wyjaśnienia do oferty kosztorysu - Wyszukiwanie - SN - Wyszukiwarka wyroków w Zamówieniach Publicznych

II CSKP 2373/22 – Wyrok Sądu Najwyższego – 2023-07-28 130 fragmentów

2023-07-28

Autostrad o ukształtowanie i zapłatę, uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego UZASADNIENIE II CSKP 2373/22 2 Powódki ...

Państwa - Generalnym Dyrektorem Dróg Krajowych i Autostrad (dalej: "GIDKiA"), dotyczącej robót polegających na rozbudowie drogi (...) do parametrów drogi dwujezdniowej na odcinku obwodnicy "(...)" przez podwyższenie wysokości świadczenia z tytułu wynagrodzenia o kwotę ...

r. M. i A. zawarły umowę konsorcjum ( dalej: "Konsorcjum") w celu przygotowania i złożenia wspólnej oferty na realizację Zamówienia, a w przypadku wyboru oferty Konsorcjum zawarcia kontraktu z zamawiającym, wykonania zadania inwestycyjnego oraz wywiązania się z obowiązków z tytułu gwarancji jakości i rękojmi. Liderem uprawnionym do reprezentacji Konsorcjum na czas postępowania o udzielenie zamówienia i realizacji Kontraktu została ustanowiona M. W dniu (...) r. Konsorcjum złożyło ofertę na wykonanie przedmiotu Zamówienia za cenę 641.560.059,65 zł brutto, tj. 525.868 ...

51 zł brutto. M. w ramach wewnętrznej struktury posiada biuro ofertowe, które zajmuje się przygotowaniem ofert w przetargach. Konstruując ofertę na potrzeby "Zamówienia" M. w pierwszej kolejności zbierała oferty od dostawców surowców i materiałów budowalnych oraz od potencjalnych podwykonawców. Założyła, że ceny oleju napędowego ...

i Konsorcjum, jako wykonawca, zawarli Umowę, na podstawie której pozwany powierzył, a powódki zobowiązały się do wykonania Zamówienia. Integralną jej część stanowiły: szczególne warunki kontraktu, warunki kontraktu na budowę dla robót ...

tom I specyfikacji istotnych warunków zamówienia, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robot budowlanych, dokumentacja projektowa, oferta z (...) r. wraz z załącznikami oraz wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu z (...) r. wraz z załącznikami. Zaakceptowana kwota kontraktowa, zgodnie z ofertą Wykonawcy, określona została na (...) zł netto plus (...) % podatek VAT w kwocie (...) (łącznie brutto ... zł.) W ...

pozycji przedmiaru robót) została określona w sposób ryczałtowy, w wysokości określonej w złożonej przez Wykonawcę ofercie (Subklauzula 14.1 w zw. z Subklauzulami 12.1- 12.3 Warunków Kontraktu). Zgodnie z ...

Subklauzulą 20.1 (roszczenia, spory i arbitraż - roszczenia Wykonawcy) jeżeli Wykonawca uważa się za uprawnionego do jakiegokolwiek przedłużenia czasu na ukończenie i/lub jakiejkolwiek dodatkowej płatności, według jakiejkolwiek klauzuli niniejszych warunków ...

takiego okresu 14 dni, to czas na wykonanie nie będzie przedłużony, Wykonawca nie będzie uprawniony do dodatkowej płatności, a Zamawiający będzie zwolniony z całej odpowiedzialności w związku z takim roszczeniem. Prace ...

miały największy procentowo udział materiałów w kosztach realizacji robót. (...) r. Zamawiający i Wykonawca zawarli aneks (...) do Umowy, związku ze zmianą stawek podatku VAT od (...) r. zawartą w ustawie z dnia 26 ...

maksymalnej wartości zobowiązania ustalając, że kwota kontraktowa wynosi (...) zł brutto, w tym za wykonanie umowy do dnia (...) (...) zł netto plus należny podatek VAT (...) % (... zł), co daje kwotę brutto (...) zł, oraz za ...

ukończenie robót. Roboty zostały ukończone przez Wykonawcę w terminie, z uwzględnieniem zmian wynikających z aneksów do Umowy. W czasie realizacji Kontraktu wykonawca zgłaszał Inżynierowi w trybie Subklauzuli 20.1 roszczenia dotyczące ...

6 Wszystkie powyższe roszczenia zostały odrzucone przez Inżyniera i Zamawiającego z uwagi na niezachowanie terminów do ich zgłoszenia, brak nieprzewidywalnych zmian prawa lub wykreślenie z Warunków Kontraktu Subklauzuli 13.8. Wykonawca kwestionował istnienie podstaw do odrzucenia roszczeń i składał roszczenia przejściowe przez cały okres realizacji robót. W odpowiedzi Inżynier informował Wykonawcę o braku podstaw do składania roszczeń przejściowych wobec odrzucenia jego roszczeń. W okresie przygotowywania przez powódki oferty dostępne dane z poprzednich 9 lat pozwalały na wnioskowanie, że przeciętny wzrost ceny oleju napędowego ...

roku wyniesie ok. 5%, w perspektywie dwóch lat 11%, a trzech lat 20%, w stosunku do cen z roku (...). Zjawiskiem ekstremalnym są wzrosty przekraczające 14% po roku, 22% po dwóch latach ...

tylko dwukrotnie. Wzrost cen paliw od (...) r. wyniósł odpowiednio: 20% po roku (23% w stosunku do danych z pierwszej połowy 2010 r.), 35% po dwóch latach (38% w stosunku do danych z pierwszej połowy 2010 r.) i 30% po trzech latach (34% w stosunku do danych z pierwszej połowy 2010 r.), co stanowiło dynamikę, która jest zbliżona tylko do sytuacji z lat (...). Gwałtowny wzrost cen oleju napędowego w (...) r. stanowił czterokrotność przeciętnego wzrostu cen ...

trzykrotność przyjętej granicy wzrostu ekstremalnego. W okresie pomiędzy datą odniesienia a rozpoczęciem nabywania paliw służących do realizacji Kontraktu (...) cena oleju napędowego wzrosła o (...) zł za m3 (... %). Średnia cena oleju napędowego w okresie realizacji Kontraktu wynosiła (...) zł za m3, co oznaczało wzrost w stosunku do ceny z daty odniesienia o (...) zł (... %), a w stosunku do ceny z dnia rozpoczęcia nabywania paliw służących do realizacji Kontraktu o (...) zł (...%). Istotnym czynnikiem wpływającym na kształtowanie się ceny oleju napędowego jest jego ...

2004 r., od (...) r. opodatkowanie m3 oleju napędowego nie mogło być niższe niż (...) euro. Do ustalenia wysokości opodatkowania w walucie krajowej stosuje się urzędowy kurs euro z pierwszego dnia roboczego ...

Dz.U. z 2011 r., nr 291, poz. 1707) podniesiono stawkę akcyzy obowiązującą od (...) r. do (...) zł za tonę oleju napędowego. Głównymi przyczynami dużych, skokowych wzrostów cen paliw w Polsce w okresie po złożeniu oferty przez powódki były: wojna w Libii, szybki wzrost kursu dolara amerykańskiego od (..) do (...) r., zmiana stawki akcyzy na olej napędowy od (...) r. z poziomu (...) zł na tonę oraz ...

opodatkowania ceny m3 oleju napędowego o (...) zł. Pierwsze dwa z wymienionych czynników były niemożliwe do przewidzenia przez powódki. Trzeci czynnik był możliwy do przewidzenia, natomiast skala jego wpływu na cenę oleju napędowego nie mogła zostać precyzyjnie przewidziana ze ...

który spowodował bardzo duży spadek wartości euro, a następnie jego gwałtowany wzrost. W okresie przygotowywania oferty przez powodów dostępne dane z poprzednich 9 lat pozwalały na wnioskowanie, że wzrost cen asfaltów wyniesie: w perspektywie 2 lat - (...) %, a 3 lat - (...) % w stosunku do cen z (...) r. Za zjawisko ekstremalne uznać należy wzrost przekraczający (...) % po 2 latach i (...) % po ...

analizowanym okresie 2-krotnie. Od (...) r. wzrost cen asfaltów wyniósł: (...) % po 2 latach (...% w stosunku do pierwszej połowy (... r.) i (...) % po 3 latach (...% w stosunku do pierwszej połowy (...), co, w perspektywie 2 lat stanowi wartość ekstremalną (bezprecedensową), skoro wcześniejsze wzrosty w ...

Średnia cena tego asfaltu w okresie realizacji Kontraktu wynosiła (...) zł, co oznacza wzrost w stosunku do ceny z daty odniesienia o (...), a w stosunku do ceny z dnia rozpoczęcia nabywania asfaltów służących do realizacji Kontraktu o (... zł). Cena asfaltu w sposób bezpośredni powiązana jest z wysokością ceny ropy ...

na realizację inwestycji drogowych. W latach (...) cena stali podlegała bardzo dużym wahaniom (od [...] w latach (...) do ekstremum powyżej [... zł], które wystąpiły dwukrotnie w latach [...], nie wpisując się w stały trend. W momencie przedstawiania oferty dostępne dane z poprzednich 9 lat nie pozwalały na sformułowanie jednoznacznych wniosków co do wysokości wzrostu cen stali. Średnie wzrosty cen prętów zbrojeniowych z lat ubiegłych wskazywały na wzrost ...

r.), a w (...) o (...% wyższa (...% więcej niż w pierwszej połowie ... r.). Jednakże od momentu złożenia oferty przez powodów do zakończenia realizacji Kontraktu ceny stali uległy względnemu ustabilizowaniu. W okresie między datą odniesienia a rozpoczęciem nabywania stali zbrojeniowej służącej do realizacji Kontraktu (w ... r.) średnia cena stali wzrosła o (...) zł (...%). Średnia cena stali w okresie realizacji Kontraktu wynosiła (...) zł, co oznacza wzrost w stosunku do cen z daty odniesienia o (...) zł (...%), a w stosunku do ceny z dnia rozpoczęcia nabywania asfaltów służących do realizacji Kontraktu o (...) zł (...%). Głównymi czynnikami wpływającymi na wahania cen stali były wahania popytu oraz zmiany cen surowców służących do jej produkcji. Przyczynami największych wahań cen stali były: bardzo duże zwiększenie popytu na stal w ...

w latach (...), poprawa koniunktury na rynku europejskim w (...) r. i zwiększenie zapotrzebowania na stal niezbędną do inwestycji budowlanych przy jednoczesnej niskiej podaży stali w (...) r., wzrost cen surowców II CSKP 2373/22 9 niezbędnych do produkcji stali (węgla koksującego i rudy żelaza) w (...) r., co spowodowało wzrost popytu na złom ...

utrzymujących się niskich temperatur. Zaobserwowany wzrost cen paliw w latach (...) miał charakter bezprecedensowy w odniesieniu do lat (...). Wzrost cen asfaltów był natomiast ekstremalny, ale nie był bezprecedensowy. Wzrost cen stali zbrojeniowej ...

jaka miała miejsce w latach (...). Wzrost cen paliw i asfaltów w latach (...) miał charakter niemożliwy do zaprognozowania na podstawie danych z lat (...), przy użyciu standardowych modeli ekonometrycznych (opartych na dotychczasowej dynamice ...

utraty korelacji dynamiki cen ropy naftowej i wzrostu gospodarczego. Okres od momentu zaistnienia tego zjawiska do momentu przygotowania oferty był zbyt krótki, żeby bez podejmowania ryzyka przyjąć, że trend wzrostu cen towarów ropopochodnych, jaki ...

okresie obowiązywał, będzie nadal trwał na niezmiennym poziomie. Wzrost cen stali nie miał charakteru niemożliwego do zaprognozowania. Wzrost kosztów zakupu oleju napędowego przez powodów (strata z tytułu wzrostu cen oleju napędowego ...

z uwzględnieniem ilości zakupionych (... m3) i kosztów zakupu na podstawie faktur (... zł) - w stosunku do możliwego do przewidzenia, w zależności od przyjętego sposobu prognozowania, wynosi: przy użyciu modelu opartego na wielkości PKB ...

zużytych wyliczonych według metody wskaźnikowej (... m3) i cen jednostkowych na podstawie faktur - w stosunku do możliwego do przewidzenia, w zależności od przyjętego sposobu prognozowania, wynosi: przy użyciu modelu opartego na wielkości PKB ...

ilości zużytych według metody wskaźnikowej (... m3) i cen jednostkowych na podstawie faktur - w stosunku do możliwego do przewidzenia, w zależności od przyjętego sposobu prognozowania, wynosi: przy użyciu modelu opartego na wielkości PKB ...

z uwzględnieniem ilości zużytych (... m3) i kosztów zakupu na podstawie faktur (... zł) - w stosunku do możliwego do przewidzenia, w zależności od przyjętego sposobu prognozowania, wynosi: przy użyciu modelu opartego na wielkości PKB ...

prognostycznego opartego na średnich wzrostach z lat ubiegłych: (...) zł netto. Różnica pomiędzy faktycznym a możliwym do przewidzenia poziomem kosztów robót z wykorzystaniem produktów ropopochodnych oraz wysokość straty II CSKP 2373/22 ...

pozycji przedmiarowych (kosztorysowych) następowało na podstawie faktycznej ilości wykonanych robót i stawek jednostkowych wskazanych w kosztorysie ofertowym, stosownie do klauzuli 12 Warunków Kontraktu. Wskazał, że przedmiar robót w Warunkach Kontraktu na budowę dla robót ...

zamawiającego FIDIC (tzw. czerwona książka) jest zestawieniem planowanych prac i przewidywanych kosztów i stanowi rodzaj kosztorysu, a Wykonawcy należy się wynagrodzenie w wysokości obliczonej za rzeczywiście wykonane ilości robót. Podane w ofercie wynagrodzenie II CSKP 2373/22 12 Wykonawcy ma w tym przypadku charakter wstępny (ustalane jest na podstawie oferty cenowej obliczonej przez Wykonawcę według ilości robót podanych przez Zamawiającego w przedmiarze robót). Jest ono następnie korygowane stosownie do ewentualnej różnicy między ilościami robót określonymi przedmiarem a rzeczywistymi ilościami wynikającymi z obmiaru robót. Żądanie ...

632 § 2 k.c., który dotyczy wynagrodzenia ryczałtowego. Sąd Okręgowy uznał, że nie stanowi przeszkody do stosowania art. 3571 § 1 k.c., okoliczność, że Umowa została zawarta w trybie zamówienia publicznego ...

przez Sąd w sytuacji zaistnienia okoliczności nowych, nieprzewidywalnych i niezależnych od woli stron. Odnosząc się do Subklauzuli 13.8 (przewidującej umowną waloryzację cen) Sąd Okręgowy podniósł, że zapis ten wskazuje, iż ...

podwyższonego wynagrodzenia rozpoczął bieg dopiero od dnia zakończenia całości robót (... r). Przedawnienie nie nastąpiło zatem do dnia wniesienia pozwu ani pism procesowych modyfikujących powództwo. Zdaniem Sądu Okręgowego przeszkodą do stosowania art. 3571§ 1 k.c. nie było też wykonanie umowy w dacie wniesienia pozwu ...

wynikającej z Umowy nie była uważana przez powódki za całość należnego im świadczenia. Odnosząc się do zarzutu pozwanego, że powódki nie dochowały procedury przewidzianej w Subklauzuli 20.1 (Roszczenia Wykonawcy), zbyt ...

dodatkowe koszty Inżynierowi, Sąd Okręgowy wskazał, że Subklauzula, przewidująca skutek w postaci utraty uprawnienia wykonawcy do dodatkowej płatności w razie niezgłoszenia roszczenia w określonym terminie Zamawiającemu w zakresie obejmującym roszczenia wynikające z ustawy jest nieważna. Artykuł 3531 k.c. nie daje bowiem stronom uprawnienia do ustanawiania umownych terminów zawitych w stosunku do roszczeń przysługujących na podstawie ustawy z tytułu dodatkowych kosztów realizacji Kontraktu na skutek zwyżek cen ...

okresie realizacji kontraktu. Średnia cena oleju napędowego w okresie realizacji kontraktu wzrosła o (...) % w stosunku do ceny z daty odniesienia. Głównymi przyczynami dużych, II CSKP 2373/22 14 skokowych wzrostów cen paliw w Polsce w okresie po złożeniu oferty przez powódki były: wojna w (...), szybki wzrost kursu dolara amerykańskiego od (...) r., zmiana stawki akcyzy ...

m3 oleju napędowego. Sąd Okręgowy podkreślił, że pierwsze dwa z wymienionych czynników były niemożliwe do przewidzenia. Trzeci czynnik był możliwy do przewidzenia co do zasady, ale skala jego wpływu na cenę oleju napędowego nie mogła zostać precyzyjnie przewidziana ze ...

gwałtowany wzrost. Z kolei średnia cena asfaltu w okresie realizacji Kontraktu wzrosła o (...)% w stosunku do ceny z daty odniesienia. Poza czynnikami wynikającymi ze zmian cen ropy naftowej oraz wahań kursu ...

tym samym okresie) był zwiększony popyt na asfalty drogowe oraz mieszanki bitumiczne w okresie od (...) do (...) r., co wynikało ze znacznej ilości umów zawartych przez Skarb Państwa na realizację inwestycji drogowych ...

opinii SGH wynika, że wzrosty takie, wynikające ze zmieniającej się gwałtownie sytuacji rynkowej, były nie do przewidzenia przy zastosowaniu dostępnych w dacie sporządzenia oferty modeli ekonometrycznych, nawet przez podmiot profesjonalnie zajmujący się wykonywaniem kontraktów z wykorzystaniem wskazanych produktów. Od ...

zmienność cen produktów i usług jest naturalna, z tym, że chodzi tutaj o zmienność możliwą do przewidzenia w ramach standardowych instrumentów posiadanych przez dany podmiot. Skoro zmiana cen paliw i asfaltów, jaka nastąpiła w okresie realizacji kontraktu była zmianą skokową i niemożliwą do przewidzenia w oparciu o dane z lat (...), to nie można w tym wypadku mówić o ...

jaka faktycznie zaistniała. Z powyższych względów, Sąd Okręgowy przyjął, że w trakcie realizacji Kontraktu doszło do niespodziewanych, niestandardowych i nieprzewidywalnych dla Wykonawcy wzrostów cen oleju napędowego i asfaltów. Wzrosty te odbiegały ...

utraty korelacji pomiędzy dynamiką cen i wzrostu gospodarczego. Wskazał, że okres od zaistnienia tego zjawiska do przygotowania oferty był zbyt krótki, żeby bez podejmowania ryzyka przyjąć, że trend wzrostu cen towarów ropopochodnych, jaki ...

Sąd Okręgowy przyjął, że w okresie między datą odniesienia a rozpoczęciem nabywania stali zbrojeniowej służącej do realizacji Kontraktu (... r.) średnia cena stali wzrosła o (...) %, zaś w okresie realizacji kontraktu średnia cena stali wzrosła w stosunku do cen z daty odniesienia o (...) %. Wzrost cen stali nie miał charakteru nadzwyczajnego, gdyż w ciągu kilku lat przed złożeniem oferty notowano ceny stali wyższe niż w okresie realizacji kontraktu. Wzrost cen stali miał przy tym charakter możliwy do przewidzenia w okresie przygotowywania oferty przez powódki, a nawet można było spodziewać się wzrostu wyższego niż faktycznie nastąpił. W konsekwencji, zdaniem Sądu Okręgowego, brak było podstaw do uwzględnienia roszczenia w zakresie zwiększonych kosztów zakupu stali. II CSKP 2373/22 16 Sąd Okręgowy ...

napędowego i asfaltów, jakie miały miejsce na rynku polskim w okresie realizacji kontraktu w stosunku do czasu ofertowania, wpłynęły w istotny sposób na rozliczenie kontraktu. Dodatkowe koszty, jakie Wykonawca poniósł na skutek wzrostów cen paliw i asfaltów wymykały się jakimkolwiek kalkulacjom ekonomicznym, prowadząc w konsekwencji do straty Wykonawcy wykraczającej zdecydowanie poza zwykłe ryzyko gospodarcze. Wykonawca na skutek wzrostu cen wskazanych materiałów ...

Wykonawcę z tytułu wzrostu cen oleju napędowego i asfaltów wynoszące ponad (...) zł brutto w stosunku do kosztów dodatkowych możliwych do przewidzenia na podstawie rzetelnie wykonanych prognoz. Sąd Okręgowy podkreślił, że suma dodatkowych kosztów z tytułu ...

uwzględnieniu zmian cen na skutek podwyżek stawek akcyzy i opłaty paliwowej, których skala była niemożliwa do przewidzenia), nabywanego bezpośrednio przez powódki (którego zakup został udokumentowany fakturami) zwiększone koszty realizacji Kontraktu wyniosły ...

opłaty paliwowej i akcyzy na oleje napędowe). Z opinii biegłych wynika, że powódki konstruując swoją ofertę cenową w przetargu miały możliwość przewidywania pewnych wzrostów cen oleju napędowego. Nabyły olej napędowy (... m ...

zł netto. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że zachodziły II CSKP 2373/22 17 podstawy do przyjęcia, że zwiększone koszty realizacji Kontraktu na skutek wzrostu cen oleju napędowego wyniosły (...) zł netto ...

wzrostu cen asfaltów dodatkowe koszty powódek wyniosły (...) zł netto. Kwota ta odpowiada wysokości zwiększonych, niemożliwych do przewidzenia kosztów, jakie powódki poniosły w wyniku zwyżek cen asfaltów, odpowiadających różnicy pomiędzy faktyczną ceną ...

i opinii biegłych. Nie uwzględnił natomiast dodatkowych kosztów nabycia stali zbrojeniowej uznając, że były możliwe do przewidzenia przy sporządzeniu rzetelnej prognozy. Z uwagi na fakt, że obie strony Umowy profesjonalnie zajmują ...

Sąd Okręgowy stwierdził, że suma kosztów wynikająca ze wzrostów cen oleju napędowego i asfaltów, niemożliwych do przewidzenia, wyniosła (...) zł netto (...) zł z tytułu wzrostów cen oleju napędowego + (...) zł z tytułu wzrostów ...

po doliczeniu podatku VAT w stawce (...) % daje kwotę (...) zł brutto. W tym więc zakresie doszło do naruszenia równowagi kontraktowej między stronami, gdyż zmian tych nie dało się przewidzieć, nawet przy zachowaniu ...

prawnej dochodzonego żądania. Uznał za zasadny zarzut apelacji pozwanego dotyczący braku staranności powódek przy konstruowaniu oferty i wskazał, że w tym zakresie konieczne było uzupełnienie postępowania dowodowego. Z ustaleń faktycznych wynika, że Sąd Okręgowy zasady konstruowania oferty ustalił w oparciu o zeznania świadków M. S. i A.R. Stwierdził, że dowody te nie zostały zakwestionowane przez strony, nie było zatem podstaw do powtórzenia w tej części postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym, co legło u podstaw ich pominięcia ...

wskazał, że z zeznań świadka A.R. wynika, że nie brał on udziału w przygotowywaniu oferty, co tym bardziej uzasadniało pominięcie tego dowodu. Świadek M.S. składał już natomiast zeznania, a powódki nie wykazały, by były podstawy do ich uzupełnienia. Stwierdził, że kwestia rozliczenia kontraktu była drugorzędna i nie została podniesiona w zarzutach ...

zeznania świadków złożone w postępowaniu apelacyjnym Sąd Apelacyjny uzupełnił ustalenia faktyczne. Ustalił, że przyjęty w ofercie powódek poziom marży (... %) i zysku (... zł) wynikał z decyzji ich zarządu. Złożenie oferty było poprzedzone ustaleniem jakie ceny stosują podwykonawcy, dostawcy kruszyw, kopalni, wytwórni w okresie od (...) r. Na etapie składania oferty Wykonawcy mieli wiedzę, że Subklauzula 13.8 dotycząca waloryzacji umownej jest wykreślona. Z kolei kosztorys inwestorski opierał się na stawkach minimalnych z (...) r. wskazanych opracowaniu Secocenbudu. W kosztorysie tym nie zakładano wzrostu i spadku cen, ale przyjęto ceny, które gwarantowały pomyślną realizację Kontraktu ...

należytej staranności nie mogły ich przewidzieć przy zawieraniu umowy. Dla oceny czy są spełnione przesłanki do zastosowania art. 3571 k.c. nie jest wystarczające - jak to uczynił Sąd Okręgowy - ustalenie, że wzrosła cena asfaltu i paliwa. Taka ocena pomija bowiem relację zakładanego zysku i marży do wynagrodzenia za Kontrakt oraz do rażącej straty lub groźby jej poniesienia, a także do objęcia jej ryzykiem gospodarczym obu spółek. Wskazał Sąd Apelacyjny, że na etapie konstruowania oferty powódki, bez zachowania należytej staranności, zaoferowały cenę nieadekwatną do rodzaju, rozmiaru i charakteru przedsięwzięcia. Z opinii SGH wynika, że biegli definiowali stratę powódek jako ...

wzrost ceny asfaltu i paliw. Nie analizowali jednak szczegółowo relacji wysokości zakładanego zysku i marży do straty, bo wykraczało to poza zakres postanowienia dowodowego. Oznacza to jednak, że istotne znaczenie ma określenie poziomu zakładanego zysku i marży na etapie składania oferty, co było decyzją zarządu powódek, profesjonalnie od wielu lat działających na rynku budownictwa. Powódki powinny ...

marżę na poziomie znacznie poniżej (...) %, a zysk znacznie poniżej (...) %. Stosowanie takiego podejścia czyni nieuprawnionym sięganie do konstrukcji z art. 357 1 k.c. Powódki zaoferowały bowiem cenę, po skalkulowaniu własnego ryzyka ...

można art. 3571 k.c. traktować jako remedium na stratę przedsiębiorców w sytuacji, gdy ich oferta była skrojona tak by wygrać przetarg. Na tę kwestię zwrócił uwagę biegły M.W. składając ustne wyjaśnienia, podkreślając, że marża głównego Wykonawcy (...) % mówi "o chęci wygrania kontraktu" oraz "o desperacji wejścia na ...

powódki prognozując cenę ofertową postępowały mało ostrożnie i przyjęły pobieżne prognozy. Również biegli w ustnych wyjaśnieniach wskazali, że przedmiotem opinii nie była ocena całego Kontraktu co do możliwości straty i uzyskania oszczędności, a powódki mogły ofertę lepiej skalkulować i zatrudnić celem ustalenia realnych prognoz ekonometryka. Kalkulacją ceny zajmowali się pracownicy jednej ...

powódki nie wykorzystały danych z Secocenbudu, uznając, że są zawyżone Biegli z SGH w ustnych wyjaśnieniach wskazali natomiast, że dane te w aspekcie zmienności cen, są bardzo dobre. Potwierdzeniem argumentacji biegłych są realia sprawy. Pozwany skalkulował bowiem kosztorys inwestorski w październiku 2009 r. w oparciu o dane z Secocendbudu, przyjmując ceny minimalne za ...

kwartał (...) r. i opiewał on na kwotę (...) zł brutto, a więc o ok. (...) % wyższą niż oferta powódek. II CSKP 2373/22 21 Kosztorys inwestorski nie zakładał przy tym wzrostu cen materiałów, ale zakładał ceny, które będą gwarantowały pomyślną ...

wyższy bufor i kierował się danymi z rynku ujętymi w kwartalniku Secocendbudu (przyjmując ceny minimalne), do którego dostęp miały także powódki. Kosztorys inwestorski zakładał, że za kwotę (...) zł, będzie możliwa pomyślna realizacja Kontraktu. Założenie takie okazało się ...

cen materiałów asfaltu i paliwa, której pozwany także nie zakładał. Stwierdził Sąd Apelacyjny, że dążenie do wygrania przetargu przy minimalnym zysku, jest decyzją gospodarczą obarczoną wyższym ryzykiem, ale nie można wówczas rekompensować ewentualnych strat odwołując się do art. 3571 k.c. Uzasadnienie twierdzenia, że cena ofertowa była niedoszacowana i nakierowana na wygranie przetargu znajduje potwierdzenie także w tym, że oferta powódek znacząco odbiegała od innych oferentów. Nie można także pominąć, że suma wynagrodzenia określonego w ...

przez powódki straty (... zł), daje kwotę (...) zł, a więc niewiele niższą niż przyjął pozwany w kosztorysie inwestorskim. Nawet, jeśli przyjąć, że dane z Secocenbudu są zawyżone, to i tak zestawienie to dowodzi, braku staranności powódek przy konstruowaniu oferty, a sama motywacja do wygrania przetargu i trudny rynek budownictwa w tamtym okresie, pozostaje bez znaczenia dla oceny prawnej roszczenia. Podkreślił Sąd Apelacyjny, że zasady określenia ceny w kosztorysie inwestorskim były znane powódkom, skoro wynikają z obowiązujących przepisów prawa. Racjonalne, adekwatne do przedsięwzięcia gospodarczego, kształtowanie ceny ofertowej, pozwoliłoby zatem uniknąć straty (niezależnie, czy mieści się w ramach ...

i co ją spowodowało), a przynajmniej byłaby możliwość jej zrównoważenia zyskiem i marżą. Ponadto, skoro oferta była tworzona w pierwszym półroczu (...) r., to już wówczas, powódkom, powinny być znane wymogi dyrektywy ...

których wynika, że powódki w ogóle nie zakładały wzrostu cen paliw, a w okresie przygotowywania oferty, dane z poprzednich lat pozwalały na wnioskowanie, że wzrost cen oleju napędowego już w perspektywie ...

w ten sposób, że zbierano od dostawców, producentów informacje o cenie kruszywa (asfaltu) i dodawano do tego koszty pośrednie oraz marżę i zysk. Kalkulacje możliwego wzrostu cen powódki obliczały natomiast w ...

poziomie (...) %, (...) %. Nie sposób z zeznań tego świadka ustalić, czy wzrost cen dotyczył wszystkich materiałów potrzebnych do budowy drogi, czy tylko tych trzech, o których mowa w pozwie. W zakresie kalkulacji cen ...

i niskiej marży przy tak dużym przedsięwzięciu, charakterze wynagrodzenia, nie może być kompensowane odwołaniem się do art. 3571 k.c. Dla oceny przesłanek z tego przepisu irrelewantne jest to, jak inne podmioty chcące wygrać przetarg, kalkulowały ofertę. Gdyby powódki istotnie nie uwzględniały - sprzecznie z art. 355 § 2 k.c. - zmian cenowych, to także w tym zakresie zasadna jest ocena biegłego M.W., że założony w ofercie poziom zysku i marży świadczy o tym, że powódkom chodziło o zdobycie kontraktu "za wszelką ...

że użyte w art. 3571 k.c. określenia "nadzwyczajna zmiana", "nadmierna trudność", "rażąca strata" nawiązują do wyjątkowego charakteru tego przepisu przełamującego regułę nakazującą dotrzymywanie umów. II CSKP 2373/22 23 "Rażąca strata" oznacza stratę ponad przeciętną, nieobjętą typowym ryzykiem gospodarczym. Nie do pogodzenia z zasadami współżycia i interesami obu stron jest powoływanie się na stratę dopiero na ...

w dacie kontraktowania zakładany poziom zysku i marża była na bardzo niskim poziomie. Niedoszacowanie kosztów oferty, nie powinno obciążać kontrahenta przedsiębiorcy i to w zakresie zakładającym podwyższenie całego wynagrodzenia. Powyższe dowodzi, że nie zostały spełnione łącznie przesłanki z art. 3571 k.c., w szczególności co do nadzwyczajnej zmiany stosunków i braku przewidywania możliwości poniesienia rażącej straty, lub groźby jej poniesienia. W ...

cały kontrakt i wskazywały, że ich strata, nazwana "rażącą" wynosiła (...) zł, to odnosząc tę kwotę do wynagrodzenia kontraktu (... zł) daje to (...) %. Jednakże wielkość ta nie jest miarodajna, bowiem okoliczności faktyczne wskazują, że powódki domagając się podwyższenia wynagrodzenia za cały kontrakt wybrały jedynie trzy składniki do budowy drogi (asfalt, paliwo, stal), do czego budowana droga się nie ogranicza. Skoro pozwany w kosztorysie inwestorskim, określił cenę w sposób, która pochłaniała cenę ofertową powódek i wskazywaną przez nie stratę, to oznacza, że możliwe było określenie przez powódki oferty na wyższą kwotę. Przyjmując, że przy uśrednionych prognozach powódki poniosły stratę z tytułu wzrostu cen asfaltu i paliw należy odnieść te kwoty do relacji straty przy realizacji całego kontraktu (...) zł. Udział wzrostu ceny asfaltu w stracie wynosi zatem ok. 17 % (... %), asfaltu ok. (...) %, a paliw (...) %. Natomiast relacja wzrostu cen paliw do wynagrodzenia kontraktu stanowi (...) %. W odniesieniu do wzrostu cen stali Sąd Okręgowy wskazał, że był możliwy do przewidzenia. Z opinii biegłych wynika, że powodowie w odniesieniu do stali mogli uzyskać zysk ok. (...) zł (...) % wynagrodzenia kontraktu oraz (...) % w stracie). Strata w cenach oleju ...

tę należało jeszcze skompensować zakładanym zyskiem (... %), co daje wyższe koszty o (...) % wynagrodzenia, które należy odnieść do dwóch spółek, co jest niezwykle istotne. Wielkości tych nie można postrzegać jako "rażącej straty" w ...

3571 k.c. Ponadto dokonując innego zestawienia poprzez odniesienie wzrostu cen za asfalt i paliwo do straty przy realizacji kontraktu wskazał Sąd Apelacyjny, że po zsumowaniu: (...) % (udział wzrostu cen asfaltu do straty) oraz (...) % (udział wzrostu cen paliw do straty) oraz odjęciu (...) % (udział spadku cen stali w stracie), strata wynosi (...) %. Nie uwzględnia ona przy tym zakładanego zysku, który w relacji do straty wynosi (...) %, co powinno pomniejszać wielkość straty. Wzrost cen asfaltu i paliw stanowi zatem (...) % całej ...

zmienia okoliczność, że praktyką przedsiębiorców zajmujących się budową dróg było w tamtym okresie zaniżanie cen ofert. Istnienie takiej tendencji, nie może bowiem determinować oceny prawnej roszczenia. Wobec zmiany zaskarżonego wyroku, Sąd Apelacyjny uznał za zbędne szersze odnoszenie się do pozostałych zarzutów apelacji pozwanego oraz do apelacji powódek. Nie podzielił zarzutów dotyczących wyłączenia w Umowie II CSKP 2373/22 25 waloryzacji ...

Sądu Okręgowego. Za chybiony uznał także zarzut naruszenia art. 632 § 2 k.c., sprowadzający się do kwalifikacji charakteru wynagrodzenia objętego Kontraktem. Podzielił ocenę Sądu Okręgowego, że wynagrodzenie Wykonawcy nie miało charakteru ryczałtowego. Wskazał, że w ofercie wynagrodzenie wykonawcy miało charakter wstępny, a korekta następowała, gdy istniała różnica pomiędzy ilością robót określonych w przedmiarze a rzeczywistymi ilościami robót. Za bezprzedmiotowe uznał także odwoływanie się do zarzutów apelacji powódek dotyczących naruszenia art. 3571 k.c., skoro nie wykazały one co do zasady istnienia przesłanek z tego przepisu, co zadecydowało o uwzględnieniu apelacji pozwanego. W skardze kasacyjnej ...

wyrok Sądu Apelacyjnego w całości i wniosły o jego uchylenie oraz przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciły naruszenie: 1) art. 278 ...

z art. 391 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd Apelacyjny samodzielnej oceny, czy oferta została skonstruowana zgodnie z zasadami sztuki i z zachowaniem należytej staranności oraz czy założona cena ofertowa była adekwatna do rodzaju, rozmiaru i charakteru robót objętych Umową, podczas gdy dokonanie tego rodzaju oceny wymagało wiadomości ...

391 § 1 k.p.c. poprzez uzupełnienie przez Sąd Apelacyjny postępowania dowodowego z urzędu co do kalkulacji oferty oraz kosztorysu inwestorskiego, podczas gdy to na pozwanym spoczywał ciężar dowodu zarzutu wadliwości oferty. Pozwany reprezentowany przez fachowy i wyspecjalizowany podmiot w postaci Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej nie zawarł ...

ani w toku postępowania w I instancji) na powyższe fakty, wobec czego nie było podstaw do wyręczenia go z inicjatywy dowodowej i uzupełnienia postępowania dowodowego z urzędu. II CSKP 2373/22 ...

stanu faktycznego pod normę art. 3571 § 1 k.c. Sąd Apelacyjny wyciągnął z faktu, że ofertę, w tym założenia co do wielkości planowanego zysku i marży, przygotowały dwie spółki działające w ramach Konsorcjum i te dwie ...

M.S. oraz A. R. w wyniku błędnego przyjęcia, że przeprowadzenie ww. dowodów zmierzało jedynie do przedłużenia postępowania, a powódki nie wykazały podstawy do uzupełnienia zeznań przez tych świadków; 5) art. 378 § 1 w zw. z art. 387 § 2 ...

rażącej straty należy oceniać z uwzględnieniem adekwatnego poziomu zysku, jaki wykonawca powinien był założyć w ofercie; 9) art. 3571 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że dla ...

ww. przepisu istotna jest relacja kwoty straty z tytułu nadzwyczajnego wzrostu cen paliw i asfaltów do kwoty wynagrodzenia za cały kontrakt oraz do łącznej kwoty straty z tytułu realizacji kontraktu; 10) art. 3571 § 1 k.c. poprzez jego ...

wykonawcą) jest kilka podmiotów, przesłanki rażącej straty oraz braku możliwości jej przewidzenia, muszą odnosić się do wszystkich powodów dochodzących modyfikacji umowy, nawet w sytuacji w której uzgodnili oni między sobą, że ...

zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zasługiwał na uwzględnienie. Sąd Apelacyjny przyjął, że oferta powódek nie została skonstruowana zgodnie z zasadami należytej staranności, a założona cena ofertowa nie była adekwatna do rodzaju, rozmiaru i charakteru robót objętych umową. Zdaniem tego Sądu przekonuje o tym całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym przede wszystkim: treść kosztorysu inwestorskiego, który dowodzi, że można było przy użyciu danych Secocenbudu poczynić założenia pozwalające na bezpieczną realizację inwestycji; zaplanowanie zysku jedynie na poziomie (...) % oraz przedstawienie najniższej oferty, znacząco odbiegającej od ofert złożonych przez kolejnych oferentów, a także potwierdzenie przez II CSKP 2373/22 28 przedstawicieli SGH, że powódki konstruując ofertę kierowały się "chęcią wygrania kontraktu" oraz "desperacją wejścia na rynek". Nie można odmówić racji skarżącym ...

przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, czego Sąd Apelacyjny nie uczynił. Ocena prawidłowości przygotowania przez Wykonawcę oferty dotyczącej skomplikowanej inwestycji drogowej z zachowaniem należytej staranności w określonych warunkach rynkowych, nie mogła być dokonana samodzielnie przez Sąd Apelacyjny. Wprawdzie Sąd ten odwołał się do ustnych wypowiedzi przedstawicieli SGH dotyczących przyjętego w ofercie minimalnego poziomu zysku, ale trafnie skarżące akcentują, że teza dowodowa na którą Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii instytutu nie dotyczyła oceny staranności sporządzenia oferty (k. 13392), a wypowiedzi przedstawicieli instytutu - uwzględnione przez Sąd jedynie wybiórczo - nie były wprost związane ...

zasadniczymi tezami i wnioskami opinii. Sąd Apelacyjny wyszedł jednak z założenia, że skoro pozwany sporządzając kosztorys inwestorski mógł to uczynić w sposób gwarantujący bezpieczną realizację inwestycji, to tym bardziej można tego ...

wymagać od wykonawcy. Stanowisko to nie przekonuje. Sąd Apelacyjny nie dysponuje wiedzą specjalną w odniesieniu do zasad sporządzania kosztorysów ofertowych i inwestorskich, których cel jest odmienny. Niewątpliwie odróżnienia wymaga metodologia tworzenia rezerwy na bezpieczną ...

musi zagwarantować środki finansowe na cel z tym związany, od zasad konstruowania zgodnie ze sztuką oferty przez wykonawcę w formule zamówień publicznych, który kalkuluje za jaką kwotę jest w stanie wykonać ...

robót drogowych w których rentowność, jak wyjaśniali biegli SGH jest niska, jest uwzględnienie przy konstrukcji oferty wykonawcy nadzwyczajnych ryzyk ewentualnie takiej skali rezerwy na przeprowadzenie inwestycji, jak to czyni inwestor. II CSKP 2373/22 29 Kwestia wadliwej konstrukcji oferty była jedną z kluczowych przyczyn, która spowodowała odmowę zastosowania w sprawie art. 3571 k.c ...

391 § 1 k.p.c. poprzez uzupełnienie przez Sąd Apelacyjny postępowania dowodowego z urzędu odnośnie do kalkulacji oferty powódek oraz kalkulacji kosztorysu inwestorskiego pozwanego (k. 28475 i k. 28505). Pozwany korzystający z profesjonalnej pomocy prawnej nie wnioskował ...

przeprowadzenie dodatkowego postępowania dowodowego w postępowaniu apelacyjnym, a na nim spoczywał ciężar dowodu zarzutu wadliwości oferty powódek w kontekście możliwości przygotowania jej w sposób nie narażający ich na rażącą stratę i ...

Apelacyjny nie wyjaśnił z jakiej przyczyny przy ocenie zachowania przez powódki należytej staranności przy konstrukcji oferty, nie oparł się na zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, a uznał za konieczne jego uzupełnienie, a po wtóre nie wskazał na okoliczności, które skłoniły go do skorzystania z uprawnienia o którym mowa w art. 232 zd. 2 k.p.c. Kompetencja ...

podstawą odmowy przeprowadzenia tych dowodów było to, że zgłoszony przez powódki wniosek dowodowy zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania. Z motywów zaskarżonego rozstrzygnięcia wynika natomiast, że dowody te nie zostały zakwestionowane przez strony, nie było zatem podstaw do powtórzenia w tej części postępowania dowodowego. Ponadto z zeznań świadka A.R. wynika, że nie brał on udziału w przygotowywaniu oferty, świadek M.S. składał natomiast już zeznania, a powódki nie wykazały, by były podstawy do ich uzupełnienia. Stanowisko to w okolicznościach sprawy nie przekonuje. Wprawdzie Sąd Okręgowy istotnie czynił ustalenia faktyczne - w tym na podstawie dowodu z zeznań pominiętych świadków - odnośnie do złożonej przez powódki oferty, ale Sąd Apelacyjny ich nie podzielił. Uznał za zasadny zarzut apelacji pozwanego dotyczący braku staranności powódek przy konstruowaniu oferty i wskazał, że w tym zakresie konieczne było uzupełnienie postępowania dowodowego. W apelacji pozwanego nie ...

w postępowaniu apelacyjnym. Sąd Apelacyjny uznał zatem zgromadzony w tym zakresie materiał dowodowy za niewystarczający do rozstrzygnięcia sprawy i z urzędu zdecydował się na jego uzupełnienie, żądając by strony wskazały osoby mające wiedzę w zakresie kalkulacji oferty i rozliczenia kontraktu oraz kalkulacji kosztorysu inwestorskiego (k. 28 475). Po realizacji tego żądania przez powódki (k. 28 485), pominął jednak część zgłoszonych świadków mimo, że do złożenia wniosków o ich przesłuchanie doszło na skutek jego inicjatywy, a świadkowie M.S. i A.R. byli wnioskowani na okoliczności związane z kalkulacją oferty. Nie można przyjąć, by przeprowadzenie dowodu z uzupełniających zeznań tych świadków mogło wpłynąć na przedłużenie ...

to także zeznań świadka A.R. Okoliczność, że świadek ten nie brał udziału w przygotowaniu oferty nie oznacza bowiem, że z racji roli, którą pełnił przy realizacji Kontraktu, nie ma o ...

399 -13 415 i k. 13460 - 13468). Ocenę tę wzmacnia fakt, że kwestia sposobu przygotowywania oferty i jej relacji do kosztorysu inwestorskiego miała kluczowe - jak wynika z motywów zaskarżonego wyroku - znaczenie dla wyniku sprawy. Uchybienie to ...

subsumcji ustalonego stanu faktycznego pod normę art. 3571 § 1 k.c. wyciągnął z faktu, że ofertę dla pozwanego, w tym założenia co do wielkości planowanego zysku i marży z tytułu realizacji umowy, przygotowały spółki działające w ramach Konsorcjum ...

to fakt istotny i znaczący nie wyjaśnił, jednak jak wpłynął na rozstrzygnięcie. Brak jasności co do stanowiska Sądu Apelacyjnego w tym zakresie sprawia, że zarzut niemożności dokonania kontroli kasacyjnej zaskarżonego orzeczenia ...

pozycji przedmiaru robót) została określona w sposób ryczałtowy, w wysokości określonej w złożonej przez Wykonawcę ofercie. Skarżące uznają natomiast, że tak ukształtowane wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy. Żadne z tych stanowisk nie ...

podstawie zestawienia planowanych prac, przewidywanych kosztów i zysku przez uzgodnienie w sposób wiążący cen jednostkowych kosztorysu. Ma zatem charakter wynikowy i - odmiennie od ryczałtowego systemu wynagrodzenia - jest ściśle uzależnione od rozmiaru ...

zamówienie (np. liczba roboczogodzin, użyte materiały). Dopuszczalna jest jego zmiana, jeżeli po zawarciu umowy doszło do zmian wysokości cen lub stawek obowiązujących dotychczas w obliczeniach kosztorysowych (art. 629 k.c.) lub zwiększenia zakresu prac w stosunku do kosztorysu. Taka formuła wynagrodzenia urealnia jego wysokość w stosunku do ilości faktycznie wykonanych prac (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 30 maja 1981 r ...

być ustalone w oparciu o obmiar wykonanych robót i rzeczywiste nakłady, według stawek przewidzianych w kosztorysie ofertowym, z tym że kwota odpowiadająca (...) % ceny ofertowej stanowiła maksymalną kwotę, którą był zobligowany zapłacić ...

strony wynagrodzenie miało stanowić sumę iloczynu jednostek obmiarowych robót odebranych i cen jednostkowych wskazanych w kosztorysie ofertowym podlegających zmianom tylko w określonych sytuacjach, a z drugiej strony wskazano maksymalne świadczenie należne ...

określonej kwoty pieniężnej za wykonanie robót, bez względu na zakres faktycznie wykonanych robót w stosunku do pierwotnie przewidzianego, co jest charakterystyczne dla wynagrodzenia ryczałtowego. Przeczy temu przede wszystkim ustalanie wysokości wynagrodzenia ...

Kontraktu. Stabilizacja wysokości wynagrodzenia przez wyłączenie Subklauzuli 13.8 Warunków Kontraktu oraz ograniczenie jego wysokości do kwoty odpowiadającej (...) % ceny ofertowej nie dowodzi ryczałtowego charakteru wynagrodzenia lecz potwierdza jego mieszany charakter wynagrodzenia ...

umowy o dzieło normę szczególną zapobiegania skutkom wykraczającym poza typowe ryzyko kontraktowe tylko w stosunku do wynagrodzenia ryczałtowego. Artykuł 632 § 2 k.c. znajduje zatem zastosowanie jedynie w przypadku zastosowania tego ...

formy wynagrodzenia wykonawcy w umowie o dzieło II CSKP 2373/22 35 mogą mieć zastosowanie do umowy o roboty budowlane (zob. m.in. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 29 ...

i nieprzewidywalny ani wysokości straty doznanej przez powódki z tego tytułu. Nie kwestionował także co do zasady - wobec niemożności skorzystania przez powódki z innych instrumentów prawnych - możliwości stosowania klauzuli rebus sic stantibus do przywrócenia naruszonej równowagi na skutek nadzwyczajnej zmiany stosunków w odniesieniu do zdarzeń gospodarczych w postaci gwałtownych i nieprzewidywalnych w dacie przygotowania oferty i zawarcia Umowy wzrostu cen. Kwestia realizacji w okolicznościach sprawy przesłanki "nadzwyczajnej zmiany stosunków" w ...

podstawami skargi (art. 39813 § 1 k.c.). Stwierdzić jedynie można, że takie stanowisko odnoszące się do istotnej zmiany stosunków w rozumieniu art. 632 § 2 k.c. jest utrwalone w orzecznictwie Sądu ...

Sąd Apelacyjny zanegował natomiast - koncentrując się na niewielkim zysku i marży, którą założyły skarżące w ofercie - by na etapie konstruowania oferty nie mogły jej sformułować - z zachowaniem należytej staranności - w sposób zabezpieczający je przed rażącą stratą ...

z drugiej natomiast strony przyjmuje, że wykonawca mógł zabezpieczyć się przed tymi zmianami odpowiednio konstruując ofertę, a jeśli tego nie uczynił to ponosi ryzyko kontraktowe swojego zaniedbania. Nie można zatem odeprzeć ...

że przed ryzykami związanymi z wpływem nadzwyczajnych okoliczności na zobowiązanie stron, mogły się zabezpieczyć konstruując ofertę z zachowaniem należytej staranności, w tym zwłaszcza przez zaplanowanie odpowiedniego poziomu zysku i marży i zapoznanie się z zasadami stojącymi u podstaw kalkulacji kosztorysu inwestorskiego. Ten pierwszy kierunek wykładni należy odrzucić przedsiębiorca może bowiem skorzystać z mechanizmu wynikającego z ...

stracie, to uczynił to z pominięciem wiadomości specjalnych, które - z przyczyn wyżej podniesionych - były niezbędne do dokonania takiej oceny. Zajęte przez Sąd Apelacyjny stanowisko jest także niespójne z perspektywy wniosków opinii ...

Sąd Apelacyjny nie zakwestionował, że wzrost cen paliw i asfaltów w latach (...) miał charakter niemożliwy do zaprognozowania na podstawie danych z lat (...), przy użyciu standardowych modeli ekonometrycznych. Nie można się natomiast zgodzić z oceną skarżących, że kwestia konstrukcji oferty nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia o ich żądaniu na podstawie art. 3571 § 1 k.c ...

nierozsądnie i nie przewidziała zmian, które powinna uwzględnić. Artykuł 3571 k.c. nie służy bowiem do łagodzenia skutków zwykłego ryzyka kontraktowego, które strony są w stanie przewidzieć, a jedynie ryzyka nadzwyczajnego ...

rażącej straty należy oceniać z uwzględnieniem adekwatnego poziomu zysku, jaki wykonawca powinien był założyć w ofercie zasługują na uwzględnienie. Nie można także odmówić racji skarżącym, że Sąd Apelacyjny naruszył art. 3571 ...

przekracza to zwykłe ryzyko kontraktowe, i podwyższyć wynagrodzenie tylko w takim wymiarze, w którym dochodzi do przekroczenia tego ryzyka. Wyjaśniono także, że rażącą stratę należy rozpatrywać w ramach konkretnego stosunku prawnego ...

ustalenia, czy strata powódek była "rażąca" nie uwzględnia tych kryteriów. Przede wszystkim nie ma podstaw do przyjęcia, że z ochrony przewidzianej w art. 3571 k.c. nie mogą skorzystać wykonawcy, których ...

sposób zapewniający jedynie nieznaczny zysk. Również fakt, że skarżące na skutek poczynionych na etapie konstruowania oferty założeń poniosły objętą zwykłym ryzykiem kontraktowym znaczną stratę przez nie doszacowanie kosztów realizacji inwestycji, nie ...

okoliczności. Nie można również zgodzić się z tezą, że założenie przez powódki na etapie konstruowania oferty nieznacznego zysku wyklucza realizację przesłanek z art. 3571 k.c. Utrata spodziewanego, nawet nieznacznego dochodu ...

[ukryta sygnatura] – Postanowienie Sądu Najwyższego – 2016 28 fragmentów

2016-10-05 » odmawia podjęcia uchwały

budowlanych zastrzeżenie, że w przypadku niezapłacenia wynagrodzenia przez generalnego wykonawcę inwestor zapłaci podwykonawcy wynagrodzenie ograniczone do kwoty wynikającej z cen jednostkowych przewidzianych w kosztorysie ofertowym generalnego wykonawcy skutecznie limituje odpowiedzialność solidarną inwestora względem podwykonawcy robót wynikającą z art. 6471 ...

zapłaci im wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż kwota ustalona według cen jednostkowych zawartych w kosztorysie ofertowym generalnego wykonawcy, a zatem w wysokości wynikającej z umowy głównej. Takie zastrzeżenie inwestor i generalny wykonawca włączyli też do umowy głównej poprzez subklauzulę 4.4. Wyrokiem z dnia 10 lipca 2015 r. Sąd Okręgowy ...

każdego z powodów kwoty po 187 127,16 zł, z ustawowymi odsetkami. Oddalił powództwa co do kwot po 1 181,75 zł, zaś w pozostałej części postępowanie umorzył. Za podstawę rozstrzygnięcia ...

przedmiotem której było wykonanie inwestycji pn. "Budowa Autostrady A-4 [...]. Integralną częścią umowy była także oferta generalnego wykonawcy, w której oświadczył, iż zamówienie zostanie zrealizowane przy udziale podwykonawców w zakresie m ...

napowietrznych linii elektroenergetycznych niskiego i średniego napięcia, napowietrznych stacji transformatorowych, kablowych linii elektroenergetycznych. Wykonawca przedstawił kosztorys ofertowy wraz z tabelą wartości elementów scalonych i według tych dokumentów suma cen jednostkowych za ...

po wykonaniu robót, na podstawie iloczynu obmiaru jednostkowego i cen określonych w załączniku nr 2 do tej umowy. Powodowie w umówionym terminie wykonali roboty budowlane, które odebrał generalny wykonawca oraz wystawili ...

64 zł. W związku jednak z odmową uregulowania należności przez generalnego wykonawcę, powodowie wezwali inwestora do zapłaty. Inwestor wypłacił im łącznie 780 871,31 zł. Sąd pierwszej instancji uznał zasadność roszczeń ...

zakresie subklauzuli 4.4 oraz § 6 ust. 12 umowy podwykonawczej, ograniczające odpowiedzialność inwestora w stosunku do podwykonawcy w wypadku niezapłacenia wynagrodzenia przez generalnego wykonawcę - do kwoty wynikającej z zatwierdzonego przez inżyniera kontraktu obmiaru robót i cen jednostkowych zawartych w kosztorysie ofertowym wykonawcy przedstawionym inwestorowi - jako sprzeczne z art. 6471 § 5 k.c., są nieważne. W ...

uwzględniająca poprawki w kierunku przez niego żądanym nie konkretyzowała wynagrodzenia podwykonawców, to jednak odwoływała się do załącznika nr 2, który zawierał ceny jednostkowe ustalone pomiędzy generalnym wykonawcą a powodami. Inwestor nie ...

zawarcie umowy podwykonawczej z powodami. Rozpoznając apelację pozwanego, Sąd Apelacyjny powziął wątpliwości, które wyraził przedstawiając do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne o treści: "Czy w świetle art. 6471 § 6 k.c ...

budowlanych zastrzeżenie, że w przypadku niezapłacenia wynagrodzenia przez generalnego wykonawcę, inwestor zapłaci podwykonawcy wynagrodzenie ograniczone do kwoty wynikającej z cen jednostkowych przewidzianych w kosztorysie ofertowym generalnego wykonawcy, skutecznie limituje odpowiedzialność solidarną inwestora względem podwykonawcy robót wynikającą z art. 6471 ...

orzecznictwie sądów powszechnych funkcjonują przeciwstawne zapatrywania w kwestii dopuszczalności ograniczenia solidarnej odpowiedzialności inwestora względem podwykonawców do wysokości wynagrodzenia wynikającego z umowy łączącej inwestora z wykonawcą robót budowlanych. Na rzecz stanowiska dopuszczającego ...

obrotu gospodarczego, zważywszy na to, że treść klauzuli ograniczającej finansowy zakres odpowiedzialności inwestora w stosunku do podwykonawców była znana wszystkim trzem uczestnikom procesu inwestycyjnego, którzy włączyli ją do umowy podstawowej oraz umowy podwykonawczej, a zgoda inwestora na zawarcie umowy podwykonawczej została wyrażona wyłącznie ...

w umowie podwykonawczej przyjęto ceny wyższe niż wynikające z umowy głównej. Nadto przeciwny pogląd prowadziłby do kolizji z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, gdyż pomimo wybrania w postępowaniu przetargowym najkorzystniejszej oferty według zasadniczego kryterium ceny, możliwe byłoby obejście przepisów tej ustawy, wskutek zawierania przez generalnego wykonawcę ...

OSNC 1999, nr 10, poz. 166). Dlatego też udzielenie odpowiedzi na zagadnienie prawne, które prowadzi do merytorycznego związania sądu drugiej instancji w zakresie sposobu interpretacji danego zagadnienia (art. 390 § 2 k.p.c.), jest uzasadnione jedynie wtedy, gdy zachodzi rzeczywista potrzeba wyjaśnienia poważnych wątpliwości o decydującym znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy oraz pozostaje z tym rozstrzygnięciem w związku ...

zagadnienie nabierze decydującego znaczenia, tylko w razie przyjęcia jednego z kilku możliwych stanowisk prawnych, co do których sąd pytający się nie ustosunkował, nie jest dopuszczalne podjęcie uchwały przez Sąd Najwyższy (zob ...

oraz z dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 10/16, nie publ.). Zamiar wystąpienia do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym na podstawie art. 390 § 1 k.p.c. nie zwalnia ...

rozważenia podniesionych w apelacji zarzutów, w kierunku wykazania, że rozstrzygnięcie przedstawionego zagadnienia prawnego jest konieczne do właściwego rozpoznania sprawy. Brak działań sądu drugiej instancji w tym zakresie prowadzi do sytuacji, w której Sąd Najwyższy, aby udzielić odpowiedzi na przedstawione zagadnienie prawne, musiałby rozważyć trafność ...

już zapłaconą przez inwestora. Unormowana przepisem art. 6471 § 5 k.c. odpowiedzialność inwestora w stosunku do podwykonawcy ma charakter ustawowej odpowiedzialności za cudzy dług, ale do jej powstania dochodzi jeśli zostały spełnione przesłanki określone w art. 6471 § 2 k.c. Dlatego ...

oderwaniu od kluczowej kwestii, jaką jest zgoda pozwanego inwestora na elementy przedmiotowo - istotne umowy podwykonawczej, do których zaliczyć trzeba m.in. osobę podwykonawcy, zakres robót oraz wynagrodzenie. Nie poczynił w tej ...

własnych ustaleń faktycznych oraz nie dokonał wykładni oświadczenia woli pozwanego kreującego jego odpowiedzialność w stosunku do podwykonawcy za zapłatę wynagrodzenia, z uwzględnieniem zasad wynikających z art. 65 § 1 k.c. Nie odniósł się też do podnoszonych w apelacji zarzutów skierowanych przeciwko podstawie faktycznej rozstrzygnięcia. Dlatego należało przede wszystkim dokonać oceny ...

ramach tej kauzy także umowy łączącej inwestora z generalnym wykonawcą, skoro jak w tej sprawie do jej treści nawiązywała umowa podwykonawcza w zakresie podstaw ustalenia wynagrodzenia należnego podwykonawcom, za zapłatę którego ...

zapłaci ustalonego z nimi wynagrodzenia, to inwestor po zaakceptowaniu umowy podwykonawczej będzie odpowiadał w stosunku do nich za zapłatę wynagrodzenia w wysokości określonej zgodnie z zasadami wynikającymi z § 6 ust. 12 ...

ceny jednostkowe za roboty, które następnie stanowiły przedmiot umowy z powodami, były wynikiem działań zmierzających do ewentualnego pokrzywdzenia podwykonawców. Wobec tego zachodzi wątpliwość, czy w ogóle w tej sprawie występuje problem ograniczenia odpowiedzialności inwestora w stosunku do podwykonawców. Jak wspomniano, odpowiedzialność tą kreuje zgoda inwestora na zawarcie umowy podwykonawczej. Wszak zgodnie z ...

k.c. w przypadku zobowiązań solidarnych każdy z dłużników może nie być zobowiązany w stosunku do wierzyciela w identycznym zakresie. Oczywiście nie jest wykluczone, że inwestor wyrazi zgodę na zawarcie umowy ...

sytuacja jednak nie występuje w tej sprawie. Zastosowanie konsekwencji z art. 58 § 3 k.c. do umowy podwykonawczej odnośnie do postanowienia zawartego w § 6 ust. 12 nie może oznaczać, że inwestor automatycznie ponosi odpowiedzialność w stosunku do podwykonawców, z pominięciem tego postanowienia i w swych konsekwencjach może mieć niekorzystne skutki prawne dla ...

roboty budowlane inwestor płaci dwukrotnie, jeśli generalny wykonawca nie wywiąże się z zobowiązania w stosunku do podwykonawcy. Analizując zgodę inwestora na umowę podwykonawczą ze względu na treść art. 6471 § 2 i ...

wypłaconego im wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane nie stosował w pełnym zakresie stawek jednostkowych z oferty generalnego wykonawcy (k. 1176/2). Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 61 § 1 ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2016 28 fragmentów

2016-10-05

budowlanych zastrzeżenie, że w przypadku niezapłacenia wynagrodzenia przez generalnego wykonawcę inwestor zapłaci podwykonawcy wynagrodzenie ograniczone do kwoty wynikającej z cen jednostkowych przewidzianych w kosztorysie ofertowym generalnego wykonawcy skutecznie limituje odpowiedzialność solidarną inwestora względem podwykonawcy robót wynikającą z art. 6471 ...

zapłaci im wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż kwota ustalona według cen jednostkowych zawartych w kosztorysie ofertowym generalnego wykonawcy, a zatem w wysokości wynikającej z umowy głównej. Takie zastrzeżenie inwestor i generalny wykonawca włączyli też do umowy głównej poprzez subklauzulę 4.4. Wyrokiem z dnia 10 lipca 2015 r. Sąd Okręgowy ...

każdego z powodów kwoty po 187 127,16 zł, z ustawowymi odsetkami. Oddalił powództwa co do kwot po 1 181,75 zł, zaś w pozostałej części postępowanie umorzył. Za podstawę rozstrzygnięcia ...

przedmiotem której było wykonanie inwestycji pn. "Budowa Autostrady A-4 [...]. Integralną częścią umowy była także oferta generalnego wykonawcy, w której oświadczył, iż zamówienie zostanie zrealizowane przy udziale podwykonawców w zakresie m ...

napowietrznych linii elektroenergetycznych niskiego i średniego napięcia, napowietrznych stacji transformatorowych, kablowych linii elektroenergetycznych. Wykonawca przedstawił kosztorys ofertowy wraz z tabelą wartości elementów scalonych i według tych dokumentów suma cen jednostkowych za ...

po wykonaniu robót, na podstawie iloczynu obmiaru jednostkowego i cen określonych w załączniku nr 2 do tej umowy. Powodowie w umówionym terminie wykonali roboty budowlane, które odebrał generalny wykonawca oraz wystawili ...

64 zł. W związku jednak z odmową uregulowania należności przez generalnego wykonawcę, powodowie wezwali inwestora do zapłaty. Inwestor wypłacił im łącznie 780 871,31 zł. Sąd pierwszej instancji uznał zasadność roszczeń ...

zakresie subklauzuli 4.4 oraz § 6 ust. 12 umowy podwykonawczej, ograniczające odpowiedzialność inwestora w stosunku do podwykonawcy w wypadku niezapłacenia wynagrodzenia przez generalnego wykonawcę - do kwoty wynikającej z zatwierdzonego przez inżyniera kontraktu obmiaru robót i cen jednostkowych zawartych w kosztorysie ofertowym wykonawcy przedstawionym inwestorowi - jako sprzeczne z art. 6471 § 5 k.c., są nieważne. W ...

uwzględniająca poprawki w kierunku przez niego żądanym nie konkretyzowała wynagrodzenia podwykonawców, to jednak odwoływała się do załącznika nr 2, który zawierał ceny jednostkowe ustalone pomiędzy generalnym wykonawcą a powodami. Inwestor nie ...

zawarcie umowy podwykonawczej z powodami. Rozpoznając apelację pozwanego, Sąd Apelacyjny powziął wątpliwości, które wyraził przedstawiając do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne o treści: "Czy w świetle art. 6471 § 6 k.c ...

budowlanych zastrzeżenie, że w przypadku niezapłacenia wynagrodzenia przez generalnego wykonawcę, inwestor zapłaci podwykonawcy wynagrodzenie ograniczone do kwoty wynikającej z cen jednostkowych przewidzianych w kosztorysie ofertowym generalnego wykonawcy, skutecznie limituje odpowiedzialność solidarną inwestora względem podwykonawcy robót wynikającą z art. 6471 ...

orzecznictwie sądów powszechnych funkcjonują przeciwstawne zapatrywania w kwestii dopuszczalności ograniczenia solidarnej odpowiedzialności inwestora względem podwykonawców do wysokości wynagrodzenia wynikającego z umowy łączącej inwestora z wykonawcą robót budowlanych. Na rzecz stanowiska dopuszczającego ...

obrotu gospodarczego, zważywszy na to, że treść klauzuli ograniczającej finansowy zakres odpowiedzialności inwestora w stosunku do podwykonawców była znana wszystkim trzem uczestnikom procesu inwestycyjnego, którzy włączyli ją do umowy podstawowej oraz umowy podwykonawczej, a zgoda inwestora na zawarcie umowy podwykonawczej została wyrażona wyłącznie ...

w umowie podwykonawczej przyjęto ceny wyższe niż wynikające z umowy głównej. Nadto przeciwny pogląd prowadziłby do kolizji z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, gdyż pomimo wybrania w postępowaniu przetargowym najkorzystniejszej oferty według zasadniczego kryterium ceny, możliwe byłoby obejście przepisów tej ustawy, wskutek zawierania przez generalnego wykonawcę ...

OSNC 1999, nr 10, poz. 166). Dlatego też udzielenie odpowiedzi na zagadnienie prawne, które prowadzi do merytorycznego związania sądu drugiej instancji w zakresie sposobu interpretacji danego zagadnienia (art. 390 § 2 k.p.c.), jest uzasadnione jedynie wtedy, gdy zachodzi rzeczywista potrzeba wyjaśnienia poważnych wątpliwości o decydującym znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy oraz pozostaje z tym rozstrzygnięciem w związku ...

zagadnienie nabierze decydującego znaczenia, tylko w razie przyjęcia jednego z kilku możliwych stanowisk prawnych, co do których sąd pytający się nie ustosunkował, nie jest dopuszczalne podjęcie uchwały przez Sąd Najwyższy (zob ...

oraz z dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 10/16, nie publ.). Zamiar wystąpienia do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym na podstawie art. 390 § 1 k.p.c. nie zwalnia ...

rozważenia podniesionych w apelacji zarzutów, w kierunku wykazania, że rozstrzygnięcie przedstawionego zagadnienia prawnego jest konieczne do właściwego rozpoznania sprawy. Brak działań sądu drugiej instancji w tym zakresie prowadzi do sytuacji, w której Sąd Najwyższy, aby udzielić odpowiedzi na przedstawione zagadnienie prawne, musiałby rozważyć trafność ...

już zapłaconą przez inwestora. Unormowana przepisem art. 6471 § 5 k.c. odpowiedzialność inwestora w stosunku do podwykonawcy ma charakter ustawowej odpowiedzialności za cudzy dług, ale do jej powstania dochodzi jeśli zostały spełnione przesłanki określone w art. 6471 § 2 k.c. Dlatego ...

oderwaniu od kluczowej kwestii, jaką jest zgoda pozwanego inwestora na elementy przedmiotowo - istotne umowy podwykonawczej, do których zaliczyć trzeba m.in. osobę podwykonawcy, zakres robót oraz wynagrodzenie. Nie poczynił w tej ...

własnych ustaleń faktycznych oraz nie dokonał wykładni oświadczenia woli pozwanego kreującego jego odpowiedzialność w stosunku do podwykonawcy za zapłatę wynagrodzenia, z uwzględnieniem zasad wynikających z art. 65 § 1 k.c. Nie odniósł się też do podnoszonych w apelacji zarzutów skierowanych przeciwko podstawie faktycznej rozstrzygnięcia. Dlatego należało przede wszystkim dokonać oceny ...

ramach tej kauzy także umowy łączącej inwestora z generalnym wykonawcą, skoro jak w tej sprawie do jej treści nawiązywała umowa podwykonawcza w zakresie podstaw ustalenia wynagrodzenia należnego podwykonawcom, za zapłatę którego ...

zapłaci ustalonego z nimi wynagrodzenia, to inwestor po zaakceptowaniu umowy podwykonawczej będzie odpowiadał w stosunku do nich za zapłatę wynagrodzenia w wysokości określonej zgodnie z zasadami wynikającymi z § 6 ust. 12 ...

ceny jednostkowe za roboty, które następnie stanowiły przedmiot umowy z powodami, były wynikiem działań zmierzających do ewentualnego pokrzywdzenia podwykonawców. Wobec tego zachodzi wątpliwość, czy w ogóle w tej sprawie występuje problem ograniczenia odpowiedzialności inwestora w stosunku do podwykonawców. Jak wspomniano, odpowiedzialność tą kreuje zgoda inwestora na zawarcie umowy podwykonawczej. Wszak zgodnie z ...

k.c. w przypadku zobowiązań solidarnych każdy z dłużników może nie być zobowiązany w stosunku do wierzyciela w identycznym zakresie. Oczywiście nie jest wykluczone, że inwestor wyrazi zgodę na zawarcie umowy ...

sytuacja jednak nie występuje w tej sprawie. Zastosowanie konsekwencji z art. 58 § 3 k.c. do umowy podwykonawczej odnośnie do postanowienia zawartego w § 6 ust. 12 nie może oznaczać, że inwestor automatycznie ponosi odpowiedzialność w stosunku do podwykonawców, z pominięciem tego postanowienia i w swych konsekwencjach może mieć niekorzystne skutki prawne dla ...

roboty budowlane inwestor płaci dwukrotnie, jeśli generalny wykonawca nie wywiąże się z zobowiązania w stosunku do podwykonawcy. Analizując zgodę inwestora na umowę podwykonawczą ze względu na treść art. 6471 § 2 i ...

wypłaconego im wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane nie stosował w pełnym zakresie stawek jednostkowych z oferty generalnego wykonawcy (k. 1176/2). Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 61 § 1 ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2014 18 fragmentów

2014-08-07 » oddala skargę kasacyjną

przy czym pomoc finansowa miała dotyczyć projektu "Budowa kanalizacji sanitarnej B.-C". Powódka była zobowiązana do przeprowadzenia postępowania w trybie zamówień publicznych w celu wyłonienia wykonawcy robót i poniesienia kosztów inwestycji ...

zatwierdzeniu przez Samorząd Województwa dokumentacji przetargowej oraz poddaniu wniosku o płatność weryfikacji. Umowa obligowała powódkę do przedłożenia dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, celem oceny jego prawidłowości i zastrzegała, że kontrakt ...

zamówienia (SIWZ) były projekt budowlany sieci kanalizacji, specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót, przedmiar robót, kosztorys ofertowy, kosztorys inwestorski, informacja o planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, badania gruntowo-wodne oraz opinia ZUDP, które ...

oferentów, m.in. Przedsiębiorstwo Instalacyjno-Inżynieryjne I. spółka z o. o., które złożyło najkorzystniejszą cenowo ofertę. W trakcie oceny ofert jeden z uczestników przetargu wskazał, że P. K. jest zatrudniony na stanowisku dyrektora technicznego tej ...

komisja przetargowa wykluczyła I. na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 1 i odrzuciła jego ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 Prawa zamówień publicznych. Wcześniej ta spółka dwukrotnie ...

czym każdorazowo autorem dokumentacji, w oparciu o którą sporządzano SIWZ, był P. K. Jej odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej zostało odrzucone wobec uchybienia terminu. Umowa o budowę kanalizacji została zawarta z przedsiębiorcą, który przedstawił drugą w kolejności najkorzystniejszą cenowo ofertę. Odbiór końcowy robót nastąpił dnia 6 maja 2011 r., a powódka zapłaciła wykonawcy wynagrodzenie w ...

2 pkt 1 p.z.p. poprzez wykluczenie oferenta bez uprzedniego uzyskania od niego pisemnych wyjaśnień. Ostatecznie pozwany pismem z dnia 15 czerwca 2011 r. zawiadomił, że z tej przyczyny umowa o dofinansowanie zostaje rozwiązana. Sąd uznał, że zastrzeżenie dotyczące przedstawienia do oceny dokumentacji przetargowej było w interesie pozwanego, gdyż miało umożliwić kontrolę co do naruszenia przepisów i ew. wycofanie się z kontraktu. Celem weryfikacji nie była ochrona uczestników przetargu ...

I., była na tyle istotna (dotyczyła struktury terenu i jego uwarunkowań geologicznych, znajomości budżetu i kosztorysu inwestorskiego) i niedostępna dla innych oferentów (warunki zimowe), że uprzywilejowała go oraz ułatwiła kalkulację ceny ...

Podstawa prawna rozstrzygnięcia sądów była różna. Sąd pierwszej instancji stwierdził, że skoro skorzystanie z uprawnienia do rozwiązania umowy było nieskuteczne, to nie uległa ona rozwiązaniu i powódka mogła na jej podstawie ...

błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, iż przesłanka wykluczenia dotycząca posługiwania się przez wykonawcę przy sporządzaniu oferty osobą uczestniczącą w przygotowaniu dokumentacji przetargowej dla zamawiającego spełniona jest także w przypadku zatrudnienia takiej osoby na kierowniczym stanowisku u wykonawcy składającego ofertę przetargową, art. 24 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 26 ust. 4 i ...

błędną wykładnię i ich niezastosowanie polegające na przyjęciu, że zamawiający nie miał obowiązku wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień dotyczących udziału jego pracownika, który wcześniej opracował dokumentację projektową będącą podstawą opracowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w sporządzeniu oferty, a także wypowiedzenia się, czy jego udział w postępowaniu nie utrudni uczciwej konkurencji, art. 471 ...

87 ust. 1 cyt. ustawy. Rozbieżności orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej i Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (TSUE), do których odwołuje się skarżący, wynikają z wydawania rozstrzygnięć w sprawach o częściowo odmiennych stanach faktycznych, zawsze jednak odwołują się do dyrektywy orzeczniczej dotyczącej przestrzegania zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. W ramach przesłanek wyznaczonych ...

w danym postępowaniu. Wskazany przepis nie definiuje pojęcia "wykonawców", ani "posługiwania się w celu sporządzenia oferty osobami uczestniczącymi w dokonywaniu czynności związanych z przygotowaniem prowadzonego postępowania" zatem w odniesieniu do osób prawnych należy je interpretować w właściwym kontekście, nie ograniczając się do piastunów organów zarządzających. Bez wątpienia do takich osób należy zaliczyć dyrektora technicznego oferenta. Istotą prawa zamówień publicznych było zapewnienie wszystkim podmiotom ...

uwagę, że pozwany kwestionuje tylko uchybienie formalne polegające na poprzestaniu na ustnym, w miejsce pisemnego, wyjaśnieniu okoliczności dotyczących wykonywania czynności bezpośrednio związanych z przygotowaniem przetargu przez P. K., a nie wynikające ...

wydatków zostało podniesione po raz pierwszy dopiero w skardze kasacyjnej, czyli po prawomocnym zakończeniu postępowania. Do pozwu zostały załączone dokumenty umożliwiające dokonanie takiej oceny, których pozwany nie zakwestionował, mimo wdania się w spór co do innych okoliczności i których, mimo istniejących możliwości, nie poddał sprawdzeniu. Etap postępowania kasacyjnego nie jest ...

dla podnoszenia po raz pierwszy tak istotnych twierdzeń i zarzutów, wymagających prowadzenia postępowania dowodowego. Co do zasady nie można również zaakceptować twierdzenia skargi o przedwczesności powództwa o zapłatę i niezbędności uzyskania ...

świadczenia jest niemożliwe, nie może być wymuszone w naturze przy zastosowaniu środków przymusu, zachodzą podstawy do odmowy przyjęcia świadczenia, dochodzenie spełnienia świadczenia jest niecelowe lub wierzyciel nie ma interesu w uzyskaniu ...

wpływu na treść rozstrzygnięcia, gdyż żądanie oparte było na szeroko zakrojonej podstawie faktycznej, nie doszło do uzupełnienia postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym i zanegowania prawidłowości poprzednich ustaleń, jedynie do odmiennej oceny prawnej. Z tych względów w ostatecznym wyniku zaskarżone orzeczenie podlega prawu i skarga ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2021 57 fragmentów

2021-11-18

2019 r., sygn. akt I AGa [...] uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego. UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 23 stycznia 2018 ...

umowę o roboty budowlane dotyczącą budowy obwodnicy K. na drodze wojewódzkiej nr (...). Powód zobowiązał się do wykonania przedmiotu umowy na dzień 31 sierpnia 2013 r., zgodnie ze stanowiącymi integralną część umowy ...

Odbiór robót miał nastąpić w ciągu czternastu dni od daty zawiadomienia zamawiającego o osiągnięciu gotowości do odbioru. Za wykonanie robót strony ustaliły wynagrodzenie zgodnie z ofertą na kwotę 116.400.255,83 zł brutto, które obejmowało wszystkie koszty związane z ich wykonaniem i miało nie podlegać waloryzacji do końca trwania umowy (§ 7). Rozliczenie prac miało następować rachunkami miesięcznymi za wykonane roboty potwierdzonymi przez inżyniera kontraktu, do kwoty nie większej niż 90% wartości robót. Rozliczenie wykonawcy miało nastąpić fakturą końcową po zakończeniu ...

umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności (§ 14). Strony uzgodniły także, że zamawiający będzie zobowiązany do zapłacenia wykonawcy kary umownej za odstąpienie od umowy z przyczyn, za które ponosi odpowiedzialność, w ...

10% wynagrodzenia określonego w § 7 ust. 1 umowy (§ 9 ust. 1 a). Wykonawca był uprawniony do odstąpienia od umowy, jeżeli zamawiający odmawiał bez uzasadnionej przyczyny odbioru robót lub podpisania protokołu odbioru ...

zamawiającego, sporządzić szczegółowy protokół inwentaryzacji robót w toku, według stanu na dzień odstąpienia, oraz zgłosić do odbioru roboty przerwane i zabezpieczające (§ 10 ust. 3 pkt 1, 4). W instrukcji dla wykonawców ...

Zamówienia (dalej: "SIWZ"), a następnie jedną z integralnych części umowy, w opisie sposobu obliczenia ceny oferty, wskazano, że zostanie ona wyliczona przez wykonawcę w oparciu o kosztorysy ofertowe metodą kalkulacji uproszczonej, sporządzone na formularzach w oparciu o przedmiary robót zamieszczone w SIWZ. Wykonawca miał określić ceny jednostkowe brutto dla wszystkich pozycji wymienionych w kosztorysach, a wyliczona w oparciu o kosztorysy ofertowe cena brutto miała być przeniesiona wprost do formularza oferty i obejmować całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia. Ceny jednostkowe określone przez wykonawcę w ofercie nie podlegały zmianie i waloryzacji w toku realizacji przedmiotu zamówienia. W przypadku rozbieżności pomiędzy treścią ...

elementów robót. Obmiary wykonanych robót miały być prowadzone w sposób ciągły w jednostkach przyjętych w kosztorysie i określały faktyczny zakres wykonanych robót zgodnie z dokumentacją projektową i STWiORB. Obmiaru robót dokonywał ...

terminie obmiaru, co najmniej na 3 dni przed tym terminem. Wyniki obmiarów miały być wpisywane do książki obmiarów i podlegać akceptacji inżyniera. Przedmiotem ostatecznego odbioru robót była ilość, jakość i wartość robót. Zakończenie robót i zgłoszenie gotowości do ostatecznego ich odbioru wykonawca miał zgłosić wpisem do dziennika budowy oraz pisemnym zawiadomieniem inżyniera. Odbiór miał nastąpić po potwierdzeniu przez inżyniera zakończenia robót ...

płatności ze wskazaniem wartości robót, będących iloczynem ilości wykonanych robót i ich cen jednostkowych z kosztorysu ofertowego. Po weryfikacji przez inżyniera kontraktu tabele te wraz z protokołami odbioru robót stanowiły podstawę do fakturowania przez wykonawcę zrealizowanych robót. Sposób rozliczenia kontraktu jako kosztorysowy do wartości 90% wartości robót na podstawie 24 miesięcznych płatności potwierdził kierownik budowy ze strony wykonawcy. W dniu 31 maja 2013 r. strony zawarły aneks do umowy (Nr (...)) zmieniający termin jej wykonania na dzień 31 października 2013 r. oraz wynagrodzenie na ...

na dzień 8 grudnia 2013 r. Pismem z dnia 7 grudnia 2013 r., które wpłynęło do pozwanego w dniu 9 grudnia 2013 r., powód zgłosił zakończenie robót objętych umową z dnia 27 stycznia 2012 r. oraz umowami dodatkowymi i gotowość do ich odbioru. W dniu 18 grudnia 2013 r. komisja rozpoczęła czynności odbiorowe, stwierdzając wykonanie w ...

zakresu robót określonych w dokumentacji technicznej. Prace odbiorowe miały być wznowione po usunięciu przez wykonawcę do dnia 15 stycznia 2014 r. usterek stwierdzonych w załączniku do protokołu. W dniu 20 grudnia 2013 r. inwestor uzyskał pozwolenie na użytkowanie obwodnicy. W piśmie z dnia 23 grudnia 2013 r. kierownik budowy powoda wezwał pozwanego do dokonania odbioru robót do dnia 27 grudnia 2013 r. W dniu 30 grudnia 2013 r. powód jednostronnie, przy udziale kierownika budowy i kierownika robót, dokonał odbioru robót, sporządzając z tej czynności protokół odbioru. Do dnia 31 maja 2014 r. wykonawca wyznaczył sobie termin usunięcia usterek stwierdzonych w załączniku nr 1 do protokołu. Pozwany odesłał otrzymany od powoda protokół, informując że wznowienie prac komisji odbiorowej nastąpi po ...

uzupełnił księgi obmiarów zgodnie z zapisami STWiORB i z pismem przewodnim przekazał je inżynierowi kontraktu do zatwierdzenia. W dniu 6 lutego 2014 r. powód wystawił fakturę końcową na kwotę 13.086 ...

8 marca 2014 r. Pozwany odesłał ją bez księgowania domagając się przedłożenia faktury uwzględniającej wartość kosztorysu powykonawczego zatwierdzonego przez inżyniera kontraktu, pomniejszonego o wartość dotychczas zafakturowanych i zapłaconych robót oraz oświadczenia ...

o uregulowaniu należności. W piśmie z dnia 19 maja 2014 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do odbioru robót oraz podpisania protokołu ich odbioru końcowego w terminie do dnia 2 czerwca 2014 r. z zagrożeniem odstąpienia od umowy na podstawie § 10 ust. 2 pkt 2. Pismem z dnia 4 czerwca 2014 r., które wpłynęło do pozwanego w tym samym dniu, powód odstąpił od umowy na podstawie § 10 ust. 2 pkt 2, z uwagi na odmowę odbioru robót i podpisania protokołu odbioru oraz wezwał pozwanego do zapłaty kary umownej w kwocie 11.705.392,68 zł na podstawie § 9 ust. 1 ...

zł brutto i wobec wartości robót zafakturowanych na kwotę 104.095.477,14 zł brutto, do zapłaty przez pozwanego i zafakturowania przez powoda pozostała kwota 10.415.515,50 zł brutto ...

kwotę 115.563.438,23 zł brutto obliczoną według ilości i cen jednostkowych wskazanych w kosztorysie ofertowym. Wyrokiem z dnia 5 maja 2015 r. Sąd Okręgowy w K. (VII GC (...)) oddalił ...

2015 r. Sąd Apelacyjny w (...) oddalił apelację powoda od powyższego wyroku uznając, że nie doszło do skutecznego odstąpienia wykonawcy od umowy. W następstwie skargi kasacyjnej powoda Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 22 marca 2017r. uchylił ten wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania. W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa. Mając na względzie treść art. 139 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia ...

kosztorysowy, a nie ryczałtowy, a przeciwny wniosek nie wynika z § 7 umowy. Potwierdzają to także wyjaśnienia udzielone przez pozwanego w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na zapytania oferentów oraz kosztorysowy ...

wykonywania robót obejmujący 90% ich wartości. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że brak było podstaw do przyjęcia, że ustalone umową wynagrodzenie miało charakter ryczałtowy i należało się wykonawcy w zastrzeżonej umową ...

wcześniejszej zapłaty na rzecz powoda kwoty 104.095.477,14 zł, stanął na stanowisku, że do zapłaty pozostała kwota 10.415.515,50 zł. Według obmiarów powoda wartość wykonanych przez niego robót wyniosła 115.563.438,23 zł, co oznacza, że do zapłaty pozostało 11.467.961,09 zł. Różnicy z tego tytułu w kwocie 1.062 ...

r, z zaznaczeniem, że jest to zmiana § 7 ust. 1 umowy polegająca na podwyższeniu wynagrodzenia do kwoty 117 053 926,79 zł. Tak określone wynagrodzenie musi być rozumiane jako ryczałt, gdyż ...

za wykonanie dzieła (robót), bez względu na rozmiar świadczonych prac i wartość poniesionych kosztów. Co do zasady kwota wynagrodzenia ryczałtowego nie podlega modyfikacjom w trakcie wykonywania umowy, czy też po jej ...

zgodnie z którym, wynagrodzenie obejmuje wszystkie koszty związane z wykonaniem robót i nie podlega waloryzacji do końca trwania umowy. Wprawdzie postanowienia umowy z dnia 27 stycznia 2012 r. muszą być interpretowane ...

stanowią jej integralna część, jednak § 9 ust. 2 rozdziału 2 SIWZ, który stanowi, że cena oferty zostanie wyliczona przez wykonawcę w oparciu o kosztorysy ofertowe - wbrew stanowisku Sądu Okręgowego - nie dowodzi, że strony umówiły się na kosztorysowe, a nie ryczałtowe wynagrodzenie. Zapis ten dotyczy bowiem tylko sposobu sporządzenia oferty i wyliczenia ceny. Istotna jest natomiast dalsza jego część w której wskazano, że cena oferty powinna obejmować całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia i musi być podana w złotych polskich z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Wynagrodzenie, wyliczone w wybranej przez zamawiającego ofercie z tak dużą dokładnością, zostało następnie przeniesione do umowy. Wskazał Sąd Apelacyjny, że ani z SIZW, ani z pozostałych dokumentów stanowiących integralną część ...

robót ani też by wskazana w umowie kwota miała stanowić górną granicę wynagrodzenia kosztorysowego. Przedmiary, do wykonania których oferenci byli zobowiązani, służyły im do przygotowania i merytorycznego uzasadnienia oferty, którą zamawiający musiał zweryfikować, między innymi pod kątem rażąco niskiej ceny. Obowiązek wykonania takich przedmiarów ...

jeśli - jak w rozpoznawanej sprawie - w następnej fazie przetargu i przy zawarciu umowy, kwota wybranej oferty staje się ceną (wynagrodzeniem), za jaką oferent zobowiązuje się wykonać przedmiot umowy. Do odmiennych wniosków nie prowadzi także zapis zawarty w punktach 6 i 7 STWiORB, w którym zobowiązano wykonawcę do prowadzenia książki obmiarów. Wskazał Sąd, że konieczność prowadzenia obmiaru robót wydaje się oczywista, z uwagi ...

Gdyby było inaczej, strony wprowadziłyby w § 7 umowy powszechny w obrocie gospodarczym zapis, odwołujący się do obliczenia wynagrodzenia w oparciu o stawki jednostkowe z oferty i ilość faktycznie wykonanych robót, z ustaleniem ceny ofertowej, jako górnej granicy wynagrodzenia. Strony wskazały ...

na pytania oferentów, w trakcie postępowania przetargowego, a użycie tego terminu nawiązuje ze swej istoty do kosztorysowego systemu wynagradzania. Nie może mieć on jednak pierwszeństwa przed treścią umowy. Ponadto w odpowiedziach ...

16a i 17 stwierdził, że zapłata za zrealizowane i wykonane roboty nastąpi "zgodnie z kosztorysem ofertowym", a ewentualne roboty dodatkowe zostaną zlecone w trybie zamówienia z wolnej ręki. W ocenie ...

AGa (...)) i z dnia 17 kwietnia 2019 roku (I AGa (...)). Mimo zaaprobowania stanowiska powoda, co do ryczałtowego charakteru należnego mu wynagrodzenia, Sąd Apelacyjny uznał, że wyrok oddalający powództwo odpowiada prawu. Zajmując ...

umowy. Gdyby umowa została rozwiązana - wywodził w pozwie powód - wówczas wynagrodzenie miałoby charakter obmiarowy, stosownie do § 10 umowy regulującego procedurę rozliczenia się stron w razie odstąpienia od umowy. Wynikało z niego ...

razie odstąpienia od umowy z przyczyn, za które wykonawca nie ponosi odpowiedzialności, zamawiający zobowiązany był do rozliczenia się z wykonawcą z tytułu nierozliczonych jeszcze kosztów budowy. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego ...

opóźnieniu w dokonaniu odbioru obiektu, co uprawniało powoda - zgodnie z § 10 ust. 2 punkt 2 - do odstąpienia od umowy. Identyczne stanowisko wyraził Sąd Apelacyjny w (...) w wyroku z dnia 17 kwietnia 2019 r., (I AGa (...)). Pogląd ten należał do istoty rozstrzygnięcia w tych sprawach, dotyczących żądania zapłaty kary umownej, której podstawą naliczenia było odstąpienie ...

zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego w całości wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania ewentualnie o uchylenie i orzeczenie co do istoty sprawy przez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił ...

zapadłych między stronami w innych sprawach, w tym dotyczących zapłaty kary umownej czy wynagrodzenia kosztorysowego, do których odnosi się pozwany w odpowiedzi na skargę. Sąd Najwyższy nie może również w postępowaniu ...

odstąpienia od umowy, strony powinny rozliczyć się kosztorysowo, co przyznawał powód w pozwie odwołując się do konsekwencji rozwiązania umowy i co jest przedmiotem innego postępowania. Wprawdzie w toku postępowania apelacyjnego powód ...

art. 65 § 2 k.c. - w najmniejszym nawet stopniu wykładni umowy łączącej strony, ograniczając się do lakonicznego odesłania do treści § 10 umowy i pierwotnego stanowiska powoda, co do sposobu jego rozumienia. W konsekwencji nie zastosował wypracowanych w orzecznictwie kryteriów wykładni umów (por. m ...

21 lutego 2013 r., IV CSK 463/12, niepubl.). Podkreślenia jednak wymaga, że przyczyniła się do tego niekonsekwentna postawa samego powoda, który wytoczył dwa procesy o zapłatę wynagrodzenia po odstąpieniu od ...

odstąpienie, sporządzić wykaz tych materiałów, konstrukcji lub urządzeń, które nie mogą być przez niego wykorzystane do realizacji innych robót nieobjętych umową, jeżeli odstąpienie od umowy nastąpiło z innych przyczyn niezależnych od niego, zgłosić do dokonania odbioru roboty przerwane oraz zabezpieczające, jeżeli odstąpienie od umowy nastąpiło z przyczyn, za które ...

w razie odstąpienia od umowy z przyczyn, za które wykonawca nie odpowiada, zobowiązany był natomiast do: dokonania odbioru robót przerwanych oraz zapłaty wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia, odkupienia materiałów, konstrukcji lub urządzeń określonych w § 10 ust. 3 pkt 3 umowy ...

przyczyn za które wykonawca nie odpowiada - zapłaty przewidzianego umową wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia, co oznacza, że odstąpienie miało wywoływać skutek ex nunc, a nie ex tunc ...

czy powinno to być wynagrodzenie ryczałtowe czy kosztorysowe. Sąd Apelacyjny w motywach rozstrzygnięcia ograniczył się do odwołania do § 10 umowy, nie wyjaśniając - poza przywołaniem stanowiska powoda przytoczonego w pozwie (k. 2-7), - z ...

całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego może wskazywać na rzeczywisty sposób rozumienia złożonych oświadczeń woli. Do tego rodzaju kryteriów wykładni umowy Sąd Apelacyjny się jednak nie odwoływał. Wynagrodzenie należne za wykonanie ...

kwotę 117 053 926, 79 zł brutto (k. 43). Tak ustalone wynagrodzenie, nie podlegające waloryzacji do końca trwania umowy, ma charakter ryczałtowy obejmując wszystkie koszty związane z wykonaniem robót ( § 7 ust ...

nie określeniu charakteru należnego za ich wykonanie wynagrodzenia. Przewidując obowiązek zapłaty wynagrodzenia za roboty wykonane do daty odstąpienia od umowy strony przyjęły, że wywoła ono jedynie skutki ex nunc. Gdyby było ...

395 § 2 k.c. i art. 494 § 1 k.c.), a nie odwoływały by się do wysokości umówionego wynagrodzenia. Sam fakt wskazywania przez powoda na konieczność rozliczenia kosztorysowego po odstąpieniu od ...

że odstąpienie od umowy nastąpiło z uwagi na bezzasadną odmowę przez pozwanego odbioru robót, co do których uzyskał decyzję o pozwoleniu na ich użytkowanie i które w dacie odstąpienia zostały wykonane ...

miało mieć skutek ex nunc, a na pozwanym spoczywał obowiązek zapłaty wynagrodzenia za roboty wykonane do dnia odstąpienia. Do chwili odstąpienia od umowy podstawą rozliczeń za wykonane prace budowlane jest umowa. Skoro do odstąpienia od umowy doszło po wykonaniu wszystkich robót budowlanych, to mogło ono dotyczyć jedynie tych ...

jak i z treści art. 491 § 2 k.c., uregulowanie to może być bowiem pomocne do ustalenia zakresu umownego odstąpienia od umowy ze względu na charakter świadczenia obu stron wówczas, gdy ...

10, OSP 2012, nr 7-8, poz. 78). Pozwany dopuścił się bowiem zwłoki tylko co do części świadczenia polegającego na odbiorze końcowym obiektu, a właściwość świadczenia strony, która poparła w zwłokę ...

zostało w orzecznictwie Sądu Najwyższego zaaprobowane. W sytuacji, gdy odstąpienie od umowy odnosi się jedynie do tej jej części, która nie została wykonana, powodowi należne jest ustalone w umowie wynagrodzenie za ...

wszystkich robót, za które w umowie zostało przewidziane wynagrodzenie ryczałtowe, podlega ono proporcjonalnemu obniżeniu, stosownie do zakresu niewykonanej części, co nie przekreśla ryczałtowego charakteru tego wynagrodzenia (por. m.in. wyroki Sądu ...

wolą stron było, by za wykonanie robót powód otrzymał wynagrodzenie ryczałtowe, a odstąpienie od umowy, do którego doszło z przyczyn obciążających pozwanego, wywoływało skutki ex nunc, to powód ma prawo do uzyskania wynagrodzenia ryczałtowego za roboty budowlane, w takiej proporcji, w jakiej je wykonał. Jeżeli przedmiot zamówienia został wykonany w całości, po stronie powoda powstało zatem prawo do żądania całego uzgodnionego przez strony wynagrodzenia ryczałtowego. Jeżeli roboty nie zostały wykonane w całości, lecz w części, to wynagrodzenie należne wykonawcy powinno być określone proporcjonalnie do wykonania. Sąd Apelacyjny nie przeanalizował jednak w tym zakresie postanowień umowy łączącej strony, zakładając jak ...

cel zastrzeżenia przez nie zasad rozliczeń po odstąpieniu od umowy. Jedynie w przypadku, gdyby doszło do odstąpienia od umowy w całości ze skutkiem ex tunc, nie wywiera ona skutków prawnych, jej ustalenia nie mogą być zatem podstawą do określenia wysokości należnego wykonawcy świadczenia. Zastosowanie wówczas znajdzie art. 494 k.c. (a przy umownym ...

możliwy w naturze, powinien on uzyskać jego równowartość obliczoną według cen rynkowych, co sprowadza się do wyliczenia kosztorysowej wartości wykonanych przez niego robót (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia ...

Ubocznie dostrzeżenia wymaga, że Sąd Apelacyjny nie zweryfikował także jak roszczenie dochodzone pozwem ma się do kwoty dochodzonej przez powoda w sprawie VIII GC (...) Sądu Okręgowego w K. (k. 305) i ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2020 104 fragmenty

2020-10-28

oraz w pkt V i VI i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego; 3) oddala skargę kasacyjną Z. S.. UZASADNIENIE ...

1% wynagrodzenia umownego za każdy dzień zwłoki w wykonaniu przedmiotu zamówienia za okres od 1 do 31 lipca 2012 r.; - kwota 15.500 zł jako kara umowna naliczona zgodnie z umową ...

wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki w wykonaniu przedmiotu zamówienia za okres od 1 do 31 lipca 2012 r.; - kwota 1.603.556,90 zł jako kara umowna za spowodowanie ...

r., od kwoty 1.635.628,04 zł od 6 listopada 2012 r. jako dopłaty do wynagrodzenia za roboty, które wykonał na podstawie umów z 1 czerwca 2009 r. i z ...

kary przewidzianej umową z 1 czerwca 2009 r. za opóźnienie z odebraniem robót w okresie do 26 października 2012 r. Pozwana Gmina E. (zamawiająca) wnosiła o oddalenie powództwa. Postanowieniem Sądu Okręgowego w S. z 7 maja 2013 r. sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania, a wyrokiem z 30 czerwca 2017 r. Sąd ten oddalił powództwo zamawiającej (pkt ...

r. strony zawarły umowę, na mocy której zamawiająca zleciła - zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, ofertą i kosztorysem ofertowym stanowiącymi integralne części umowy - wykonanie sieci wodociągowej oraz kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i tłocznej na ...

odcinka kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i tłocznej na trasie B. - B. wraz z linią energetyczną służącą do zasilania przepompowni ścieków w terminie do 20 grudnia 2011 r. za wynagrodzeniem kosztorysowym w wysokości 4.381.303,01 zł netto ...

a wartość wykonanych w tym okresie robót podlegała obliczeniu na podstawie zatwierdzonych przez inspektora nadzoru kosztorysów powykonawczych, z zastosowaniem ceny jednostkowej z kosztorysu ofertowego do ilości wykonanych w danym okresie robót według książki obmiaru prowadzonej przez wykonawcę. Strony przyjęły, że jeżeli zajdzie konieczność wykonania robót budowlanych niezbędnych do prawidłowego zrealizowania przedmiotu zamówienia niemożliwych do przewidzenia w chwili zawierania umowy, to zostanie spisany protokół konieczności potwierdzony przez inspektora nadzoru lub ...

dalej - p.z.p.) i nie mogły przekroczyć 50% wartości realizowanego zamówienia. Wykonawca miał sporządzić kosztorysy ofertowe na zamówienia dodatkowe przy zastosowaniu cen jednostkowych robót lub cen czynników produkcji, wskaźników narzutów kosztów pośrednich, zakupu i narzutu zysku w wysokości nie wyższej niż w ofercie zamówienia podstawowego, a brakujące ceny czynników produkcji przyjąć w faktycznej wysokości, jednak nie wyższej niż ceny średnie, podane w aktualnie obowiązującym cenniku; podstawą do określenia nakładów rzeczowych miały być normy zawarte w kosztorysach ofertowych a w przypadku ich braku - kolejno odpowiednie pozycje KNR-ów, KNNR-ów, a następnie wycena indywidualna wykonawcy. Wykonawca zobowiązał się do informowania zamawiającej pisemnie za pośrednictwem inspektora nadzoru o konieczności wykonania prac dodatkowych lub zamiennych w protokole konieczności określającym zakres robót oraz ich szacunkową wartość (według kosztorysu ofertowego) oraz do informowania o zagrożeniach, które mogą mieć ujemny wpływ na tok realizacji inwestycji, jakość robót, opóźnienie planowanej daty zakończenia robót, zmianie wynagrodzenia za wykonany umowny zakres robót oraz do współpracy z zamawiającą przy opracowywaniu przedsięwzięć zapobiegających zagrożeniom. W razie wystąpienia konieczności wykonania prac nieobjętych kosztorysem ofertowym oraz specyfikacją techniczną, wykonawcy nie wolno było ich realizować bez zmiany umowy lub uzyskania dodatkowego zamówienia na podstawie odrębnej umowy. Wykonawca bez dodatkowego wynagrodzenia zobowiązał się m.in do: - demontażu, napraw i montażu ogrodzeń posesji oraz napraw innych uszkodzeń obiektów istniejących i elementów zagospodarowania terenu, - poniesienia kosztów zajęcia pasa drogowego, - wykonana badań, prób i rozruchu, jak również do dokonania odkrywek w przypadku nie zgłoszenia do odbioru robót ulegających zakryciu lub zanikających, - uporządkowania terenu budowy po zakończeniu robót i przekazania go zamawiającej najpóźniej do dnia odbioru końcowego. Po zakończeniu etapu robót, dokonaniu wpisu w dzienniku budowy przez kierownika budowy i potwierdzeniu gotowości do odbioru częściowego przez inspektora nadzoru, miał zawiadomić zamawiającą o gotowości do odbioru załączając protokoły odbiorów technicznych i dokumentację powykonawczą etapu obiektu z naniesionymi zmianami dokonanymi w ...

w toku czynności odbioru częściowego lub końcowego zostaną stwierdzone wady, to zamawiającej będzie przysługiwać uprawnienie do odmowy odbioru przedmiotu zamówienia do czasu usunięcia wad nadających się do usunięcia. Gdyby zaś wady nie nadawały się do usunięcia, to mogła ona obniżyć odpowiednio wynagrodzenie w związku z wadami, które nie uniemożliwiają użytkowania ...

wysokości 0,3% wynagrodzenia umownego za każdy dzień zwłoki w przeprowadzeniu odbioru, z zachowaniem prawa do dochodzenia odszkodowania uzupełniającego do wysokości rzeczywiście poniesionej szkody. Zamawiająca mogła odstąpić od umowy lub jej części m.in. wtedy ...

szczegółowy protokół inwentaryzacji robót według stanu na dzień odstąpienia, zabezpieczyć przerwane roboty, sporządzić wykaz materiałów do wykorzystania i zgłosić przerwane roboty do odbioru przez zamawiającą. Wykonawca rozpoczął roboty w czerwcu 2009 r. Inspektor nadzoru polecił wówczas m ...

projektowanej głębokości, zasypywanie robót sieciowych wyłącznie po ich odbiorze i za jego zgodą potwierdzoną wpisem do dziennika budowy, każdorazowe przygotowywanie odcinków sieci do prób i zgłaszanie tego wpisem do dziennika budowy. 23 lipca 2009 r. wykonawca zgłosił zamawiającej problemy wynikające z niedostarczenia przez nią ...

powodu braku możliwości wykonania przejścia pod torami kolektor sanitarny tłoczny i kolektor wodociągowy pozostaną niepodłączone do sieci, uniemożliwiając uruchomienie i sprawdzenie wykonywanego odcinka magistralnego sieci. Zgłaszał konieczność zastosowania innego rodzaju pomp ...

sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej tłocznej pod torowiskami w miejscowości B. i R.. Jedynie do grudnia 2009 r. wykonawca zgłaszał wykonanie odcinków sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w dziennikach budowy, uprawniony ...

jeszcze prac w obrębie prywatnych posesji. Ukończone roboty przed zasypaniem wykonanych odcinków nie były zgłaszane do dziennika budowy. Nie przeprowadzono prób ciśnienia i szczelności przy użyciu wody, gdyż wykonane odcinki wodociągu nie były podłączone do sieci wodociągowej, a użycie wody dowożonej beczkowozami znacznie podwyższałoby koszty inwestycji, zwłaszcza wobec konieczności wcześniejszego ...

robociznę. Z uwagi na warunki atmosferyczne prace wstrzymano w okresie od 17 grudnia 2009 r. do 17 maja 2010 r. 3 września 2010 r. wykonawca zwrócił się do zamawiającej o aneksowanie umowy co do procedury odbiorów częściowych. Wnioskował o pominięcie obowiązku załączenia do zawiadomienia o gotowości odbioru protokołów badań i sprawdzeń (m.in. szczelności, dezynfekcji i płukania), wskazując ...

kolejową relacji C.-E., a inspektor nadzoru potwierdził wykonanie próby ciśnieniowej oraz gotowości tego odcinka do odbioru końcowego. Te prace wykonano starannie. W 2011 r. wpisy inspektora nadzoru w dzienniku budowy ...

odpowiednim urządzeniem, lecz wykonawca ich nie układał. Pismem z 28 lutego 2011 r. zamawiająca wystąpiła do Przedsiębiorstwa (...) Spółki z o.o. w E. o wskazanie preferowanych parametrów urządzeń służących do pomiarownia pobieranej wody i odprowadzanych ścieków. W odpowiedzi uzyskała informację o rodzaju i typie wodomierza ...

bowiem zasilany całodobowo oraz nie miał modułu zabezpieczającego przed zanikiem napięcia. Od sierpnia 2009 r. do grudnia 2011 r. wykonawca wystawił zamawiającej faktury częściowe obejmujące wynagrodzenie za roboty przewidziane umową z ...

robót podpisane przez inspektora nadzoru, ze wskazaniem, że zakres objętych nimi robót jest zgodny z kosztorysem ofertowym, odebrano wymienione w nich elementy i części ujęte odrębnymi częściami kosztorysu. Z uwagi na ujawnioną w trakcie budowy potrzebę wykonania dodatkowych prac, 27 czerwca 2011 r. strony zawarły umowę, na podstawie której zamawiająca zleciła wykonawcy wykonanie w terminie do 20 grudnia 2011 r.: 1) odcinka sieci wodociągowej J. - L. - M. za wynagrodzeniem ryczałtowym w ...

jak przyjęta w umowie z 1 czerwca 2009 r. Strony przewidziały takie same postanowienia co do roszczeń z tytułu wad ujawnionych w trakcie odbioru oraz gwarancji jakości wykonanych prac. W trakcie ...

zgodą poszczególnych mieszkańców na wykonywanie prac budowlanych na ich posesjach. Od czasu opracowania projektów sieci do chwili ich realizacji zmieniali się właściciele nieruchomości, a nowi właściciele nie zawsze byli zainteresowani podłączeniem do sieci, co wstrzymywało prace. Niektóre nieruchomości nie były objęte projektem sieci, a właściciele domagali się ...

Wykonawca wykonał ok. 10-12 takich przyłączeń na podstawie uzgodnienia z zamawiającą kierując właścicieli uprzednio do przyszłego administratora sieci. Inni właściciele nie wyrażali zgody na wykonanie na ich posesjach studni wodomierzowych i żądali wykonania przyłącza bezpośrednio do budynków, a jedna osoba odmówiła zgody na podłączenie do sieci kanalizacyjnej. Na niektórych nieruchomościach wzniesiono obiekty, których usytuowanie uniemożliwiało wykonanie linii wodociągu i kanalizacji ...

nie zgłaszał konieczności takich odstępstw od projektu w sposób przewidziany w umowie. Kierownik budowy dzwonił do inspektora nadzoru, który zgodę na odstępstwa od projektu warunkował uzgodnieniem z projektantem. Drugi z inspektorów ...

i wykonanie dodatkowych prac na kilku nieruchomościach pozostając w przekonaniu, że po wpisaniu tych prac do dziennika budowy zamawiająca za nie zapłaci i że czuwa nad tym inspektor nadzoru. Prace zamienne ...

poszczególnych odcinków z jednoczesnym zwiększaniem długości innych odcinków sieci, zmianach w zakresie sposobu podłączenia budynków do wodociągu i kanalizacji, rezygnacji z hydrantu w jednym miejscu i wykonywaniu dodatkowych hydrantów gdzie indziej ...

wykonanych robót dodatkowych nie została naniesiona na dokumentację powykonawczą. 6 grudnia 2011 r. wykonawca wystąpił do zamawiającej o przedłużenie terminu zakończenia prac budowlanych do 30 czerwca 2012 r. 19 grudnia 2011 r. strony podpisały aneksy do obu umów, w których przedłużyły termin wykonania prac do 30 czerwca 2012 r. 29 marca 2012 r. na zebraniu z udziałem m.in. wykonawcy ...

tereny po przeprowadzonych pracach są poprawione w stopniu umożliwiającym przejezdność, harmonogram rzeczowy inwestycji zostanie sporządzony do 6 kwietnia 2012 r., a protokoły konieczności do końca kwietnia 2012 r., zaś kosztorysy powykonawcze na przyłącza zostaną dostarczone w dniu odbioru końcowego. Wpisem z 15 maja 2012 r ...

braku ich przerwania. 14 czerwca 2012 r. inspektor nadzoru stwierdził, że kanalizacja nie jest gotowa do odbioru końcowego, prosił o oficjalne zgłoszenie wodociągu do odbioru częściowego i wskazał, że na ten odbiór przygotować należy brakujące, a niezbędne według umowy ...

podpisane protokoły badań i prób. 22 czerwca 2012 r. wpisał, że wodociąg nie jest przygotowany do odbioru końcowego. 9 lipca 2012 r. w dzienniku budowy kanalizacji wskazał, że roboty nie nadają się do odbioru i powoływał się m.in. na niezgodność przepływomierza, brak uporządkowania posesji i dróg, brak ...

prawidłowo, a na pozostałych były potrzebne prace poprawkowe. 27 czerwca 2012 r. wykonawca przesłał zamawiającej kosztorysy powykonawcze na roboty dodatkowe, lecz ta 29 czerwca 2012 r. odmówiła zapłaty powołując się na ...

na 30 czerwca 2012 r., a doręczonym zamawiającej 2 lipca 2012 r., wykonawca zgłosił roboty do odbioru końcowego. Sporządzoną wówczas dokumentację powykonawczą podpisał jedynie kierownik robót sanitarnych. 9 lipca 2012 r. komisja powołana przez zamawiającą rozpoczęła czynności odbiorowe i stwierdziła, że zgłoszenie robót do obioru końcowego było przedwczesne, gdyż wykonawca nie dopełnił obowiązków wymaganych przy zawiadomieniu o gotowości do odbioru, tj. nie dostarczył protokołów z rozruchów przepompowni ścieków oraz protokołów badań i sprawdzeń szczelności instalacji. Komisja odstąpiła od odbioru do czasu przedłożenia dzienników budowy z wpisem kierownika budowy i potwierdzenia gotowości odbioru przez inspektora nadzoru ...

Pismem z 13 lipca 2012 r. zamawiająca wyznaczyła wykonawcy dodatkowy termin na zakończenie wszystkich prac do 31 lipca 2012 r. pod rygorem odstąpienia od obu umów. 24 lipca 2012 r. Spółka ...

wykonawcy. Inspektor nadzoru stwierdził wówczas, że jedynie 15 z wykonanych 53 odcinków kanalizacji nadaje się do odbioru bez poprawek, administrator wskazywał na konieczność wykonania płukania sieci i powtórnej inspekcji oraz że ...

odebrane próby szczelności wodociągu, w pozostałych miejscowościach ich nie odebrano, a wykonawca nie dostosował przepływomierza do wymaganych parametrów. Wykonawca odmówił podpisania protokołu. Pismami z 1 sierpnia 2012 r. zamawiająca złożyła oświadczenie ...

r. zamawiająca naliczyła wykonawcy kary umowne za opóźnienie w wykonaniu umowy za okres od 1 do 31 lipca 2012 r. w kwotach 1.657.008,90 zł i 15.500 zł ...

W piśmie z 5 listopada 2012 r. wykonawca podwyższył karę umowną za zwłokę w odbiorze do kwoty, tj. 1.635.628,04 zł, a także wezwał zamawiającą do zapłaty kwoty 1.095.108,99 zł z tytułu wynagrodzenia umownego i kwoty 222.302 ...

Przegląd wykazał liczne zanieczyszczenia, deformacje rur, przeciwspadki, uszkodzenia rur. G. J. zaobserwował infiltrację wód gruntowych do kanalizacji, co wskazywało na jej nieszczelność. Zamawiająca zleciła wykonanie geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, co odbyło się tradycyjną metodą i trwało od lipca 2012 r. do listopada 2012 r., a także wykonała przedmiar robót na dokończenie i naprawę wodociągu i kanalizacji ...

budowy wodociągu i kanalizacji sanitarnej na odcinku E. - G. L. - B. - M. - R. w terminie do 30 września 2014 r. za wynagrodzeniem ryczałtowym w kwocie 1.660.500 zł brutto. 24 października 2014 r. roboty zostały odebrane i przekazano sieć do użytku. Faktura na kwotę 1.660.500 zł została przez zamawiającą zapłacona. Na podstawie umowy ...

oporowych na załamaniu sieci, brak wymaganych spadków, zasypanie rurociągu gruntem rodzimym z kamieniami, co prowadziło do jego uszkodzeń, użycie materiałów innych niż przewidziano w projekcie. Sąd Okręgowy uznał za nieskuteczne oświadczenie ...

mogły mieć zastosowanie przepisy o ustawowym prawie odstąpienia (art. 491-494 k.c.). Odnosząc się do tych okoliczności Sąd Okręgowy wskazał, że w dodatkowo wyznaczonym wykonawcy terminie zostały wykonane i zakończone ...

przewidującej wykonanie tych prac ani tym bardziej od obu umów. Wykonanie w wyznaczonym dodatkowo terminie do 31 lipca 2012 r. brakujących prób szczelności i ciśnienia sieci było nierealne. Próby powinny być przeprowadzane przed zasypaniem przewodów sieci i wówczas prace były kilkukrotnie zgłaszane do odbioru. Zaniechano ich za przyzwoleniem inspektora nadzoru, gdyż ich przeprowadzenie według umówionej technologii nie było możliwe z przyczyn obciążających zamawiającą. Wyznaczenie dodatkowego dwutygodniowego terminu do uzupełnienia brakujących prób było więc zabiegiem czysto formalnym, mającym stworzyć pretekst do odstąpienia od umowy. Skoro oświadczenie o odstąpieniu od umowy złożone 1 sierpnia 2012 r. nie ...

zwłoki w wykonaniu przez wykonawcę przedmiotu zamówienia. Opóźnienie w realizacji zamówienia w okresie od 1 do 31 lipca 2012 r. było wynikiem opisanego wyżej braku współpracy zamawiającej w rozwiązaniu problemu prób ...

ustalane na podstawie obmiarów, lecz według protokołów odbioru robót podpisywanych przez inspektora nadzoru i odsyłających do kosztorysu ofertowego. Posługując się tą samą metodą Sąd Okręgowy wyliczył, że wynagrodzenie niedopłacone wykonawcy na podstawie ...

naprawienia przedmiotu umowy, tj. kwotę 1.660.500,00 zł brutto, zapłaconą wykonawcy zastępczemu stosownie do umowy z 22 kwietnia 2014 r., a powołał się przy tym na art. 656 § 1 ...

500 zł). Ostatecznie w ocenie Sądu Okręgowego roszczenia wykonawcy o wynagrodzenie umowne zasadne było co do kwoty 16.382,24 zł, a w pozostałej części podlegało oddaleniu (pkt IV wyroku). Odsetki ...

wykonawcy o wynagrodzenie za roboty dodatkowe. Wprawdzie zostały one wykonane bez respektowania postanowień umowy co do tego, w jaki sposób roboty dodatkowe będą zgłaszane zamawiającej, ale stało się tak za przyzwoleniem ...

każdy dzień zwłoki w odbiorze robót. Kara umowna za okres od 1 lipca 2012 r. do 26 października 2012 r. (102 dni) w wysokości 0,3% wynagrodzenia umownego za każdy dzień ...

jeżeli w toku czynności odbioru częściowego lub końcowego zostaną stwierdzone wady, to zamawiającemu przysługuje uprawnienie do odmowy odbioru robót do czasu ich usunięcia, jeżeli jest to możliwe. Pomimo formalnego zgłoszenia przez wykonawcę robót do odbioru, przedmiot umowy z 1 czerwca 2009 r. nie był ukończony i miał wady nadające się do usunięcia. Zamawiająca mogła więc wstrzymać się z obiorem robót do czasu usunięcia wad. Powinna była jednak wyznaczyć wykonawcy realny termin usunięcia wad, nie zaś termin ...

zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 822.074,94 zł od 22 sierpnia 2012 r. do 31 grudnia 2015 r. i za opóźnienie od 1 stycznia 2016 r. oraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 222.302,23 zł od 19 listopada 2012 r. do 31 grudnia 2015 r. i za opóźnienie od 1 stycznia 2016 r., a w pozostałym ...

zaakceptował ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, lecz ocenę prawną sprawy jedynie w części, a mianowicie co do charakteru i treści umów łączących strony, zakresu i sposobu rozliczenia robót dodatkowych wykonanych przez wykonawcę ...

jej nieudowodnienia. Uznając za bezzasadne zarzuty zamawiającej, Sąd Apelacyjny stwierdził, że przedmiot umowy został zgłoszony do odbioru w terminie określonym umową. Zamawiająca nie odebrała robót, jednakże nie ze względu na ich wady, lecz z powodu brakującej dokumentacji. Była przy tym współodpowiedzialna za braki dokumentacji niezbędnej do odbioru robót. Wyznaczenie przez nią w piśmie z 13 lipca 2012 r. dodatkowego terminu na zakończenie prac do 31 lipca 2012 r. było zabiegiem wysoce nielojalnym. Nie było bowiem możliwe, aby w tym ...

celu uzyskania prób szczelności na większości odcinków i wypadały one pozytywnie. Skoro nie było podstawy do pomniejszenia wynagrodzenia za roboty wykonane przez wykonawcę, to jego roszczenie Sąd Apelacyjny uznał za zasadne w całości, po pomniejszeniu o kwoty już uregulowane. Strony rozliczały się na podstawie kosztorysu. Dokonywanie zatem przez Sąd Okręgowy rozliczeń pomiędzy stronami w oparciu o inne zasady było niedopuszczalne ...

umową formalności warunkujących odbiór robot, to nie mógł naliczyć zamawiającej kary za nieprzystąpienie w terminie do ich odebrania. Zamawiająca zaskarżyła wyrok Sądu Apelacyjnego z 30 lipca 2018 r. skargą kasacyjną w części co do rozstrzygnięcia oddalającego jej apelację od wyroku Sądu Okręgowego zarówno w odniesieniu do roszczenia, którego dochodziła od wykonawcy, jak i co do uwzględnionego przez Sąd Okręgowy roszczenia wykonawcy (pkt I-III i pkt IV). Zarzuciła, że orzeczenie ...

2 k.c. przez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że na podstawie tego przepisu wezwała wykonawcę do usunięcia wad i wyznaczyła mu termin na ich usunięcie, w sytuacji gdy miało to miejsce ...

odebraniem robót; - art. 636 § 1 k.c. przez błędną wykładnię i przyjęcie, że zobowiązana była do wykazania, w jakim zakresie realizacja robót zastępczych miała związek z nienależytym wykonaniem zobowiązania przez wykonawcę ...

c. przez błędną wykładnię i przyjęcie, że bezpodstawnie odmówiła odbioru końcowego robot i zobowiązana jest do zapłacenia wykonawcy kwoty 822.074,94 zł tytułem dopłaty do wynagrodzenia, w sytuacji gdy przedmiot umowy nie został ukończony i odebrany oraz poosiadał wady istotne ...

zgłosiła zarzut potrącenia; - art. 471 k.c. przez błędne zastosowanie i przyjęcie, że zobowiązana była do wykazania, w jakim zakresie realizacja poszczególnych robót zastępczych miała związek z nienależytym wykonaniem zobowiązania przez ...

zastępczego i czy faktycznie zostały naprawione usterki w robotach pierwotnie wykonanych, w sytuacji gdy przedstawiła do potrącenia wierzytelność o zwrot wynagrodzenia zapłaconego stosownie do art. 636 § 1 k.c.; - art. 62 § 2 k.c. w związku z art. 35 ...

umowy z 27 czerwca 2011 r. przez błędną wykładnię i uznanie, że nie istniały podstawy do naliczenia kar umownych za zwłokę w wykonaniu umów; - art. 411 pkt 1 k.c. przez ...

uznanie, że wykonawca może żądać należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia chociaż wiedział, iż nie był do świadczenia zobowiązany; - art. 483 § 1 w związku z art. 471 k.c. przez błędną wykładnię ...

naruszeniem prawa procesowego, tj.: - art. 328 k.p.c. przez pominięcie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wyjaśnienia dlaczego sąd nie zastosował art. 636 § 1 w związku z art. 656 § 1 k.c ...

2017 r. wysłał na adres wykonawcy wskazany w pozwie i ewidencji działalności gospodarczej jako adres do doręczeń i dowody zostały dołączone do pisma procesowego z 18 października 2017 r.; - art. 227 k.p.c. przez uznanie, iż ...

oddalił wniosek dowodowy z dokumentów potwierdzających straty wody w sieci wodociągowej i infiltrację wód gruntowych do sieci kanalizacyjnej po październiku 2014 r., twierdząc, że dotyczyły okresu po wykonaniu prac usuwających wady robót, w sytuacji gdy stosownie do art. 636 k.c. wykonawca zastępczy działa na koszt i ryzyko wykonawcy; - art. 382 k ...

przyjęcie, że powód nie wykazał, iż przedmiot umowy posiadał wady istotne i nie istniały podstawy do dokonana jego odbioru końcowego; art. 385 k.p.c. przez oddalenie apelacji zamawiającej. Zamawiająca wniosła o uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania. Wykonawca zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego co do rozstrzygnięcia oddalającego jego apelację od wyroku Sądu Okręgowego, to jest w pkt IV i zarzucił ...

nielojalne a zatem uzasadnione było naliczanie przez wykonawcę przewidzianej w umowie kary umownej za nieprzystąpienie do odbioru. Wykonawca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i zmianę wyroku Sądu Okręgowego przez orzeczenie zgodnie ...

jego pozwu a ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania. Zamawiająca wniosła o oddalenie skargi kasacyjnej wykonawcy, a wykonawca o oddalenie skargi kasacyjnej ...

instancji oczywiście nie ma obowiązku ponownego przeprowadzenia dowodów, natomiast - w razie podniesienia zarzutów odnoszących się do ustalonej podstawy rozstrzygnięcia, a takie zarzuty zgłosiły strony w apelacjach od wyroku Sądu Okręgowego - musi ...

razie potrzeby uzupełnić materiał zebrany w sprawie, a to w celu wypracowania własnego stanowiska co do jej podstawy faktycznej. Jeśli stanowisko to nie różni się od zajętego przez sąd pierwszej instancji ...

że sąd drugiej instancji da wyraz temu, że zgadza się z jego ustaleniami. W połączonych do wspólnego rozpoznania sprawach strony niniejszego postępowania dochodziły roszczeń pozostających w związku z tą samą kategorią ...

faktyczne, z których wywodziły poszczególne roszczenia - poza wspólną bazą - wymagały bardziej szczegółowych i zróżnicowanych ustaleń, do których odnieść należało ocenę prawną. Roszczenie wykonawcy zmierzało do uzyskania wynagrodzenia z umów zawartych z zamawiającą oraz kwoty, o którą ta się wzbogaciła jego ...

p.c. odpowiednie zastosowanie w postępowaniu apelacyjnym. Odpowiednie stosowanie art. 328 § 2 k.p.c. do uzasadnienia orzeczenia sądu drugiej instancji oznacza, że uzasadnienie to nie musi zawierać wszystkich elementów uzasadnienia ...

w nim takie elementy, które ze względu na treść apelacji i zakres rozpoznania są potrzebne do rozstrzygnięcia sprawy. Jeśli sąd drugiej instancji, po zbadaniu materiału dowodowego zebranego w sprawie i jego przeanalizowaniu, podziela ocenę dowodów i ustalenia, do których ona doprowadziła, to nie ma potrzeby, by w swoim uzasadnieniu powielał argumenty przytoczone przez ...

treści umów łączących strony oraz zakresu i sposobu rozliczenia robót wykonanych poza umową. W nawiązaniu do zarzutów apelacji zamawiającej zakwestionował jednak stanowisko Sądu Okręgowego, jakoby dopuszczalne było rozliczenie stron w oparciu ...

metodę obliczenia wynagrodzenia należnego wykonawcy powinno jednak towarzyszyć ustalenie, jak wysokie jest to wynagrodzenie według kosztorysów powykonawczych robót, które wykonawca zrealizował na podstawie umowy, a zatem w nawiązaniu do ich obmiarów i stawek jednostkowych, o których strony postanowiły, że posłużą do oznaczenia ostatecznej ceny za poszczególne rzeczywiście wykonane prace. Sąd Apelacyjny zadeklarował w uzasadnieniu, że do tego wątku ustaleń wróci jeszcze w motywach wyroku, ale ostatecznie wyjaśnił jedynie (s. 53 uzasadnienia ...

zarzuty wykonawca obliczył raz jeszcze wynagrodzenie, które mu się należy "biorąc pod uwagę aktualne (zweryfikowane) kosztorysy powykonawcze oraz umowę." Z tej wypowiedzi nie wynika, przez kogo te kosztorysy powykonawcze zostały zweryfikowane i na czym polega ich aktualność. Sąd Apelacyjny oparł rozstrzygnięcie o wysokości ...

zakresie na oświadczeniu wykonawcy, uznając, że nie zostało zaprzeczone przez zamawiającą, czy też miał podstawy do ustalenia tej okoliczności zgodnie z twierdzeniem wykonawcy. Z ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego - przytoczonych wprawdzie przez ...

zgodnie z umową i na jej podstawie oraz rozliczać według stawek mających mieć zastosowanie w kosztorysie powykonawczym, który wykonawca zobowiązany był sporządzać dla każdego odcinka wykonanych prac. W takim kosztorysie nie mogą być jednak ujęte czynności, których wykonawca nie przeprowadził i roboty, których nie wykonał ...

które realizował później wykonawca zastępczy (o wartości 24.348 zł). Wynika z nich także, że do pewnych robót (np. instalacja pod drogami publicznymi) wykonawca użył niewłaściwych materiałów albo zrealizował je niewłaściwie ...

się nie tylko z oszczędzeniem wydatków na materiały ale i na nakład pracy fizycznej potrzebnej do ich wbudowania w grunt (np. braki podsypki, obsypki i nadsypki przewodów, zbyt płytkie posadowienie rur). Powstaje zatem kwestia, czy stawki kosztorysowe zastosowane przez wykonawcę do określenia ceny za roboty, które wykonał nieprawidłowo od strony technicznej, technologicznej i projektowej odpowiadają charakterowi ...

dwóch umów oraz roboty, które można zakwalifikować jako zamienne, zastępujące w ramach inwestycji prace niemożliwe do zrealizowania z uwagi na zmienione pomiędzy powstaniem projektu i podpisaniem umowy uwarunkowania faktyczne i prawne ...

strony w interesie publicznym szeregu ograniczeń, przede wszystkim gdy chodzi o możliwości odstępowania od tego, do czego zobowiązały się przy jej zawarciu przez dowolne modyfikowanie jej treści. Wykonawcy znane były wszystkie ...

czerwca 2009 r., świadczy podpisanie umowy z 27 czerwca 2011 r. dotyczącej sześciu dodatkowych zadań do wykonania. Ten sposób postępowania nie został jednak zachowany w odniesieniu do robót, których wartość Sąd Okręgowy oznaczył na kwotę około 222.000 zł. Roboty te zostały ...

zamawiającej gminy, wbudowane w tę sieć, odzwierciedlone w dokumentacji powykonawczej i w jakimś zakresie niemożliwe do odłączenia od niej. Trafnie zamawiająca akcentuje, że rygoryzm zamówień publicznych służy realizacji interesu publicznego, a od stających do przetargów wykonawców zabiegających o zawarcie z nim poszczególnych umów należy oczekiwać profesjonalizmu i przestrzegania zobowiązań ...

charakteru robót, których dotyczy roszczenie wykonawcy, a mianowicie tego, że zostały wbudowane w sieć należącą do zamawiającej i przez nią eksploatowaną, uzasadniało uwzględnienie roszczenia wykonawcy o zasądzenie kwoty odpowiadającej ich wartości. W tym zakresie zarzuty skargi kasacyjnej zamawiającej, odnoszące się zarówno do ustaleń, jak i wykładni i zastosowania w sprawie art. 411 pkt 1 k.c., nie ...

wymagał tego art. 382 k.p.c., zaniechał jednak uzupełnienia ustaleń albo innego odniesienia się do okoliczności, które miały miejsce już po zakończeniu postępowania przed Sądem pierwszej instancji, natomiast mogą mieć ...

zamawiającej o zwrot kosztów wykonania zastępczego z roszczeniem wykonawcy o wynagrodzenie i wartość robót dodatkowych. Do pisma procesowego z 18 października 2017 r. (k. 1946-1951) zamawiająca dołączyła bowiem dowody przesłania ...

2017 r. o potrąceniu z jego wierzytelnością o zapłatę pozostałego wynagrodzenia wierzytelności zamawiającej w stosunku do niego o pokrycie koszów wykonania zastępczego robót, których nie wykonał i usunięcia wad tych robót, które wykonał nieprawidłowo (k. 1952-1954). Niewątpliwie okoliczności, o których tu mowa należą do istotnych w sprawie, skoro na wyniku postępowania zaważyło stwierdzenie Sądu Apelacyjnego, że Sąd Okręgowy rozliczając strony nie miał podstaw do umorzenia wierzytelności wykonawcy przez jej kompensację z wierzytelnością zamawiającej, gdyż ta nie złożyła oświadczenia o ...

i 2 k.c. w związku z art. 499 k.c. Z ustaleń Sądu Okręgowego, do których Sąd Apelacyjny nie odniósł się uznając, że wobec niezgłoszenia zarzutu potrącenia nie mają one znaczenia w sprawie, wynika, że zanim doszło do odebrania robót zamawiająca stwierdziła występowanie w nich licznych wad, których poprawienie zleciła wykonawcy zastępczemu. Zadbała ...

12 stycznia 2006 r., II CSK 336/05 (niepubl.), zgodnie z art. 656 k.c. do skutków wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego dzieła, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło. Ochrona ...

w trakcie ich realizacji, to przepisy dotyczące rękojmi za wady wykonanego dzieła nie mogły mieć do nich zastosowania. Zgodnie art. 636 § 1 k.c., jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin; po bezskutecznym upływie terminu ...

dodatkowym wyznaczonym wykonawcy na ukończenie robót, roboty te nie były ukończone i nie było warunków do ich odebrania, a zarazem już wówczas ujawniły się wady, które wymagały usunięcia, co zamawiająca zleciła ...

wymagają oceny przez Sąd Apelacyjny. Z ustaleń zaakceptowanych przez Sąd Apelacyjny wynika, że za doprowadzenie do stanu, w którym niemożliwe stało się odebranie robót wykonawcy w terminie określonym umową odpowiada on ...

inspektor nadzoru zamawiającej zlecał zasypanie wybudowanych instalacji bez przeprowadzenia tychże prób. W efekcie, gdy przyszło do odbioru robót, okazało się, że wykonawca nie może dostarczyć zamawiającej wymaganych przez nią dokumentów, bez których do odbioru nie dojdzie. Skoro jednak współodpowiedzialną za ten stan jest zamawiająca, to nie mogła w ...

związku z jego powstaniem odstąpić od umowy, a zatem także naliczyć kar umownych za doprowadzenie do stanu uzasadniającego złożenie takiego oświadczenia. Nieuzasadnione w okolicznościach sprawy było też jej twierdzenie, że wykonawca ...

z 27 czerwca 2011 r. Jeżeli przyjmujący zamówienie nie spełnia świadczenia z powodu braku potrzebnego do wykonania dzieła współdziałania zamawiającego, to nie zachodzi przesłanka opóźnienia się przyjmującego zamówienie, warunkująca prawo zamawiającego do odstąpienia od umowy. W takiej sytuacji w ogóle nie można mówić o opóźnieniu po stronie ...

robót budowlanych. Z motywów wyroku wynika, że Sąd Apelacyjny zaakceptował ustalenie i sformułowaną w odniesieniu do niego przez Sąd Okręgowy ocenę, iż na etapie wykonywania poszczególnych części sieci wodociągowej i kanalizacyjnej ...

zamawiającą - zaniechały prowadzenia wymaganych zgodnie z umową prób ciśnieniowych i szczelności, gdyż były one niemożliwe do przeprowadzenia w technice przewidzianej umową, a zastosowanie innej techniki znakomicie podniosłoby koszy inwestycji. Nie tylko w świetle umowy, ale i ze względu na właściwości jej przedmiotu oraz celu, do osiągnięcia którego zmierzała zamawiająca przez jej zawarcie, dla obu stron musiało być oczywiste, że sieć przed jej oddaniem do użytku będzie wymagała sprawdzenia. Wykonawca przez pewien czas nie wyciągał konsekwencji z zaniechania przez zamawiającą wykonania ciążących na niej stosownie do art. 647 k.c. obowiązków z zakresu współdziałania z nim (dostarczenie dokumentacji i pozwoleń), ale ...

że ostateczne odebranie robót bez wymaganych prób nie mogło nastąpić. Wykonawca nie był zatem gotowy do oddania robót ani 30 czerwca 2012 r., ani w wyznaczonym mu dodatkowym terminie do 31 lipca 2012 r. Także w dłuższym terminie, to jest do 26 października 2012 r., na który powołuje się sam wykonawca odnosząc do niego obliczenie żądanych kar umownych, nie spełnił on wymagań warunkujących przystąpienie przez zamawiającą do ostatecznego odebrania przedmiotu umowy. W tym czasie bowiem wykonawca zastępczy usuwał wady robót, jak i ...

zwany w art. 647 k.c. obiektem, może mieć różne właściwości, chociaż zwykle sprowadza się do pewnego nakładu na nieruchomość lub jej części składowe. Zamawiająca w niniejszej sprawie nie powierzyła wykonawcy ...

Ze zreferowanych wyżej postanowień umowy wynika, że stwierdzenie wad robót po zgłoszeniu przez wykonawcę gotowości do ostatecznego przekazania zamawiającej przedmiotu umowy miało spowodować odsunięcie w czasie odbioru aż do ich usunięcia albo - gdyby były nieusuwalne - nawet odstąpienie od umowy. W świetle dokonanych w sprawie ...

o różnej skali. W tym stanie rzeczy trafne jest stanowisko Sądu Apelacyjnego o braku podstaw do naliczenia przez pozwanego kary za nieprzystąpienia przez zamawiającą do czynności odbioru robót, a skarga kasacyjna wykonawcy kwestionująca rozstrzygnięcie oddalające jego apelację od wyroku Sądu ...

p.c. O kosztach postępowania w toku instancji, jak i kasacyjnego, orzeknie Sąd Apelacyjny stosownie do wyniku postępowania. jw ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2021 36 fragmentów

2021-02-25

t.j. Dz.U. 2004 r., nr 202, poz. 2027 ze zm.). Przebudowa miała doprowadzić do zmiany budynku szkoły oraz jego otoczenia do potrzeb związanych z nową funkcją i wskazano na szereg robót budowlanych do wykonania. Wykonawca mógł zwrócić się do zamawiającego o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych zamówienia a zamawiający był obowiązany do udzielenia wyjaśnień. Wykonawca był zobowiązany do wniesienia zabezpieczenia w kwocie 10 % ceny podanej w ofercie na cele pokrycia roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Wskazano również, że cena ...

na żadnym z rysunków nie ujęto programu funkcjonalno-użytkowego. Nie zostały też określone wymagania co do ilości pracowników mających zajmować pomieszczenia a ma to istotne znaczenie dla zaprojektowania takich elementów jak sanitariaty, szatnie, stanowiska pracy oraz system ewakuacji. Powód złożył ofertę na wykonanie zadania za kwotę 126 000 zł. i strony w dniu 3 listopada 2008 r. zawarły umowę, w której wykonawca zobowiązał się do wykonania inwentaryzacji dla celów projektu, koncepcji przebudowy i rozbudowy budynku, projektu budowlanego, projektu wykonawczego, informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia BiOZ, przedmiaru robót, kosztorysu inwestorskiego oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych. Wykonawca zobowiązał się do sporządzenia i protokolarnego przekazania zamawiającemu do dnia 15 listopada 2008 r. szczegółowej koncepcji architektonicznej remontu, przebudowy oraz układu funkcjonalnego obiektu wykonanej ...

2008 r. Naczelnik Wydziału Inwentaryzacji przypomniał powodowi, że 15 listopada i 15 grudnia upłynął termin do złożenia szczegółowej koncepcji architektonicznej obiektu i kompletnej dokumentacji wraz z pozwoleniem na budowę. Pismem z dnia 19 grudnia 2008 r. powód zwrócił się o wydłużenie terminu zakończenia prac do dnia 31 stycznia 2009 r. z powodu zmian, które nie były przewidziane na etapie podpisywania ...

plac spacerowy, nadbudowa kondygnacji, projekt zieleni. W dniu 7 stycznia 2009 r. udzielono powodowi pełnomocnictwa do reprezentowania KWP w W. przed odpowiednimi instytucjami w celu uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę ...

zgodna z zakresem specyfikacji i nie spełnia jego oczekiwań. Omówiono zakres zmian i propozycje zmian do przedłożonego projektu. Na spotkaniu w dniu 21 stycznia 2009 r. udzielono powodowi szereg wytycznych dotyczących funkcjonowania budynku, w tym doszło do sprecyzowania obsady osobowej budynku, która miała wynosić 150 osób. W dniach od 30 grudnia 2008 r. do 17 kwietnia 2009 r. na wnioski powoda udzielono szeregu pozwoleń, włącznie z pozwoleniem na budowę ...

protokół przekazania - przyjęcia, a w dniu 5 sierpnia 2009 r. przekazał dokumentację projektowo-kosztorysową zawierającą kosztorys instalacji elektrycznych i sanitarnych oraz projekt wykonawczy w branżach: architektonicznej, konstrukcyjnej instalacji elektrycznych i sanitarnych ...

21 września 2009 r. powód przekazał pozwanemu dokumentację projektowo-kosztorysową zawierającą projekt budowlany, projekt wykonawczy, kosztorysy inwestorskie, przedmiary robót i specyfikacje techniczne we wszystkich branżach i sporządzono protokół przekazania - przyjęcia. Pismem z 15 października 2009 r. pozwany przedstawił powodowi uwagi do przedłożonej dokumentacji celem jej skorygowania i uwzględnienia uwag. Po upływie roku od terminu końcowego tj ...

przez pozwanego były bardzo ogólne i nie uwzględniały wszystkich niezbędnych pomieszczeń, jak również rysunki dołączone do SIWZ nie odpowiadały części opisowej. Każda z koncepcji opracowanych przez powoda była zgodna z wytycznymi ...

złożył mu oświadczenie o zaliczeniu na poczet swojej wierzytelności wynagrodzenia należnego powodowi i wezwał powoda do zapłacenia kwoty 4 788 zł. W dniu 26 lipca 2010 r. powód wystawił rachunek na ...

kwietnia 2010 r., 20 kwietnia 2010 r. i 26 lipca 2011 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty należności w kwocie 126 000 zł tytułem wynagrodzenia za wykonane zlecenie z umowy, 14 ...

powierzchni i liczby osób wskazywało, że powierzchnia w segmencie B jest za mała w stosunku do potrzeb. Umowa dotyczyła projektu budynku a zatem projektant powinien był się liczyć z koniecznością zaadaptowania ...

w trakcie realizacji przez powoda umowy a termin zakończenia prac określonych w umowie był nierealny do dotrzymania. Podkreślił, że kwestie zmiany ilości zatrudnionych były już znane na etapie tworzenia projektów koncepcyjnych ...

przesunięcie tego terminu. W ocenie Sądu Okręgowego stanowisko powoda, że w toku wykonywania umowy doszło do rozszerzenia zakresu robót nie znajduje uzasadnienia. Biegli jednoznacznie stwierdzili, że wszystkie wykonywane przez powoda prace ...

powód wykonywał prace w oparciu o umowę o dzieło. W ocenie Sądu Okręgowego zaszły podstawy do zmniejszenia kary umownej w świetle art. 484 § 1 k.c. Pozwany wskazał, że do opóźnienia w wykonaniu umowy doszło w okresie od dnia 15 grudnia 2008 r. do dnia 24 grudnia 2009 r. Nie ulega wątpliwości, że powód wykonał prace projektowe w całości ...

prawidłowy sposób ale nie sposób pominąć, że termin ustalony przez stronę pozwaną był absolutnie nierealny do dotrzymania i niewspółmierny do zakresu zadań, które miał wykonać wykonawca. Sąd Okręgowy oparł się na art. 322 k.c ...

o 2-4 tygodnie. Przyjął, że czas na wykonanie zadania powinien wynieść 32 tygodnie czyli do 15 czerwca 2009 r. Wysokość kary umownej wynosi zatem 72 198 zł a więc kwota ...

mającej zapewnić uczciwą konkurencję, równe traktowanie wykonawców, celowe i oszczędne wydatkowanie środków publicznych. W odniesieniu do umów o dodatkowe prace projektowe zawartych bez formy pisemnej znajdzie zastosowanie art. 410 § 1 w ...

zawarły w umowie definicji robot dodatkowych, lecz w ocenie Sądu drugiej instancji materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że wśród robot wymienionych przez powoda nie ma takich, których strony nie mogły przewidzieć ...

Niemożliwe jest przyjęcie, że zakres umowy nie obejmował wszelkich prac projektowych, jakie okażą się konieczne do osiągnięcia celu w postaci wykonania projektu budowlanego komisariatu policji wraz z izbą dziecka. Chodziło o uzyskanie zamówionego rezultatu w postaci projektu całościowego. W sprawie niniejszej mamy do czynienia z profesjonalnym wykonawcą prac projektowych. Powód odebrał specyfikację istotnych warunków zamówienia i miał możliwość wyjaśnienia przez zamawiającego wszelkich wątpliwości oraz ujawnionych rozbieżności pomiędzy SIWZ a stwierdzonym stanem faktycznym. Zaakceptowanie warunków ...

czynienie zamawiającemu skutecznych zarzutów dotyczących warunków zamówienia. SIWZ została sformułowana bardzo ogólnie ale jest skierowana do profesjonalistów zajmujących się zawodowo wykonywaniem prac danego rodzaju. Powód początkowo nie uważał prac zamieszczonych w ...

zamysł żądania zapłaty zrodził się w okresie gdy pozwany obciążył go karą umowną. Odnosząc się do zarzutów związanych z karą umowną Sąd Apelacyjny zauważył, że powód opóźnił się z wykonaniem prac ...

etapie koncepcyjnym. Z tej przyczyny również kara umowna za okres od 15 czerwca 2009 r. do 24 grudnia 2009 r. w kwocie 72 198 zł powinna ulec miarkowaniu o połowę czyli do kwoty 32 099 zł a więc oświadczenie o potrąceniu doprowadziło do umorzenia wzajemnych wierzytelności do wysokości kwoty 89 901 zł, którą powód powinien otrzymać. Apelacja powoda została także uznana za zasadną co do kwoty 4788 zł z tytułu zabezpieczenia, bo projekt został odebrany przez zamawiającego. Apelacja pozwanego co do kosztów procesu została oddalona. W skardze kasacyjnej powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania tj. art. 382 ...

wyroku w zaskarżonej części oddalającej powództwo i apelację powoda oraz przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu ewentualnie o jego zmianę i orzeczenie co do istoty sprawy przez zasądzenie kwoty 182 999 zł z odsetkami ustawowymi. Sąd Najwyższy zważył, co ...

uchylony z dniem 7 listopada 2019 r.) i art. 227 k.p.c., które zmierzają do zakwestionowania prawidłowości przeprowadzonego postępowania dowodowego przez Sąd drugiej instancji, skarżący zarzuca bowiem bezzasadne pominięcie jego ...

biegłego w celu zasięgnięcia opinii w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Oznacza to, że decyzja co do powołania biegłego, a zwłaszcza kolejnych biegłych została pozostawiona sądowi orzekającemu. Celem powołania dowodu z opinii ...

jest ustalenie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia lecz udzielenie sądowi wiadomości specjalnych w takich kwestiach, których wyjaśnienie przekracza zakres wiedzy wynikający z doświadczenia życiowego osób posiadających wykształcenie ogólne. Zadaniem biegłego zasadniczo jest ...

Sądu Apelacyjnego ocena materiału dowodowego i opinii biegłych stanowiła prawidłową podstawę ustaleń, to brak podstaw do przyjęcia zasadności zarzutu naruszenia art. 217 § 1 i 227 k.p.c., który zresztą w ...

stanowiskiem zajętym w apelacji, w której powoływał się na fachowość opinii biegłego B. i się do niej odwoływał cytując z niej obszerne fragmenty na poparcie swoich twierdzeń. Naruszenie art. 382 k ...

sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zarzut ten nie może zmierzać do innej oceny dowodów niż to uczynił sąd a skarżący prezentuje własną ocenę dokumentów koncepcji projektowych ...

niejasności zakresu zamówienia zostały szczegółowo ustalone i opisane przez sądy lecz wniosek obu biegłych co do tego, że powód jako profesjonalista powinien się kierować zasadniczym celem jakim było dokonanie adaptacji budynku ...

2002 r. nie poddaje się analizie w świetle art. 382 k.p.c. bo należy do sfery oceny materialnoprawnej. Nie można przyznać skarżącemu racji co do prawidłowości zarzutu naruszenia art. 65 § 2 k.c. w zw. z § 1 ust. 4 umowy ...

podstawę określenia wynagrodzenia ryczałtowego, nie stanowiło istotnego motywu uzasadnienia, bo sąd odnosił się przede wszystkim do innych dokumentów oraz opinii biegłych i stąd wyraził wniosek, że przedmiotem umowy było wykonanie dokumentacji ...

etapie zawierania umowy, a które były konieczne dla wykonania prawidłowego projektu budowy, nie mogą prowadzić do nieważności umowy. Pozostałe rozważania powoda dotyczące ewentualnych możliwych zasad ustalania wynagrodzenia umownego wykraczają poza granice ...

przetargowego nie zwrócił się na podstawie art. 38 ust. 1 i 2 u.z.p. do zamawiającego o wyjaśnienie ani terminu wykonania dzieła ani wątpliwości co do zakresu wykonania prac. Zamawiający nie zawsze może się orientować w skomplikowanym mechanizmie projektowania a zatem ...

Wszystkie okoliczności przemawiające na korzyść powoda zostały uwzględnione przy obliczaniu wysokości kary umownej. Co zaś do wysokości wynagrodzenia i wskazania na wyższe zaproponowane kolejnemu projektantowi w 2013 r. pomija, że te projektowanie powoda i następne dzieli okres 5 lat. Mając na uwadze powyższe brak podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia art. 29 ust. 1, 140 ust. 1 i 3 oraz 144 ust ...

29 ust. 1), zakres świadczenia wykonawcy był tożsamy z jego zobowiązaniem i nie było podstaw do unieważnienia umowy w części wykraczającej poza określenie przedmiotu zamówienia (art. 140 ust. 1 i 3) a zmiany postanowień umowy w stosunku do treści oferty są zakazane i w ogłoszeniu o zamówieniu lub w SIWZ takich zmian nie przewidziano i ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2019 83 fragmenty

2019-07-04 » uchyla zaskarżony wyrok w punktach 2 i 3 i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (...)

ACa (...), uchyla zaskarżony wyrok w punktach 2 i 3 i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (...) i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego. UZASADNIENIE Powód Przedsiębiorstwo C ...

wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu. Sąd Okręgowy ustalił, że w czerwcu 2007 r. powód przystąpił do przetargu nieograniczonego, prowadzonego w oparciu o przepisy prawa zamówień publicznych, na wykonanie robót budowlanych - Budowa Kanalizacji Sanitarnej dla dzielnicy K. - zadanie V. W trakcie postępowania powód wystąpił do zamawiającego z pytaniami dotyczącymi dokumentacji z badań geologicznych i projektu odwodnienia terenu, na co uzyskał odpowiedź, że zamawiający nie przewiduje przekazania dokumentacji z badań geologicznych, gdyż wszystkie dane potrzebne do przygotowania oferty i wykonania przedmiotu zamówienia zostały zawarte w dokumentacji technicznej przekazanej wykonawcom, a nie posiada projektu ...

W przedmiarze robót w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej: SIWZ) wskazano, że ceny jednostkowe wystawiane do przedmiaru robót powinny być wartościami globalnymi dla robót opisanych w tych pozycjach, włączając koszty i wydatki konieczne do wykonania opisanych robót razem z wszystkimi robotami, które mogą okazać się niezbędne (w tym robotami ...

w warstwie II i III, a rzędne poziomu zwierciadła wody wahają się od 130,20 do 154,85 m n.p.m. i mogą ulegać zmianie w zależności od pory roku ...

dokumentacją i specyfikacją, na formularzach sporządzonych przez zamawiającego, w których wymieniono poszczególne kolektory. W swojej ofercie uwzględnił wszystkie odcinki, na których miały być odwodnienia. W przypadku kolektorów, na których nie zachodziła ...

zostały wykonane przez powoda na odcinkach, które nie były wyrysowane na profilach. Były one konieczne do zakończenia wszystkich prac związanych z przedmiotową inwestycją. Chociaż podczas spotkania w dniu 30 stycznia 2008 ...

faktycznego Sąd Okręgowy przyjął, że strony zawarły umowę o roboty budowlane, a spór sprowadzał się do tego, czy powodowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za prace odwodnieniowe wykonane na kolektorach, na których występowanie ...

w całym okresie trwania robót zawierała spadki zapewniające prawidłowe odwodnienie. Zamawiający nakazał skalkulować w cenie oferty koszt robót tymczasowych, które wchodziły w zakres robót podstawowych, jakie powód miał wykonać. Z opinii biegłych wynika, że robót odwodnieniowych nie można było ująć jako dodatkowych w stosunku do przedmiotu zamówienia. Powód powinien kompleksowo odczytywać wszelką dokumentację, którą otrzymał od zamawiającego, a wynika z ...

więc wykonawca musi je założyć, zwłaszcza przy mało precyzyjnie wykonanych badaniach geotechnicznych. Brak było podstaw do przyjęcia, że pozwany w sposób enumeratywny wskazał w części graficznej projektu jedynie te profile, na ...

traktować, ustalając każdorazowo poziom wprowadzenie igłofiltrów. Poza tym dane dotyczące poziomu wód gruntowych odnosiły się do okresu badań z kwietnia 2006 r. Tak więc obie strony były zdane na ryzyko z ...

przetargowego. Jednak poprzestał na odpowiedzi, że zamawiający nie przekaże dokumentacji geologicznej, gdyż wszystkie dane potrzebne do przygotowania oferty i wykonania przedmiotu zamówienia zostały zawarte w dokumentacji technicznej przekazanej wykonawcom. Udzielona przez zamawiającego informacja ...

przepisy o prekluzji w sprawach gospodarczych nie powinny być interpretowane w sposób nadmiernie rygorystyczny, prowadzący do pozbawienia sądu możliwości wszechstronnego i rzetelnego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności. Za bezzasadne Sąd Apelacyjny uznał zarzuty procesowe dotyczące nieuznania przez Sąd I ...

przedmiotem umowy była budowa kanalizacji sanitarnej, a więc zakres umowy obejmował wszelkie roboty budowlane konieczne do osiągnięcia celu w postaci wykonania i wykończenia kanalizacji. Nie ma podstaw do uznania, że pozwany wskazał, iż na spornych odcinkach robót na pewno nie będzie konieczne wykonanie ...

uwagi na przedmiot umowy i związany z nim charakter robót budowlanych roboty odwodnieniowe były przewidziane do wykonania w ramach umowy, można co najwyżej rozważać, w których miejscach trzeba było te roboty ...

informacji lub okoliczności, które wynikały z dokumentacji geotechnicznej, a których nie mógł uwzględnić przy sporządzaniu kosztorysu ofertowego z uwagi na nieprzekazanie mu tej dokumentacji, jak i że pozwany posiadał większą od ...

było wprawdzie hipotetycznie możliwe, ale byłoby niecelowe i w praktyce nie jest stosowane w odniesieniu do robót budowlanych o charakterze liniowym, ponieważ koszt takich badań byłby bardzo wysoki, zbliżony do kosztów wykonania samych prac budowlanych. Zadanie pytań zamawiającemu wskazuje, że powód miał świadomość, iż może ...

istnieć dokumentacja geotechniczna i projekt robót odwodnieniowych, z których mogą wynikać informacje pozwalające określić zakres oferty i jej wartość. Co więcej, po uzyskaniu od pozwanego odpowiedzi powód nie domagał się dalszych wyjaśnień; uznał więc je za wystarczające. Dla każdego, a tym bardziej dla profesjonalnego wykonawcy jest oczywiste ...

warunków geologicznych, jak i upływ czasu od chwili sporządzenia dokumentacji geotechnicznej (w kwietniu 2006 r.) do chwili wykonywania robót (przełom 2007/2008). Sąd Apelacyjny uznał, że powód, posiadając wszystkie informacje i ...

części graficznej dokumentacji projektowej, a w ślad za tym założeniem - ustalił wartość tych robót w ofercie. Nie było to konsekwencją wadliwości dokumentacji lub innych przyczyn leżących po stronie zamawiającego. Za dowolne ...

pewnością nie wystąpi. Te kwestie należało ewentualnie wyjaśnić z zamawiającym na etapie przygotowywania i składania oferty na wykonanie kanalizacji. Sąd Apelacyjny podkreślił również, że wartość złożonej oferty miała decydujące znaczenie dla wyboru przez zamawiającego, w związku z czym oferenci - na podstawie całości ...

zrealizowania przedmiotu konkretnego zamówienia publicznego. Wiąże się to z przyjęciem indywidualnie przez oferentów założeń co do rodzaju nie-zbędnych robót, ich charakteru, pracochłonności i kosztowności. Powód - rezygnując z zadania kolejnych pytań ...

swojej decyzji na zamawiającego i domagać się dodatkowej zapłaty. W przeciwnym razie mogłoby to prowadzić do pomijania przez oferenta (być może nawet celowo) części robót, które mogą być niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia, dzięki czemu składałby najkorzystniejszą ofertę i wygrywałby przetarg, ale następnie w toku realizacji zamówienia publicznego zgłaszałby żądanie dodatkowej zapłaty za roboty, które pierwotnie pominął przy kalkulowaniu oferty. Nie ma to charakteru jedynie hipotetycznego, gdyż ze znajdującego się w aktach sprawy zestawienia ofert wynika, że ich wartość była bardzo zróżnicowana i wahała się od kwoty 1.874.023,70 euro (oferta powoda, która okazała się najtańsza) do kwoty 3.585.871,37 euro. Nie ma więc uzasadnionych podstaw do przyjęcia, że właśnie powód - w przeciwieństwie do pozostałych oferentów - prawidłowo zinterpretował treść dokumentacji i właściwie oszacował koszt wszystkich niezbędnych robót. Ponadto Sąd Apelacyjny zważył, że nie zostało wyjaśnione, gdyż nie było to niezbędne do rozpoznania sprawy, czy w miejscach, w których było przewidziane wystąpienie wód gruntowych, rzeczywiście one wystąpiły ...

prac odwodnieniowych, a zwłaszcza czy ich zakres i wartość odpowiadała kwotom przyjętym przez powoda w kosztorysie ofertowym, czy była niższa i jakie miałoby to ostatecznie znaczenie dla oceny, czy pozwany bezpodstawnie wzbogacił się kosztem powoda. Nie istniały też podstawy do podwyższenia wynagrodzenia powoda na podstawie art. 630 k.c. Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł ...

647 k.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie, co spowodowało niewłaściwą wykładnię łączącego strony kontraktu, prowadzącą do uznania, że ogólny zapis części opisowej STWiORB o występowaniu wody gruntowej i konieczności prac odwodnieniowych ...

graficznej opracowania; 2) art. 29 ust. 1 p.z.p. przez jego błędną wykładnię, prowadzącą do uznania, że: a) dopuszczalne jest opisanie przez zamawiającego przedmiotu zamówienia w sposób nieuwzględniający wszystkich okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty, b) wywiązanie się z obowiązku jednoznacznego i wyczerpującego opisania przedmiotu zamówienia za pomocą dokładnych i zrozumiałych określeń, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty, może nastąpić poprzez przekazanie oferentom dokładnych informacji na temat koniecznych prac odwodnieniowych na wybranych odcinkach ...

w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty, ryzyko negatywnych konsekwencji braku jednoznacznego opisu przedmiotu zamówienia obciąża wykonawcę, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, iż ryzyko wątpliwości wynikających z postanowień umowy powinien ponosić zamawiający - jako podmiot, który nie ...

zamówienia; 3) art. 31 ust. 1 p.z.p. przez jego niewłaściwe zastosowanie, co doprowadziło do uznania, że ocena przedmiotu zamówienia na roboty budowlane powinna być dokonywana nie tylko na podstawie ...

z.p. przez jego błędną wykładnię i uznanie, że: a) obowiązkiem wykonawcy jest zwracanie się do zamawiającego o wyjaśnianie treści specyfikacji SIWZ aż do wyczerpującego wyjaśnienia przez zamawiającego wątpliwości, także wówczas, gdy zamawiający w odpowiedzi na zadane już pytania odpowiedział, iż nie przewiduje przekazania dokumentacji objętej zadanymi pytaniami, a wszystkie dane potrzebne do przygotowania oferty i wykonania przedmiotu zamówienia zostały zawarte w dokumentacji technicznej przekazanej wykonawcom, b) stroną, która powinna ponieść negatywne konsekwencje braku ostatecznego wyjaśnienia wątpliwości dotyczących treści SIWZ, jest wykonawca, który podjął próbę ich wyjaśnienia i zastosował się do otrzymanych wyjaśnień, a nie zamawiający, który sporządził specyfikację zamówienia w sposób niejednoznaczny i budzący wątpliwości, podczas gdy zwracanie się do zamawiającego o wyjaśnianie treści SIWZ jest uprawnieniem wykonawcy, które nie gwarantuje mu możliwości wyczerpującego wyjaśnienia wątpliwości, z uwagi na ograniczenia terminu zadawania pytań i dowolność odpowiedzi udzielanych przez zamawiającego, a więc wykonawca nie może ponosić negatywnych konsekwencji braku ostatecznego wyjaśnienia wątpliwości; 5) art. 630 § 1 k.c. przez jego niezastosowanie pomimo spełnienia opisanych w nim ...

istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 47914 § 2 k.p.c. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 maja 2012 r.), przez jego błędną wykładnię, skutkującą dopuszczeniem sprekludowanego dowodu (STWiORB) i ...

wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu wraz z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego według ...

przed Sądem II instancji, a w razie uchylenia wyłącznie orzeczenia Sądu II instancji - przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu wraz pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego według norm ...

przez zasądzenie dochodzonej kwoty. Sąd Najwyższy zważył, co następuje: W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu naruszenia prawa procesowego, gdyż dopiero w przypadku prawidłowego przeprowadzenia postępowania można rozważać kwestię prawidłowości ...

zarzut podniesiony przez skarżącego, a dotyczący art. 47914 § 2 k.p.c. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 maja 2012 r. - w wyniku czego został dopuszczony sprekludowany (zdaniem powoda) dowód z ...

zastosowanie jedynie w prawdopodobnym jej przebiegu. Innymi słowy, tzw. prekluzja dowodowa odnosi się przede wszystkim do twierdzeń i dowodów dotyczących bezpośrednio zgłoszonego w pozwie roszczenia, a nie do twierdzeń i dowodów, które mogłyby być przedstawione przy hipotetycznym przyjęciu możliwego sposobu obrony pozwanego dłużnika. Analogicznie rzecz ma się w odniesieniu do pozwanego (zob. np. wyroki SN: z dnia 12 maja 2006 r., V CSK 55/06 ...

nr 4, poz. 63). Sądy obu instancji uznały, że dokument w postaci STWiORB był niezbędny do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, co też dokładnie wyjaśniły i z czym należało się zgodzić. Nie sposób ...

pozwie został zgłoszony dowód z umowy łączącej strony, która to umowa została zawnioskowana jako załącznik do pisma wszczynającego postępowanie w sprawie (k. 30). Jednym z elementów umowy były właśnie STWiORB. Ten ...

gdyż powód powinien był wykonać odwodnienia również w innych miejscach. Interpretacja Sądu Apelacyjnego w odniesieniu do zakresu robót stanowiła jednak naruszenie art. 65 § 1 i 2 k.c. w zw. z ...

zaznaczono wprost wody gruntowej i nie przewidziano konieczności odwodnienia - w taki sposób, jak w odniesieniu do ww. kolektorów. W świetle z art. 647 k.c. wykonawca zobowiązuje się oddać przewidziany w ...

tym przypadku: kanalizację), wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, zaś inwestor zobowiązuje się do jego odbioru i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Przewidziane umową wynagrodzenia stanowi świadczenie ekwiwalentne w stosunku do świadczenia wykonawcy w postaci oddania obiektu, przy czym wykonanego zgodnie z projektem (a szerzej: umową). Bezspornie powód dostosował swoją ofertę do przedstawionej mu dokumentacji, a więc z uwzględnieniem prac odwodnieniowych w kolektorach określonych w części graficznej ...

dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Z tego przepisu wynika wprost, że w opisie przedmiotu zamówienia powinny zostać zawarte wszystkie uwarunkowania i okoliczności, które wykonawcy powinni wziąć pod uwagę przy sporządzaniu ofert. W omawianej sytuacji chodziło o to, aby przedstawiona przez inwestora dokumentacja w jednoznaczny sposób określała nie tylko konieczność wykonania robót niezbędnych do osiągnięcia celu umowy (wykonania kanalizacji), ale również w których miejscach lub na których odcinkach, ewentualnie ...

z tego stanowiska Instytutu wynika, że przedstawiona przez pozwanego dokumentacja, na podstawie której osoby przystępujące do przetargu kalkulowały swoje oferty, mogła budzić wątpliwości i wcale nie była jednoznaczna, jak to przyjął Sąd Apelacyjny. Jak wynika ...

niego działalności gospodarczej, którą określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności, oznacza staranność dostosowaną do działającej osoby, przedmiotu, jakiego działanie dotyczy, oraz okoliczności w jakich działanie to następuje (wyrok SN ...

dokumentację określającą przedmiot umowy, nawet osoby, które na co dzień zajmują się działalnością predysponującą je do sporządzania opinii w postępowaniu sądowym, nie były w stanie jednoznacznie określić, czy takie oznaczenie miejsc ...

jednoznaczny sposób określałaby przedmiot umowy. Chociaż bowiem celem stron było wykonanie określonej kanalizacji, to niezbędne do tego jest wykonanie określonych robót, których ilość wpływała na wysokość oferty. Jeżeli zatem zamawiający tak przygotował dokumentację, że profesjonalne podmioty nie były w stanie odczytać jego ...

w żadnej mierze obciążać wykonawcy. Wysokie koszty przeprowadzenia dokładniejszych prac geologicznych (hydrologicznych), które są niezbędne do ustalenia zakresu robót odwodnieniowych, nie stanowią - w świetle art. 29 ust. 1 p.z.p. - podstawy do odstąpienia od uwzględnienia w opisie przedmiotu zamówienia wszystkich okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty, nawet jeżeli znacząco wpływają na wysokość ofert. Oczywiście, jest możliwe określenie przedmiotu umowy w ten sposób, że to na wykonawcy będzie spoczywał ...

inwestora, niemniej wykonawcę obciążałoby ryzyko właściwego wykonania badań, co miałoby wpływ na koszt robót niezbędnych do wykonania określonego obiektu. Jeżeli jednak badanie wykonuje inwestor, ryzyko obciąża wyłącznie jego, a nie wykonawcę ...

W związku z tym, na podstawie przeprowadzonych badań, w dokumentacji, na podstawie której zostaje złożona oferta, powinien zostać jednoznacznie określony przedmiot umowy. Jeżeli inwestor wykona (z jakiegokolwiek powodu, np. zbyt wysokich ...

również w innych miejscach. Nie jest wystarczające zaznaczenie, że wykonawca ma wykonać wszystkie roboty niezbędne do wykonania obiektu (przedmiotu umowy), gdyż jeżeli zostają wskazane miejsca, w których niezbędne jest wykonanie odwodnień ...

również zwrócili uwagę, że rzędne terenu są bardzo zróżnicowane i wahają się od 134,7 do 158,90 m n.p.m., przy czym jako niezbędne odwodnienia wskazano tylko na określone ...

instancji. Zestawienie postanowień dokumentacji dotyczącej odwodnień z oznaczeniami miejsc odwodnień w projekcie nie daje podstaw do wniosku - jak to przyjął Sąd Apelacyjny - że należało wykonać odwodnienia również w innych miejscach (niezależnie od tego, że powstałoby pytanie, w których). Skoro do prawidłowego sporządzenia oferty potrzebne było ustalenie zakresu i kosztu prac odwodnieniowych, to sporządzenie przez zamawiającego dokumentacji określającej jedynie ...

na uwadze treść art. 29 ust. 1 p.z.p., nie jest możliwe odwołanie się do ogólnikowych sformułowań typu "konieczność wykonania prac odwodnieniowych", bez podania miejsc oraz zakresu tych prac. Jak ...

wskazał skarżący, przewidziany w tym przepisie wymóg uwzględniania wszystkich okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzanie oferty, nie może być realizowany w ten sposób, że wynikający wprost z dokumentacji projektowej obowiązek wykonania ...

przyjąć, że na zamawiającym spoczywa obowiązek podjęcia wszelkich środków w celu wyeliminowania niepewności wykonawców co do przedmiotu zamówienia, a więc takie jego określenie, aby nie pozostawiało możliwości interpretacji. Nieuzasadnione jest stwierdzenie ...

1 p.z.p., jak i art. 355 § 2 k.c., wykonawca powinien uwzględnić w ofercie tylko te ryzyka, które w okolicznościach danej sprawy, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności wykonawcy, są możliwe do przewidzenia. Jeżeli inwestor nie opisze przedmiotu zamówienia w wyczerpujący sposób, nie można przerzucać na wykonawcę ...

SIWZ) nie została sporządzona w jasny i jednoznaczny sposób, zaś wizja lokalna nie dawała podstawy do zakwestionowania opisu przedmiotu zamówienia (i zwrócenia uwagi zamawiającemu), ryzyko nieprzewidzianych zdarzeń obciąża zamawiającego, a nie ...

odwiertów (konieczność uzyskania niezbędnych zgód) oraz brak możliwości ich wykonania z uwagi na termin złożenia oferty. To na zamawiającym spoczywa obowiązek pełnego i jednoznacznego opisu przedmiotu zamówienia jeszcze przed wszczęciem postępowania ...

on więc przygotować niezbędną dokumentację (osobiście lub za pomocą osób trzecich). Jeżeli powstają wątpliwości co do jednoznaczności postanowień SIWZ (a szerzej: dokumentacji zamawiającego, w oparciu o którą wykonawcy składają oferty), muszą być one rozstrzygane na korzyść wykonawcy. Przeciwny wniosek byłby sprzeczny z art. 29 ust ...

m.in. warunki terenowe planowej inwestycji, pory roku, odstęp czasowy pomiędzy wykonaniem projektu a przystąpieniem do wykonania robót itd. Tymczasem nie można pominąć, że przepisy prawa zamówień publicznych zawierają szczególne unormowania ...

jest dokonanie wizji lokalnej i zwrócenia uwagi zamawiającemu na ewentualne uchybienia. Chociaż możliwość uzależnienia złożenia ofert w przypadku zamówień publicznych od dokonania wizji lokalnej ustawodawca przewidział dopiero od dnia 28 lipca ...

obszarze kraju niż znajduje się jego siedziba. W tym zakresie wywody skarżącego nie były więc do końca uzasadnione, nie chodzi tu bowiem o uzupełnienie opisu przedmiotu zamówienia, ale o dochowanie przez ...

Sądu Apelacyjnego - w jaki sposób wykonawca miałby uwzględnić odstęp czasowy pomiędzy wykonaniem projektu a przystąpieniem do wykonania robót (ponad rok), gdyż jedyną możliwością byłoby tak naprawdę wykonanie badań geologicznych pod kątem miejsc występowania wody. Całkowicie niezasadne było również odwołanie się do "ogólnej wiedzy wykonawcy", że zdarzają się rozbieżności co do warunków gruntowych; nie sposób szacować ryzyka na takiej podstawie bez dokumentacji geologicznej. Nie zmienia tego ...

W tym konkretnym przypadku - jak była o tym mowa - wizja lokalna nie mogła bowiem doprowadzić do poznania warunków terenowych inwestycji, aby ustalić inne miejsca wykonania odwodnień niż wskazane przez zamawiającego, gdyż ...

38 ust. 1 zd. 1 p.z.p., zgodnie z którym wykonawca może zwrócić się do zamawiającego o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Ten przepis ma za zadanie stworzenie zamawiającemu możliwości wyjaśnienia wątpliwości, które - zdaniem wykonawcy - zachodzą w wyniku niedostatecznego opisania przedmiotu zamówienia. W danych okolicznościach składanego ...

z art. 354 § 2 k.c. - nie tylko uprawnienie, ale także obowiązek wykonawcy zwrócenia się do zamawiającego o wyjaśnienie treści SIWZ; zaniechanie tej powinności może być podstawą zarzucenia wykonawcy niedochowania należytej staranności wymaganej od ...

geologicznych. Zamawiający nie przewiduje przekazania przedmiotowej dokumentacji z uwagi na fakt, iż wszystkie dane potrzebne do przygotowania oferty i wykonania przedmiotu zamówienia zostały zawarte w dokumentacji technicznej przekazanej wykonawcom."; - "Czy zamawiający posiada oraz ...

Apelacyjny uznał (podobnie zresztą jak wcześniej Sąd Okręgowy), że powód, mimo że miał wątpliwości co do zakresu robót, zrezygnował z kontynuowania wyjaśniania tych wątpliwości, mimo że nie zostały one wyczerpująco wyjaśnione ...

a więc musiał uznać odpowiedzi za wystarczające i na własne ryzyko podjął decyzję o złożeniu oferty o określonej treści, uznając, że wykonanie prac odwodnieniowych będzie konieczne jedynie w tych miejscach, które ...

art. 29 ust. 1 p.z.p. Wykonawca nie ma obowiązku zwracania się z pytaniami do zamawiającego aż uzyska spodziewany rezultat. Innymi słowy, wykonawca nie wywiązuje się z omawianego obowiązku dopiero ...

z.p., a jeżeli to nie nastąpi - poprzez udzielanie odpowiedzi na pytania wykonawców ma możliwość wyjaśnienia treści SIWZ, co spowoduje, że sprecyzowanie lub wyjaśnienie opisu przedmiotu zamówienia stanie się wiążące dla stron. Wykonawca nie ma żadnego wpływu ani na ...

pozwanego odpowiedź jednoznacznie wskazywała, że wykonawcom została przekazana kompletna dokumentacja, która pozwoli na sporządzenie właściwej oferty. W związku z tym kwestia odwodnienia miała wynikać z tej dokumentacji i brak było podstaw ...

zaniechał ich wyjaśniania z przyczyn leżących po jego stronie. W takim bowiem przypadku, skoro dokumentacja, do której odwołał się zamawiający, określała miejsca wykonania odwodnień, wykonawca był zobowiązany ją wykonać w sposób ...

przekazanej wcześniej dokumentacji, to nie sposób stwierdzić, aby powód na własne ryzyko odstąpił od dalszego wyjaśnienia wątpliwości i złożył ofertę w kształcie, jaki uważał za stosowny. Jeżeli bowiem wykonawca spełnił obowiązek wynikający art. 38 ust ...

zakresu prac odwodnieniowych objętych zamówieniem, a ponieważ w trakcie realizacji zamówienia okazało się, że dokumentacja, do której odesłał, nie zawierała wszystkich miejsc, w których niezbędne było wykonanie odwodnienia, to jego obciąża ...

pewnych miejscach. Oczywiste jest, że każde kolejne odwodnienie zwiększa koszty, a więc i wartość składanej oferty. Skoro - jak wynika z opinii przeprowadzonej w sprawie - koszt samych badań pod kątem warunków hydrologicznych ...

koszt wykonania odwodnień, które - zdaniem pozwanego - wykonawca powinien przewidzieć, byłby zdecydowanie wyższy. Na etapie składania oferty nie chodziłoby bowiem (bo z oczywistych względów nie mogłoby) jedynie o to, co wykonawca następnie ...

wystąpić praktycznie wszędzie. Pomijając nawet okoliczność, że gdyby faktycznie tak to rozumieli wszyscy oferenci, najniższa oferta opiewałaby zapewne na kwotę wyższą niż najwyższa z ostatecznie złożonych, to - jak wskazano - w sytuacji ...

być tak, iż powód nie uwzględnił pewnych robót tylko po to, aby złożyć jak najniższą ofertę, a potem wystąpić ewentualnie z dodatkowymi roszczeniami. Faktem jest, że wartość ofert przedstawionych przez potencjalnych wykonawców w tym przetargu była bardzo zróżnicowana i wahała się od kwoty 1.874.023,70 euro (oferta powoda - najniższa), przez kwoty 1.908.577,70 euro, 2.237.867,31 euro, 2 ...

956.750,15 euro, 3.407.111,28 euro i 3.423.834,84 euro, do najwyższej oferty opiewającej na kwotę 3.585.871,37 euro, czyli prawie dwukrotnie wyższej od oferty powoda. Wynikało to z przedłożonego zestawienia ofert (k. 464-466). Nie zostało przy tym w żaden sposób wyjaśnione, z jakich przyczyn inne oferty były wyższe od oferty powoda, a w szczególności, że wynikało to właśnie z uwzględnienia przez innych wykonawców kosztów dodatkowych ...

zestawienia, ani z innych dowodów przedłożonych przez strony. Oczywiste jest przy tym, że gdyby faktycznie oferty pozostałych wykonawców różniły się od oferty powoda właśnie z uwagi na uwzględnienie odwodnień w innych miejscach niż wskazane przez pozwanego, (...)WK przedłożyłaby te oferty, tym bardziej, że to na niej spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie (art. 6 k ...

odwodnień tak, jak to przedstawiała strona pozwana. Nie sposób przy tym nie zauważyć, że jeżeli do kwoty z oferty powoda zostanie dodana kwota objęta żądaniem pozwu, dotycząca zapłaty za wykonane dodatkowo roboty, to suma przewyższałaby wartość kolejnej oferty i byłaby zbliżona do następnej. A chodziło wyłącznie o miejsca, w których faktycznie wystąpiła konieczność wykonania dodatkowych odwodnień. Ta okoliczność przemawia za wnioskiem, że również kolejni oferenci nie uwzględnili w swoich ofertach wykonania robót odwodnieniowych na innych odcinkach niż wynikające wprost z dokumentacji przedstawionej przez inwestora. Reasumując ...

o dokumentację przetargową sporządzoną przez zamawiającego, a przeprowadzona przez wykonawcę wizja lokalna nie dała podstaw do zwrócenia zamawiającemu uwagi na nieprawidłowości w opisie przedmiotu zamówienia. Niezasadne jest zatem obciążenie wykonawcy ryzkiem niemożliwym do przewidzenia, przy uwzględnieniu miernika staranności określonego w art. 355 § 2 k.c. W związku z ...

nie były objęte wynagrodzeniem określonym w umowie łączącej strony. Ponieważ powód wykonał dodatkowe roboty, niezbędne do prawidłowego wykonania przedmiotu umowy, zachodzi konieczność ich rozliczenia w ramach podstawy faktycznej i podstaw prawnych ...

z tytułu: robót dodatkowych i kosztów dodatkowej opinii sporządzonej na rzecz powodowej spółki, a odnośnie do tego drugiego roszczenia Sądy meriti w ogóle się nie wypowiedziały, ani co do zasady, ani co do wysokości. Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 39815 § 1 zd. 1 k.p.c ...

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2018 76 fragmentów

2018-01-10

dnia 6 września 2016 r., uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w W. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. UZASADNIENIE Pozwem skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa - Generalnemu ...

elementy: dokument umowy z dnia 30 maja 2008 r., wniosek powódki - jako wykonawcy o dopuszczenie do udziału w postępowaniu przetargowym wraz załącznikami; oferta powódki, jako wykonawcy z dnia 31 stycznia 2008 roku; Szczególne Warunki Kontraktu; "Warunki kontraktu na ...

strony we wzajemnych kontaktach określały te dokumenty łącznie mianem "Kontrakt". Umowa została zawarta na podstawie oferty powódki złożonej w przetargu ograniczonym, w którym zaoferowała ona wykonanie przedmiotu zamówienia, zgodnie z załączonym do oferty powódki kosztorysem ofertowym. Kosztorys ten zawierał stawki wynagrodzenia proponowane przez powódkę za poszczególne elementy robót. Kosztorys został przygotowany przez powódkę zgodnie z wymaganiami pozwanego zawartymi w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ ...

Warunków Szczególnych Kontraktu powódka złożyła dodatkowo Inżynierowi Kontraktu szczegółowe kalkulacje cen jednostkowych dla wszystkich pozycji kosztorysu ofertowego, który zaakceptował tę kalkulację. Zgodnie z ust. 4 umowy, pozwany zobowiązał się zapłacić powódce ...

ceny w oparciu o rzeczywiste obmiary robót i stawki/ceny/ za te roboty wynikającej z Kosztorysu ofertowego powódki i Szczegółowej Kalkulacji Cen Jednostkowych. Cena Kontraktowa została ustalona w walucie polskiej. Klauzula 14.15 Warunków Szczególnych odsyłała w tym zakresie do Załącznika do Oferty, z którego wynika, że płatności miały być wykonywane w walucie polskiej na rachunek powódki. W ustępie 4.1 umowy strony uzgodniły, że "Zaakceptowana Kwota Kontraktowa" zgodnie z Ofertą Wykonawcy wynosi 699 206 447,98 złotych plus 22% podatek VAT 153 825 418,56 ...

umowie. Zgodnie z ustępem 5 umowy z dnia 30 maja 2008 roku, powódka zobowiązała się do wykonania robót objętych kontraktem w terminie 14 miesięcy od daty rozpoczęcia robót, przy czym do realizacji umowy nie był wliczany okres między dniem 15 grudnia a dniem 15 marca każdego ...

realizacji prac przez powódkę. W trakcie realizacji kontrakt podlegał kilku zmianom, czego rezultatem były aneksy do umowy. Aneksem nr 2 z dnia 20 listopada 2009 roku zmieniono pkt 5 umowy wydłużając termin realizacji umowy o 92 dni, tj. do dnia 31 maja 2010 roku. Przyczyną jego zawarcia było uznanie przez pozwanego roszczeń powódki zawartych ...

okoliczności powodujących opóźnienia w realizowanych pracach: niewłaściwe przygotowanie inwestycji przez pozwanego w zakresie zapewnienia dostępu do placu budowy i spowodowanej przez to zwłoki w przekazaniu powódce części działek stanowiących plan budowy ...

w rejonie ulicy Granicznej; nieprawidłowe przygotowanie dokumentacji technicznej przez pozwanego i niezapewnienie przez niego dostępu do całości terenu budowy skutkujące opóźnieniem w wykonaniu robót przy stacji redukcyjno-pomiarowej gazu, z przyczyn ...

co spowodowało opóźnienia w przebudowie kanalizacji deszczowej; nieprawidłowe przygotowanie inwestycji przez pozwanego i niezapewnienie dostępu do działek spółki C. Sp. z o.o.; nieprawidłowe przygotowanie dokumentacji projektowej przez pozwanego, które spowodowało ...

robót polegających na przebudowie przejazdu pod DK44; nieprawidłowe przygotowanie przez pozwanego dokumentacji projektowej, co do obiektu WD-467a i WD-464 skutkujące opóźnieniem w realizacji robót na tym obiekcie ...

Było to powodem podpisania przez strony w dniu 31 maja 2010 roku aneksu nr 3 do umowy, na mocy którego powódce udzielono dodatkowego czasu na ukończenie na podstawie warunku 19.4 ...

45 dni przedłużenia. Powódka zakończyła wykonanie robót w czasie na ukończenie przewidzianym aneksem nr 3 do umowy. W dniu 17 listopada 2011 roku po upływie okresu zgłaszania wad inżynier kontraktu wydał ...

tych czynności wskazały w pkt 1, że przekazanie placu budowy następuje z uwzględnieniem możliwości dostępu do terenu zgodnie z załączonym wykazem nr 3, w którym wymieniono działki nie znajdujące się w dacie sporządzenia protokołu w dyspozycji Skarbu Państwa. Stwierdził, że czynności konieczne do uzyskania prawa i faktycznej możliwości dysponowania wszystkimi działkami, na których miały być prowadzone roboty budowlane ...

z robotami znajdującymi się na ścieżce krytycznej. Wskazał, że zamawiający w terminie podanym w załączniku do oferty, zobowiązał się dać wykonawcy prawo dostępu do wszystkich części placu budowy i użytkowania ich. (...). "jeżeli wykonawca dozna uszczerbku przez opóźnienie, czy też ...

Wykonawca powiadomi o tym Inżyniera i będzie uprawniony na mocy klauzuli 20. 1 [Roszczenia wykonawcy] do: (a) przedłużenia czasu z powodu takiego opóźnienia, na mocy klauli 8.4 [Przedłużenie Czasu na ...

że będzie opóźnione, oraz (b) zapłaty za taki Koszt plus umiarkowany zysk, które należy włączyć do Ceny Kontraktowej". Przytoczył też klauzulę szczególnych warunków kontraktu, modyfikującą treść klauzuli 2.1 OWK stwierdzając ...

nie mogą stanowić części przysługującego mu z tytułu wykonania robót budowlanych wynagrodzenia. W rezultacie doszedł do wniosku, że dokonując wykreślenia podpunktu (b) w klauzuli 2.1 OWK strony dokonały umownego ograniczenia ...

6 k.c. i art. 232 k.p.c.), iż po stronie Skarbu Państwa doszło do zatajenia przed oferentami informacji o braku dostępu do części działek wchodzących w skład placu budowy. W rezultacie przyjął, że nie doszło do umyślnego wyrządzenia szkody powódce. W związku z tym zarzutem powódki podniósł, że powodowa spółka jest profesjonalistą, co powoduje, że do podejmowanych przez nią działań należy przykładać miarę staranności odpowiadającą profesjonalnemu charakterowi działalności. Wyraził zapatrywanie, że ...

powstałych w związku z wykonaniem umowy. Ponadto zwrócił uwagę, że w razie jakichkolwiek wątpliwości, co do treści SIWZ na wykonawcy ciąży obowiązek zwrócenia się do zamawiającego o wyjaśnienie treści budzących wątpliwości postanowień. Zaniechanie wykonania tego obowiązku może być podstawą zarzucenia wykonawcy niedochowania należytej ...

został ponownie przesunięty na mocy zawartego w dniu 31 maja 2010 roku aneksu nr 3 do umowy, w którym strony wyraźnie wskazały, iż "w związku z wystąpieniem na terenie budowy w ...

4 (b) oraz zgodnie z klauzulą 8.4 (c) OWK zamawiający uznał uprawnienie wykonawcy jedynie do przedłużenia z tego powodu czasu na ukończenie robót. Podniósł w związku z tym, że strony ...

są punktem (V) definicji siły wyższej; z kolei w klauzuli 19.4 (b), która, co do zasady, stanowi podstawę do zwrotu kosztów poniesionych w związku z okolicznościami siły wyższej przewidziana jest rekompensata finansowa wyłącznie za zdarzenia wskazane w pkt. od (I) do (IV), a więc z wyłączeniem okoliczności stanowiących klęski żywiołowe. Wskazał, że drugą z uzgodnionych przez ...

OWK, zgodnie z którą "Wykonawca jest uprawniony, z uwzględnieniem klauzuli 20.1 OWK [Roszczenia Wykonawcy] do przedłużenia Czasu na Ukończenie, jeśli i w takim zakresie, w jakim ukończenie dla celów klauzuli ...

stron stała się podstawą przyznanego Wykonawcy przedłużenia terminu w aneksie nr 3, nie przewiduje prawa do otrzymania zwrotu kosztów w związku z zaistnieniem wskazanych w niej okoliczności. W rezultacie Sąd Okręgowy ...

w kontrakcie wyłączeń wykonawca, w razie napotkania w trakcie realizacji robót: 1) utrudnień w dostępie do placu budowy (klauzula 2.1 OWK); 2) okoliczności siły wyższej w postaci klęsk żywiołowych (klauzula ...

c) OWK), które stały się podstawą uzgodnionego przez nie przedłużenia wykonania inwestycji, uprawniony był wyłącznie do przedłużenia "Czasu na Ukończenie". Jego zdaniem, strony zdecydowały więc, że przyznana wykonawcy ochrona w przypadku ...

ukończenie, bez zwrotu koszów związanych z tymi zdarzeniami. W konsekwencji, brak jest podstaw - jego zdaniem - do przyznania wykonawcy jakichkolwiek płatności z tytułu przedłużenia czasu na ukończenie zgodnie z postanowieniami aneksu nr 2 oraz aneksu nr 3 do umowy. Na skutek apelacji powódki, Sąd Apelacyjny w W. wyrokiem z dnia 6 września 2016 ...

141,63 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty i oddalił apelację w pozostałej części. Wskazał, że wbrew licznym zarzutom kwestionującym zarówno ...

terenu budowy zostały przez strony umownie wyłączone. Stwierdził, że analogiczne rozwiązanie strony przyjęły w odniesieniu do zdarzeń polegających na opóźnieniu w przekazaniu wykonawcy dokumentacji projektowej. Również w tym wypadku (klauzula 1 ...

zakresie Sąd Okręgowy uwzględnił zarówno profesjonalny charakter działalności powódki, jak i przebieg procedury przetargowej prowadzącej do zawarcia kontraktu łączącego strony. Wskazał, że ani treść przywołanych przez skarżącego w apelacji dokumentów, ani ...

przez pominięcie roszczeń odszkodowawczych wykonawcy (powódki) w wypadku zajścia zdarzeń opisanych w tych klauzulach prowadzi do wniosku, iż celem i sensem tych modyfikacji było wyłączenie odpowiedzialności majątkowej pozwanego jako takiej (dalszego ...

konsumentów. W rezultacie uznał za niezasadne te zarzuty skarżącej, które opierały się na tezie, co do braku równowagi kontraktowej stron i wskazywały na pokrzywdzenie strony powodowej oraz na sprzeczność działań pozwanego z zasadami słuszności (współżycia społecznego). Doszedł do wniosku, że główną i zasadniczą przyczyną opóźnienia w wykonaniu prac przez wykonawcę było opóźnienie w ...

umowy wynosiłyby ten sam okres z uwagi na wystąpienie przyczyny zasadniczej. W rezultacie, odwołując się do unormowania zawartego w art. 361 § 1 k.c. uznał, że nie jest możliwe przypisanie pozwanemu ...

umowy, nie wszystkie działki obejmujące teren planowanej budowy były już we władaniu pozwanego; w stosunku do niektórych z nich toczyły się nadal bowiem postępowania administracyjne zmierzające do ich wywłaszczenia. Stwierdził, że przywołane przez skarżącego okoliczności i dowody pozwalają jedynie na postawienie pozwanemu ...

pomiędzy stronami. Wskazał, że zgodnie z prawidłowym stanowiskiem Sądu Okręgowego, strony umowy wyłączyły prawo wykonawcy do żądania zwrotu jakichkolwiek kosztów poniesionych w związku z zaistnieniem którejkolwiek z okoliczności stanowiących podstawę przedłużenia ...

oznaczone w apelacji nr 1 i 2. Wskazał, że wskazane powyżej wyłączenia umowne odnoszą się do wszelkich kosztów i wydatków, a także innych uszczerbków poniesionych przez skarżącego w związku z przedłużeniem ...

strony w formie miesięcznego ryczałtu należnego wykonawcy z tytułu wykonywanych robót. Odwołał się przy tym do postanowień klauzuli 1.1.5.7. OWU, według której roboty polegające na utrzymaniu zaplecza, utrzymaniu ...

określone jako "wszystkie tymczasowe roboty wszelkiego rodzaju (inne niż sprzęt wykonawcy) potrzebne na placu budowy do realizacji i ukończenia robót stałych oraz usunięcia wszelkich wad". Jego zdaniem, zasadnie w tym zakresie skarżąca podniosła, że wskazane roboty ujęte zostały w kosztorysie ofertowym, zaś wynagrodzenie za ich wykonanie ustalone zostało w formie ryczałtowej za każdy miesiąc wykonanych prac. Wyraził zapatrywanie, że przyjęta w kosztorysie ofertowym forma rozliczenia wskazywała w tym zakresie na obmiarowy charakter tego wynagrodzenia, przy czym jednostką ...

jego wyliczenia. Stwierdził, że zgodnie z aneksami nr 2 i 3 wydłużono termin realizacji umowy do dnia 15 lipca 2010 r., czyli łącznie o 137 dni, zauważając, iż w obydwu aneksach ...

nie obejmuje tak zwanego okresu zimowego, to jest okresu od dnia 15 grudnia 2009 r. do dnia 15 marca 2010 r. W efekcie przyjął, że faktyczny czas przedłużenia realizacji kontraktu obejmował okres 4,5 miesiąca - to jest okres od dnia 1 do 14 grudnia 2009 r. oraz okres od 16 marca 2010 r. do dnia 15 lipca 2010 r. Zważywszy, że strona powodowa domagała się w tej sprawie wynagrodzenia ...

zł. W wypadku robót tymczasowych polegających na utrzymywaniu przejazdów i objazdów kwota ryczałtowo określona w kosztorysie ofertowym za miesiąc wykonywania robót wynosiła 31 778,42 zł netto + 22% VAT, a więc ...

Analogicznie w wypadku robót polegających na monitoringu szkód górniczych, stwierdził, ze miesięczny ryczałt ustalony w kosztorysie wynosił 12 944,82 zł netto + 22% VAT, a więc kwotę 15 792,68 zł ...

p.c. przez niewyjaśnienie podstawy prawnej zaskarżonego wyroku i zaniechanie dokonania oceny i odniesienia się do istotnych zarzutów apelacji. W ramach naruszenia przepisów prawa materialnego zarzuciła naruszenie art. 65 § 1 i ...

w okresie budowy oraz monitoringu szkód górniczych za okres od dnia 15 grudnia 2009 r. do dnia 15 marca 2010 r. wraz z odsetkami oraz uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego w pozostałej części i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Pozwany Skarb Państwa w skardze kasacyjnej zarzucił naruszenie art. 65 § 1 i § 2 ...

z klauzulami 1.9, 2.1 oraz 19.1, 19.4 i 8.4 OWK, kosztorysem ofertowym (Tom 4.1 Dział Ogólny, poz. 9, 13 i 16), specyfikacją istotnych warunków zamówienia ...

00.00.00) oraz w zw. z treścią aneksu nr 2 i aneksu nr 3 do Umowy z dnia 30 maja 2008 r., poprzez niewłaściwe zastosowanie i dokonanie błędnej wykładni oświadczeń ...

tytułem naprawienia szkody wynagrodzenia składającego się z kosztów wskazanych w pozycjach 9, 13 i 16 kosztorysu ofertowego. Wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części, tj. w punkcie II i przekazanie sprawy w tej części do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w W., ewentualnie o jego uchylenie w zaskarżonym zakresie i oddalenie apelacji również, co do kwoty 3 558 141,63 zł wraz z odsetkami Sąd Najwyższy zważył co następuje: Najistotniejszy ...

czerwca 1999 r., II CKN 379/98, OSP 2000, Nr 6, poz. 91). W przeciwieństwie do norm prawnych, czynności prawne - a w szczególności umowy - regulują stosunki prawne tylko między ich stronami ...

nie mają abstrakcyjnego charakteru, jak normy prawne, lecz indywidualny charakter, służąc realizacji interesów stron stosownie do ich woli. Dyrektywy interpretacyjne wykładni oświadczeń woli zawarte w art. 65 k.c. odnoszą się zarówno do wszystkich kategorii czynności prawnych (§ 1), jak i wyłącznie do umów (§ 2 k.c.). Konsekwencją tego unormowania jest konieczność dokonania wykładni umów na trzech poziomach ...

w art. 65 § 1 k.c. oraz ustalenia sensu złożonych oświadczeń woli poprzez odwołanie się do zgodnego zamiaru stron i celu umowy (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia ...

w jakiej zostało złożone, podlega wykładni sądowej. W orzecznictwie odstąpiono od koncepcji zacieśnienia wykładni tylko do niejasnych postanowień umowy (clara non sunt interpretanda). Artykuł 65 k.c. dotyczy oczywiście także oświadczeń ...

poz. 191), nie jest konieczne, aby był to cel uzgodniony przez strony, wystarcza - przez analogię do art. 491 § 2, art. 492 i art. 493 k.c. - cel zamierzony przez jedną stronę ...

zgodny z rzeczywistą wolą stron). Jeśli jednak brak jest zgodnego rozumienia stron, odwołać należy się do metody obiektywnej, wedle której właściwy sens oświadczenia woli ustala się na podstawie przypisania normatywnego, czyli ...

Decydujący jest więc normatywny punkt widzenia odbiorcy oświadczenia, który z należytą starannością dokonuje wykładni zmierzającej do odtworzenia treści myślowych osoby składającej oświadczenie woli (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z ...

ta powinna była zostać dokonana zgodnie ze sztuką jej prowadzenia, zwłaszcza wobec braku ukształtowania się do tej pory jednolitej judykatury co do rozumienia uzgodnionego przez strony w szczegółowych warunkach kontraktu wyeliminowania postanowienia "Punkt b nie ma zastosowania", odnoszącego do klauzul 1.9 i 2.1 OWK, na co zwrócił uwagę w swej skardze kasacyjnej ...

że klauzula 1.9 oraz 2.1 OWK nie ma zastosowania. Wskazał bowiem, że "nie do zaakceptowania było stanowisko apelującego, że zrezygnowanie przez strony w szczególnych warunkach kontraktu z zapisów postanowień ...

Warunki kontraktu na budowę w swojej części określonej jako warunki ogólne zawierały bowiem wiele analogicznych do klauzuli 1.9 oraz 2.1 postanowień, które przewidywały roszczenie finansowe wykonawcy w sytuacji wystąpienia ...

z woli stron zostały w umowie zachowane. W rezultacie, w sprawie tej Sąd Apelacyjny doszedł do wniosku, że strony w zawartej umowie z dnia 30 czerwca 2005 r. dokonały modyfikacji odpowiedzialności ...

OWK, strony sporu złożyły zgodne oświadczenia woli, które należy interpretować jako zgodny zamiar stron, co do wyłączenia odpowiedzialności pozwanego za nienależyte wykonanie przez niego obowiązku przekazania w umówionym terminie całego terenu ...

Sądu pierwszej instancji, jakoby postanowienie kontraktowe dotyczące "jakiegokolwiek kosztu plus rozsądnego zysku" odnosiły się również do "odszkodowania". Także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 kwietnia 2016 r., I CSK 306 ...

c. Także w tym wypadku w szczegółowych warunkach kontraktu, w zakresie, jakim odnoszą się one do "opóźnienia rysunków i instrukcji" oraz "prawa dostępu do placu budowy" strony przyjęły, że ppkt b pkt 1.9 i 2.1 OWK nie ...

Najwyższy natomiast wyraził zapatrywanie, że z powołanych postanowień ogólnych warunków kontraktu FIDIC wynika, iż co do zasady uprawnienie do przedłużenia czasu wykonania robót w razie opóźnienia się zamawiającego w wykonaniu jego zobowiązań przysługuje wykonawcy kumulatywnie z uprawnieniem do domagania się zapłaty za koszty spowodowane opóźnieniem wraz z naliczeniem "umiarkowanego zysku", "które należy włączyć do ceny". Podkreślił, że wykonawca zwykle uwzględnia tego rodzaju okoliczności przy kalkulowaniu oferty cenowej mającej go następnie wiązać w stosunku do zamawiającego. Podniósł, że wykonawca zawierający umowę w reżimie przepisów o zamówieniach publicznych liczy się też ...

będzie mógł podnieść uzgodnionej ceny za roboty, zwłaszcza gdy jej wysokość decydowała o wyborze jego oferty. Nie oznacza to jednak, jego zdaniem, wcale, że taki wykonawca godzi się też z tym ...

obowiązków umownych przez zamawiającego, nie są tożsame, a Sąd Apelacyjny nie przedstawił przekonującej i nawiązującej do przytoczonych wyżej reguł wykładni oświadczeń woli argumentacji, z której można by wyprowadzić wniosek, że nie ...

świetle powyższych uwag należy zwrócić uwagę, że sam fakt, iż Sądy dochodziły w powołanych wyrokach do odmiennych wyników wykładni zawartych przez strony umów, co do w zakresu wyłączenia w Szczególnych Warunkach Kontraktów pkt (b) klauzul 1,9 i 2.1 ...

ma jednak inne znaczenie jak rozbieżna wykładnia przepisów prawa, gdyż - jak już zauważono - w przeciwieństwie do norm prawnych czynności prawne - a w szczególności umowy - regulują stosunki prawne tylko między ich stronami ...

odszkodowawczej. Z kolei końcowy jej fragment może wskazywać, że w takim wypadku wykonawca ma prawo do przedłużenia terminu wykonania inwestycji, oraz do zapłaty wynikłych stąd kosztów plus umiarkowany zysk, które należy włączyć do ceny kontraktowej. Sądy meriti w ramach obowiązku dokonania kompleksowych ustaleń faktycznych powinny były przytoczyć, nie tylko odnoszące się do spornego umownego zakresu ograniczenia odpowiedzialności pozwanego szczególne warunki kontraktu i nie mające zastosowania w sprawie ...

wszystkich elementów kontraktu jest konieczne dlatego, że jest warunkiem badania kontekstu umownego prowadzącego między innymi do ustalenia treści oświadczeń woli stron umowy przy zastosowaniu reguł określonych w art. 65 § 1 k.c. oraz sensu złożonych oświadczeń woli przez odwołanie się do zgodnego zamiaru stron i celu umowy (art. 65 § 2 k.c.). Naruszenie prawa materialnego przez ...

również w wypadku, gdy wyrok sądu drugiej instancji nie zawiera kompletnych ustaleń faktycznych odnoszących się do przesłanek normy prawa materialnego, która może mieć w sprawie zastosowanie. Nie jest bowiem możliwe prawidłowe ...

omówionego zarzutu z obu skarg kasacyjnych czyniła już konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (art. 39815 § 1 k.p.c.). Wobec wystąpienia wskazanej przeszkody ustalenia przez Sąd ...

zarzuty przez nie podnoszone i składane wnioski. Przez pominięcie zebranego materiału należy rozumieć niezajęcie co do niego stanowiska przez sąd (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2015 r ...

przed Sądem pierwszej instancji, co mogło mieć wpływ na wynik postępowania, albowiem doprowadziło Sąd Apelacyjny do uznania, że postanowienie "do czasów realizacji nie wlicza się okresów między 15 grudnia a 15 marca zawarte w pkt ...

5 umowy stron oraz powołane w treści aneksów nr 2 i 3 wyłącza uprawnienie powódki do żądania zapłaty wynagrodzenia za (i) utrzymanie zaplecza wykonawcy (ii) utrzymania objazdów i przejazdów w okresie budowy oraz (iii) monitoring szkód górniczych za okres od dnia 15 grudnia 2009 r. do dnia 15 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny rzeczywiście pominął mające znaczenie dla tej oceny dowody: Przedmiot Robót - Ślepy kosztorys - przygotowany przez pozwanego, stanowiący element specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w którym pozwany wskazał, że wynagrodzenie ...

2008 i 2009 r., zestawienie przygotowane przez inżyniera kontraktu, zawierające zbiorcze zestawienie kwot zapłaconych powódce do końca pierwotnego czasu na ukończenie robót, specyfikację techniczną wykonania i obmiaru robót budowlanych DM 00 ...

w zakresie kosztów tymczasowych i omówienie środka odwoławczego, ale część zawierającą ocenę dowodów, co najmniej do dowodów odnoszących się do części reformatoryjnej wyroku tj. wskazanie środków dowodowych, na których sąd się oparł oraz dowodów, którym ...

[ukryta sygnatura] – Postanowienie Sądu Najwyższego – 2019 16 fragmentów

2019-07-10

z dnia 23 kwietnia 2018 r., sygn. akt I AGa (...), 1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, 2. zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 4 ...

o zasądzenie kwoty 182 860 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za wykonane prace saperskie - przeszukanie saperskie terenu - na podstawie łączącej strony ...

morskich Pobrzeża K. zadanie III", obejmujących przebudowę i rozbudowę zespołu ostróg w D. i J.. Oferta powoda została wybrana w wyniku postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego. Postanowienia ...

umowy odpowiadały założeniom wskazanym w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ). Wynagrodzenie ukształtowane było jako co do zasady ryczałtowe i wynosiło brutto 4.686.300 zł, zgodnie z pomocniczym kosztorysem ofertowym wykonawcy złożonym w postępowaniu o udzielenie zamówienia i obejmowało wszelkie koszty niezbędne do zrealizowania przedmiotu zamówienia, bez których nie można wykonać tego zamówienia (w tym m.in. koszty ...

tym zakresie rozliczenie miało nastąpić wg ich faktycznej ilości i ceny jednostkowej podanej w pomocniczym kosztorysie ofertowym w pozycji 3 i 9. Spór dotyczył zasad rozliczenia wykonanego na zlecenie powoda przeszukania saperskiego terenu inwestycji w poszukiwaniu ewentualnych niewybuchów i niewypałów w wypadku, gdy w do wykrycia takich przedmiotów nie doszło. Przyczyną sporu było pominięcie przy sporządzaniu kosztorysu ofertowego przez powoda kosztów przeszukania saperskiego w kalkulacji wynagrodzenia w części zryczałtowanej i wliczenia jej ...

i niewypałów. Powód podnosił niejasności SIWZ, a konkretnie zapisu w programie funkcjonalno-użytkowym, stanowiącym załącznik do SIWZ. który wskazywał, iż roboty przygotowawcze podlegają osobnym rozliczeniom finansowym tylko w wypadku realizacji przeszukania ...

interpretacja powoda, poza tym, że nie odpowiada treści SIWZ ani umowy, wydaje się również niemożliwa do skutecznego zastosowania, gdyż rozliczenie według ceny jednostkowej za każdą sztukę niewybuchu lub niewypału nie pozwala ...

ani na podstawie umowy, ani w oparciu o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Sąd drugiej instancji, do którego odwołał się powód, w całości podzielił ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i ...

177). Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania, ewentualnie o orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie powództwa oraz - w każdym wypadku - o zasądzenie od pozwanego na rzecz ...

Najwyższy dokonuje wstępnej oceny sprawy przedstawionej mu ze skargą kasacyjną. Zakres przeprowadzanego badania jest ograniczony do kontroli, czy w sprawie występują przewidziane w art. 3989 § 1 pkt 1 - 4 k.p.c. okoliczności uzasadniające przyjęcie skargi do rozpoznania. Skarżący uzasadnił potrzebę rozpatrzenia jego skargi przesłanką przewidzianą w art. 3989 § 1 pkt 1 k.p.c., to znaczy wystąpieniem w sprawie istotnych zagadnień prawnych, wskazując na potrzebę "wyjaśnienia możliwości i granic przyjmowania przez Sąd II instancji za własne ustaleń faktycznych i rozważań teoretycznych ...

prawne powód dostrzega w konieczności wyznaczenia "granic dopuszczalności dokonywania przez Sądy powszechne własnych ocen, co do zasadności dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego, powoływanego przez strony postępowania w związku ...

Wreszcie za istotne zagadnienie prawne powód uznał rozstrzygnięcie, czy w przypadku odmiennych stanowisk stron co do treści konkretnych postanowień umowy adhezyjnej, jak również wewnętrznie sprzecznego skonstruowania przez jedną ze stron postanowień ...

1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483), który to przepis stanowi gwarancję ochrony prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy." Istotne zagadnienie prawne to doniosły problem prawny, nowy lub już wcześniej występujący ...

interpretacyjne. Ze względu na odmienny cel instytucji przedsądu nie może polegać na prostym odwołaniu się do podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia. Wskazane przez skarżącego zagadnienie prawne nie może być uznane za ...

Sądy uznały, że wskazywane przez powoda sprzeczności dokumentacji przetargowej były pozorne i proces wykładni doprowadził do precyzyjnego określenia zakresu prac wchodzących w skład wynagrodzenia ryczałtowego przewidzianego umową, bez konieczności korzystania z ...

3989 § 1 k.p.c. Z tych przyczyn Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej powoda do rozpatrzenia. O kosztach postępowania Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 oraz ...

II CSKP 2373/22 – Wyrok Sądu Najwyższego – 2023-07-28 130 fragmentów

2023-07-28

[ukryta sygnatura] – Postanowienie Sądu Najwyższego – 2016 28 fragmentów

2016-10-05 » odmawia podjęcia uchwały

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2016 28 fragmentów

2016-10-05

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2014 18 fragmentów

2014-08-07 » oddala skargę kasacyjną

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2021 57 fragmentów

2021-11-18

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2020 104 fragmenty

2020-10-28

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2021 36 fragmentów

2021-02-25

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2019 83 fragmenty

2019-07-04 » uchyla zaskarżony wyrok w punktach 2 i 3 i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (...)

[ukryta sygnatura] – Wyrok Sądu Najwyższego – 2018 76 fragmentów

2018-01-10

[ukryta sygnatura] – Postanowienie Sądu Najwyższego – 2019 16 fragmentów

2019-07-10

Wyszukiwarka

Krajowa Izba Odwoławcza

Sąd Okręgowy

Urząd Zamówień Publicznych

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Sąd Najwyższy

Sąd Administracyjny

Główna Komisja Orzekająca

Prasa

Zespół Arbitrów

Narzędzia

Indeks Tematyczny

CPV

Informacje

Kontakt

Dane firmy