I KZP 16/10 – Postanowienie Sądu Najwyższego – 2010-09-30 199 fragmentów

2010-09-30 » odmawia podjęcia uchwały

jednoosobowej spółki Skarbu Państwa, mającej po- stać jednostki górnictwa węglowego w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 25 września ...

U. Nr 113, poz. 735 ze zm.) i spółki węglowej w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 listopada ...

1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funk- cjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych upraw- nieniach i zadaniach gmin górniczych (Dz. U. Nr 162, poz. 1112 ze zm.), w zakresie zarządzania tą spółką i reprezentowania jej na zewnątrz, pełni funkcję publiczną w rozumieniu przepisów art. 228 k.k. i art. 229 k ...

sprawozdawca), M. Laskowski. Prokurator Prokuratury Generalnej: B. Mik. Sąd Najwyższy w sprawie Wiesława K., Jerzego H. i Jacka W., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 30 września 2010 r. przekazanego na podstawie art. 441 § 1 k.p.k., postanowieniem Sądu Okręgowego w G. z dnia 24 czerwca 2010 r., zagadnienia prawnego wy ...

stanowiące znamię prze- stępstwa z art. 228 § 5 k.k., w brzmieniu przed nowelą z dnia 13 czerwca 2003 r. o ...

poz. 1061) wprowadzającą definicję legalną osoby pełnią- cej funkcję publiczną w art. 115 § 19 k.k., ustalane być może wyłącznie w oparciu o kryterium środków publicznych oddanych w dyspozycję danej jednostki organizacyjnej, czy też konieczne jest nadto ustalenie ...

umocowaniem zakresu uprawnień i obowiązków, które dana osoba miała realizować w sferze publicznej, a ponadto czy przez jednostkę organizacyjną dysponującą środkami publicznymi w rozumieniu art. 115 § 19 k.k. należy rozumieć wyłącznie jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia ...

2009 r.) i inne podmioty, którym powierzono administrowanie środkami publicznymi w rozumieniu tej usta- wy, czy także podmioty gospodarcze powstałe w oparciu o majątek Skarbu Państwa?" postanowił odmówić podjęcia uchwały. UZASADNIENIE Przedstawione Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne wyłoniło się w następującym układzie procesowym. Postanowieniem z dnia 8 lutego 2010 r., Sąd Rejonowy w R. umorzył - na mocy art. 17 § 1 pkt 2 k ...

postępowanie karne przeciwko: I. Wiesławowi K., oskarżonemu o to, że: "w nieustalonych dniach, w okresie od 1 lipca 1994 r. do 30 kwietnia 1998 r. w R., działając w krót- kich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem, w związku z pełnie- niem funkcji publicznej - jako członek zarządu "Spółki Węglowej" S.A. w R. - realizując uprzednio zawarte, nieformalne porozumienie w zakresie wa- runków nabycia węgla przez "Agencję Handlową B. K ...

j., przy- jął od Barbary K. korzyść majątkową znacznej wartości w kwocie co naj- mniej 420 000 zł. w ten sposób, że od wymienionej pobierał raz w miesiącu pieniądze w wysokości uzależnionej od ilości dostarczonego węgla na rzecz "Agencji Handlowej ...

łącznie stanowiło co naj- mniej 400 000 zł oraz pieniądze w kwocie stanowiącej procent wartości wierzytelności potrąconej w ramach zawartych porozumień kompensacyj- nych, którego uczestnikami między innymi były ...

naj- mniej 20 000 zł" - tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 228 § 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k.; II. Jerzemu H., oskarżonemu o to, że: "w nieustalonych dniach, w okresie od dnia 1 stycznia 1997 r. do dnia 31 grudnia 1998 r., działając w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem, w związku z peł- nieniem funkcji publicznej - jako członek zarządu "Spółki Węglowej" S.A. w G. - realizując uprzednio zawarte, nieformalne porozumienie w zakresie warunków nabycia węgla na rzecz "Agencji Handlowej B. K ...

sp. j., przyjął od Barbary K. korzyść majątkową znacznej wartości w kwocie co najmniej 150 000 zł, w ten sposób, że od wymienionej pobierał jeden raz w miesiącu w okresie do stycznia do grudnia 1997 r. pieniądze w kwocie co najmniej 10 000 zł oraz jeden raz w miesiącach od stycznia do grudnia 1998 r. pieniądze w wysokości co najmniej 5 000 zł" - tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 228 § 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k.; III. Jackowi W., oskarżonemu o to, że: "w nieustalonych dniach, w okresie od 1 lipca 1994 r. do 31 grudnia 1998 r. w R., działając wspólnie i w porozumieniu z Barbarą K., w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem, udzielił korzyści majątkowej znacznej wartości w łącznej kwocie 580 000 zł osobom pełniącym funkcje publiczne w związku z wykonywa- niem przez te osoby obowiązków członka zarządu "Spółki Węglowej" S.A. w R. oraz "Spółki Węglowej" S.A. w T. - realizując uprzednio zawarte, nie- formalne porozumienia umożliwiające nabycie węgla ...

przez "Agencję Han- dlową B. K. i spółka" sp. j., w ten sposób, że jako wspólnik "Agencji Han- dlowej B. K ...

także sam przekazywał pobrane z kasy spółki pieniądze, i tak: - w okresie od 1 lipca 1994 r. do 30 kwietnia 1998 ...

członka zarządu "Spółki Węglowej" S.A. - korzyść majątkową znacznej wartości w kwocie co najmniej 420 000 zł w ten sposób, że samodzielnie bądź za pośrednictwem innej ustalonej osoby, przekazał pieniądze w wysokości uzależnionej od ilości dostarczonego wę- gla na rzecz "Agencji ...

co łącznie stanowiło co najmniej 400 000 zł oraz pieniądze w kwocie stanowiącej procent warto- ści wierzytelności potrąconej w ramach zawartych porozumień kompensa- cyjnych, których uczestnikami między innymi były ...

sp. j., co łącznie stanowiło co najmniej 20 000 zł, - w okresie od 1 stycznia 1997 r. do 31 grudnia 1998 ...

członka zarządu "Spółki Węglowej" S.A. - korzyść majątkową znacznej wartości w kwocie co najmniej 150 000 zł" - tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 229 § 4 k.k. w zw. z art. 12 k.k., z uwagi na to ...

zawierają znamion czynu zabro- nionego. Podstawą wydania - na posiedzeniu wyznaczonym w trybie art. 339 § 3 pkt 1 k.p.k. - wskazanego ...

członka zarządu jednoosobowej spółki Skarbu Państwa, a więc taka, jaką w inkryminowanym czasie pełnili Wiesław K. oraz Jerzy H., nie była funkcją publiczną w rozumieniu art. 228 § 5 k.k. Odwołując się szeroko w warstwie motywacyjnej do judykatów Są- du Najwyższego oraz stanowiska prezentowanego w tym przedmiocie przez niektórych przedstawicieli doktryny, Sąd Rejonowy wywiódł, że w wypadku oskarżonych nie zostały spełnione kryteria, wypracowane w orzecznictwie na gruncie stanu prawnego sprzed dnia 1 lipca 2003 ...

na uznanie danej osoby za podmiot przestępstwa łapownictwa biernego, stypizowanego w art. 228 k.k. W ocenie sądu a quo brak jest ak- tu normatywnego określającego ...

funkcji pełnionej przez Wiesława K. i Jerzego H., a nadto w odniesieniu do obu oskarżonych nie może być również mowy o realizowaniu tej funkcji z wykorzystaniem środ- ków publicznych w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1998 r ...

Konsekwencją powyższego, stało się uznanie, że również czyn zarzucony Jackowi W. nie zawierał znamion czynu zabronionego z art. 229 § 4 k ...

znamię określające czynność sprawczą, ze względu na brak u wskazanych w zarzucie osób stanowiących przedmiot oddziaływania, okre- ślonej przepisem art. 229 ...

cechy - pełnienia funkcji publicznej. Wresz- cie, odwołując się do wyrażonych w art. 1 § 1 k.k. zasad nullum crimen, nulla poena ...

lex retro (severior) non agit, Sąd Rejonowy od- rzucił sugerowaną w uzasadnieniu aktu oskarżenia możliwość interpretacji znamienia "osoba pełniąca funkcję publiczną" przy uwzględnieniu definicji legalnej tego pojęcia zawartej w art. 115 § 19 k.k., który to przepis wszedł w życie w dniu 1 lipca 2003 r. na podstawie art. 1 pkt ...

oskar- żonych zarzuconych im przez oskarżyciela publicznego czynów. Postanowienie to w całości, na niekorzyść oskarżonych, zaskarżył Prokurator Okręgowy w K. Podnosząc zarzut obrazy prawa materialnego - art. 228 § 5 k ...

k. oraz jednocześnie kwalifikującego osobę, stanowiącą przedmiot oddziaływania przestępstwa opisanego w art. 229 § 4 k.k., tj. pojęcia "osoby pełniącej funkcję publiczną", i w konsekwen- cji wyrażenie nietrafnego poglądu, że oskarżeni Wiesław K. oraz Jerzy H. pełniąc funkcje członków zarządu w jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa, nie byli osobami pełniącymi funkcję publiczną w rozumieniu po- wołanych przepisów, wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i prze- kazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w R. do ponownego rozpoznania. W ocenie prokuratora, zarówno powołane w uzasadnieniu zażalenia orzecz- nictwo sądowe, jak i piśmiennictwo prawnicze, dostarczają argumentów świadczących o tym, że przyjęta w zaskarżonym postanowieniu wykładnia sformułowania "osoba pełniąca funkcję publiczną" jest nietrafna ...

się m.in. do ustawowej definicji tego pojęcia zawartej obecnie w art. 115 § 19 k.p.k., konkludując, że oskarżeni posiadają ...

osób pełniących funkcję publiczną już z racji samego zatrudnienia ich w jednost- ce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, do których należą nie tylko środki publiczne sensu stricto, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, ale również majątek jednoosobowych spółek ...

powołał się z kolei na pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 kwietnia 2007 r., III KK 298 ...

12, poz. 5, zgodnie z którym defini- cja legalna zawarta w tym ostatnim przepisie, chociaż nieobowiązująca w poprzednim stanie prawnym, stanowi zbiorcze odbicie dotychczasowego dorobku judykatury w zakresie interpretacji spornego pojęcia. Skarżący podjął wreszcie próbę naświetlenia szczególnej ...

7 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2005, Nr 228, poz. 1947 ...

Nr 97, poz. 1051 ze zm.), nie podlegają przekształceniom własnościowym. W odpowiedzi na zażalenie obrońca oskarżonego Jerzego H. (wcze- śniej przed rozpoznaniem sprawy przez Sąd Rejonowy na posiedzeniu w dniu 8 lutego 2010 r. obrońcy tego oskarżonego wnioskowali o umorzenie postępowania w oparciu o przepis art. 339 § 3 pkt 2 k.p ...

uwagi na to, że Jerzy H. nie zajmował kierowniczego stanowiska w innej instytucji pań- stwowej, nie był więc funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 6 k.k.) wniósł o utrzymanie w mocy zaskarżonego postanowienia. W ocenie autora przedmiotowego pisma słuszne jest stanowisko Sądu a quo ...

stosowania przy interpretacji pojęcia "osoby pełnią- cej funkcję publiczną", nieobowiązującego - w okresie objętym zarzutami aktu oskarżenia - art. 115 § 19 k.k ...

kapitału zakładowego tracą swój publiczny charakter, stając się majątkiem spółki, w związku z czym nie mogą być traktowane jako środki publiczne, zaś go- spodarowanie tymi środkami - pozostającymi w dyspozycji spółki - nie ma miejsca na obszarze działalności publicznej i w celach publicznych, co przesądza o niepublicznym charakterze członka jej zarządu ...

spółki Skarbu Państwa za osobę pełniącą funkcję publiczną nie jest, w jego ocenie, możliwe przez posłuże- nie się analogią do sytuacji ...

01, OSNKW 2001, z. 11-12, poz. 87), jako że w wypadku tego ostatniego pu- bliczny charakter jego funkcji wynika z ...

działalnością gospo- darczą opartą o mienie państwowe - uwzględniający zadania określone w akcie o utworzeniu przedsiębiorstwa, bądź nałożone przez organ założy- cielski już w czasie działania przedsiębiorstwa. Autor odpowiedzi na zaża- lenie wykluczył również ...

rów- nież dopuszczalność ewentualnego zakwalifikowania czynu oskarżonego jako przestępstwa określonego w art. 296a § 1 k.k., a to ze względu na brak w opisie czynu wymaganych - verba auctoris - znamion kwalifikacyj- nych. Rozpoznając zażalenie oskarżyciela publicznego, Sąd Okręgowy w G. uznał, że w sprawie wyłoniło się zagadnienie prawne wymagające za- sadniczej wykładni ustawy, które zawarł w pytaniu prawnym przytoczonym in extenso w części dyspozytywnej niniejszego postanowienia. Motywując, oparte o przepis art. 441 ...

p.k., wystąpienie do Sądu Najwyższego sąd ten skoncentrował się w pierwszym rzędzie na przytoczeniu i skomentowa- niu szeregu wypowiedzi judykatury ...

prawa karnego, dotyczących in- terpretowanego wyrażenia. Nie ujawniając własnych zapatrywań w tym przedmiocie, sąd pytający ograniczył się do konstatacji, że przedstawione w uzasadnieniu postanowienia różnice interpretacyjne dotyczące zakresu definicyjnego znamienia "osoba pełniąca ...

rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego, co zresztą, jak zauważa, było już wcześniej - w kontekście konieczności dookreślenia po- jęć użytych w definicji art. 115 § 19 k.k. - postulowane również w literaturze przedmiotu (O. Górniok: Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2004, s. 394). W ocenie sądu, w zależności od przyjętego kryterium definicyjnego dotyczącego czy to władztwa publicznoprawnego, czy tylko i wyłącznie kry- terium środków publicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, zachowania oskarżonych stają się prawnokarnie bądź relewantne, bądź irrelewantne. Prokurator Prokuratury Generalnej w pisemnym wniosku wyraził sta- nowisko, że odniesienie się do wskazanej w postanowieniu Sądu Okręgo- wego w G. kwestii prawnej nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia przez Sąd odwoławczy poddanego kontroli instancyjnej środka odwoławczego, gdyż wydane w niniejszej sprawie orzeczenie sądu meriti dotknięte jest oczywi- stą obrazą prawa, w szczególności z uwagi na to, że nie uwzględnia rea- liów ...

charakterze abstrakcyjnym, z którym wystąpić mogą jedynie pod- mioty wymienione w art. 60 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 listopada ...

ze zm.). Co więcej, moż- liwość skorzystania z instytucji określonej w art. 441 § 1 k.p.k. nie zwalnia - jak to ...

wywodzi prokurator - sądu pytającego z obowiązku samodzielnej oceny realiów sprawy, w której wniesiono środek odwoławczy, czego w ni- niejszej sprawie zaniechano i w czym Sąd Najwyższy nie może sądu odwo- ławczego wyręczać. W tej sytuacji prokurator wniósł o odmowę podjęcia uchwały. Rozpoznając przedstawione ...

można odmówić słuszności prokuratorowi Prokuratury General- nej, który wskazał, że w niniejszej sprawie nie wystąpiły warunki do podję- cia uchwały. Zgodnie ...

ono przy rozpoznawaniu środka odwoławczego i wymaga zasadniczej wykładni ustawy. W orzecznictwie konsekwentnie wskazuje się, że dla skutecznego wystąpienia z pytaniem - w oparciu o przepis art. 441 k.p.k. - konieczne jest ...

tj. ta- kiego, który odnosi się do "przepisu rozbieżnie interpretowanego w prakty- ce sądowej lub przepisu o oczywiście wadliwej redakcji lub ...

że rozstrzygnięcie zagadnienia musi mieć znaczenie dla samej sprawy pozostającej w gestii sądu odwoławczego, czyli - dla rozstrzygnię- cia środka odwoławczego. Przedstawienie ...

wykładni prawa, bowiem jego "wątpliwość" musi mieć przede wszystkim "zakotwiczenie" w ustaleniach faktycznych dokonanych w kon- kretnej sprawie, co w szczególności oznacza niedopuszczalność rozwią- zywania w omawianym trybie abstrakcyjnych problemów interpretacyjnych, jakie nasuwają się w związku z rozpoznawanym środkiem odwoławczym i tylko mogą, chociaż wcale ...

u podstaw decyzji sądu odwoławczego o skorzystaniu z instytucji określonej w art. 441 § 1 k.p.k. muszą leżeć wątpliwości, których ...

pytaniem o charakterze abstrak- cyjnym, tak jak jest to możliwe w oparciu o art. 60 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym (por ...

398511) oraz nie służy zastępowaniu sądu odwoławczego przez Sąd Najwyższy w rozstrzyganiu kwestii natury fak- tycznej. Ostatnia z wymienionych wyżej przesłanek, umożliwiających sądowi odwoławczemu zwrócenie się do Sądu Najwyższego w trybie art. 441 § 1 k.p.k., w niniejszej sprawie nie została spełniona, bowiem udzielenie od- powiedzi na pytanie, które wprawdzie sformułowane zostało przez sąd ad quem w związku z wniesionym zażaleniem, nie ma wszelako znaczenia dla rozstrzygnięcia ...

prokuratora, oderwane wszelako od materii, która in concreto jest, a w zasadzie powinna być, przedmiotem rozpozna- nia w ramach prowadzonego postępowania odwoławczego, powoduje, że staje się ono pytaniem ...

charakterze abstrakcyjnym, a więc takim, które nie może być zadane w trybie art. 441 k.p.k. Wątpliwość, której rozwiania spodziewa się Sąd Okręgowy w G., niewątpliwie nie pozostaje w związku ze sferą ustalonych w niniejszej sprawie faktów. Rzecz bowiem w tym, co trafnie zasygnalizowano w pi- semnym wniosku prokuratora Prokuratury Generalnej, że Sąd a quo ...

do przytoczenia zarzutów aktu oskar- żenia (nie dostrzegając nawet zawartych w nich błędów) i - pomimo ob- szerności wywodu - w rzeczywistości zdawkowego odniesienia swoich ocen prawnych do członków zarządu jednoosobowej ...

z dysponowaniem środkami publicznymi. Sąd ten wspomniał o faktach opisanych w akcie oskarżenia, a dotyczących czynów zarzuconych Wiesławowi K. i Jerzemu ...

H. tylko margi- nalnie, przecząc przy tym możliwości przyjęcia, aby "w zakresie, jaki został objęty stawianymi obu oskarżonym zarzutami, dysponowali oni ...

z tezami aktu oskarżenia, przy czym z treści uzasadnienia wydanego w trybie art. 339 § 3 pkt 1 k.p.k. postanowienia nie wynika, w oparciu o jakie to dowody, wobec nieprzeprowadzenia postępo- wania dowodowego ...

przykładem pobieżnego trak- towania przez ten sąd faktów jest przyjęcie w pisemnych motywach jego rozstrzygnięcia, że czyn zarzucony Wiesławowi K. popełniony ...

samego zarzutu aktu oskarżenia wynika, iż czyn ten zakończył się w dniu 30 kwietnia 1998 r., a więc w czasie, gdy obowiązywał jeszcze Kodeks karny z 1969 r., czy też przeoczenie błędnego wskazania - w zarzucie II aktu oskarżenia - G., jako siedziby "Spółki Węglowej" S.A., w sytuacji gdy siedzibą tej spółki były bez wątpienia T., zaś w zarzucie III kwoty udzielonej korzyści majątkowej (jest 580 000 zł ...

to 570 000 zł), acz- kolwiek te dwie ostatnie kwestie, w kontekście orzeczenia merytorycznego w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonych, są na tym etapie postępowania, rzecz jasna, irrelewantne. Trudno w tym stanie rzeczy odmówić racji prokuratorowi Prokuratury Generalnej, gdy w pisemnym stanowisku zauważa, że przy tak ustalonych przez sąd a quo - a więc w sposób błędny - faktach, nie istnieje możliwość rzetelnego odniesienia się przez Sąd odwoławczy, do zarzutu podniesio- nego w zażaleniu oskarżyciela publicznego i przesądzenia o odpowiedzial- ności karnej oskarżonych ...

oskarżonych wyczerpywało, czy też nie wyczer- pywało znamion zarzuconych im w akcie oskarżenia przestępstw. Poza sporem pozostaje, że oparcia w faktach uznanych przez sąd meriti za udowodnione nie znajduje również sam zarzut stawiany w środku odwo- ławczym wniesionym przez prokuratora, a jednocześnie nie istnieje ...

wość dokonania niezbędnych ustaleń faktycznych przez Sąd drugiej in- stancji w postępowaniu, w którym orzeczenie pierwszoinstancyjne zapadło bez przeprowadzenia dowodów, przeciwko czemu skarżący nie oponuje, chociaż powinien to uczynić. Zaistniała więc sytuacja, w której postanowienie Sądu Rejonowego w R. dotknięte jest tak istotnymi wadami, m.in. w postaci naruszenia art. 92 k.p.k. i art. 94 § 1 pkt 3 k.p.k. (w konsekwencji tego również art. 339 § 3 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.), że w rezultacie uniemożliwia to w chwili obecnej przesądzenie przez sąd odwoławczy o odpowiedzialności karnej oskarżonych, w szczególności w kontekście podniesionego w zaża- leniu zarzutu. Sąd Najwyższy podziela także w całej rozciągłości stanowisko proku- ratora Prokuratury Generalnej, o nadużyciu przez Sąd a quo trybu wstęp- nej kontroli oskarżenia, przewidzianego w art. 339 § 3 pkt 1 k.p.k. Umorze- nie postępowania w tym trybie przed rozprawą, w oparciu o przepis art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k., może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy z zebranego w po- stępowaniu przygotowawczym materiału dowodowego w sposób oczywisty wynika, że zarzucany oskarżonemu czyn nie zawiera znamion ...

więc musi na niebudzących wąt- pliwości materiałach postępowania przygotowawczego, zaś w sytuacji gdy zebrane dowody nie mają jednoznacznego wyrazu, gdy dokonanie ...

czerwca 2010 r., IV KK 109/10, niepubl.). Co więcej, w ramach "wstępnej kontroli aktu oskarżenia" nie może być dokonywana w żadnej mierze ocena wiarygodności dowodów przedstawionych przez prokuratora na poparcie zarzutów aktu oskarżenia, gdyż wykracza to poza tryb przewidziany w przepisie art. 339 § 3 pkt 1 k.p.k.. Ocena ...

być wyrażona po prze- prowadzeniu "pełnego postępowania" z konsekwencjami wskazanymi w art. 414 § 1 k.p.k. (zob. postanowienie Sądu Najwyższego ...

III KK 96/05, LEX nr 172192). Tymczasem Sąd Rejonowy w R. nie tylko pominął, że fakty istotne z punktu widzenia ...

znaczne, lecz wręcz podjął się oceny niektórych z nich (choćby w kwestii wykorzystywania dotacji udzielanych przez Skarb Państwa spółkom, w któ- rych funkcje członków zarządów pełnili Wiesław K. i Jerzy H.), wdając się w polemikę z motywami aktu oskarżenia. Wszystko to sprawia, że dotknięte ...

się ostać, co - wobec błędnego sformułowania zarzutu przez oskarżyciela publicznego (w zażaleniu podniesiono wyłącznie obrazę prawa materialnego, w sytuacji gdy z zarzutem takim można wystąpić je- dynie przy ...

odwoławczego (art. 433 § 1 in fine k.p.k.), a w szczególności zba- dania, czy w sprawie nie wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w art. 440 k.p.k. w zw. z art. 434 § 1 zd. 2 in fine k ...

2009 r., V KK 157/09, LEX nr 519634), zaś w realiach niniejszej sprawy wręcz konieczne, co zwalnia sąd odwoławczy od badania - jako bezprzedmiotowych - pozostałych jej aspektów, w szcze- gólności zarzutu podniesionego w zażaleniu (art. 436 k.p.k.). Nie wydaje się też w tym wypadku konieczna dodatkowa wykładnia art. 440 k.p.k ...

ona in concreto mogłaby się stać przedmiotem wystąpienia Sądu Okręgowego w G. opartego o przepis art. 441 § 1 k.p.k. W efekcie, konieczność wyjaśnienia wszystkich okoliczności istot- nych dla rozstrzygnięcia o ...

zaniechał), może całkowicie zdezaktualizować potrzebę wykładni prawa materialnego, czyniąc wystąpienie w tej sprawie przez Sąd odwoławczy z pytaniem prawnym co najmniej przedwczesnym, o ile nie w ogóle bez- przedmiotowym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2001 r., I KZP 6/01, LEX nr 47719). Niezależnie od tego, że w świetle przeprowadzonych wyżej rozważań w niniejszej sprawie nie zaistniały warunki do podjęcia uchwały, w ocenie Sądu Najwyższego zachodzi jednak konieczność sformułowania, niejako na marginesie, kilku uwag dotyczących problematyki poruszonej przez Sąd ad quem, w szczególności w kontekście wskazań, jakich sąd ten powinien udzielić Sądowi pierwszej instancji ...

do dalszego toku postępowania (art. 442 § 3 k.p.k.). W wypadku uznania, że poddane kontroli instancyjnej orze- czenie jest rażąco niesprawiedliwe i wymaga uchylenia w trybie art. 440 k.p.k., powstanie bowiem konieczność ukierunkowania ...

sprawy na rozpra- wie głównej - winny się stać elementem rozważań w przedmiocie odpo- wiedzialności karnej oskarżonych w zakresie czynów zarzuconych im w akcie oskarżenia. Na wstępie tej części motywów niniejszego postanowienia zwrócić ...

przed dniem 1 września 1998 r., a więc przed wejściem w ży- cie ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks ...

karny - Dz. U. Nr 88, poz. 554 ze zm.), co w pierwszym rzędzie wymaga poczynienia rozważań przez pryzmat art. 4 § 1 k.k. Truizmem byłoby stwierdzenie, że w czasie obowiązywania Kodeksu karnego z 1969 r., jak również w okresie poprzedzającym dodanie do art. 115 k.k. § 19, interpretacja pojęcia, które wzbudziło wątpliwość Sądu Okrę- gowego w G., pozostawiona została judykaturze i przechodziła stopniową ewolucję. Godzi się w tym miejscu zauważyć, że o ile w orzecznictwie ugruntował się pogląd, iż podmiotem przestępstwa stypizowanego w art. 239 d.k.k., a obecnie w art. 228 k.k., poza funkcjonariuszem publicznym, o którym była mowa w art. 120 § 11 d.k.k. (aktualnie w art. 115 § 13 k.k. przy zmienionym katalogu desygnatów) - pomimo wątpliwości wyrażanych w tym przedmiocie w piśmiennictwie na gruncie obu kodeksów (zob. W. Wol- ter: Odpowiedzialność karna osób pełniących funkcje publiczne, PiP 1969 ...

961 i nast.; tenże: Dwie wykładnie podmiotu przestępstw służbo- wych (w:) Problemy Prawa Karnego I, Prace naukowe Uniwersytetu Ślą- skiego nr 113, Katowice 1975, s. 43 i nast.; A. Zoll (w:) K. Buchała, A. Zoll: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Kraków ...

27/70, OSNKW 1970, z. 9, poz. 98), o tyle w tymże orzecznictwie (również Sądu Najwyższego) nie wypracowano uniwersal- nych kryteriów ...

tego ostatniego kręgu osób, które nie zostały expressis verbis wymienione w przepisach zawierających ustawowy katalog funkcjonariuszy publicznych, rozstrzygając pojawiające się problemy interpretacyjne w sposób kazuistyczny. Nie zmienia to postaci rzeczy, że przez wiele ...

realizacją tego rodzaju kompetencji, które polegały na sprawowaniu zarządu podejmowanego w sferze publicznej i wykonywaniu powinności ciążących na władzach publicznych. Zgodnie ...

OSNKW 2000, z. 1-2, poz. 10; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 lutego 2001 r., II AKa 252 ...

Pr. 2000, nr 1-2, poz. 10). Również po wejściu w życie Kodeksu karnego z 1997 r., w którym art. 228 § 1 k.k. nadano identyczną treść jak ...

funkcji publicznej, zgodnie wskazywano na normatywne umocowanie takiej funkcji, zawarte w aktach prawnych rangi ustawowej, a nawet Kon- stytucji. Kryterium powyższe ...

więc podstawą uznania za osobę pełniącą funkcję publiczną: 1) ordynatora w publicznym zespole opieki zdrowotnej, w zakresie czynności związanych zarówno z administrowaniem, jak i udzielaniem świadczeń zdrowotnych wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o ...

2001, z. 9-10, poz. 71, 2) dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem i reprezentowania go na zewnątrz (art. 32 ...

art. 55 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. 1995, Nr 54, poz. 288 ze zm.), które wiążą się z dysponowaniem środkami publicznymi, zdefiniowanymi w art. 2 pkt 7 usta- wy z dnia 10 czerwca ...

publicznych (Dz. U. 1998, Nr 119, poz. 773 ze zm.) w zw. z art. 3 ustawy z dnia 26 listopada 1998 ...

do czynów po- pełnionych przed dniem 1 lipca 2003 r. - w kolejnych judykatach wydanych zarówno przed tą datą (postanowienie Sądu Najwyższego ...

KKN 570/99, OSNKW 2003, z. 1-2, poz. 10, w którym za osobę pełniącą funkcję publiczną uznano pracowników zakładu energe ...

1 i 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne - Dz. U. Nr 54, poz. 348 ze zm.), jak ...

IV KK 265/02, OSNKW 2004, z. 2, poz. 17 - w odniesieniu do osoby doko- nującej z upoważnienia przewoźnika, na podstawie ...

art. 33a ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. 2000, Nr 50, poz. 601 ze zm.), kontroli dokumentów przewozu osób lub bagażu w środkach komuni- kacji publicznej należących do tego przewoźnika, utworzonego przez jed- nostkę samorządu terytorialnego w ramach prowadzonej gospodarki ko- munalnej w formie spółki prawa handlowego ze środków publicznych (środków, którymi jednostka ...

związanego z wykonywaniem przez niego obowiązków, o ja- kich mowa w art. 99 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o ...

wyż- szym (Dz. U. Nr 65, poz. 385 ze zm.) w zw. z art. 70 ust. 1 Konstytucji RP, z zauważeniem, że znaczna część rozważań zawartych w uzasadnieniu tego orzeczenia może mieć zastosowanie także w odniesieniu do nauczy- cieli akademickich wyższych uczelni niemających statusu uczelni ...

nie pozostawia wątpliwości, że poza umo- cowaniem normatywnym pojawiła się w nich kolejna przesłanka określają- ca publiczny charakter pełnionej funkcji, jaką było działanie w oparciu o środki publiczne, przy różnym rozumieniu tego pojęcia. Dla orzekających w tych sprawach składów Sądu Najwyższego możliwość ustalenia, czy okre- ślona ...

Dopuszczono wszela- ko również możliwość przyjęcia publicznego charakteru pełnionej funkcji w wypadku braku po stronie określonego podmiotu kompetencji władczych (zob. uchwała ...

do- szło już po uchwaleniu nowego Kodeksu karnego, Sąd Najwyższy w powo- łanej uchwale uznał, że cecha publiczna funkcji dyrektora przedsiębiorstwa ...

pomimo tego, że nie dysponuje instrumentami władztwa publicznego) zawiera się w realizacji - poprzez zarządzanie przedsiębior- stwem w formach właściwych dla działalności gospodarczej - przedsię- wzięć władczych organu założycielskiego ...

stanu prawnego obowiązującego przed dniem 1 lipca 2003 r., określony w orzecznictwie (wobec braku definicji ustawowej) zakres podmiotowy po- jęcia "pełnienia funkcji publicznej", o której mowa w art. 228 § 1 k.k. (do dnia 1 września 1998 r. w art. 239 § 1 k.k.), był szeroki i obejmował - poza ...

11 k.k., a następnie art. 115 § 13 k.k. w brzmieniu przed nowelą z dnia 13 czerwca 2003 r. o ...

także osoby, co do których publiczny charakter ich funkcji wynikał, w konkretnym stanie faktycznym, po pierwsze z umocowania nor- matywnego, a po drugie zaś z działania w oparciu o środki publiczne, przy czym kryteria powyższe nie musiały ...

mocy ustawy lub Konstytucji i mógł być podmiotem przestępstwa określonego w art. 228 § 1 k.k. (art. 239 § 1 d.k.k.), zarówno w stanie prawnym przed, jak i po dniu 1 lipca 2003 r., nie wszyscy wyposażeni zo- stali w kompetencje władcze w określonym zakresie działalności publicz- nej, a jednocześnie w tym gronie znaleźć można także osoby, które w swo- jej działalności publicznej nie korzystają z jakichkolwiek środków publicz- nych, np.: - funkcjonariusz publiczny w osobie urzędnika zatrudnionego w są- dzie powszechnym lub wojskowym, czy też w powszechnej albo wojskowej jednostce prokuratury w oparciu o przepisy ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r ...

władczymi, chociaż sądy i jednostki prokuratury są "innymi organami państwowymi" w ujęciu art. 115 § 13 pkt 4 k.k., i to ...

art. 1 § 1 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie - Dz. U. 2008, Nr 189, poz. 1158 ze ...

państwowej i opiera się wyłącznie na środkach własnych, - adwokat, orzekający w przedmiocie odpowiedzialności dyscyplinar- nej adwokatów i aplikantów jako członek sądu ...

dyscyplinarnego (art. 115 § 13 pkt 3 in fine k.k.), w granicach zakreślonych przepisami działu VIII usta- wy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. 2009, Nr 146, poz. 1188 ze ...

stosownie do przepisów ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i na- prawcze (Dz. U. 2009, Nr 175, poz. 1361 ze zm.), które to osoby figurują w katalogu funkcjonariuszy publicznych w związku z nowelizacją art. 115 § 13 pkt 3 k.k ...

art. 22 ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji syndyka (Dz. U. Nr 123, poz. 850). Powyższe zestawienie z ...

czynnego, z drugiej zaś pozwala wy- kluczyć pogląd o niejednolitości w tym zakresie dotychczasowego orzecz- nictwa Sądu Najwyższego. Każda z powołanych ...

najwyższej instancji sądowej odnosiła się przecież do innego rodzaju aktywności w sferze publicznej, uwzględniającej stan faktyczny konkretnej sprawy, co nie pozwalało ...

Ponadto, zestawienie to daje podstawę do odrzucenia tych wyartyku- łowanych w piśmiennictwie propozycji, aby wyrażenie "osoba pełniąca funkcję publiczną" odczytywać przez pryzmat definicji funkcjonariusza pu- blicznego i w konsekwencji tego uznawać, że sprawcą przestępstwa sprzedajności może być osoba wskazana w treści art. 115 § 13 k.k. oraz każda inna osoba ...

którą to cechą miałoby być pełnienie doniosłych społecznie funk- cji w instytucjach państwowych lub samorządu terytorialnego, a więc dzia- łalność o ...

przestępstwa łapownictwa biernego z art. 228 § 1 k.k., Mon. Praw. 2002, nr 10, s. 472 i nast.). Ten tok rozumowania ...

nie da się przypisać chociażby notariuszowi i niektórym osobom orzekającym w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy - a więc podmiotom wymienionym w art. 115 § 13 k.k., a nadto opiera się na ...

rozdziału XXIX Kodeksu karnego, który to pogląd wypowiedziany został również w innych publika- cjach (zob. M. Filar: Zakres pojęciowy znamienia pełnienie ...

2003, nr 7-8, s. 62 - 63; P. Kardas: Zatrudnienie w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicz- nymi jako ustawowe kryterium wyznaczające ...

pełniąca funkcję publiczną". Rozważania na tle modeli interpreta- cyjnych prezentowanych w piśmiennictwie karnistycznym oraz orzecznic- twie Sądu Najwyższego, CzPKiNP 2005, z ...

innych, uznanych przez państwo polskie, kościołów), przed którym małżeństwo zawarte w formie przewidzianej przez prawo ka- noniczne wywiera, zgodnie z art. 15a ustawy z ...

maja 1989 r. o sto- sunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 ze zm ...

zawarte przed urzędnikiem stanu cywilnego, jeżeli spełnione zostały wymagania określone w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (zob. A. Barczak-Oplustil (w:) A. Barczak-Oplustil, M. Bielski, G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Raglewski, W. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll: Kodeks karny. Część szcze- gólna. Komentarz, Warszawa ...

wreszcie biegłego sądowego działającego we własnym zakresie (zob. J. Majewski (w:) G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Majewski, J. Ra- glewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll: Kodeks karny. Część szczegól- na. Komentarz, Warszawa ...

Niejednorodność pojęcia "osoby pełniącej funkcję publiczną" znalazła swój wyraz również w definicji tego wyrażenia wprowadzonej do zawartego w art. 115 k.k. słownika wyrażeń ustawowych poprzez dodanie § 19 ...

wstępie tego fragmentu rozważań odnieść należy się do zasygna- lizowanej w postanowieniu Sądu Rejonowego w R. kwestii zakazu retroak- tywności stosowania przepisu, który nie obowiązywał w czasie, który objęty został zarzutami postawionymi oskarżonym przez oskarżyciela publiczne- go. Prawdą jest, że w sytuacji, gdy konkretne zachowanie w określonym układzie faktycznym, normatywnym i aksjologicznym uznawane było, w związku z dokonywaną w takim układzie wykładnią regulacji prawnych, za zachowanie niepodlegające sankcji karnej, to zmiana tego kontekstu, w szczególności przez wprowadzenie nowego unormowania i związaną z tym unormowaniem nową wykładnią, uaktywnia zakaz wynikający z zasady konstytucyjnej określonej w art. 42 ust. 1 Konstytucji RP, jak i z przepisu art. 1 § 1 k.k., w takim zakresie, w jakim ten nowy kontekst faktyczny, nor- matywny i aksjologiczny spowodować ...

do odpowiedzialności karnej za coś, co sankcjonowane karnie nie było (W. Wróbel: Zmiana normatywna i zasa- dy intertemporalne w prawie karnym, Kraków 2003, s. 448 i nast.). Inaczej rzecz się ...

penalizowa- ne zarówno przez poprzednio, jak i aktualnie obowiązujące przepisy. W ta- kim wypadku zakaz retroaktywnego działania przepisu oraz jego wykładni dotyczy wyłącznie tej sfery, w jakiej poszerzeniu uległby zakres penalizacji. W przypadku art. 115 § 19 k.k. ta ostatnia sytuacja nie ...

ma jednak miejsca. Zakres definicji "osoby pełniącej funkcję publiczną" wypracowany w orzecznictwie na gruncie stanu prawnego sprzed dnia 1 lipca 2003 ...

tej dacie definicji ustawowej pokrywają się. Znajduje to wprost potwierdzenie w zaakceptowaniu przez ustawodaw- cę propozycji treści tego przepisu zawartej w rządowym projekcie ustawy - o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks ...

ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy - Prawo bankowe, której towarzyszyła deklaracja projektodawców, że wprawdzie "propozycja zmierzająca do dodania w art. 115 k.k. nowego § 19 ma na celu wypełnienie ...

wszelako zaproponowana definicja "...uwzględnia dotychczasowy dorobek orzecznictwa Sądu Najwyższego, np. w sprawach korupcji lekarzy i dyrektorów przedsiębiorstw, a z drugiej strony ...

19). Takie też stanowisko co do zakresu de- finicji zawartej w art. 115 § 19 k.k. wyraził już Sąd Najwyższy w powoła- nym, we wstępnej części niniejszego uzasadnienia, wyroku z dnia ...

06, uznając, że stanowi ona zbiorcze odbicie dotychczasowego dorobku judykatury w zakresie interpretacji przedmioto- wego wyrażenia, przystając do takiego jego rozumienia jak to, które wypra- cowane zostało w orzecznictwie w okresie, gdy definicja ta nie obowiązy- wała. Pogląd ten należy podzielić. W efekcie definicja ta (zawarta w art. 115 § 19 k.k.) potwierdziła, że "osobą pełniącą funkcję ...

funkcjonariusz publiczny oraz członek organu samorządowego, a także osoba zatrudniona w jedno- stce organizacyjnej dysponującej środkami publicznym (niewykonująca wy- łącznie czynności ...

non distiguente - każ- da inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności pu- blicznej są określone lub uznane przez ustawę ...

oznacza ich całkowitej rozbieżności, lecz wręcz przemawia za przyjęciem, że w obu wypadkach kryteria te mają podobny charakter. Ich cechą wspólną jest to, że umiejscawiają one wykonywanie danej funkcji nie w sferze prywatnej, lecz w szeroko rozumianej sferze pu- blicznej (zob. L. Gardocki: Prawo karne, Warszawa 2006, s. 276). Przenosząc poczynione wyżej uwagi na grunt niniejszej sprawy, zważyć należy, co następuje. W dotychczas zapadłych orzeczeniach Sąd Najwyższy nie wypowie- dział się expressis verbis w kwestii uznania za osobę pełniącą funkcję pu- bliczną członka zarządu ...

jednoosobowej spółki Skarbu Państwa, możliwości takiej jednak również nie zanegował. W szeregu judykatów wydanych na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat uznano m ...

uznania za osobę pełnią- cą funkcję publiczną prezesa zarządu banku w formie spółki akcyjnej, w której Skarb Państwa miał jakiekolwiek udziały (wskazana już wcześniej uchwała ...

26 kwietnia 1995 r., I KZP 6/95). Rów- nież, w powołanym w niniejszym uzasadnieniu postanowieniu Sądu Naj- wyższego z dnia 23 października ...

02, charakter funkcji publicznej przyznano osobie zatrudnionej u przewoźnika, utworzonego w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której jedynym udziałow- cem była ...

funkcję publiczną zastępcy dyrektora do spraw ekonomicz- nych - głównego księgowego w przedsiębiorstwie komunikacyjnym będą- cym spółką akcyjną, nie wykluczył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 li- stopada 2009 r., IV KK 141/09, LEX nr 553959. Wreszcie w wyroku z dnia 7 października 2009 r., IV KK 174 ...

czy konkretna kopalnia węgla kamiennego jest jednostką dysponującą środkami publicznymi w rozumieniu ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach ...

oraz ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. 2007, Nr 59, poz ...

art. 230 § 1 k.k. dotyczą wszelkich jedno- stek, które w swojej działalności wykorzystują środki publiczne, niezależnie od sposobu ich pozyskania. Bardziej kategoryczne w swoich wypowiedziach okazały się sądy apelacyjne. I tak, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 6 października 2005 r., II AKa 195 ...

państwowe, to przede wszystkim ta immanentna część majątku narodowego, która przekazana jest przed- siębiorstwu przez organ założycielski i mienie nabyte w trakcie działania przedsiębiorstwa, ale także środki publiczne, z których przedsiębiorstwo to korzysta z różnych innych tytułów". W konsekwencji sąd ten uznał więc, że osoba pełniąca funkcję publiczną to (poza funkcjonariuszem publicznym i pozostałymi podmiotami wskazanymi w § 19 art. 115 k.k.) także taka oso- ba, która jest zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środ- kami publicznymi, w tym zwłaszcza takiej, która zarządza majątkiem pu- blicznym, z wyjątkiem tych osób, które w takiej jednostce pełnią czynności wyłącznie usługowe. Natomiast Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 12 marca 2008 r., II AKa 356 ...

nr 447045, odwołując się do pojęcia osoby pełniącej funkcję publiczną w rozumieniu art. 115 § 19 k.k., którą to cechę - zgodnie z zawartą w tym przepisie definicją - posiada osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, wyraził pogląd, iż "nie ma ...

tego, aby uznać za osobę pełniącą funkcje publiczne, bankowca zatrudnionego w prywatnym banku na stanowisku Naczelnika Wydziału Kredytów, czy zastępcę Dyrektora Od- działu takiego banku, który w ramach swojej działalności kredytowej dys- ponuje w istocie rzeczy środkami publicznymi, a to z tego powodu, że ...

jest państwowa osoba prawna". Na odmiennym biegunie stanęło natomiast piśmiennictwo, w którym przeważały głosy sprzeciwiające się zaliczeniu do katalogu osób pełnią ...

959 - 963, J. Majewski: op. cit., s. 1241, J. Giezek (w:) J. Giezek, N. Kłączyńska, G. Łabuda: Kodeks karny. Część ogólna ...

Komentarz, LEX 2007, teza 9 i nast.), aczkolwiek wyrażone zostały w nim również poglądy przeciwne (zob. J. Skorupka: Ochrona interesów majątkowych ...

2004, s. 71 i nast.). Głównymi argumentami dla oponentów przyjętego w orzecznictwie stanowiska była i jest okoliczność, że mienie Skarbu Państwa przekazane do dyspozycji przedsiębiorstwa państwowego oraz stanowiące kapitał za- kładowy spółki handlowej z udziałem Skarbu Państwa nie wchodzi w za- kres definicji legalnej "środki publiczne" określonej w ustawach o finansach publicznych (art. 3 ustawy z dnia 26 ...

argumentacją tą nie można się jednak zgodzić. Słusznie zauważa bowiem w swoim stanowisku prokurator Prokuratury Generalnej, odwołując się m.in. do poglądów wyrażanych w literaturze przedmiotu (zob. O. Gór- niok (w:) M. Bojarski, M. Filar, W. Filipkowski, O. Górniok, S. Hoc, P. Hofmański, M. Katlinowski, M. Kulik, L. K. Paprzycki, E. Pływaczewski, W. Radecki, Z. Sienkiewicz, Z. Siwek, R. A. Stefański, L. Tyszkiewicz ...

s. 533 - 534; J. Bojarski, T. Oczkowski: Penalizacja korupcji gospodarczej w polskim prawie karnym, Prok. i Pr. 2004, nr 4, s. 86 - 88 ...

Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego. Pominięcie wskazanej regulacji w ustawach o finansach publicznych nie skutkuje przecież, że poddane jej ...

użytek reżimu, który do dnia 31 grudnia 1998 r. (a w tym czasie zakończyły się już działania oskarżonych określone zarzutami aktu ...

podlegające- go unormowaniom ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. 1993, Nr 72, poz. 344 ze zm ...

bezużyteczne dla oceny prawnej zachowań mających miejsce przed dniem wejścia w życie pierwszej w wymienionych ustaw o finansach publicznych, a więc przed dniem 1 stycznia 1999 r. (art. 204 tej ustawy). W tym kontekście (braku podstaw do uznania, że ustawy o finan ...

definicję "środków pu- blicznych") nie można pominąć chociażby unormowań zawartych w przepi- sach ustawy z dnia 22 września 2006 r. o ...

Nr 191, poz. 1411), która, z uwagi na przedmiot zawartej w niej regulacji, wydaje się zresztą bardziej przydatna dla zdekodowania omawianego pojęcia na gruncie prawa karnego. Ustawa ta w art. 2 ust. 1 pkt 4 wprowadza m.in. definicję ...

gospodarczą, bez względu na sposób działania oraz formę organizacyjno-prawną, w szczególności spółkę han- dlową, spółdzielnię, przedsiębiorstwo państwowe, towarzystwo ubezpie- czeń ...

państwowy, na którego działalność organ pu- bliczny wywiera decydujący wpływ, niezależnie od wpływu wywieranego na niego przez inne podmioty, zaś w pkt 7 tego przepisu wskazuje, że przez "środki publiczne" rozumieć należy również środki przedsiębiorcy publicz- nego. W tym stanie rzeczy uznać należy, że pojęcie "środków publicznych", pomimo jego zdefiniowania w przepisach prawa o finansach publicznych oraz inkorporowania jego definicji przez ...

2 pkt 9 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2010, Nr 113, poz. 759), może być w kon- tekście prawa karnego modyfikowane ze względu na zadania jakie w nim spełnia, oraz że obejmuje ono zarówno środki o takim charakterze wcho- dzące w skład majątku danej jednostki, jak też wszelkie inne środki pu- bliczne, z których jednostka ta, z różnych tytułów korzysta. Niezależnie od powyższego, uznaniu członka zarządu jednoosobo- wej spółki akcyjnej Skarbu Państwa za osobę pełniącą funkcję publiczną, a to w związku z zatrudnieniem w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, i bezspornie nie wykonującego w niej czynności wy- łącznie usługowych, nie sprzeciwia się również akcentowana w piśmiennic- twie (zob. P. Kardas: op. cit., s. 41 - 45 ...

uzyskania przezeń osobowości prawnej (art. 16 u.p.p.) środki przekazane mu przez organ założycielski (art. 46 ust. 1 u.p ...

p.p.). Oba te podmioty zbliża ponadto akt kreacji, zarówno w świetle ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji ...

państwowych (Dz. U. Nr 51, poz. 298 ze zm. - dalej w skrócie: u.p.), jak i ustawy z dnia 30 sierpnia ...

Dz. U. 2002, Nr 171, poz. 1397 ze zm. - dalej w skrócie: u.k.p.). W obu stanach prawnych chodzi o akt właściwego organu administracji publicznej ...

oraz art. 3 i 4 u.k.p.), przy czym w tym drugim wypadku, w akcie komercjalizacji, ustaleniu podlegają m.in. statut spółki oraz imiona ...

pkt 1 i 3 u.k.p.). Dopiero do powstałego w ten sposób bytu prawnego, nazwanego w tym stadium po prostu spółką, znajdowały i znajdują zastosowanie przepisy ...

stosunków finansowych pomiędzy organami publicznymi a przed- siębiorcami publicznymi..., która w art. 3 nakłada na przedsiębiorcę pu- blicznego szereg obowiązków, zaś w art. 5 i 6 przyznaje organowi nadzoru- jącemu, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, ściśle określone uprawnienia, czy też obowiązująca już w inkryminowanym okresie ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o ...

ustawy reprezentantowi jedynego akcjonariusza spółki z udziałem Skarbu Państwa przysługują w szczególności wszystkie upraw- nienia wynikające z praw majątkowych Skarbu Państwa, w tym w zakresie praw z akcji, łącznie ze związanymi z nimi prawami osobistymi oraz w sto- sunku do mienia przypadającego Skarbowi Państwa w wyniku likwidacji spółki. Porównywalny jest wreszcie wpływ organów reprezentujących Skarb Państwa na obsadę zarządu w następnych kadencjach statutowych władz spółki oraz na samo funkcjonowanie spółki (w myśl art. 303 § 1 k.s.h. w jednoosobowej spółce akcyjnej wszystkie uprawnienia walnego zgroma- dzenia wykonuje jedyny ...

akcjonariusz). Wszystko to uświadamia z jednej strony bliskość obu bytów praw- nych, jakimi są przedsiębiorstwo państwowe i jednoosobowa spółka Skar- bu ...

konstytucyjnej za- sady "wolności działalności gospodarczej" (art. 20 Konstytucji RP), w sys- temie prawa prywatnego. Z użycia w Konstytucji (art. 20 i 22) zwrotu "wolność gospodarcza" wynika, że ...

jednostek (osób fizycznych) oraz instytucji "niepaństwowych" (szerzej niepublicznych), które mają prawo samodzielnie decydować o udziale w życiu gospodarczym, zakresie i formach tego udziału, w tym możliwości swobodnego podejmowania różnych działań fak- tycznych i prawnych, mieszczących się w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Konstytucyjna zasada wolności działalności gospodarczej nie ma więc zasadniczo zastosowania do działań państwa podejmowanych w formie bezpośredniego lub pośredniego prowadzenia takiej działalności. Oznacza to, że państwo może wybrać funkcjonujące w systemie prawnym instytucje właściwe dla prawa prywatnego (np. spółki), czy też stworzyć nowe formy organizacyjne, wyposażając je w odrębną od państwa osobo- wość prawną (np. przedsiębiorstwa państwowe) albo ...

pro- wadzenie takiej działalności bezpośrednio przez jednostki budżetowe, nie wyposażone w odrębną osobowość prawną, zaś status tych jednostek ("publicznych podmiotów gospodarczych ...

działalności, określania i modyfiko- wania ich struktur organizacyjnych. Konsekwencją tego, w przypadku spó- łek prawa handlowego, jest więc i to, że ...

samym może wyznaczać granice swobody działania osób i organów wykonujących w nich szeroko rozumiany zarząd majątkiem publicznym, czy to w drodze odpowiednich regulacji ustawowych, czy też poprzez udzielanie im, na ...

wytycz- nych, byle tylko nie stawiało to podmiotów sektora publicznego w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do podmiotów sektora prywatnego w gospo- darce (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 maja 2001 ...

Wszystko to sprawia, że zarówno przedsiębiorstwo państwowe, jak i powstała w oparciu o majątek państwowy spółka, nie są takimi samymi uczestnikami obrotu gospodarczego, jak pozostałe biorące w nim udział podmioty. Tryb ich powstania regulowany jest wyłącznie przepisami ...

elementy sprawiły, że członkowie organu zarządzającego takiej spółki poddani zostali w art. 2 pkt 9 regulacjom ustawy z dnia 21 sierpnia ...

U. 2006, Nr 216, poz. 1584 ze zm.) - na marginesie: w tekście tym, w przed- miocie związanym z niniejszymi rozważaniami, nie dokonano zmian rów ...

Nr 26, poz. 306 ze zm. - art. 2 pkt 3 w zw. z art. 1 pkt 7), których publiczny cha- rakter, w świetle powołanego wyżej orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie może budzić wątpliwości. W efekcie, niezależnie od zastosowanego kryterium, czy to zatrud- nienia w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, czy działalności publicznej opartej - w zakresie praw i obowiązków - o przepisy ustawy, należy przyjąć, że członkowie jednoosobowych ...

Państwa z uwagi na charakter pełnionej przez siebie funkcji, wykonywanej w sferze publicznej i polegającej na administrowaniu, rozporządzaniu ma- jątkiem publicznym, podejmowaniu w tej sferze decyzji lub ich przygotowy- waniu, pełnią w tym zakresie funkcję publiczną, a więc mogą być podmio- tem ...

biernego (art. 228 k.k.), jak i obiektem od- działywania w przestępstwie łapownictwa czynnego (art. 229 k.k.). Nie można również pominąć i tego, że w wypadku oskarżonych w ni- niejszej sprawie członków zarządów obu wskazanych w akcie oskarżenia spółek chodzi o podmioty prawne szczególnego rodzaju i z tego powodu, że zarówno "Spółka Węglowa" S.A. w T., jak i "Spółka Węglowa" S.A. w R. zaliczone zostały do jednoosobowych spółek Skarbu Państwa przedstawia- jących ...

p.) - rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1996 r. w sprawie określenia przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa o ...

państwo restrukturyzacją górnictwa węgla kamiennego i jego dostosowaniem do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej, co znalazło swoje odzwierciedlenie w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o restrukturyzacji ...

listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych ...

tym podmiotom gospodarczym dotacji z budżetu państwa na ściśle określone w tych aktach prawnych cele o charakterze publicznym. Już choćby ta ...

przepisów ustawowych z zakresu prawa publicznego lub znajdu- jących oparcie w takich przepisach indywidualnych decyzji administracyj- nych, dotacji lub subwencji, których zasady wykorzystywania - określone w ustawach - związane były z realizacją celów publicznych i dokonywane pod ...

lub jednostki samorządu terytorialnego), za osobę pełniącą funkcję pu- bliczną w rozumieniu art. 228 k.k., co przyznają nawet przeciwnicy zalicze ...

wych z całościowym udziałem Skarbu Państwa, których prawną podstawą działania w sferze gospodarczej są wyłącznie przepisy Kodeksu handlo- wego (Kodeksu spółek ...

lecz jako podmiotów prawa publicz- nego o ściśle określonej roli w działalności samego państwa. Podsumowanie całości przeprowadzonych wyżej rozważań daje, w ocenie Sądu Najwyższego, podstawę do wyrażenia konkluzji, że członek zarządu jednoosobowej spółki Skarbu Państwa, mającej postać jednostki górnictwa węglowego w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 25 września ...

U. Nr 113, poz. 735 ze zm.), i spółki węglowej, w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w wa- runkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zada- niach ...

gmin górniczych (Dz. U. Nr 162, poz. 1112 ze zm.), w zakresie za- rządzania tą spółką i reprezentowania jej na zewnątrz, pełni funkcję pu- bliczną w rozumieniu przepisów art. 228 k.k. i art. 229 k.k. Na zakończenie zwrócić należy uwagę na sygnalizowaną w niniejszej sprawie dopuszczalność zastosowania - do czynów oskarżonych - kwalifi- kacji z art. 228 § 5 k.k., w sytuacji, gdy od dnia 1 lipca 2003 r. przyjęcie przez niektóre osoby korzyści majątkowej w związku z działalnością go- spodarczą określonej jednostki organizacyjnej znalazło się w polu krymina- lizacji art. 296a k.k. Ta zmiana stanu prawnego w przypadku, gdy korupcji dopuściła się osoba pełniąca funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji, jest wszelako irrelewantna. Wynika to ...

pełnienie funkcji publicznej, chociażby czyn ten wiązał się z działalnością w ramach obrotu gospodarczego. Dokonanie subsumpcji zachowania oskarżonych pod określony przepis ...

od wskazania statusu prawnego tych konkretnych spółek prawa handlowe- go, w których pełnili funkcje członków zarządu, przedmiotu działalności każdej z nich, ustalonego zarówno statutem, jak i normami ustawowymi, w tym określenie zakresu i celu udzielanych tym spółkom przez Skarb ...

Pań- stwa dotacji, a wreszcie uprawnień i obowiązków osób poddanych w tej sprawie osądowi, a jest to możliwe wyłącznie po przeprowadzeniu ...