wspólnotowej zasady prawnej równoważności, wynikającego z prawa wspólnotowego obowiązku ...

instytucji zamawiającej bezwarunkowe prawo podmiotowe tej treści, że termin do wniesienia powództwa kwestionującego taki przetarg i udzielenie zamówienia publicznego rozpoczyna bieg od dnia, w którym oferent uzyskał wiedzę, że procedura o ...

oraz b) w jaki sposób wówczas sąd krajowy ma stosować w którymkolwiek z tych przypadków (i) wymogi wniesienia powództwa bezzwłocznie oraz (ii) uznanie co do przedłużenia krajowych okresów na wniesienie takiego powództwa? 19. W postępowaniu przed Trybunałem uwagi na piśmie i uwagi ustne przedstawili, oprócz Uniplex i NHS, rządy Zjednoczonego Królestwa i Irlandii oraz Komisja Wspólnot Europejskich(11). Ponadto w rozprawie uczestniczył rząd niemiecki. V - Ocena prawna ...

w istocie do ustalenia kwestii, jakie wymogi wynikają z prawa wspólnotowego w odniesieniu do wykładni i stosowania terminów zawitych w procedurze odwoławczej w ramach prawa zamówień publicznych. 21. Dyrektywa 89/665 ...

one określać terminy zawite na wniesienie powództwa w zakresie, w jakim przestrzegane są zasady równoważności i skuteczności(13). Obie zasady znajdują swój wyraz także w art. 1 dyrektywy 89/665: zasada równoważności w ust. 2 i zasada skuteczności w ust. 1(14). 22. W niniejszej sprawie zasada skuteczności znajduje się w ...

decyzji instytucji zamawiających(15). Strony nie zgadzają się jedynie w niektórych szczegółowych kwestiach dotyczących wykładni i stosowania krajowego przepisu dotyczącego terminów. Przedmiotem sporu jest to, czy przepis dotyczący terminów, taki jak ...

2006, czy też nie. 24. Poniżej zajmę się najpierw pytaniem pierwszym (zob. poniżej część A) i częścią drugą pytania drugiego (zob. poniżej część B), które pozostają w ścisłym związku, a następnie częścią pierwszą pytania drugiego (zob. poniżej część C). 25. Wbrew stanowiskom wyrażonym w uwagach ustnych przez NHS, Zjednoczone Królestwo i Irlandię odpowiedź na powyższe pytania nie może zależeć od tego, że przepis taki jak art ...

w prawo krajowe. Jednakże naczelnym zadaniem Trybunału jest czuwanie nad poszanowaniem prawa przy dokonywaniu wykładni i stosowaniu europejskiego prawa wspólnotowego (art. 220 akapit pierwszy WE) oraz - współdziałając z sądami krajowymi - zapewnienie ...

publicznych. Niewiedza skarżącego o naruszeniu prawa zamówień publicznych może mieć jednak znaczenie dla przedłużenia terminu i w tym zakresie stanowi jeden z aspektów, które sąd krajowy uwzględnia, korzystając z przyznanego mu ...

1 ust. 1 dyrektywy 89/665 wymaga, aby decyzje podjęte przez instytucje zamawiające mogły "skutecznie i przede wszystkim możliwie szybko" podlegać odwołaniu z uwagi na naruszenie prawa zamówień publicznych. W przepisie ...

21). Oba cele należy raczej w odpowiedni sposób równoważyć, co podlega ocenie w świetle charakteru i skutków danego środka prawnego oraz praw i interesów wszystkich zainteresowanych. 32. W przedstawionej przeze mnie opinii w sprawie pressetext Nachrichtenagentur zaproponowałam już ...

prawem zamówień publicznych, lub przynajmniej powinien był o niej wiedzieć. Zarówno dla instytucji zamawiającej, jak i dla jej kontrahentów zachodzi oczywista i godna ochrony potrzeba zapewnienia pewności prawa w zakresie dotyczącym ważności zawartej umowy(23). Zatem w ...

powinien był dowiedzieć się o podnoszonym naruszeniu prawa zamówień publicznych(24). 35. Wbrew opinii NHS i rządu Zjednoczonego Królestwa powyższe rozróżnienie między podstawową i drugorzędną ochroną prawną nie prowadzi do "braku przejrzystości" i "niepewności prawa". Nie jest ono odpowiednie również tylko w sprawach takich jak pressetext Nachrichtenagentur, w ...

publiczna udziela "zamówienia bezpośredniego wolnej ręki" bez uprzedniego ogłoszenia o zamówieniu. 36. Rozróżnienie między podstawową i drugorzędną ochroną prawną ma raczej ogólne zastosowanie. Umożliwia znalezienie właściwej równowagi między "skutecznym" i "możliwie szybkim" odwołaniem i zasadzone jest w samej dyrektywie 89/665. Już w pierwotnej wersji tej dyrektywy w art. 2 ust. 1 lit. b) i lit. c) rozróżniano między uchyleniem decyzji niezgodnych z prawem a przyznaniem odszkodowania. Na przyszłość art. 2d ...

2007/66 właśnie z uwagi na terminy zawite jeszcze wyraźniej uwydatniają to rozróżnienie między podstawową i drugorzędną ochroną prawną(25). 37. Niniejsza sprawa nie dotyczy podstawowej, lecz jedynie drugorzędnej ochrony prawnej ...

o tym naruszeniu(27). 40. Podobnie wypowiada się Trybunał w wyroku w sprawie Universale-Bau i in.(28): celem przepisów dotyczących terminów zawitych jest zapewnienie, że niezgodne z prawem decyzje instytucji zamawiających, gdy tylko zainteresowani dowiedzą się o nich(29), zostaną jak najszybciej zakwestionowane i zmienione(30). 41. Oczywiste jest, że na sądzie krajowym spoczywa obowiązek ustalenia momentu, w którym ...

ma możliwości skutecznego wniesienia odwołania(35). 44. W związku z tym art. 41 ust. 1 i 2 dyrektywy 2004/18 nakłada obecnie na instytucje zamawiające obowiązek poinformowania odrzuconych oferentów i kandydatów o przyczynach odrzucenia ich ofert. Podobnie w odniesieniu do przyszłych sytuacji art. 2c dyrektywy 89/665 wprowadzony dyrektywą 2007/66 stanowi, że przekazywanej każdemu oferentowi lub kandydatowi informacji o decyzji podjętej przez instytucję zamawiającą towarzyszy streszczenie stosownych przyczyn i że ewentualne terminy zawite na wniesienie środków odwoławczych mogą upływać dopiero po określonej liczbie dni ...

o stwierdzenie naruszenia prawa zamówień publicznych, a dopiero w trakcie późniejszego postępowania określenie wysokości szkody i podniesienie roszczeń odszkodowawczych. - W przedmiocie przysługującego sądowi krajowemu uznania co do przedłużenia terminu 46. NHS, Zjednoczone Królestwo i Irlandia podnoszą z kolei, że przesłanką skutecznej ochrony prawnej nie jest to, aby bieg terminów ...

W przedmiocie praktycznego problemu ustalenia, czy skarżący "wiedział" lub "powinien był dowiedzieć się" 51. NHS i Zjednoczone Królestwo podnoszą ponadto, że rozpoczęcie biegu terminu zawitego dopiero w dniu, w którym odrzucony ...

praktycznych. Przykładowo nie jest łatwo ocenić, do czego musi odnosić się wiedza w konkretnym przypadku i w którym momencie uzyskano ją lub od którego momentu należy założyć, że dana osoba ją ...

effect") oraz znacznie opóźniać procedury udzielania zamówień. Na rozprawie przed Trybunałem argument ten poparli NHS i Zjednoczone Królestwo. 54. Jednakże również taka argumentacja nie jest przekonująca. 55. Niewątpliwie uwzględnione skargi o ...

również realizacji celów procedury odwoławczej. Do celów tych nie należy bowiem jedynie zapewnienie danym oferentom i kandydatom ochrony prawnej. Celem procedury odwoławczej jest również zobowiązanie instytucji zamawiających do zapewnienia poszanowania zasad europejskiego prawa zamówień publicznych - w szczególności wymogu przejrzystości i zakazu dyskryminacji - oraz karania ewentualnych naruszeń. 57. Tylko na marginesie należy dodać, że nawet przepis ...

ten przyznaje sądom krajowym uznanie w zakresie ewentualnego przedłużania terminów przysługujących odrzuconym oferentom lub kandydatom i to w szczególności w sytuacjach, gdy nie wiedzieli oni o podnoszonym naruszeniu prawa zamówień publicznych ...

sytuacji, gdy odrzucony oferent lub kandydat nie wiedział początkowo o podnoszonym naruszeniu prawa zamówień publicznych i nie znajdował się w sytuacji, w której powinien był o nim wiedzieć, ze względu na ...

PCR 2006. 59. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądy państw członkowskich mają dokonać wykładni przepisów krajowych i stosować te przepisy w sposób zgodny z dyrektywą(39). W szczególności w odniesieniu do procedury ...

przedmiocie pierwszego pytania prejudycjalnego(41) bieg terminów zawitych obowiązujących w odniesieniu do skarg o ustalenie i skarg odszkodowawczych wniesionych w związku z zamówieniami publicznymi rozpoczyna się dopiero w momencie, gdy skarżący ...

lub powinien był dowiedzieć się o podnoszonym naruszeniu prawa zamówień publicznych, skarżącemu pozostawał na przygotowanie i wniesienie skargi trzymiesięczny termin, określony w art. 47 ust. 7 lit. b) PCR 2006. Ponadto ...

z uwzględnieniem okoliczności konkretnej sprawy uznaje on to za konieczne w celu osiągnięcia słusznego rezultatu. C - W przedmiocie wymogu bezzwłocznego wniesienia środka odwoławczego (pierwsza część drugiego pytania prejudycjalnego) 64. W pierwszej ...

nawet przed upływem trzymiesięcznego terminu. W trakcie rozprawy przed Trybunałem strony postępowania przed sądem krajowym i rząd Zjednoczonego Królestwa były zgodne co do tego(43), że sądy angielskie rzeczywiście stosują możliwość ...

1 ust. 1 dyrektywy 89/665 wymaga, aby decyzje podjęte przez instytucje zamawiające mogły "skutecznie i przede wszystkim możliwie szybko" podlegać odwołaniu. Jak precyzuję w mojej opinii w sprawie Komisja przeciwko ...

mających na celu realizację tego celu dyrektywy. Są one zobowiązane do stworzenia wystarczająco precyzyjnego, jasnego i przewidywalnego stanu prawnego umożliwiającego jednostce ustalenie jej praw i obowiązków. 68. W odniesieniu do przepisu takiego jak art. 47 ust. 7 lit. b) PCR 2006 wymóg jasności, precyzyjności i przewidywalności ma szczególne znaczenie. Ze względu na grożący skutek prekluzyjny niejasności dotyczące obowiązujących terminów mogą w znacznym zakresie powodować negatywne skutki dla jednostek i przedsiębiorstw. 69. Termin zawity określony w art. 47 ust. 7 lit. b) PCR 2006, którego ...

ramach przyznanego mu uznania nie jest przewidywalny w zakresie związanych z nim skutków. Zainteresowany oferent i kandydat nie wiedzą, jakim czasem dysponują na właściwe przygotowanie skarg i nie są oni w stanie w pełni ocenić szans na uwzględnienie takich środków odwoławczych. W ...

b) PCR 2006 ze względu na "brak bezzwłocznego działania". Są one zobowiązane do dokonania wykładni i stosowania przepisów prawa krajowego w sposób zgodny z dyrektywą(48). Szczególnie w odniesieniu do procedury ...

przedstawionym wyżej rozumieniu nie była możliwa, sąd krajowy ma obowiązek zastosować w całości prawo wspólnotowe i zapewnić ochronę praw, jakie nadaje ono jednostkom, oraz pominąć w razie potrzeby każdy przepis, którego ...

krajowemu w ramach przysługującego mu uznania na odrzucenie skarg o ustalenie naruszeń prawa zamówień publicznych i skarg odszkodowawczych jako niedopuszczalnych ze względu na niespełnienie wymogu bezzwłocznego wniesienia powództwa. 3) Sąd krajowy ...

89/665/EWG. Jeżeli nie można osiągnąć takiego rezultatu w drodze wykładni zgodnej z dyrektywą i zgodnego z dyrektywą stosowania przepisu dotyczącego terminu, sąd krajowy zobowiązany jest do niestosowania tego przepisu ...

3 - Dyrektywa Rady z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane (Dz.U. L 395, s. 33). 4 - Dyrektywa Rady z dnia 18 czerwca ...

transpozycji, który upływa w dniu 20 grudnia 2009 r. [dyrektywa 2007/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2007 r. zmieniająca dyrektywy Rady 89/665/EWG i 92/13/EWG w zakresie poprawy skuteczności procedur odwoławczych w dziedzinie udzielania zamówień publicznych, (Dz ...

1 dyrektywy 89/665 należy rozumieć jako odniesienie do dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U. L 134, s. 114, sprostowanie w Dz.U. L 351, s. 44 ...

w tym samym dniu, w którym odbyła się rozprawa w ww. w pkt 3 sprawie C-456/08 Komisja przeciwko Irlandii. 12 - Zobacz również przedstawioną przeze mnie opinię z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie C-454/06 pressetext Nachrichtenagentur (wyrok z dnia 19 czerwca 2008 r.), Zb.Orz. s. I-4401, pkt 154. Jednakże na przyszłość art. 2c dyrektywy 89/665 w brzmieniu nadanym dyrektywą 2007/66 określa wynikające z prawa wspólnotowego podstawowe ...

Landwirtschaftskammer Saarland, Rec., s. 1989, pkt 5; z dnia 15 września 1998 r. w sprawie C-231/96 Edis, Rec. s. I-4951, pkt 20, 35; z dnia 17 czerwca 2004 r. w sprawie C-30/02 Recheio - Cash & Carry, Zb.Orz. s. I-6051, pkt 18; z dnia 6 października 2009 r. w sprawie C-40/08 Asturcom Telecomunicaciones, Zb.Orz. s. I-9579, pkt 41. 14 - Zobacz ww. w przypisie 12 opinię przedstwioną przez mnie w sprawie ...

155. 15 - Zobacz w tym zakresie wyroki: z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie C-470/99 Universale-Bau i in., Rec. s. I-11617, w szczególności pkt 71, 76; z dnia 27 lutego 2003 r. w sprawie C-327/00 Santex, Rec. s. I-1877, pkt 52; z dnia 11 października 2007 r. w sprawie C-241/06 Lämmerzahl, Zb.Orz. s. I-8415, pkt 50. 16 - Sąd krajowy cytuje wyrok Court of Appeal of England and Wales ...

pkt 3 opinię w sprawie Komisja przeciwko Irlandii, pkt 56. 22 - Zobacz w tym zakresie i w przedmiocie poniższych uwag ww. w przypisie 12 moją opinię w sprawie pressetext Nachrichtenagentur, pkt ...

167. 25 - W sytuacji gdy za nieważną należy uznać umowę, zastosowanie znajduje art. 2d i art. 2f ust. 1 dyrektywy 89/665 w brzmieniu nadanym dyrektywą 2007/66. Natomiast w przypadku gdy należy zasądzić odszkodowanie, stosuje się art. 2e i art. 2f ust. 2 w związku z art. 2c dyrektywy 89/665 w brzmieniu nadanym dyrektywą 2007/66. 26 - Przemawia za tym art. 47 ...

przed sądem krajowym żądania Uniplex miały szerszy zakres. Jednakże Trybunał zobowiązany jest uwzględnić stan faktyczny i prawny, w jaki wpisują się pytania prejudycjalne sformułowane w postanowieniu odsyłającym (utrwalone orzecznictwo; zob. wyroki: z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawach połączonych C-482/01 i C-493/01 Orfanopoulos i Oliveri, Rec. s. I-5257, pkt 42; z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie C-244/06 Dynamic Medien, Zb.Orz. s. I-505, pkt 19). 27 - Zobacz przedstawioną przeze mnie ww. w przypisie 12 opinię w sprawie ...

29 - Szczególnie wyraźne jest to we francuskiej wersji językowej, w języku francuskim odbyła się narada i sporządzono ww. w przypisie 15 wyrok w sprawie Universale-Bau i in.: dès qu’elles sont connues des intéressés, pkt 78. 30 - Interesujące jest, że w swych uwagach NHS pomija właśnie ten pkt 78 wyroku w sprawie Universale-Bau i in., podczas gdy cytuje ona pełne brzmienie innych właściwych fragmentów uzasadnienia wyroku, pkt 74-79 ...

bardzo ogólnych uwag, które nie pozwalają wykluczonemu oferentowi na stwierdzenie, dlaczego jego oferta została wykluczona i czy prawo zamówień publicznych było właściwie zastosowane. Drugie pismo zawiera natomiast co najmniej dwie uwagi ...

nie uwzględniła faktu, że cena katalogowa oferenta może być niższa niż obniżona cena innego oferenta i że ostatecznie istotne jest porównanie faktycznie zaproponowanych cen. W dalszej kolejności wszyscy oferenci, którzy nie ...

ostatecznych ustaleń w tym zakresie. 32 - Wyroki: z dnia 1 lipca 2008 r. w sprawie C-49/07 MOTOE, Zb.Orz. s. I-4863, pkt 30; z dnia 4 czerwca 2009 r. w sprawie C-142/05 Mickelsson i Roos, Zb.Orz. s. I-4273, pkt 41; podobnie również wyrok z dnia 30 marca 1993 r. w sprawie C-328/91 Thomas i in., Rec. s. I-1247, pkt 13. 33 - To samo może mieć zastosowanie w sytuacji, gdy oferent lub kandydat ...

uzasadnienia. 34 - Podobnie wyroki: z dnia 15 października 1987 r. w sprawie 222/86, Heylens i in., Rec. s. 4097, pkt 15; z dnia 30 kwietnia 2009 r. w sprawie C-75/08 Mellor, Zb.Orz. s. I-3799, pkt 59; zob. również pkt 32 mojej opini do wyroku z dnia 21 kwietnia 2005 r. w sprawie C-186/04 Housieaux, Zb.Orz., s. I-3299 oraz w szczególności pkt 31 mojej opinii z dnia 22 stycznia 2008 r. w ...

dnia 17 grudnia 2008 r. do wyroku z dnia 4 czerwca 2009 r. w sprawie C-250/07 Komisja przeciwko Grecji, Zb.Orz. s. I-4369. 36 - Użycie sformułowania "wystąpienie szkody" w pkt 167 zdanie pierwsze przedstawionej przeze mnie ww ...

169, 171 rzeczonej opinii. 37 - Podobnie wyrok z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-15/04 Koppensteiner, Zb.Orz. s. I-4855, pkt 38 ; ww. w przypisie 15 wyrok w sprawie Lämmerzahl, pkt 63 zdanie drugie ...

dyrektywą zob. wyroki: z dnia 10 kwietnia 1984 r. w sprawie 14/83 Von Colson i Kamann, Rec. s. 1891, pkt 26; z dnia 5 października 2004 r. w sprawach połączonych od C-397/01 do C-403/01 Pfeiffer i in., Zb.Orz. s. I-8835, pkt 113; z dnia 15 kwietnia 2008 r. w sprawie C-268/06 Impact, Zb.Orz. s. I-2483, pkt 98; w szczególności w przedmiocie dyrektywy 89/665 zob. również ww. w przypisie ...

A ust. 4 Rules of the Superior Courts odwołanie należy wnieść "najwcześniej, jak to możliwe i najpóźniej w terminie trzech miesięcy") nie wywierają takich skutków. Niemniej jednak w rozpatrywanym jednocześnie z ...

Comm), [2005] EuLR 364. 45 - Podobnie ww. w przypisie 15 wyroki: w sprawie Universale-Bau i in., w szczególności pkt 72; w sprawie Santex, pkt 51, 57; w sprawie Lämmerzahl, pkt ...

przedmiocie zasad postępowania sądowego zob. wyrok z dnia 3 marca 2005 r. w sprawach połączonych C-21/03 i C-34/03 Fabricom, Zb.Orz. s. I-1559, pkt 42. 46 - Zobacz pkt 47-49 niniejszej opinii i przytoczone tam orzecznictwo. 47 - Zobacz przedstawioną przez mnie w dniu dzisiejszym ww. w pkt 3 ...