2021-11-18
w dniu 18 listopada 2021 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...]
z dnia 29 kwietnia 2019 r ...
zapłatę kwoty 1.490.488,56 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 marca 2014 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. tytułem różnicy między ryczałtową wartością ...
rzeczowo - finansowym. Odbiór robót miał nastąpić w ciągu czternastu dni od daty zawiadomienia zamawiającego o osiągnięciu gotowości do odbioru. Za wykonanie ...
2, 3). Termin zapłaty faktury został określony na 30 dni od daty dostarczenia zamawiającemu dokumentów rozliczeniowych oraz spełnieniu przez wykonawcę wymogów ...
że zamawiający będzie zobowiązany do zapłacenia wykonawcy kary umownej za odstąpienie od umowy z przyczyn, za które ponosi odpowiedzialność, w wysokości 10 ...
1 umowy (§ 9 ust. 1 a). Wykonawca był uprawniony do odstąpienia od umowy, jeżeli zamawiający odmawiał bez uzasadnionej przyczyny odbioru robót lub ...
podpisania protokołu odbioru (§ 10 ust. 2 pkt 2). W przypadku odstąpienia od umowy wykonawca miał obowiązek, przy udziale zamawiającego, sporządzić szczegółowy protokół inwentaryzacji robót w toku, według stanu na dzień odstąpienia, oraz zgłosić do odbioru roboty przerwane i zabezpieczające (§ 10 ust ...
następnie jedną z integralnych części umowy, w opisie sposobu obliczenia ceny oferty, wskazano, że zostanie ona wyliczona przez wykonawcę w oparciu ...
oparciu o przedmiary robót zamieszczone w SIWZ. Wykonawca miał określić ceny jednostkowe brutto dla wszystkich pozycji wymienionych w kosztorysach, a wyliczona w oparciu o kosztorysy ofertowe cena brutto miała być przeniesiona wprost do formularza oferty i obejmować całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia. Ceny jednostkowe określone przez wykonawcę w ofercie nie podlegały zmianie i ...
wykonanych przez wykonawcę robót czy też ryczałtowym, za który niezależnie od zmiany zakresu robot przysługuje wykonawcy kwota ryczałtowa podana w formularzu ...
stwierdzonych w załączniku nr 1 do protokołu. Pozwany odesłał otrzymany od powoda protokół, informując że wznowienie prac komisji odbiorowej nastąpi po ...
w protokole z dnia 18 grudnia 2013 r. oraz otrzymaniu od wykonawcy rozliczenia końcowego kontraktu. W piśmie z dnia 6 lutego ...
w terminie do dnia 2 czerwca 2014 r. z zagrożeniem odstąpienia od umowy na podstawie § 10 ust. 2 pkt 2. Pismem z ...
r., które wpłynęło do pozwanego w tym samym dniu, powód odstąpił od umowy na podstawie § 10 ust. 2 pkt 2, z uwagi ...
jednostronny protokół inwentaryzacji robót w toku, według stanu na dzień odstąpienia od umowy (4 czerwca 2014 r.) na podstawie § 10 ust. 3 ...
zapłatę kwoty 100.000 zł, stanowiącej część kary umownej za odstąpienie od umowy o roboty budowlane. Wyrokiem z dnia 19 listopada 2015 r. Sąd Apelacyjny w (...) oddalił apelację powoda od powyższego wyroku uznając, że nie doszło do skutecznego odstąpienia wykonawcy od umowy. W następstwie skargi kasacyjnej powoda Sąd Najwyższy wyrokiem z ...
wartość faktycznie wykonanych przez niego robót. Zaznaczył, że w następstwie odstąpienia powoda od umowy, każda ze stron we własnym zakresie dokonała rozliczenia w oparciu o obmiary robót, które się od siebie różnią. Pozwany określił wartość obmiarową robót na kwotę 114 ...
jednak § 9 ust. 2 rozdziału 2 SIWZ, który stanowi, że cena oferty zostanie wyliczona przez wykonawcę w oparciu o kosztorysy ofertowe ...
Zapis ten dotyczy bowiem tylko sposobu sporządzenia oferty i wyliczenia ceny. Istotna jest natomiast dalsza jego część w której wskazano, że cena oferty powinna obejmować całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia i musi ...
uzasadnienia oferty, którą zamawiający musiał zweryfikować, między innymi pod kątem rażąco niskiej ceny. Obowiązek wykonania takich przedmiarów nie oznacza ustalenia wynagrodzenia jako zestawienia ...
przetargu i przy zawarciu umowy, kwota wybranej oferty staje się ceną (wynagrodzeniem), za jaką oferent zobowiązuje się wykonać przedmiot umowy.
Do ...
robót był również niezbędny w sytuacji rozliczania się stron po odstąpieniu przez jedną z nich od umowy (§ 10 ust. 3). Wymóg dokonywania obmiarów robót nie był ...
jednostkowe z oferty i ilość faktycznie wykonanych robót, z ustaleniem ceny ofertowej, jako górnej granicy wynagrodzenia. Strony wskazały jednak na ściśle ...
148/16, i rozstrzygnięcie przez Sąd Najwyższy, czy powód skutecznie odstąpił od umowy. Gdyby umowa została rozwiązana - wywodził w pozwie powód - wówczas ...
do § 10 umowy regulującego procedurę rozliczenia się stron w razie odstąpienia od umowy. Wynikało z niego, że na stronach spoczywał wówczas obowiązek ...
szczegółowego protokołu inwentaryzacji robót w toku, według stanu na dzień odstąpienia. W razie odstąpienia od umowy z przyczyn, za które wykonawca nie ponosi odpowiedzialności, zamawiający ...
Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia nie rozważał problemu skuteczności odstąpienia przez powoda od umowy, gdyż przyjęcie kosztorysowego charakteru wynagrodzenia czyniło to zagadnienie bezprzedmiotowym. Odpowiedź na pytanie, czy powód skutecznie odstąpił od umowy, stała się jednak istotna wobec przyjęcia, że wynagrodzenie miało ...
pozytywnej. Przyjął, że w dacie złożenia przez powoda oświadczenia o odstąpieniu od umowy (4 czerwca 2014 r.) pozwany bez uzasadnionej przyczyny pozostawał ...
uprawniało powoda - zgodnie z § 10 ust. 2 punkt 2 - do odstąpienia od umowy. Identyczne stanowisko wyraził Sąd Apelacyjny w (...) w wyroku z ...
sprawach, dotyczących żądania zapłaty kary umownej, której podstawą naliczenia było odstąpienie od umowy przez wykonawcę z winy zamawiającego. Oznacza to, że są ...
art. 365 § 1 k.c. - wiążące w niniejszej sprawie. Niezależnie od powyższego Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko wyrażane w sprawach I AGa (...) i I AGa (...) o skuteczności odstąpienia przez powoda od umowy.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego skuteczne odstąpienie przez powoda od umowy przesądza o bezzasadności powództwa. Skoro w związku z odstąpieniem od umowy pozwany powinien zapłacić wynagrodzenie będące różnicą pomiędzy wartością wszystkich ...
otrzymać taką część wynagrodzenia ryczałtowego, jaką część robót wykonał przed odstąpieniem od umowy z winy zamawiającego. Jeżeli wykonał wszystkie prace, przed złożeniem oświadczenia o odstąpieniu od umowy, powinien otrzymać całe wynagrodzenie ryczałtowe. Zdaniem Sądu Apelacyjnego argumentacja ...
że powód, który wykonał wszystkie prace przed złożeniem oświadczenia o odstąpieniu od umowy, winien otrzymać całe wynagrodzenie ryczałtowe.
Pozwany w odpowiedzi na ...
zasługuje na uwzględnienie.
Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko powoda, że skutecznie odstąpił od umowy o roboty budowlane z przyczyn obciążających pozwanego, a uzgodnione ...
1 k.p.c.). Poza kognicją Sądu Najwyższego jest także badanie prawidłowości orzeczeń zapadłych między stronami w innych sprawach, w tym ...
podmiotowego.
U podstaw oddalenia apelacji legło stwierdzenie, że wobec skutecznego odstąpienia od umowy, strony powinny rozliczyć się kosztorysowo, co przyznawał powód w ...
samego powoda, który wytoczył dwa procesy o zapłatę wynagrodzenia po odstąpieniu od umowy, jeden oparty na założeniu, że strony powinny się w ...
ryczałtem. Wynikało to z braku pewności po stronie powoda, czy odstąpienie od umowy było skuteczne i według jakich zasad powinno być w ...
Mimo przesądzenia w innych sprawach toczących się między stronami, że odstąpienie powoda od umowy było skuteczne, zmodyfikował on następnie swoje stanowisko twierdząc, że ...
10 ust. 1 i 2 umowy strony przewidziały umowne uprawnienie odstąpienia od umowy (art. 395 § 1 k.c.), w tym dla wykonawcy ...
3 umowy określiły jedynie spoczywające na nich obowiązki w przypadku odstąpienia od umowy (k. 35 - 41). Wykonawca przy udziale zamawiającego w terminie 10 dni od daty odstąpienia od umowy powinien: sporządzić szczegółowy protokół inwentaryzacji robót w toku, zabezpieczyć przerwane roboty na koszt tej strony, która spowodowała odstąpienie, sporządzić wykaz tych materiałów, konstrukcji lub urządzeń, które nie mogą ...
przez niego wykorzystane do realizacji innych robót nieobjętych umową, jeżeli odstąpienie od umowy nastąpiło z innych przyczyn niezależnych od niego, zgłosić do dokonania odbioru roboty przerwane oraz zabezpieczające, jeżeli odstąpienie od umowy nastąpiło z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialności, oraz ...
wzniesione (§ 10 ust. 3 pkt 1 - 4). Zamawiający w razie odstąpienia od umowy z przyczyn, za które wykonawca nie odpowiada, zobowiązany był ...
oraz zapłaty wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia, odkupienia materiałów, konstrukcji lub urządzeń określonych w § 10 ust. 3 ...
wykonawca wyrazi zgodę na przejęcie tych obiektów i urządzeń, przejęcia od wykonawcy pod swój dozór terenu budowy (§ 10 ust. 3 pkt ...
5 umowy strony nałożyły zatem na zamawiającego
obowiązek - w przypadku odstąpienia od umowy z przyczyn za które wykonawca nie odpowiada - zapłaty przewidzianego umową wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia, co oznacza, że odstąpienie miało wywoływać skutek ex nunc, a nie ex tunc. Kluczowe ...
7), - z czego wnosi, że strony uzgodniły w nim po odstąpieniu od umowy kosztorysowy sposób rozliczenia.
To bliżej nieumotywowane stanowisko nie zasługuje ...
zastosowanie w sprawie decyduje bowiem o sposobie rozliczenia stron po odstąpieniu od umowy. Ponadto powód miał prawo modyfikować argumentację prawną wspierającą jego ...
z wykonaniem robót ( § 7 ust. 2 umowy). Strony na wypadek odstąpienia przez wykonawcę od umowy z przyczyn obciążających zamawiającego przewidziały obowiązek zapłaty za roboty ...
wynagrodzenia. Przewidując obowiązek zapłaty wynagrodzenia za roboty wykonane do daty odstąpienia od umowy strony przyjęły, że wywoła ono jedynie skutki ex nunc ...
Sam fakt wskazywania przez powoda na konieczność rozliczenia kosztorysowego po odstąpieniu od umowy i ustalenia przez strony w inwentaryzacjach wartości robót określonej ...
sposobie rozumienia przez strony umowy w zakresie zasad rozliczenia po odstąpieniu od umowy i być istotną przesłanką interpretacji umowy w tym zakresie ...
Z wiążącej Sąd Najwyższy podstawy faktycznej zaskarżonego orzeczenia wynika, że odstąpienie od umowy nastąpiło z uwagi na bezzasadną odmowę przez pozwanego odbioru ...
decyzję o pozwoleniu na ich użytkowanie i które w dacie odstąpienia zostały wykonane w całości. Z treści § 10 ust. 3 umowy wynika natomiast, że odstąpienie od umowy miało mieć skutek ex nunc, a na pozwanym spoczywał obowiązek zapłaty wynagrodzenia za roboty wykonane do dnia odstąpienia. Do chwili odstąpienia od umowy podstawą rozliczeń za wykonane prace budowlane jest umowa. Skoro do odstąpienia od umowy doszło po wykonaniu wszystkich robót budowlanych, to mogło ono ...
stron, które miały być wykonane już po złożeniu oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Wniosek taki należy wyprowadzić zarówno z § 10 ust. 3 ...
uregulowanie to może być bowiem pomocne do ustalenia zakresu umownego odstąpienia od umowy ze względu na charakter świadczenia obu stron wówczas, gdy ...
zwłokę z wykonaniem swojego zobowiązania, nie stała na przeszkodzie częściowemu odstąpieniu od umowy. Takie umowne uregulowanie przez strony skutków odstąpienia od umowy o roboty budowlane zostało w orzecznictwie Sądu Najwyższego zaaprobowane. W sytuacji, gdy odstąpienie od umowy odnosi się jedynie do tej jej części, która nie ...
zapłaty zarówno wynagrodzenia kosztorysowego, jak i ryczałtowego jest każdorazowo uzależnione od wykonania robót określonych w umowie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono ...
było, by za wykonanie robót powód otrzymał wynagrodzenie ryczałtowe, a odstąpienie od umowy, do którego doszło z przyczyn obciążających pozwanego, wywoływało skutki ...
umowy łączącej strony, zakładając jak się wydaje, że oświadczenie o odstąpieniu od umowy spowodowało skutki ex tunc i nie dokonał ich wykładni ...
zamiar stron i cel zastrzeżenia przez nie zasad rozliczeń po odstąpieniu od umowy.
Jedynie w przypadku, gdyby doszło do odstąpienia od umowy w całości ze skutkiem ex tunc, nie wywiera ona ...
wówczas znajdzie art. 494 k.c. (a przy umownym prawie odstąpienia art. 395§ 2 k.c.), a strony powinny zwrócić sobie ...
obmiarową przyjętą przez niego po inwentaryzacji robót mającą miejsce po odstąpieniu od umowy (117 053 926,79 zł - 115 563 438,23 ...
