Blog Martyna Lubieniecka / Marcin Kalmus

COVID-19, a realizacja zamówień współfinansowanych ze środków UE

2020-04-06 – Martyna Lubieniecka / Marcin Kalmus komentarze (1)

Rządowy projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r

 

W ramach Rządowego Pakietu Antykryzysowego, w Sejmie procedowany jest obecnie rządowy projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r. (druk nr 313) zwaną dalej „specustawą” lub „projektem”.

Proponowane rozwiązania mają na celu zapewnianie sprawnej i elastycznej realizacji programów i projektów dofinansowanych ze środków UE w realiach, w jakich znaleźli się zarówno beneficjenci, jak i wnioskodawcy programów operacyjnych. Specustawa będzie zatem regulowała zasady realizacji programów w zakresie polityki spójności w związku z wystąpieniem COVID-19 (projektowany art. 1 ust. 1).

Zakres przedmiotowy

Ustawa obejmie swoim zakresem środki wydatkowane w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (projektowany art. 2 pkt 2), ale jej przepisy również będzie można stosować odpowiednio do realizacji i rozliczania Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy (projektowany art. 33).

Co do zasady, projektowana ustawa określa szczegółowe zasady realizacji i rozliczania programów operacyjnych perspektywy finansowej 2014–2020. Natomiast w stosunku do beneficjentów programów operacyjnych perspektywy finansowej 2007–2013 (projektowany art. 29) znajdzie zastosowanie w ograniczonym zakresie tj. wyłącznie do toczących się postępowań administracyjnych i wydanych decyzji administracyjnych.

W zakresie nieuregulowanym w specustawie zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (Dz. U. z 2018 r. poz. 1431 z późn. zm.) zwaną dalej „ustawą wdrożeniową”.

 

Regulacje szczegółowe

Specustawa wprowadza szereg nowych mechanizmów i rozwiązań ułatwiających realizowanie dofinansowanych projektów. Zwalnia również pod pewnymi warunkami od niektórych obowiązków i rygorów, określonych ustawą wdrożeniową oraz ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Art. 3

Upoważnia ministra właściwego do spraw rozwoju  regionalnego do wydania, zmiany lub zawieszenia (w całości lub w części) wytycznych, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy wdrożeniowej. Informacje takie zostaną zamieszczone na stronie internetowej ministra lub na portalu dostępnym pod adresem www.funduszeeuropejskie.gov.pl 

Art. 4 

Zawiera delegację dla komitetu monitorującego do zmiany zatwierdzonych kryteriów wyboru projektu. Komitet monitorujący w drodze uchwały w szczególnie uzasadnionych przypadkach będzie mógł upoważnić również instytucję pośredniczącą lub wspólny sekretariat do dokonywania, na wniosek beneficjenta, zmian w projekcie skutkujących niespełnieniem kryteriów wyboru projektów.

Art. 5 

Wprowadza niewątpliwie jedno z najistotniejszych rozwiązań omawianego projektu. W przypadku wystąpienia nieprawidłowości indywidualnej, która jest bezpośrednim skutkiem wystąpienia COVID-19, kwota korekty będzie pokrywana z budżetu państwa, jeżeli beneficjent wykaże, że pomimo dochowania należytej staranności nie był w stanie zapobiec wystąpieniu tej nieprawidłowości.

Art. 6

Stanowi, iż w przypadku niezrealizowania celu wydatku, nadal mogą one zostać uznane za kwalifikowalne, jeżeli beneficjent wykaże, że z dochowaniem należytej staranności i w odpowiednim czasie podejmował niezbędne działania służące ich odzyskaniu, albo że ich odzyskanie nie było możliwe. W przypadku odzyskania tych kwot beneficjent będzie niezwłocznie zobowiązany do ich niezwłocznego zwrotu.

Art. 7

Wyłącza stosowanie art. 41 ust. 3 ustawy wdrożeniowej, co oznacza że właściwa instytucja będzie mogła zmieniać regulamin konkursu w sytuacjach uzasadnionych występowaniem COVID-19. 

Art. 8 

Wprowadza zasadę, zgodnie z którą w uzasadnionych okolicznościach wniosek o dofinansowanie uznany zostanie za złożony w terminie, jeżeli opóźnienie wyniosło nie więcej niż 14 dni. 

Art. 9 

Umożliwia skrócenie do 5 dni terminu na podanie do publicznej wiadomości ogłoszenia o konkursie. Natomiast terminy na uzupełnienie lub poprawienie wniosku będą mogły zostać przedłużone do 30 dni.

Art. 10

Odnosi się wyłącznie do projektów mających na celu graniczenie wystąpienia negatywnych skutków COVID-19 i wprowadza nadzwyczajny tryb ich wyboru. W trybie tym wnioskodawca składa wniosek o dofinansowanie na wezwanie właściwej instytucji. Stosuje się tu odpowiednio art. 48 ust. 4a (zawartość wniosku) oraz 4b (uzupełnienia i zmiany wniosku) ustawy wdrożeniowej. 

Art. 11 

Upoważnia instytucję zarządzającą do dokonania aktualizacji harmonogramu naborów wniosków.

Art. 12 

To przepis niezmiernie istotny dla beneficjentów realizujących zawarte umowy o dofinansowanie. Wprowadza możliwość zmian umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji o dofinansowaniu projektu w zakresie wynikającym z zatwierdzonych kryteriów wyboru projektów. Dotyczy to wyłącznie sytuacji, gdy realizacja jest niemożliwa lub znacznie utrudniona. Zmian następuje na uzasadniony wniosek beneficjenta. 

Art. 13 

Zgodnie z tą regulacją terminy składania wniosków o płatność przypadające w okresie do dnia 31 grudnia 2020 r. – ulegają wydłużeniu o 30 dni, natomiast terminy zakończenia realizacji projektów – ulegają wydłużeniu o 90 dni, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2023 r. W szczególnie uzasadnionych przypadkach na wniosek beneficjenta terminy te będą mogły być wydłużone, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2023 r.

Art. 14

Pozwala na zmianę programów operacyjnych w sytuacjach uzasadnionych wystąpieniem COVID-19. 

Art. 15 

Pozwala, w przypadku zagrożenia przygotowania albo realizacji projektu partnerskiego, na wybór albo zmianę partnera lub zaangażowanie dodatkowego partnera po wyrażeniu zgody przez właściwą instytucję, w terminie nie dłuższym niż 30 dni.

Art. 16 i 17 

Dopuszcza ocenę projektów lub prowadzenie kontroli i audytów z wykorzystaniem pracy zdalnej lub środków komunikacji elektronicznej. 

Art. 18 

Odnosi się do procedury odwoławczej, umożliwiając między innym wydłużenie terminów na wnoszenie protestów oraz wnoszenie ich w postaci elektronicznej. 

Art. 19-21

Zawierają regulacje związane z COVID-19, a odnoszące się do postępowań administracyjnych w odniesieniu do należności, o których mowa w art.60 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Między innym terminy, o których mowa w art. 35 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego ulegają przedłużeniu o trzy miesiące. Pozwalają na zawieszenia postępowania administracyjnego jednak nie dłużej niż o 180 dni. Przewidziano również możliwość wstrzymania wykonalności wydanych decyzji na okres nie dłuższy niż 180 dni. 

Art. 22

Uprawnia do powierzenia funkcji eksperta osobie, która nie jest wpisana do wykazu kandydatów na ekspertów, o którym mowa w art. 68a ust. 11 ustawy wdrożeniowej w sytuacji gdy na skutek wystąpienia COVID-19 istnieje konieczność skorzystania z wiedzy, umiejętności lub doświadczenia takiej osoby.

Art. 23

Upoważnia instytucje zarządzające do zapewnienia wkładu finansowego ze środków programu operacyjnego na rzecz instrumentów finansowych, o których mowa w rozdziale 10 ustawy wdrożeniowej, przyczyniających się do przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19.

Art. 24 

Wyłącza stosowanie ustawy Prawo zamówień publicznych do zamówień udzielanych przez podmioty, którym powierzono zarządzanie środkami, w odniesieniu do instrumentów wsparcia niezbędnych do przeciwdziałania negatywnym skutkom wystąpienia COVID-19 finansowanych z tych środków.

Art. 25

Umożliwia zobowiązanym, złożenie wniosku o zastosowanie ulgi w spłacie zobowiązań, o których mowa w art. 60 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Art. 26

Wydłuża termin, o którym mowa w art. 190 ustawy o finansach publicznych (przekazania wniosku o płatność) dla beneficjentów będących jednostki sektora finansów publicznych. 

Art. 27 

Pozwala nie wykluczać beneficjenta z możliwości otrzymania środków europejskich w sytuacji, w której wcześniej nie zwrócił należnych środków w wyniku okoliczności spowodowanych COVID-19.

Art. 28

Zawiera generalną zasadę, zgodnie z którą terminy na dokonanie poszczególnych czynności, określone zgodnie z przepisami specustawy lub wynikające z przepisów ustawy wdrożeniowej, mogą zostać w niezbędnym zakresie zmienione, przesunięte albo skrócone, z inicjatywy właściwej instytucji lub na wniosek beneficjenta.

Art. 29 

Określa zakres stosowania specustawy dla beneficjentów z perspektywy 2007-2013.

Art. 30

Wyłącza odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, jeżeli działania podjęte w celu prawidłowej realizacji projektów pozostawały w bezpośrednim związku z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom wystąpienia COVID-19. 

Art. 31 i 32 

Upoważniają ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego w razie konieczności (delegacja fakultatywna)  do wydania rozporządzeń regulujących zasady wydatkowania środków z programów operacyjnych i funduszy spójności. 

Art. 33

Przewiduje możliwość odpowiedniego stosowania specustawy do realizacji i rozliczania Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.

Art. 34 i 35

Określają zakres temporalny stosowania specustawy. 

W art. 34 projektuje się, że przepisy art. 3–5, art. 6 ust. 1 oraz art. 7–33 stosowane będą do dnia 31 grudnia 2020 r.

Art. 35 stanowi natomiast, iż przepisy ustawy wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia

Zawiera również wyjątek od reguły niedziałania prawa wstecz (lex retro non agit), gdyż przewiduje, że regulacje (korzystniejsze dla adresatów niż obowiązujące dotychczas) tj.   art. 3–30 i art. 33 – wejdą w życie z mocą od dnia 1 lutego 2020 r.

 

 

Dyskusja:

(anonim) 2020.04.17 11:54

Zastanawiam się nad treścią art 5. W tej chwili ustawa jest już po pracach Senatu i brzmienie tego art się nie zmieniło od czasu Waszego opracowania.
Widzę, że art 5 omówiliście na kanwie uzasadnienia do ustawy ale w moim odczuciu uzasadnienie odbiega od treści normy prawnej, zgodnie z którą:
Art. 5. 1. W przypadku gdy nieprawidłowość indywidualna jest bezpośrednim
skutkiem wystąpienia COVID-19, a beneficjent wykaże, że pomimo dochowania
należytej staranności nie był w stanie zapobiec wystąpieniu tej nieprawidłowości,
korygowanie wydatków następuje przez pomniejszenie wydatków ujętych w deklaracji
wydatków oraz we wniosku o płatność, przekazywanych do Komisji Europejskiej, o
kwotę odpowiadającą oszacowanej wartości korekty finansowej wynikającej z tej
nieprawidłowości.
A zatem w dalszym ciągu mamy do czynienia z korektą lecz odmiennym jest technicznym sposobem naliczenia. Według mnie z przepisu nie wynika, że ciężar korekty jest przejmowany przez Skarb państwa.
Agata Smerd

Anonim. Zaloguj się aby się podpisać.

Nie znasz SzuKIO?

Przetestuj działanie SzuKIO.

Jeżeli korzystasz z wersji bezpłatnej lub nie masz jeszcze konta:

Sprawdź DEMO.

Martyna Lubieniecka / Marcin Kalmus

Martyna Lubieniecka

radca prawny w dużej firmie budowlanej, moderator i ekspert SzuKIO

Radca prawny z wieloletnią praktyką w obszarze zamówień publicznych, Były pracownik Urzędu Zamówień Publicznych, trener i szkoleniowiec. Praktyk, ale przede wszystkim pasjonatka zamówień publicznych. Obecnie pracownik jednej z większych firm na rynku budowlanym, którą reprezentuje przed Krajową Izbą Odwoławczą oraz w sądach w sprawach z zakresu zamówień publicznych. Autorka wielu publikacji z zakresu zamówień publicznych.Członkini Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Konsultantów Zamówień Publicznych.

Kontakt: martyna.lubieniecka @ op.pl lub 609 286 519

Marcin Kalmus

Konsultant ds. zamówień publicznych, moderator i ekspert SzuKIO.pl

Praktyk, posiadający od 2006 r. doświadczenie w udzielaniu zamówień klasycznych oraz sektorowych, specjalizujący się w elektronicznych trybach udzielania zamówień. Członek Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Konsultantów Zamówień Publicznych.

Kontakt: marcin.kalmus @ szukio.pl lub 793 991 891

Nie znasz SzuKIO?

Przetestuj działanie SzuKIO.

Jeżeli korzystasz z wersji bezpłatnej lub nie masz jeszcze konta:

Sprawdź DEMO.

Nowości na blogu:

Od 1 stycznia 2024 r. - 1 euro = 4,6371 zł

Nowy kurs złotego w stosunku do euro i nowe progi unijne. 2023-12-12 » Ilona Zalewska

Zmiana rozporządzenia ws. "dokumentów" 2023-09-20 » Ilona Zalewska

Oferta pracy w SzuKIO orzecznictwo 2022-11-10 » Maciej Tomaka

Zmiany w ustawie Prawo zamówień publicznych. 2022-10-26 » Ilona Zalewska

Planowane zmiany ustawy Prawo zamówień publicznych. 2022-10-03 » Ilona Zalewska

Polecane

Tarcza 4.0 - Koniec publikacji ogłoszeń w siedzibie Zamawiającego i inne zmiany 2020-06-25 » Marcin Kalmus