Klauzule waloryzacyjne mają służyć dopuszczeniu możliwości zmiany umowy w zakresie wynagrodzenia, w związku ze zmianami cen materiałów lub kosztów, których nie dało się w przybliżony sposób oszacować w momencie kalkulowana ceny oferty.
Jak wynika z zapisów wzoru umowy przekazanego przez Zamawiającego, ustalił on, że zmiana wynagrodzenia umownego jest możliwa do maksymalnej wysokości nie przekraczającej 5% całkowitego wynagrodzenia umownego, a także uruchomienie procesu waloryzacji nastąpi, gdy wahania cen materiałów lub kosztów przekroczą 20%. (…) Z materiału dowodowego przedstawionego przez Odwołującego wynika, co de facto potwierdza materiał Analiza zmian cen w budownictwie - złożony wraz z odpowiedzią na odwołanie, że osiągnięcie progu 20% zmian w zakresie cen materiałów lub kosztów nie było w ostatnich latach notowane. Jedynie w 2022 roku wzrost cen wynosił 18,71%, co było spowodowane wystąpieniem okoliczności nadzwyczajnych, jak epidemia Covid oraz wybuch wojny w Ukrainie. Inne lata charakteryzują się wzrostem cen na poziomie 4-5%. Zatem ustalony przez Zamawiającego próg 20% nie jest możliwy do osiągnięcia. To zaś oznacza, że z dużym prawdopodobieństwem Wykonawcy nigdy nie będzie przysługiwało uprawnienie do skorzystania z waloryzacji wynagrodzenia. Takie zapisy wzoru umowy nie świadczą o realności ustalonych zasad waloryzacji i czynią możliwość skorzystania z waloryzacji przez wykonawców po prostu iluzoryczną. (…) Ze złożonych przez Odwołującego materiałów wynika również, że wskazany przez Zamawiającego próg 5% jest niespotykany w umowach o zamówienia publiczne przy realizacji inwestycji zbliżonych przedmiotowo. Jak wynika ze złożonego zestawienia próg ten kształtuje się od 6% nawet do 50%. Zamawiający ustalając tak niski próg próbuje całością ryzyka kontraktowego obciążyć jedną stronę umowy, podczas gdy, nawet w przypadku umów zawieranych w trybie ustawy Pzp, konieczne jest dążenie do osiągnięcia równowagi stron stosunku umownego. (…) Dlatego też nakazano Zamawiającemu zmianę zapisów z uwzględnieniem, że maksymalna zmiana wynagrodzenia umownego nie może być wyższa niż 15% całkowitego wynagrodzenia umownego. Izba nakazała również zmianę zapisów umowy, z których wynika, że zmiana wynagrodzenia nastąpi procentowo o wartość procentową ustaloną według podanych reguł, gdy wahania cen materiałów lub kosztów przekroczą 5%.